•, 
 
COMPENDIUM 
 
 HIT UAL IS ROM AN I 
 
COMPENDIUM 
 
 RITUALIS ROMANI, 
 
 AD U S UM 
 
 DKECESUM PfiOVINCM BALTIMORENSIS, 
 
 JUS su 
 
 CONCILII PROVINCIALIS BALTIMORENSIS III., 
 
 APPRO B ANTE 
 
 SS. D. N. GREGORIO, PP. XVI., 
 
 E DIT U M . 
 
 ME«^^ 
 
 BALTIMORI: 
 
 APUD JOANNEM MURPHY, TYPOGRAPHUM AC BIBLIOPOLAM, 
 
 VIA vuLGO DICTA Market, no. 14(). 
 
 MDCCC. XLII. 
 
qOfd ny^i 
 
 hr> 
 
 LOAN STACK 
 
 ^nUtctfi at furiittg to tl)e JVct of €onQrc$$i in tl)f ij^ar 1842, 
 
 By JOHN MURPHY, 
 
 in tl)e fkrk's office, of tlje pistrict court of J]tlfln)Utt&. 
 
 TYPIS JOANNIS MURPHV. 
 
■A3 
 
 COMPENDIUM I ^ y2 
 
 R I T U A L I S R M A N li 
 
 I 
 
 DE IIS 
 
 QUJ3 IN SACRAMENTORUM 
 
 ADMINISTEATIONE 
 GENERALITER SERVANDA SUNT. 
 
 UT ea, quae ex antiquis Catholicae Ecclesise institutis, 
 et sacrorum Canonum Summorumque Pontificum 
 Decretis, de Sacramentorum ritibus ac ceeremoniis hoc 
 Libro praescribuntur, qua par est diligentia ac religione 
 custodiantur, et ubique fideliter serveiitur ; illud ante 
 omnia scire et observare convenit, quod Sacrosancta 
 Tridentina Synodus, Sess. 7. can. 13, de iis ritibus 
 decrevit in heec verba : 
 
 Si quis dixerit receptos et approbatos Ecclesiss 
 Catholicse ritus, in solemni Sacramentorum adminis- 
 tratione adhiheri consuetoSj aut contemni, aut sine 
 peccato d ministris pro libito ojnitti, aut in novas alios 
 per quemcumque £cclesiarum Pastorem mutari posse, 
 anathema sit. 
 
 Cijm igitur in Ecclesia* Dei nihil sanctius aut 
 utilius, nihilque excellentius aut magis divinum habe- 
 atur, quam Sacramenta ad humani generis salutem a 
 Christo Domino instituta ; Parochus, vel quivis alius 
 Sacerdos, ad quem eorum administratio pertinet, 
 meminisse in primis debet, se sancta tractare ; atque 
 omni fere temporis momento ad tarn sanctae adminis- 
 trationis officium paratum esse oportere. 
 
 1* 
 
 
RITUALE ROMANUM. 
 
 Quamobrem illud perpetuo curabit, ut integre, 
 caste, pieque vitam agat: nam etsi Sacramenta ab 
 impuris coinquinari non possint, neque a pravis mi- 
 nistris eorum effectus impediri ; impure tamen et 
 indigne ea ministrantes, in aeternae mortis reatum 
 incurrunt. Sacerdos ergo, si fuerit peccati mortalis 
 sibi conscius (quod absit), ad Sacramentorum adminis- 
 trationem non audeat accedere, nisi prius corde poeni- 
 teat: sed si habeat copiam Confessarii, et temporis 
 locique ratio ferat, convenit confiteri. 
 
 Quacumque diei ac noctis hora ad Sacramenta 
 ministranda vocabitur, nuUam officio suo praestando 
 (praesertim si necessitas urgeat) moram interponat. 
 Ac propterea populum saepe, prout sese offeret occa- 
 sio, praemonebit, ut cum sacro ministerio opus fuerit, 
 se quamprimum advocet, nulla temporis aut cujus- 
 cumque incommodi habita ratione. 
 
 Ipse vero antequam ad hujusmodi administrationem 
 accedat, paululum, si opportunitas dabitur, orationi, 
 et sacrae rei quam acturus est meditationi vacabit, 
 atque ordinem ministrandi et caereraonias pro temporis 
 spatio praevidebit et perleget. 
 
 In omni Sacramentorum administratione superpel- 
 liceo sit indutus, et desuper stola ejus coloris, quem 
 Sacramenti ritus exposcit, nisi in Sacramento Poeni- 
 tentiae ministrando occasio, vel consuctudo, vel locus 
 interdum aliter suadeat. 
 
 Adhibebit quoque unum saltem, si habeat, vel 
 plures clericos, prout loci et Sacramenti ratio postu- 
 labit, decenti habitu et superpelliceo pariter indutos. 
 
 Curabit etiam ut sacra supellex, vestes, orna- 
 menta, linteamina, et vasa ministerii Integra, niti- 
 daque sint, et munda. 
 
 In Sacramentorum administratione, eorum virtutem, 
 usum ac utilitatem, et caeremoniarum significationes, 
 ut Concilium Tridentinum praecipit, ex sanctorum 
 Patrum et Catechismi Romani doctrina, ubi commode 
 fieri poterit, diligenter explicabit. 
 
 Diim Sacramentum aliquod ministrat, singula verba 
 
RITUALE ROMANUM. 7 
 
 quae ad illius formam et ministerium pertinent, 
 attente, distincte, et pie, atque clara voce pronun- 
 tiabit. Similiter et alias orationes et preces devote 
 ac religiose dicet; nee memoriae, quae plerumque labi- 
 tur, facile confidet; sed omnia recitabit ex libro. 
 Reliquas praeterea casremonias ac ritus ita decenter 
 gravique actione peraget, ut astantes ad coelestium 
 rerum cogitationem erigat, et attentos reddat. 
 
 Ad ministrandum procedens, rei, quam tractaturus 
 est, intentus sit, nee de iis, quae ad ipsam non perti- 
 nent, quidquam cum alio colloquatur; in ipsaque 
 administratione actualem attentionem habere studeat, 
 vel saltern virtualem, cum intentione faciendi quod in 
 eo facit Ecclesia. 
 
 lUud porro diligenter caveat, ne in Sacramentorum 
 administratione aliquid quavis de causa vel occasione, 
 directe vel indirecte, exigat, aut petat; sed ea gratis 
 ministret, et ab omni Simoniae atque avaritiae suspi- 
 cione, nedum crimine, longissime absit. Si quid vero 
 nomine eleemosjnae, aut devotionis studio, peracto 
 jam Sacramento, sponte a fidelibus ofFeratur, id licite 
 pro consuetudine locorum accipere poterit, nisi aliter 
 Episcopo videatur. 
 
 Fidelibus alienae parochiae Sacramenta non mini- 
 strabit, nisi necessitatis causa, vel de licentia Paro- 
 chi, seu Ordinarii. 
 
 Omnes autem, qui Sacramenta suscipiunt, loco et 
 tempore opportune monebit, ut remoto inani collo- 
 quio, et habitu actuque indecenti, pie ac devote Sacra- 
 mentis intersint, et ea qua par est reverentia susci- 
 piant. 
 
 Librum hunc Ritualem (ubi opus fuerit) semper 
 cum ministrabit secum habebit, ritusque et caeremo- 
 nias in eo praescriptas diligenter servabit. 
 
 Ceterum illorum tantum Sacramentorum, quorum 
 administratio ad Parochos pertinet, ritus hoc opere 
 praescribuntur ; cujusmodi sunt Baptismus, Poeniten- 
 tia, Eucharistia, Extrema unctio, et Matrimonium. 
 Reliqua vero duo Sacramenta Confirmationis et 
 
8 R ITU ALE ROMANUM. 
 
 Ordinis, cum propria sint Episcoporum, ritus suos 
 habent in Pontificali prasscriptos. Et ea, quag de iis 
 atque aliis Sacramentis scire, servare, et docere Paro- 
 chi debent, cum ex aliis libris, tum prsecipue ex Cate- 
 chismo Romano sumi possunt. Siquidem hie de iis 
 fere tantum agere instituti operis ratio postulat, quae 
 ad ipsorum quinque Sacramentorum ritus pertinent. 
 Postremo, quisquis Sacramenta administrare tene- 
 tur, habeat libros necessarios ad officium suum perti- 
 nentes, eosque praesertim, in quibus variarum paro- 
 chialium functionum notae ad futuram rei memoriam 
 describuntur, ut ad finem hujus Ritualis habetur. 
 
DE 
 
 SACRAMENTO BAPTISMI 
 
 RITE ADMINISTRANDO. 
 
 SACRUM Baptisma, Christians religionis et aeternce 
 vitae januam, quod inter alia novae legis Sacra- 
 menta a Christo instituta primum tenet locum, cunctis 
 ad salutem necessarium esse ipsa Veritas testatur 
 ill is verbis : Nisi quis renatiis fuerit ex aqua et Spiritu 
 sancto, non potest introire in regnum Dei, (Joan. 3.) 
 Itaque summa ad illud opportune riteque adminis- 
 trandum, ac suscipiendum, diligentia adhibenda est. 
 Cum autem ad hoc Sacramentum conferendum alia 
 sint de Jure divino absolute necessaria, ut materia, 
 forma, minister ; alia ad illius solemnitatem perti- 
 neant, ut ritus ac caeremoniae, quas ex Apostolica et 
 antiquissima traditione acceptas et approbatas, nisi 
 necessitatis causa, omittere non licet; de iis aliqua 
 praemonenda sunt, ut sacrum hoc ministerium rite ac 
 sancte peragatur. 
 
