Ксеркс I

Ксеркс I стар.-перс. Hšayāŗšā, арам. Aḫšeweruš, стар.-грэч.: Ξέρξης, лац.: Xerses
Партрэт Ксеркса
сцяг 5-ы цар Ахеменідскай дзяржавы
486 — 465 да н.э.
Папярэднік	Дарый I
Пераемнік	Артаксеркс I
Дзейнасць	дзяржаўны дзеяч
Веравызнанне	Зараастрызм
Нараджэнне	519 да н.э. Іран
Смерць	475 да н.э. Персія
Пахаванне	Іран
Род	Ахеменіды
Бацька	Дарый I
Маці	Атоса
Жонка	Васці[d], Аместрыса[d] і Эсфір, дачка Амінавада
Дзеці	Артаксеркс I Лангіман, Аміціс[d], Артабан, Артарый[d], Гістасп, Дарый[d] і Радагуна[d]

Ксеркс I (513 — 465 да н.э.) — цар персідскі (485—465 да н.э.).

Біяграфічныя звесткі

З дынастыі Ахеменідаў, сын Дарыя I і Атосы, дачкі Кіра II. Задушыў паўстанне егіпцян (486—484 да н.э.). Пасля пачатку ў 482 да н.э. паўстання вавіланян разбурыў г. Вавілон, а Вавілонію ператварыў у персідскую сатрапію (правінцыю). Няўдачы Ксеркса ў грэка-персідскіх войнах (паражэнні каля Саламіна ў 480, Мікале ў 479, Платэяў у 479 да н.э.) аслабілі магутнасць дзяржавы Ахеменідаў. Каб умацаваць цэнтралізацыю дзяржавы, правёў рэлігійную рэформу. Забіты ў выніку дварцовай змовы.

Францішак Смуглевіч. Эсфір перад Ксерксам. 1778

Розныя прамыя і ўскосныя даныя сведчаць, што Ксеркс I пад іменем Агасвер згадваецца ў кнізе «Эсфір», як апякун яўрэяў.

Сын Ксеркса I — Артаксеркс I Лангіман.

Літаратура

• 543. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 8: Канто — Кулі. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8), ISBN 985-11-0035-8.
• Скарына Ф. Творы: Прадмовы, сказанні, пасляслоўі, акафісты, пасхалія / Уступ. арт., падрыхт. тэкстаў, камент., слоўнік А. Ф. Коршунава, паказальнікі А. Ф. Коршунава, В. А. Чамярыцкага. — Мн.: Навука і тэхніка, 1990. — С. 172. — 207 с.: іл. ISBN 5-343-00151-3.