 DE MATERIA BAPTISMI. 
 
 AC primum intelligat Parochus, cum hujus Sacra- 
 ment! materia sit aqua vera ac naturalis, nul- 
 lum alium liquorem ad id adhiberi posse. 
 
 Aqua vero solemnis Baptismi sit eo anno benedicta 
 in Sabbato sancto Paschatis, vel Sabbato Pentecostes, 
 quae in Fonte mundo nitida et pura diligenter conser- 
 vetur: et haec, quando nova benedicenda est, in Ec- 
 clesiae, vel potius Baptisterii sacrarium efFundatur. 
 
 Si Aqua benedicta tarn imminuta sit, ut minus suffi- 
 cere videatur, alia non benedicta admisceri potest, in 
 minori tamen quantitate. 
 
10 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 Si vero corrupta fuerit, aut effluxerit, aut quovis 
 modo defecerit, Parochus in Fontem bene mundatum 
 ac nitidum recentem aquam infundat, eamque bene- 
 dicat ex formula quae infra praescribitur. 
 
 Sed si aqua conglaciata sit, curetur ut liquefiat; 
 sin autem ex parte congelata sit, aut nimiiim frigida, 
 poterit parum aquae naturalis non benedictee calefa- 
 cere, et admiscere aquae baptismali in vasculo ad id 
 parato, et ea tepefacta ad baptizandum uti, ne noceat 
 infantulo. 
 
 DE FORMA BAPTISMI. 
 
 QUONIAM Baptismi forma his verbis expressa. 
 Ego te baptizo in nomine Fatris, et Filii, et 
 Spiritus sandi, omnino necessaria est; ideo eam nullo 
 modo licet mutare, sed eadem verba uno et eodem 
 tempore, quo fit ablutio, pronuntianda sunt. 
 
 Latinus Presbyter Latina forma semper utatur. 
 
 Cum Baptismum iterare nullo modo liceat, si quis 
 sub conditione (de quo infra) sit baptizandus, ea con- 
 ditio explicanda est hoc modo : Si non es haptizatuSy 
 ego te baptizo in nomine Patris, et Filii, et Spiritus 
 sandi. Hac tamen conditionali forma non passim aut 
 leviter uti licet ; sed prudenter, et ubi re diligenter 
 pervestigata, probabilis subest dubitatio, infantem non 
 fuisse baptizatum. 
 
 Baptismus licet fieri possit aut per infusionem aquae, 
 aut per immersionem, aut per aspersionem ; primus 
 tamen vel secundus modus, qui magis sunt in usu, pro 
 Ecclesiarum consuetudine retineantur ; ita ut trina 
 ablutione caput baptizandi perfundatur, vel immerga- 
 tur in modum Crucis uno et eodem tempore, quo verba 
 proferuntur, et idem sit aquam adhibens et verba 
 pronuntians. 
 
 Ubi vero Baptismus fit per infusionem aquae, caven- 
 dum est ne aqua ex infantis capite in Fontem, sed vel 
 in sacrarium Baptisterii prope ipsum Fontem extruc- 
 tum defluat, aut in aliquo vase, ad hunc usum parato, 
 recepta, inipsius Baptisterii vel in Ecclesise sacrarium 
 effundatur. 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 11 
 
 DE MINISTRO BAPTISMI. 
 
 LEGITIMUS quidem Baptismi minister est Paro- 
 chus, vel alius Sacerdos a Parocho vel ab Ordi- 
 nario loci delegatus ; sed quoties infans aut adultus 
 versatur in vitae periculo, potest sine solemnitate a 
 quocumque baptizari in qualibet lingua, sive clerico 
 sive laico etiam excommunicato, sive fideli, sive infi- 
 deli, sive catholico, sive haeretico, sive viro, sive fe- 
 mina, servata tamen forma et intentione Ecclesiee. 
 
 Sed si adsit Sacerdos, Diacono praeferatur, Diaco- 
 nus Subdiacono, clericus laico, et vir feminae ; nisi 
 pudoris gratia deceat feminam potiiis quam viruni 
 baptizare infantem non omnino editum, vel nisi melius 
 femina sciret formam et modum baptizandi. Qua- 
 propter curare debet Parochus ut fideles, praesertim 
 obstetrices, rectum baptizandi ritum probe teneant et 
 servent. 
 
 Pater aut mater propriam prolem baptizare non 
 debet, praeterquam in mortis articulo, quando alius 
 non reperitur qui baptizet; neque tunc ullam contra- 
 hunt cognationem, quae matrimonii usum impediat. 
 
 DE BAPTIZANDIS PARVULIS. 
 
 OPPORTUNE Parochus hortetur eos, ad quos ea 
 cura pertinet, ut natos infantes, sive baptizandos, 
 sive baptizatos, quamprimum fieri poterit, et qua decet 
 Christiana modestia, sine pompae vanitate deferant ad 
 Ecclesiam, ne illis Sacramentum tantopere necessa- 
 rium nimium difFeratur cum periculo salutis, et ut iis, 
 qui ex necessitate privatim baptizati sunt, consuetse 
 c^remoniae ritusque suppleantur, omissa forma et 
 ablutione. 
 
 Nemo in utero matris clausus baptizari debet. Sed 
 si infans caput emiserit, et periculum mortis immineat, 
 baptizetur in capite ; nee postea, si vivus evaserit, erit 
 iterum baptizandus. At si aliud membrum emiserit, 
 quod vitalem indicet motum, in illo, si periculum im- 
 pendeat, baptizetur ; et tunc, si natus vixerit, erit sub 
 
12 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 conditione baptizandus, eo modo quo supra dictum est: 
 Si non es haptizatuSy ego te baptizo in nomine Patris, 
 etc. Si vero ita baptizatus deinde mortuus prodierit 
 ex utero, debet in loco sacro sepeliri. 
 
 Si mater prsegiians mortua fuerit, foetus quampri- 
 mum caute extrahatur, ac si vivus fuerit, baptizetur; 
 si fuerit mortuus, et baptizari non potuerit, in loco 
 sacro sepeliri non debet. 
 
 Infantes expositi, et inventi, si re diligenter inves- 
 tigata, de eorum Baptismo non constat, sub conditione 
 baptizentur. 
 
 In monstris vero baptizandis, si casus eveniat, 
 magna cautio adhibenda est: de quo, si opus fuerit, 
 Ordinarius loci, vel alii periti consulantur, nisi mortis 
 periculum immineat. 
 
 Monstrum quod humanam speciem non prae se 
 ferat, baptizari non debet: de quo si dubium fuerit, 
 baptizetur sub hac conditione : Si tu es homo^ ego te 
 haptizo, etc. 
 
 lUud vero, de quo dubium est unane aut plures 
 sint personse, non baptizetur, donee id discernatur. 
 Discerni autem potest, si habeat unum vel plura 
 capita, unum. vel plura pectora : tunc enim totidem 
 erunt corda et animae, liominesque distincti, et eo 
 casu singuli seorsum sunt baptizandi, unicuique 
 dicendo : Ego te baptizo, etc. Si vero periculum 
 mortis immineat, tempusque non suppetat ut singuli 
 separatim baptizentur, poterit minister singulorum 
 capitibus aquam infundens omnes simul baptizare, 
 dicendo : Ego vos baptizo in nomine Patris, et Filiiy 
 et Spiritus sancti. Quam tamen formam in iis solum, 
 et in aliis similibus mortis periculis ad plures simul 
 baptizandos, et ubi tempus non patitur ut singuli 
 separatim baptizentur, alias numquam, licet adhibere. 
 
 Quando vero non est certum in monstro esse duas 
 personas, vel quia duo capita et duo pectora non habet 
 bene distincta; tunc debet primum unus absolute 
 baptizari, et posted alter sub conditione, hoc modo : 
 Si non es baptizatus, ego te baptizo in nomine Patris, et 
 Filii, et Spiritus sancti. 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 13 
 
 DE PATRINIS. 
 
 PAROCHUS antequam ad Baptizandum accedat, 
 ab lis, ad quos spectat, exquirat diligenter, quern, 
 vel quos Susceptores seu Patrinos elegerint. qui in- 
 fantem de sacro Fonte suscipiant, ne plures quam 
 liceat, aut indignos vel ineptos admittat. 
 
 Patrinus unus tantum, sive vir sive mulier, vel ad 
 summum unus et una adhibeantur ex decreto Concilii 
 Tridentini : sed simul non admittantur duo viri, aut 
 du3e mulieres, neque ipsius baptizandi pater aut mater. 
 
 Hos autem Patrinos saltern in setate pubertatis, ac 
 Sacramento Confirmationis consignatos esse maxime 
 convenit. 
 
 Sciant praeterea Parochi ad hoc munus non esse 
 admittendos infideles, aut hsereticos, non publice ex- 
 communicato3 aut interdictos, non publice criminosos 
 aut infames, nee prseterea qui sana mente non sunt, 
 nee qui ignorant rudimenta fidei : haec enim Patrini 
 spirituales filios suos, quos de Baptismi fonte susce- 
 perint, ubi opus fuerit, opportune docere tenentur. 
 
 Praetereaad hoc etiam admitti non debent Monachi, 
 vel Sanctimoniales, neque alii cujusvis Ordinis Regu- 
 lares a saeculo segregati. 
 
 DE TEMPORE ET LOCO ADMINISTRANDI BAPTISMUM. 
 
 QUAMVIS Baptismus quovis tempore, etiam inter- 
 dicti et cessationis a divinis, praesertim si urgeat 
 necessitas, conferri possit: tamen duo potissimum ex 
 antiquissimo Ecclesise ritu sacri sunt dies, in quibus 
 solemni caeremonia hoc Sacramentum administrari 
 maxime convenit; nempe Sabbatum sanctum Paschse, 
 et Sabbatum Pentecostes, quibus diebus Baptismalis 
 fontis aqua rite consecratur. Quem ritum, quatenus 
 fieri commode potest, in adultis baptizandis, nisi vitae 
 periculum immineat, retineri decet, aut certe non 
 omnino praetermitti, praecipue in Metropolitanis aut 
 Cathedralibus Ecclesiis. 
 2 
 
14 DE SACRAMENTO BAPTISM!/ 
 
 Ac licet, urgente necessitate, ubique baptizare nihil 
 impediat, tamen proprius Baptismi administrandi locus 
 est Ecclesia, in qua sit P'ons baptismalis, vel certe 
 Baptisterium prope Ecclesiam. 
 
 Itaque, necessitate excepta, in privatis locis nemo 
 baptizari debet ; nisi forte sint Regum aut magnorum 
 Principum filii, id ipsis ita deposcentibus ; dummodo 
 id liat in eorum Capellis, seu Oratoriis, et in aqua 
 Baptismali de more benedicta. 
 
 Baptisterium sit decenti loco et forma, materiaque 
 solida et qua3 aquam bene contineat, decenter orna- 
 tum, et cancellis circumseptum, sera et clave muni- 
 tum, atque ita obseratum, ut pluvia, vel alise sordes 
 intro non penetrent; in eoque, ubi commode fieri 
 potest, depingatur imago sancti Joannis Christum 
 baptizantis. 
 
 DE SACRIS OLEIS, ET ALUS REQUISITIS. 
 
 SACRUM Chrisma, et sanctum Oleum, quod et 
 Catechumenorum dicitur, quorum usus est in 
 Baptismo, eodem anno sint ab Episcopo de more 
 benedicta, Feria quinta in Coena Domini. 
 
 Curet Parochus ut ea suo tempore quamprimum 
 habeat, et tunc Vetera in Ecclesia comburat. 
 
 Veteribus Oleis, nisi necessitas cogat, ultra annum 
 non utatur; ac si deficere videantur, et Chrisma, aut 
 Oleum benedictum haberi non possit, aliud oleum de 
 olivis non benedictum adjiciatur, sed in minori quan- 
 titate. 
 
 Chrisma et Oleum sacrum sint in suis vasculis 
 argenteis, aut saltem stanneis bene obturatis ; quae 
 vascula sint inter se distincta, et propriam unumquod- 
 que inscriptionem habeat majusculis litteris incisam, 
 ne quis error committatur. 
 
 Ad usum vero quotidianum minora habeantur vas- 
 cula ex argento, si fieri potest, aut stanno ; sive sepa- 
 rata, sive etiam conjuncta; apte tamen distincta et 
 bene cooperta, et cum suis inscriptionibus, ut supra. 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 15 
 
 ne Parochus aberret, et unum pro altero sumat, quod 
 cav^ere debet dilio-enter. 
 
 In ea igitiir ex majoribiis vascuUs Chrlsmatis et 
 Olei quod sufficiat infundatur, atque ut effusionis 
 periculum caveatur, commodum erit in his vasculis 
 bombacium, seu quid simile habere, Oleo sacro et 
 Chrismate separatim perfusum ; in quo poilex, cum 
 opus est, ad inungendum immittatur. 
 
 Hsec vascula ita parata, in loco proprio, honesto, ac 
 niundo, sub clave ac tuta custodia decenter asserven- 
 tur, ne ab aliquo nisi a Sacerdote temere tangantur, 
 aut eis sacrilege quispiam abuti possit. 
 
 Parochus, quantum fieri potest, curet, ne per laicos, 
 sed per se, vel per alium Sacerdotem, vel saltem per 
 alium Ecclesias ministrum hose Olea deferantur: caveat 
 item ne de iis quidquam ulli umquam tribuat, cujusvis 
 rei praetextu. 
 
 Sal, quod in os baptizandi immittendum est, sit 
 benedictum sua peculiari benedictione, qu^ infra 
 prsescribitur ; neque utatur sale exorcizato ad bene- 
 dicendum aquam; sitque prius bene confractum et 
 attritum, siccum ac mundum. Sal ita benedictum 
 nemini tradatur, neque etiam iis qui benedicendum 
 attulerint reddatur, sed ad alios baptizandos serve- 
 tur, aut in Sacrarium abjiciatur. 
 
 Ciim igitur Baptismi Sacramentum jam adminis- 
 trandum est, hsec in promptu esse debent : 
 
 Vasculi sacri Olei Catechumenorum, et Chrismatis. 
 
 Vasculum cum sale benedicendo, vel jam, ut dictum 
 est, benedicto. 
 
 Vasculum, seu cochleare ex argento, vel alio me- 
 tallo, nitidum, ad aquam Baptismi fundendam supra 
 caput baptizandi, quod nuUi praeterea alii usui 
 deserviat. 
 
 Pelvis, seu bacile ad excipiendam aquam ex capite 
 deiluentem, nisi statim in Sacrarium defluat. 
 
 Gossipium, alio nomine bombacium, seu quid simile, 
 ad abstergenda loca sacris Oleis inuncta. 
 
16 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 Stolae duce, ubi commode haberi possunt, una vio- 
 lacea, et altera alba (ut infra notatur) mutanda; sin 
 minus, una saltern adhibeatur. 
 
 Medulla panis, qua inuncti Sacerdotis digiti, cum 
 manus lavat, abstergantur, et vas pro manuum lotione 
 post Baptismum, quod huic tantiim usui deservire 
 decet. 
 
 Alba vestis in modum pallioli, seu linteolum candi- 
 dum infantis capiti imponendum. 
 
 Cereus, seu candela cerea baptizato ardens tra- 
 denda. 
 
 Hie denique Ritualis liber sit.paratus, et item liber 
 Baptismalis, in quo baptizati describuntur. 
 
 Omnibus igitur opportune proeparatis, Sacerdos ad 
 tanti Sacramenti administrationem, lotis manibus, su- 
 perpelliceo et stola violacea indutus accedat, clericum 
 unum, seu plures, si potest, secum adhibeat, super- 
 pelliceo pariter indutos, qui sibi ministrent. 
 
 Ita paratus accedat ad limen Ecclesiae, ubi foris 
 expectant qui infantem detulerunt. 
 
 Interroget (nisi de his bene sibi constet) an sit suae 
 Parochise, masculus an femina, an sit domi baptizatus, 
 et a quo, et quam rite, et qui sint Compatres qui in- 
 fantem teneant, pro eoque respondeant ; quos pie ac 
 decenter assistere, ac prout opus fuerit, pro bapti- 
 zando ad interrogationes respondere admoneat. 
 
 Et quoniam iis qui baptizantur, tamquam Dei filiis 
 in Christo regenerandis, et in ejus militiam adscri- 
 bendis, nomen imponitur, curet ne obscoena, fabu- 
 losa, aut ridicula, vel inanium deorum, vel impiorum 
 Ethnicorum hominum nomina imponantur ; sed potius, 
 quatenus fieri potest. Sanctorum ; quorum exemplis 
 fideles ad pie vivendum excitentur, et patrociniis 
 protegantur. 
 
 His igitur expeditis, et accepto nomine baptizandi, 
 positi (si infans fuerit) super brachium dextrum illius 
 qui eum defert, Parochus ad Baptismum procedat, in 
 hunc modum nominatim interrogans. 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 17 
 
 ORDO BAPTISMI PARVULOKUM. 
 
 * IVT Q*^i^ petis ab Ecclesia Dei ? 
 
 -LH«^ Patrinus respondet : Fidem. 
 
 Sacerdus. Fides quid tibi prsestat ? 
 
 Patrinus respondet. Vitam ssternam. 
 
 Sacerdos. Si igitur vis ad vitam ingredi, serva man- 
 data: Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde 
 tiio, et ex tota anima tua, et ex tota mente tua, et 
 proximum tuum sicut teipsum. 
 
 Dcinde ter exsufflet leniter in faclem infantis, et 
 dicat semel : Exi ab eo (vel ab ea) immunde spiritus, 
 et da locum Spiritui sancto Paraclito. 
 
 Posted poUice facial signum Crucis in fronie et in 
 pedore infantis, dicens: Accipe signum Crucis tam in 
 fronte © quam in corde ^<, sume fidem coelestium 
 prjeceptorum ; et talis esto moribus, ut templum Dei 
 jam esse possis. 
 
 OREMUS. 
 
 ^RECES nostras, quaesumus Domine, clementer 
 exaudi ; et hunc electum tuum N. Crucis Domi- 
 nicse impressione signatum perpetua virtute custodi, 
 ut magnitudinis gtoriae tuse rudimenta servans, per 
 custodiam mandatorum tuorum ad regenerationis glo- 
 
 *Q. N., what dost thou ask of the church of God ? 
 
 ^. Faith. 
 
 Q. What doth faith bring thee to ? 
 
 ./?. Life everlasting. 
 
 D. Que demandez-vous a I'Eglise de Dieu ? 
 
 R. La foi. 
 
 D. Que vous procure la foi ? 
 
 H. La vie eternelle. 
 
 2* 
 
18 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 riam pervenire mereatur. Per Christum Dominum 
 nostrum. 1^. Amen. 
 
 Deinde imponat manum super caput infantis, ac 
 dicat : 
 
 OREMUS. 
 
 OMNIPOTENS sempiterne Deus, Pater Domini 
 nostri Jesu Christi, respicere dignare super hunc 
 famulum tuum N. quern ad rudimenta fidei vocare 
 dignatus es ; omnem caecitatem cordis ab eo expelle ; 
 disrumpe omnes laqueos satanee, quibus fuerat coUi- 
 gatus ; aperi'ei Domine januam pietatis tuae, ut signo 
 sapientiae tuae imbutus, omnium cupiditatum foetoribus 
 careat, et ad suavem odorem praeceptorum tuorum 
 Icetus tibi in Ecclesia tua deserviat, et proficiat de die 
 in diem. Per eumdem Christum Dominum nostrum. 
 ^. Amen. 
 
 Deinde Sacerdos benedicat salem, qui semel benedic- 
 tus alias ad eumdem usum deservire potest. 
 
 Benedidio Sails. 
 
 EXORCIZO te creatura salis, in nomine Dei Patris 
 omnipotentis, )$( et in charitate Domini nostri 
 Jesu Christi, ^ et in virtute Spiritus sancti. © Exor- 
 cizo te per Deum vivum, © per Deum verum, © per 
 Deum sanctum, ^ per Deum ^ qui te ad tutelam 
 humani generis procreavit, et populo venienti ad cre- 
 dulitatem per servos suos consecrari praecepit, ut in 
 nomine sanctae Trinitatis efficiaris salutare Sacramen- 
 tum ad effugandum inimicum. Proinde rogamus te 
 Domine Deus noster, ut banc creaturam salis sancti- 
 ficando sanctifices, SB et benedicendo benedicas, © ut 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 19 
 
 fiat omnibus accipientibus perfecta medicina, perma- 
 nens in visceribus eorum, in nomine ejusdem Domini 
 nostri Jesu Christi, qui venturus est judicare vivos et 
 mortuos, et saeculum per ignem. ij. Amen. 
 
 Deinde immittat modicum sails benedicti in os in- 
 fantis, dicens : N., Accipe salem sapientiae ; propitiatio 
 sit tibi in vitam geternam. ij. Amen. 
 
 Sacerdos. Pax tecum. 
 
 i?. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. ' 
 
 DEUS Patrum nostrorum, Deus universee conditor 
 veritatis, te supplices exoramus, uthunc famulum 
 tuum N. respicere digneris propitius, et hoc primum 
 pabulum salis gustantem non diutius esurire per- 
 mittas, quo minus cibo expleatur coelesti, quatenus sit 
 semper spiritu fervens, spe gaudens, tuo semper no- 
 mini serviens. Perdue eum Domine, qusesumus, ad 
 novse regenerationis lavacrum, ut cum fidelibus tuis 
 promissionum tuarum seterna praemia consequi mere- 
 atur. Per Christum Dominum nostrum. ^. Amen. 
 
 Exorcizo te immunde spiritus in nomine Patris, 
 S? et Filii, © et Spiritus © sancti, ut exeas et recedas 
 ab hoc famulo Dei N. Ipse enim tibi imperat, male- 
 dicte damnate, qui pedibus super mare ambulavit, et 
 Petro mergenti dexteram porrexit. 
 
 Ergo, maledicte diabole, recognosce sententiam 
 tuam, et da honorem Deo vivo et vero, da honorem 
 Jesu Christo Filio ejus, et Spiritui sancto, et recede 
 ab hoc famulo Dei N., quia istum sibi Deus et Domi- 
 nus noster Jesus Christus ad suam sanctam gratiam. 
 
20 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 et benedictionem, Fontemque Baptismatis Vocare dig- 
 natus est. 
 
 Hic poUice in fronte signal infantem, dicens : Et 
 hoc signum sanctae Crucis )$( quod nos fronti ejus 
 damus, tu maledicte diabole numquam audeas violare. 
 Per eumdem Christum Dominum nostrum. I?. Amen. 
 
 Mox imponit manum super caput infantis, et dicit : 
 
 O REMUS. 
 
 TT^TERNAM ac justissimam pietatem tuam depre- 
 J-JL-A cor, Domine sancte, Pater omnipotens, seterne 
 Deus, auctor luminis et veritatis, super hunc famulum 
 tuum N., ut digneris ilium illuminare lumine intelli- 
 gentise tuae : munda eum, et sanctifica : da ei scien- 
 tiam veram, ut dignus gratia Baptismi tui efFectus, 
 teneat firmam spem, consilium rectum, doctrinam 
 sanctam. Per Christum Dominum nostrum. ^. Amen. 
 
 Posted Sacerdos imponit extremam partem stolx su- 
 per infantem, et introducit eum in Ecclesiam, dicens : 
 N. Ingredere in templum Dei, ut habeas partem cum 
 Christo in vitam aeternam. I^. Amen. 
 
 Cumfuerint Ecclesiam ingressi, Sacerdos procedens 
 ad Fontem cum Susceptoribus conjunctim clara voce 
 dicit : 
 
 CREDO in Deum, Patrem omnipotentem,Creatorem 
 cosli et terrae. Et in Jesum Christum, Filium ejus 
 unicum, Dominum nostrum : qui conceptus est de 
 
 I believe in God, the Father Almighty, Creator of heaven and 
 earth, and in Jesus Christ, his only Son, our Lord; who was con- 
 ceived by the Holy Ghost, born of the Virgin Mary, suffered under 
 Pontius Pilate, was crucified, dead and buried ; he descended into 
 hell, the third day he rose again from the dead ; he ascended into 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 21 
 
 Spiritu sancto, natus ex Maria virgine, passus sub 
 Pontio Pilato, crucifixus, mortuus, et sepultus : des<- 
 cendit ad inferos : tertia die resurrexit a mortuis : 
 ascendit ad coelos, sedet ad dexteram Dei Patris om- 
 nipotentis : inde venturus est judicare vivos et mor- 
 tuos. Credo in Spiritum sanctum, sanctam Eccle- 
 siam Catholicam, Sanctorum communionem, remis- 
 sionem peccatorum, carnis resurrectionem, vitam 
 aeternam. Amen. 
 
 PATER noster, qui es in coelis, sanctificetur nomen 
 tuum: adveniat regnum tuum : fiat voluntas tua, 
 sicut in coelo, et in terra. Panem nostrum quotidia- 
 num da nobis hodie : et dimitte nobis debita nostra, 
 sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. Et ne 
 nos inducas in tentationem: sed libera nos a malo. 
 Amen. 
 
 Ac deinde, antequam accedat ad Baptist eriumy dicat: 
 
 EXORCISMUS. 
 
 EXORCIZO te omnis spiritus immunde, in nomine 
 Dei Patris omnipotentis, ^ et in nomine Jesu 
 Christi Filii ejus, Domini et Judicis nostri, © et in 
 virtute Spiritus sancti, ^ ut discedas ab hoc plasmate 
 
 heaven, and sitteth at the right hand of God the Father Almighty ; 
 from thence he shall come to judge the living and the dead, I 
 believe in the Holy Ghost, the Holy Catholic Church, the com- 
 munion of saints, the forgiveness of sins, the resurrection of the 
 body, and life everlasting. Amen. 
 
 Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy 
 kingdom come ; thy will be done on earth as it is in heaven. Give 
 us this day our daily bread : and forgive us our trespasses, as we 
 forgive them who trespass against us : and lead us not into temp- 
 tation ; but deliver us from evil. Amen. 
 
22 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 Dei N. quod Dominus noster ad templum sanctum 
 suum vocare dignatus. est : ut fiat templum Dei vivi, 
 et Spiritus sanctus habitet in eo. Per eumdem Chris- 
 tum Dominum nostrum, qui venturus est judicare 
 vivos et mortuos, et sacculum. per ignem. ^. Amen. 
 
 Posted Sacerdos digitn accipiat de saliva oris siii, et 
 tangat aures et nares infantis: tangendo verb aurem 
 dexteram et sinistram, dicat : 
 
 Ephpheta, quod est, Adaperire : deinde tangit 
 nares y die ens : In odorem suavitatis. Tu autem eftu- 
 gare diabole, appropinquabit enim judicium Dei. 
 
 Posted interrogat baptizandum nominatim dicens :* 
 N. Abrenuntias satanse .^ 
 
 Respondet Patrinus: Abrenuntio. 
 
 Et omnibus operibus ejus? ^. Abrenuntio. 
 
 Et omnibus pompis ejus? J^. Abrenuntio. 
 
 Deinde Sacerdos intingit pollicem in Oho Catechu- 
 menorum, et infantem ungit in pectore et inter scapulas 
 in modum Crucis, dicens : 
 
 Ego te linio Q? Oleo salutis in Christo Jesu Domino 
 nostro, ut habeas vitam aeternam. J^. Amen. 
 
 *Q. N., Dost thou renounce Satan? 
 Jl. I do renounce hira. 
 Q. And all his works ? 
 ^. I do renounce them. 
 Q. And all his pomps ? 
 j1. I do renounce them. 
 
 D. N., Renoncez-vous a Satan ? 
 
 R. J'y renonce. 
 
 D. Et a toutes ses ceuvres ? 
 
 R. J'y renonce. 
 
 J). Et a toutes ses pompes ? 
 
 R. J'y renonce. 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 23 
 
 Suhinde poUicem et inuncta loca dbstergit homhacio 
 vel re simili, [Hic deponit stolam violaceam, et sumit 
 aliam albi coloris.) et interrogat expresso nomine hapii- 
 zandum, Patrino respondente : 
 
 * N. Credis in Deum Patrem omnipotentem, Crea- 
 torem coeli et terr^e ? ^. Credo. 
 
 Credis in Jesum Christum Filium ejus unicum, 
 Dominum nostrum, natum, et passum ? I^. Credo. 
 
 Credis in Spiritum sanctum, sanctam Ecclesiam 
 Catholicam, Sanctorum communionem, remissionem 
 peccatorum, carnis resurrectionem, vitam eeternam ? 
 1?. Credo. 
 
 Suhinde expresso nomine baptizandi, Sacerdos dicit : 
 N. Vis baptizari ? 
 
 * Q. N., Dost thou believe in God the Father Almighty, Creator 
 of heaven and earth ? 
 
 A. I do believe. 
 
 Q. Dost thou believe in Jesus Christ, his only Son, our Lord, 
 who was born into this world, and who suffered for us ? 
 
 A. I do believe. 
 
 Q. Dost thou believe in the Holy Ghost, the holy Catholic 
 Church, the communion of Saints, the forgiveness of sins, the 
 resurrection of the body, and life everlasting ? 
 
 A. I do believe, 
 
 Q. N,, wilt thou be baptized ? 
 
 A. I will. 
 
 D. N., Croyez-vous en Dieu le Pere tout-puissant, createur du 
 ciel et de la terre ? 
 
 R. Je crois. 
 
 D. Croyez-vous en Jesus Christ son Fils unique, notre Seigneur, 
 qui est ne, et qui a soufFert? 
 
 R. Je crois. 
 
 D. Croyez-vous au Saint-Esprit, la sainte Eglise Catholique, la 
 communion des Saints, la remission des peches, la resurrection de 
 la chair, et la vie eternelle ? 
 
 R. Je crois. 
 
 D. N., Voulez-vous etre baptise ? 
 
 R. Oui, je le veux. 
 
24 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 JRespondet Patrinus : Volo. 
 
 Tunc Patrino vel Matrinay vel utroque {si ambo 
 admittantur) infantem tenente, Sacerdos vasculo seu 
 urceolo accipit aquam Baptismahm, et de ea terfundit 
 super caput infantis in modum Crucis, et simul verba 
 proferens, semel tantum distinde et attente dicit : 
 
 N. Ego te baptizo in nomine Patris )$(, fundat 
 primb ; et Filii ^, fundat secundb; et Spiritus )^ 
 sancti, fundat tertio. 
 
 Ubi autem est consuetudo baptizandi per immer- 
 sionem, Sacerdos accipit infantem, et advertens ne 
 Ixdatur, caute immergit, et trina mersione baptizat, et 
 semel fantHm dicit: 
 
 N. Ego te baptizo in nomine Patris, ® et Filii, 
 ® et Spiritus Q^ sancti. 
 
 Mox Patrinus vel Matrina, vel uterque simul in- 
 fantem de sacro Fonte levant, suscipientes ilium de 
 manu Sacerdotis, 
 
 Si verb dubitatur an infans fuerit baptizatus, uiatur 
 hac forma : N. Si non es baptizatus, ego te baptizo 
 in nomine Patris, )$( et Filii, )$( et Spiritus )^ sancti. 
 
 Deinde intingit pollicem in sacro Chrismate, et ungit 
 infantem in summitate capitis in modum Crucis , dicens: 
 |EUS omnipotens. Pater Domini nostri Jesu 
 Christi, qui te regeneravit ex aqua et Spiritu 
 sancto, quique dedit tibi remissionem omnium pecca- 
 torum, ijiic inungit) ipse te liniat Chrismate salutis )^ 
 in eodem Christo Jesu Domino nost)t-o in vitam eeter- 
 nam. ^. Amen. 
 
 Sacerdos. Pax tibi. I?. Et cum spiritu tuo. 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 25 
 
 Turn bonibacio aut re simili ahstergit polllcem suum 
 et locum inunctum^ et imponit capiti ejus linteolum 
 candidum loco vesHs albse, dicens : 
 
 Accipe vestem candidam, qiiam immaculatam per- 
 feras ante tribunal Domini nostri Jesu Christi, ut 
 habeas vitam aeternam. 1^ Amen. 
 
 Posted dat eiy vel Patrino, candelam accensam, 
 dicens : 
 
 Accipe lampadem ardentera, et irreprehensibilis 
 custodi Baptismum tuum : serva Dei mandata, ut 
 cum Dominus venerit ad nuptias, possis occurrere ei 
 una cum omnibus Sanctis in aula coelesti, habeasque 
 vitam aeternam, et vivas in ssecula saeculorum. ^. 
 Amen. 
 
 Postremo dicit : Vade in pace, et Dominus sit 
 tecum. ^ Amen. 
 
 Si vero fuerint plures baptizandi, sive masculi, sive 
 feminae, in Catechismo masculi statuantur ad dexte- 
 ram, feminae vero ad sinistram, et omnia pariter 
 dicantur ut supra in proprio genere, et numero plu- 
 rali. Verum prima nominis interrogatio, exsufflatio, 
 Crucis impressio, seu signatio, tactus aurium et na- 
 rium cum saliva, abrenuntiationis interrogatio, unctio 
 Olei Catechumenorum, interrogatio de Fide seu Sjm- 
 bolo, et ipse Baptismus, inunctio Chrismatis, Candidas 
 vestis impositio, atque accensae candelas traditio, sin- 
 gulariter singulis, et primum masculis, deinde feminis 
 fieri debent. 
 
 Si infans, vel adultus aegrotus adeo graviter laboret, 
 ut periculum immineat ne pereat, antequam Baptis- 
 mus perficiatur, Sacerdos omissis quae Baptismum 
 praeeedunt, eum baptizet, ter vel etiam semel infun- 
 dens aquam super caput ejus in modum Crucis, 
 
26 DE SACRA3IENT0 BAPTISMI. 
 
 dicens : Ego te baptizo in nomine Patris^ j^ etc. ut 
 supra. 24. 
 
 Si non habeatur aqua Baptismalis, et periculum 
 impendeat, Sacerdos utatur aqua simplici. 
 
 Deinde si habeat Chrisma, liniat eum in vertice, 
 dicens : Dens omnipotens, Pater Domini nostri Jesu 
 Christi, etc. ut supra. 24. 
 
 Postea dat ei linteolum candidum, dicens : Accipe 
 vestem, etc. ut supra. 25. 
 
 Ac demum dat ei ceream candelam accensam, 
 dicens : Accipe lampadem, ut supra. 25. Si super- 
 vixerit, suppleantur alii ritus omissi. 
 
 Admonendi sunt Susceptores de spirituali cogna- 
 tione quam contraxerunt cum Baptizato, baptizatique 
 patre et matre ; quse cognatio impedit matrimonium, 
 ac dirimit. 
 
 Curet Parochus parentes infantis admoneri, ne in 
 lecto secuni ipsi, vel nu trices parvulum habeant, 
 propter oppressionis periculum : sed eum diiigenter 
 custodiant, et opportune ad Christianam disciplinam 
 instituant. 
 
 Commonendi sunt etiam parentes, et alii, si opus 
 fuerit, ne filios Hebrseis, aliisve infidelibus, vel hsere- 
 ticis mulieribus ullo modo lactandos aut nutriendos 
 tradant. 
 
 Antequam infims ex Ecclesia asportetur, aut Sus- 
 ceptores discedant, eorum nomina, et alia de adminis- 
 trato Baptismo ad prcescriptam formam in Baptismali 
 libro Parochus accurate describat. 
 
DE SACRAMENTO EAPTISMI. 27 
 
 DE BAPTISMO ADULTORUM. 
 
 SI quis adultus sit baptizandus, debet priiis secun- 
 dum Apostolicam regiilam in Christiana fide ac 
 Sanctis moribus diligenter instrui, et per aliquot dies 
 in operibus pietatis exerceri, ejusque voluntas et pro- 
 posituni ssepius expiorari, et non nisi sciens et volens, 
 probeque instructus baptizari. 
 
 At vero si quis, dum instruitur, in mortis periculum 
 incidat, baptizarique voluerit, habita ratione periculi 
 vel necessitatis baptizetur. 
 
 Adultorum Baptismus, ubi commode fieri potest, 
 ad Episcopum deferatur, ut si illi placuerit, ab eo 
 solemniiis conferatur ; alioquin Parochus ipse bapti- 
 zet, stata cseremonia. 
 
 Decet autem hujusmodi Baptismum ex Apostolico 
 instituto, in Sabbato sancto Paschatis, vel Pentecostes, 
 solemniter celebrari. 
 
 Quare si circa hsec tempora Catecliumeni sint bap- 
 tizandi, in ipsos dies, si nihil impediat, Baptismum 
 differi convenit. 
 
 Veriim si circa, seu post tempus Pentecostes aliqui 
 conversi fuerint, qui aegre ferant suum Baptismum in 
 longum tempus differri, et ad illud festinent, instruc - 
 tique ac rite parati esse noscantur, citius baptizari 
 possunt. 
 
 Catechumenus instructus baptizetur in Ecclesia, 
 seu in Baptisterio. Patrinus ei assistat, et ipse Cate- 
 chumenus ad Sacerdotis interrogationes respondeat, 
 nisi mutus fuerit, aut omnino surdus, vel ignota; lin- 
 guse ; quo casu vel per Patrinum, si illam intelligat, 
 aut alium interpretem, vel nutu consensum explicet 
 suum. 
 
 Pro hujus autem veneratione Sacramenti, tam 
 Sacerdotem qui adultos baptizabit, quam ipsos adul- 
 tos qui sani sunt, convenit esse jejunos. 
 
 Quare non post epulas, aut prandia, sed ante meri- 
 diem (nisi ex rationabili causa aliter faciendum esset) 
 eorum Baptisma celebretur. 
 
28 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 Admonendus est Catechumenus, ut peccatorum 
 suorum poeniteat. 
 
 Amentes et furiosi non baptizentur, nisi tales a 
 nativitate fuerint; tunc enim de iis idem judicium 
 faciendum est, quod de infantibus, atque in fide 
 EcclesiaB baptizari possunt. 
 
 Sed si dilucida habeant intervalla, dum mentis 
 compotes sunt, baptizentur, si velint. Si vero ante- 
 quam insanirent, suscipiendi Baptismi desiderium 
 ostenderint, ac vitag periculum immineat, etiamsi noa 
 sint compotes mentis, baptizentur. 
 
 Idemque dicendum est de eo, qui lethargo aut 
 phrenesi laborat, ut tantum vigilans et intelligens 
 baptizetur ; nisi periculum mortis impendeat, si in eo 
 prills apparuit Baptismi desiderium. 
 
 Sacerdos diligenter curet ut certior fiat de statu et 
 conditione eorum qui baptizari petunt, praesertim ex- 
 terorum. De quibus facta diligenti inquisitione num 
 alias ac rite sint baptizati, caveat ne quis jam bapti- 
 zatus, imperitia, vel errore, aut ad qusestum, vel ob 
 aliam causam, fraude dolove iterum baptizari velit» 
 
 Omnes autem de quibus, re diligenter investigata» 
 probabilis dubitatio est an baptizati fuerint, si nihil 
 aliud impediat, sub conditione baptizentur. 
 
 HcEretici vero ad Catholicam Ecclesiam venientes, 
 in quorum Baptismo debita forma aut materia servata 
 non est, rite baptizandi sunt: sed prius errorum 
 suorum pravitatem agnoscant, et detestentur, et in 
 fide Catholica diligenter instruantur: ubi vero debita 
 forma et materia servata est, omissa tantum supplean- 
 tur, nisi rationabili de causa aliter Episcopo videatur. 
 
 Ceterum legantur et serventur ea quae supra de 
 Baptismo in communi prsescripta sunt, fol. 9. 
 
 Not A. Precihus Concilii Provincialis Baltimorensis I. , 
 a Sa. Me, Pio PP, VIII. concessum est Missio7iariis 
 Foederatse jlmericas Dicecesiim omnium, id in Baptismo 
 Adultorum Ritus ad haptizandos infantes in Rituali 
 Romano prdescriptus, possit adhiheri. 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 29 
 
 ORDO SUPPLENDI OMISSA SUPER 
 BxiPTIZATUM. 
 
 iUM urgente mortis periculo, vel alia cogente 
 necessitate, sive parvulus, sive adultus, sacris 
 Precibus ac Casremoniis prnetermissis, fuerit baptiza- 
 tus, ubi convaluerit, vel cessaveiit periculum, et ad 
 Ecclesiam delatus fuerit, omissa omnia suppleantur: 
 idemque ordo ac ritus servetur, qui in Baptismo 
 parvulorum (si fuerit parvulus) seu adultorum (si 
 fuerit adultus) praescriptus est.* Excepto quod inter- 
 rogatio. An velit baptizari, formaque Baptismi, et 
 ablutio preetermittuntur, et quasdam Orationes, et 
 Exorcismi suo quique loco immutati, ut infra, dicuntur. 
 Sacerdos igituVy antequam immittat salem in os hap- 
 tizati, manum super caput ejus imponens, dicit : 
 
 OREMUS. ORATIO. 
 
 ^MNIPOTENS sempiterne Deus, Pater Domini 
 nostri Jesu Christi, respicere digneris super hunc 
 famulum tuum N. quem dudiim ad rudimenta fidei 
 vocare dignatus es; omnem caecitatem cordis ab eo 
 expelle : disrumpe omnes laqueos satans, quibus fue- 
 rat colligatus : aperi ei Domine januam pietatis tu£e, 
 ut signo sapienti^e tuae imbutus, omnium cupiditatum 
 foetoribus careat, et ad suavem odorem prasceptorum 
 tuorum laetus tibi in Ecclesia tua deserviat, et proii- 
 ciat de die in diem, ut idoneus sit frui gratia Baptismi 
 tui, quem suscepit, salis percepta medicina. Per 
 eumdem Christum Dominum nostrum, ij. Amen. 
 
 Deinde posteaquam modicum salis immisit in os hap- 
 tizati, dicens : Accipe salem sapientiee, propitiatio sit 
 tibi in vitam aeternam. I§. Amen. Dicit: 
 
 * In hisce Faderaiis jlmericce Septentrionalis Provwciis, vigorc 
 Aposlolici Indulti sxifpra commemorati, fol. 2S, ordo supphndi omissa 
 idem est pro jididiis ac pro Parvulis. 
 
 3* 
 
30 DE SACRAMENTO BAPTISMI. 
 
 OREMUS. 
 
 DEUS Patrum nostrorum, Deus universae condi- 
 tor veritatis, te supplices exoramus ut hunc 
 famulum tuum N. respicere digneris propitius, ut hoc 
 pabulum sails gustantem non diutius esurire permittas, 
 quo minus cibo expleatur coelesti, quatenus sit semper 
 spiritu fervens, spe gaudens, tuo semper nomini ser- 
 viens, et quern ad novae regenerationis lavacrum per- 
 duxisti, quaesumus, Domine, ut cum fidelibus tuis 
 promissionum tuarum aeterna praemia consequi mere- 
 atur. Per Christum Dominum nostrum. I?. Amen. 
 
 Post hsec facto signo C?'ucis in fronte haptizati^ 
 didisque ilHs verbis: 
 
 Et hoc signum Crucis, )^ quod nos fronti ejus 
 damus, tu maledicte diabole numquam audeas violare. 
 Per eumdem Christum Dominum nostrum. S^. Amen, 
 Manu super caput ejus imposita, dicit : 
 
 OREMUS. 
 
 /Mi^TERNAM ac justissimam pietatem tuam depre- 
 'LjL^ cor, Domine sancte, Pater omnipotens, aeterne 
 Deus, auctor luminis et veritatis, super hunc famulum 
 tuum N. ut digneris eum illuminare lumine intelli- 
 gentias tuse : munda eum, et sanctifica : da ei scien- 
 tiam veram, ut dignus sit frui gratia Baptism! tui, 
 quem suscepit : teneat firmam spem, consilium rec- 
 tum, doctrinam sanctam, ut aptus sit ad retinendam 
 gratiam Baptism! tui. Per Christum Dominum nos- 
 trum. ^. Amen. 
 
DE SACRAMENTO BAPTISMI. 31 
 
 RITUS SERVANDUS, CUM EPISCOPUS 
 BAPTIZAT. 
 
 SI Episcopus, vel S. R, E. Cardinalis parvulos 
 vel adultos baptizare voluerit, parantur et ser- 
 vantur omnia, ut superius de ordine i3aptismi dictum 
 est, atque haec prasterea quae infra notantur. 
 
 Adsint Cappellani, vel alii Presbjteri, et Clerici 
 superpelliceis induti, qui ei assistant ac ministrent. 
 
 Ipse vero super rochetum sive superpelliceum, si 
 est Regularis, accipiat albam, et cingulum, et stolam, 
 et pluviale violacei colons, ac mitram : atque ita 
 paratus cum ministris procedat ad Baptismi ministe- 
 rium. Et dum interrogat, JV. Quid petis ah Ecclesia 
 Dei? ac dum facit reliquas interrogationes, sedet 
 cum mitra: cum vero exsufflat, dicendo, Exi ah eo 
 immunde spirit us ; surgit cum mitra. Rursus sedet, 
 cum signat Catechumenum signo Crucis in fronte, et 
 in pectore, vel dicit : Accipe signum Crucis, etc. et 
 cum dicit Orationes, quae praecedunt vel sequuntur 
 benedictionem salis, surgit deposita mitra, similiter 
 cum ipsum salem benedicit. Cum autem salem bene- 
 dictum immittit in os baptizandi, mitram accipit, et 
 sedet. Cum vero legit Exorcismos, et dum saliva 
 aures et nares Catechumeni tangens dicit, Ephpheta, 
 ac dum introducit eum in Ecclesiam, stat cum mitra. 
 Cum autem dicit, Credo in Deum Patrem, etc, et 
 Pater noster, super Catechumenum, stat sine mitra. 
 Sed cum nomen quaerit, et interrogat: N. Ahrenuntias 
 satanae, etc, et baptizandum Oleo sacro in pectore et 
 inter scapulas inungit, sedet cum mitra: quo facto 
 accipit stolam, et pluviale album. Et cum rursus in- 
 terrogat de Fide ; Credis in Deum, etc. Vis haptizari, 
 etc. et cum baptizat per infusionem, sedet cum mitra. 
 Si vero baptizat per immersionem, mitram retinens 
 stare debet. 
 
b2 DE SACRAMENTO BAPTISJII. 
 
 Cum denium Chrismate verticem baptizati linit, et 
 dat ei vesteni candid am, et candelam accensam, ac 
 dicit, Vade in pace, etc. sedet cum mitra. 
 
 Si autem Pontifex querapiam a Presbytero jam 
 catechizatum, tantum baptizare voluerit, sic paratus 
 vestibus albis incipiat, postquam ad Baptisterium de- 
 ventum fuerit, dicens : Quo nomine vocaris? 1^. N. 
 Episcopus inteiTogat : N, Credis in Deum Patrem 
 omnipotent em, etc. et prosequitur usque in finem juxta 
 ordinem Baptismi, ut supra. 
 
 BENEDICTIO FONTIS BAPTISMI 
 
 EXTRA SABBATUM PASCH.^ ET PENTECOSTES, CUM AQUA CON- 
 SECRATA XON HABETUR. 
 
 Ex concessione Sa. Me. Pii PP. VIII. ^ Missionarii 
 nostras Provincix uti possunt ireviori formula, qiice 
 ad caJcem hvjus Compendii inverntur. 
 
DE 
 
 SACRAMENTO PCENITENTIJl. 
 
 SANCTUM Poenitentiae Sacramentum, ad eos 
 qui post Baptismum lapsi sunt, in gratiam Dei 
 restituendos, a Christo Domino institutum, eo dili- 
 gentiiis administrandum est, quo frequentior est ejus 
 usus, et quo plura requiruntur ad illud recte digneque 
 tractandum ac suscipiendum. Cum autem ad illud 
 constituendum tria concurrant, materia, forma, et 
 minister : illius quidem remota materia sunt peccata, 
 proxima vero sunt actus poenitentis, nempe contritio, 
 confessio, et satisfactio. Forma autem, ilia absolu- 
 tionis verba: Ego te ahsolvo, etc. Minister denique 
 est Sacerdos, habens potestatem absolvendi vel ordi- 
 nariam vel delegatam. Sed si periculum mortis im- 
 mineat, approbatusque desit Confessarius, quilibet 
 Sacerdos potest a quibuscumque censuris et peccatis 
 absolvere. In ejus ministro requiritur etiam bonitas, 
 scientia, atque prudentia, cum sigillo secretae confes- 
 sionis sub exacto perpetuoque silentio. Quibus et 
 aliis ad id opportunis ut optime sint instructi, omni 
 studio curare debent Confessarii. 
 
 In primis meminerit Confessarius se judicis pariter 
 et medici personam sustinere, ac divinas justitiae simul 
 et misericordiae ministrum a Deo constitutum esse, 
 ut tamquam arbiter inter Deum et homines, honori 
 divino et animarum saluti consulat. 
 
 Ut ergo recte judicare queat, discernens inter 
 lepram et lepram, et tamquam peritus medicus anima- 
 
34 DE SACRAMENTO PCENITENTI^. 
 
 rum morbos prudenter curare, et apta cuique remedia 
 applicare sciat, quantani potest maximam ad id 
 scientiani atque prudentiam, turn assiduis ad Deum 
 precibus, turn ex probatis Auctoribus, prcEsertim e 
 Catechismo Romano, et prudent! consilio peritorum, 
 studeat sibi comparare. 
 
 Sciat casus et censuras Sedi Apostolicae et Ordi- 
 nario suo reservatas, et suae cuj usque Ecclesise con- 
 stitutiones, easque diligenter observet. 
 
 Deinde hujus Sacramenti doctrinam omnem recte 
 nosse studebit, et alia ad ejus rectam administrationem 
 necessaria. Atque in hoc ministerio ita procedat, ut 
 infra preescribitur. 
 
 ORDO MINISTRANDI SACRAMENTUM 
 PCENITENTI^. 
 
 SACERDOS ad audiendam confessionem vocatus, 
 promptam facilemque se pra^beat: ac priusquam 
 ad audiendum accedat, si tempus suppetat, ad hoc 
 ministerium recte sancteque obeundum, divinum auxi- 
 lium piis precibus implorabit. 
 
 In Ecclesia, non autem in privatis aedibus confes- 
 siones audiat, nisi ex causa rationabili ; qua3 cum 
 inciderit, studeat tamen id decenti ac patenti loco 
 pra3stare. 
 
 Habeat in Ecclesia sedem confessionalem, in qua 
 sacras confessiones excipiat: quae sedes patenti, con- 
 spicuo, et apto Ecclesiae loco posita, crate perforata 
 inter poenitentem et Sacerdotem sit instructa. 
 
 Superpelliceo et stola violacei coloris utatur, prout 
 tempus vel locorum feret consuetudo. 
 
 Poenitens, si opus fuerit, admoneatur ut qua decet 
 humilitate mentis et habitus accedat, et flexis genibus 
 si2:no Crucis se muniat. 
 
DE SACRAMENTO PCENITENTLE, 33 
 
 Mox Confessarius inquirat de illius statu (nisi aiiter 
 uotus fuerit) et quampridem sit coiifessus, et an im- 
 positam poenitentiam adimpleverit, num rite atque 
 integre alias confessus fuerit, num conscientiam 
 suam, ut debet, prius diligenter discusserit. 
 
 Quod si poenitens aliqua censura vel casu reservato 
 sit ligatus, a quo ipse non possit absolvere, non ab- 
 solvat, nisi prius obtenta facultate a Superiore. 
 
 Si vero Confessarius, pro personarum qualitate, 
 cognoverit poenitentem ignorare Christianae fidei rudi- 
 menta; si tempus suppetat, eum breviter instruat de 
 articulis Fidei, et aliis ad salutem cognitu neces- 
 sariis, et ignorantiam ejus corripiat, illumque admo- 
 neat ut ea postmodum diligentius addiscat. 
 
 Turn poenitens confessionem generalem Latina Tel 
 vulgari lingua dicat; scilicet, Confiteor, etc. vel saltern 
 utatur his verbis : Confiteor Deo omnipotenti, et tihi 
 Pater, Peccata sua exinde coniiteatur, adjuvante, 
 quotiescumque opus fuerit, Sacerdote : qui confiten- 
 tem non reprehendet, nisi finita, ut dicetur, confes- 
 sione; neque interpellabit, nisi opus fuerit aliquid 
 melius intelligere : proinde fiduciam ei pr?ebeat, et 
 humaniter suggerat ut omnia peccata sua rite et in- 
 tegre confiteatur, remota stulta ilia quorumdam vere- 
 cundia, qua prsepediti, suadente diabolo, peccata con- 
 fiteri non audent. 
 
 Si poenitens numerum, et species, et circumstantias 
 peccatorum explicatu necessarias non expresserit, 
 eum Sacerdos prudenter interroget. 
 
 Sed caveat ne curiosis aut inutilibus interrogationi- 
 bus quemquam detineat, praesertim juniores utriusque 
 sexus, vel alios, de eo quod ignorant, imprudenter 
 interrogans, ne scandalum patiantur, indeque peccare 
 discant. 
 
 Demum, audita confessione, perpendens peccato- 
 rum, qufE ille admisit, magnitudinem ac multitudinem, 
 pro eorum gravitate, ac poenitentis conditione, oppor- 
 tunas correptiones ac monitiones, prout opus esse 
 viderit, paterna charitate adhibebit, et ad dolorem et 
 
36 DE SACRAMENTO PCENITENTLE. 
 
 contritlonem efficacibus verbis adducere conabitur, 
 atque ad vitam emendandam ac melius instituendam 
 inducet, remediaque peccatorum tradet. 
 
 Postremo salutarem et convenientem satisfactionem, 
 quantum spiritus et prudentia suggesserint, injungat, 
 habita ratione status, conditionis, sexus et eetatis, et 
 item dispositionis poenitentium. Videatque ne pro 
 peccatis gravibus levissimas poenitentias imponat : ne 
 si forte peccatis conniveat, alienorum peccatorum 
 particeps efficiatur. Id vero ante oculos habeat, ut 
 satisfactio non sit tantum ad novae vitae remedium, et 
 infirmitatis medicamentum, sed etiam ad praeteritorum 
 peccatorum castigationem. 
 
 Quare curet, quantum fieri potest, ut contrarias 
 peccatis poenitentias injungat; veluti avaris eleemo- 
 synas, libidinosis jejunia vel alias carnis afflictiones, 
 superbis humilitatis officia, desidiosis devotionis sta- 
 dia. Rarius autem vel serius confitentibus, vel in 
 peccata facile recidentibus, utilissimum fuerit con- 
 sulere, ut saepe, puta semel in mense, vel certis diebus 
 solemnibus confiteantur, et si expediat, communicent. 
 
 Poenitentias pecuniarias sibi ipsis Confessarii non 
 applicent, neque a poenitentibus quidquam tamquam 
 ministerii sui prasmium petant vel accipiant. 
 
 Pro peccatis occultis, quantumvis gravibus, mani- 
 festam poenitentiam non imponant. 
 
 Videat autem diligenter Sacerdos, quando, et quibus 
 conferenda, vel neganda, vel diiferenda sit absolutio, 
 ne absolvat eos, qui talis beneficii sunt incapaces; 
 quales sunt qui nulla dant signa doloris, qui odia et 
 inimicitias deponere, aut aliena, si possunt, restituere, 
 aut proximam peccandi occasiorem deserere, aut alio 
 modo peccata derelinquere, et vitam in melius emen- 
 dare nolunt; aut qui publicum scandalum dederunt, 
 nisi publice satisfaciant, et scandalum tollant: neque 
 etiam eos absolvat, quorum peccata sunt Superioribus 
 reservata. 
 
 Si vero quis confiteatur in periculo mortis consti- 
 tutus, absolvendus est ab omnibus peccatis et censuris. 
 
DE SACRAMENTO PffiNITENTI^. 37 
 
 quantumvis reservatis ; (cessat enira tunc omnis reser- 
 vatio ;) sed prius, si potest, cui debet, satisfaciat : ac 
 si periculum evaserit, et aliqua ratione Superiori, a 
 quo alias esset absolvendus, se sistere teneatur; cum 
 primum poterit, coram eo se sistat, quidquid debet 
 preestiturus. 
 
 Quod si inter confitendum, vel etiam antequam 
 incipiat confiteri, vox et loquela segrum deficiat, nuti- 
 bus et signis conetur, quoad ejus fieri poterit, peccata 
 poenitentis cognoscere; quibusutcumque vel in genere 
 vel in specie cognitis, vel etiam si confitendi deside- 
 rium sive per se sive per alios ostenderit, absol- 
 vendus est. 
 
 Meminerit porro Sacerdos, segris non esse injungen- 
 dam gravem aut laboriosara poenitentiam ; sed indicen- 
 dam tantum illam, quam, si convaluerint, opportuno 
 tempore peragant. Interim juxta gravitatem morbi, 
 aliqua oratione, aut levi satisfactione imposita, et 
 acceptata, absolvantur, prout opus fuerit. 
 
 AB SOLUTIONIS FORMA. 
 
 Cum igitur pcenitentem absolvere voluerit, injuncfa 
 ei priuSy et ah eo acceptata salutari pcenitentia, jjrimo 
 dicit : 
 
 Misereatur tui omnipotens Deus, et dimissis pec- 
 catis tuis perducat te ad vitam asternam. Amen. 
 
 Deinde dextera versus pcenitentem elevata, dicit: 
 
 Indulgentiam, absolutionem, et remissionem pecca- 
 torum tuorum tribuat tibi omnipotens et misericors 
 Dominus. Amen. 
 
 Dominus noster Jesus Christus te absolvat : et ego 
 
 auctoritate ipsius te absolvo ab omni vinculo excom- 
 
 municationis, suspensionis, et interdicti, in quantum 
 
 possum, et tu indiges. Deinde ego te absolvo a pec- 
 
 4 
 
S8 DE SACRAMENTO PCENITENTI.E. 
 
 catis tuis, in nomine Patris, ^ et Filii, et Spiritus 
 sancti. Amen. 
 
 Si pcenitens sit laicus, omittitur verhim, suspen- 
 sionis. 
 
 Passio Domini nostri Jesu Christi, merita beatae 
 Mariae virginis, et omnium Sanctorum, quidquid boni 
 feceris, et mali sustinueris, sint tibi in remissionem 
 peccatorum, augmentum gratias, et prsemium vitee 
 JEternse. Amen. 
 
 In confessionibiis autern frequeniiorihus et breviori- 
 hus omitti potest, Misereatur, etc. et satis erit dicere: 
 Dominus noster Jesus Christus, etc. ut supra, usque 
 ad illud, Passio Domini, etc. 
 
 Urgente verb aliqua gravi necessitate in periculo 
 mortis, breviter dicere pot erit : 
 
 Ego te absolvo ab omnibus censuris, et peccatis, in 
 nomine Patris, © et Filii, et Spiritus sancti. Amen. 
 
 DE ABSOLUTIONE AB EXCOMMUNICATIONE IN 
 FORO EXTERIOm. 
 
 SI potestas absolvendi ab excommunicationis sen- 
 tentia Sacerdoti commissa fuerit a Superiore, et 
 in mandato certa forma sit prsescripta, ilia omnino 
 servanda est: si vero in mandato seu commissione 
 dicitur: Jn forma Ecclesix consueta ahsolvat ; hssc 
 servanda sunt. 
 
 Primo, ut excommunicatus ei, ob cujus ofFensam in 
 excommunicationem incurrit, prius, si potest, satisfa- 
 ciat. Quod si tunc non possit, sufficientem cautionem 
 praebeat, aut saltem, si earn praestare non potest, juret 
 se, ut primum poterit, satisfacturum. 
 
 Secundo, si crimen, ob quod in excommunicationem 
 incidit, sit grave, juramentum ab eo exigatur de pa- 
 
DE SACRAMENTO PffiNITENTl^. 39 
 
 rendo mandatis Ecclesia3, quae illi fient pro tali causa: 
 ac prsecipue, ne deinceps delinquat contra ilium Cano- 
 nein vel decretum, contra quod faciendo, censuram 
 incurrit. 
 
 Denique hunc absolvendi ritum observabit. 
 
 Poenitentem coram se utroque genu flexo, in humero 
 [si vir fucrit) usque ad camisiam exclusive denudato, 
 virga aut funiculis sedens leviterpercuiit, dicendo totum 
 Fsahnum Miserere mei Deus, etc. cuin Gloria Patri, etc. 
 
 Deinde surgit, et aperto capite dicit : 
 
 Kyrie eleison. Christe eleisou. 
 
 Kvrie eleison. '' 
 
 Pater noster. ^. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 ^. Sed libera nos a malo. 
 
 ^. Salvum fac servum tuum (vel ancillam tuam) 
 Domine. Ij Deus mens sperantem in te. 
 
 ^. Nihil proficiat iikimicus in eo {vel in ea.) 
 
 I^. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei. 
 
 ^. Esto ei Domine turris fortitudinis. 
 
 ^. A facie inimici. 
 
 y. Domine exaudi orationem meam. 
 
 I^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 J^. Dominus vobiscum. 
 
 f^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 |EUS, cui proprium est misereri semper et par- 
 cere, suscipe deprecationem nostram ; ut hunc 
 famulum tuum, quem excommunicationis sententia 
 constringlt, miseratio tus pietatis clementer absolvat. 
 Per Christum Dominum nostrum. I?. Amen. 
 Mox sedet, et cooperto capite dicit : 
 
40 DE SACRAMENTO PGENITENTI^. 
 
 Dominus noster Jesus Christus te absolvat : et ego 
 auctoritate ipsius, et sanctissimi Domini nostri Papae 
 {vel Reverendissimi Episcopi N. vel talis Superioris) 
 mihi commissa, absolvo te a vinculo excommunica- 
 tionis, in quam incurristi {vel incurrisse declaratus es) 
 propter tale factum, vel causam, etc. et restituo te 
 communioni etunitati fidelium, et Sanctis Sacramentis 
 Ecclesiae, in nomine Patris, )^ et Filii, et Spiritus 
 sancti. 
 
 Quod si Sacerdoti nulla sit a Superiore prsescripia 
 forma, nee sibi mandalum id in forma Ecclesix com- 
 muni vel consueta ahsolvat ; tunc nihilominus pro rei 
 gravitate prxdictam cseremoniam et Preces adhiheat: 
 at verb si res non fuerit adeb gravis, ahsolvere poterit, 
 dicens : 
 
 Dominus noster Jesus Christus te absolvat : et ego 
 auctoritate ipsius, et sanctissimi Domini nostri Papsa 
 {si a Papa fuerit delegatus) {vel Reverendissimi Epis- 
 copi N. vel talis Superioris) mihi concessa, absolvo te, 
 etc. ut supra. 
 
 In faro autem interiori Confessarius hahens facul- 
 tatem ahsolvendi excommunicatiim, absolvat juxta for- 
 mafii communem sujjvd prxscriptam in ahsolutione 
 Sacramentali. 37. 
 
 DE MODO ABSOLVENDI A SUSPENSIONE, 
 
 VEL AB INTEBDICTO, EXTRA VEL INTRA SACRAMENTALEM 
 CONFESSIONEM. 
 
 SI Sacerdoti sit commissa facultas ahsolvendi ali- 
 quern d suspensione vel inierdicto, quamvis nulla 
 verba sint prsecipue determinata, uti poterit hac formula. 
 
DE SACRAMENTO P(EXITENTI^. 41 
 
 Pceniiens dical: Confiteor Deo, etc. 
 
 Sacerdos: Misereatur tui, etc. Indulgentiam, etc. 
 
 Auctoritate mihi ab N. tradita, ego absolvo te a 
 vinculo suspensionis quam [yel interdict! quod) prop- 
 ter tale factum [yel causam) incurristi (sen incur- 
 risse declaratus es) in nomine Patris, ^ et Filii, et 
 Spiritus sancti. Amen. 
 
 Si verb Confessario, sive in foro conscientisSy sive 
 extra, data est potestas dispensandi super irregulari- 
 iate, tunc postquam absolverit a peccaiis, addat conse- 
 qiienter : 
 
 Et eadem auctoritate dispense tecum super irregu- 
 laritate in quam (vel irregularitatibus, si sint plures, 
 in quas) ob talem causam, (vel tales causas, eas 
 exprimendo) incurristi, et habilem reddo, et restituo 
 te executioni Ordinum et officiorum tuorum, in nomine 
 Patris, )^ et Filii, et Spiritus sancti. Amen. 
 
 Si nullum habet Ordinem, dicatur: Habilem reddo 
 te ad omnes Ordines suscipiendos, vel etiam ad alia, 
 juxta tenorera mandati. 
 
 Quod si necesse sit tiiulum henejicii resiituere, et 
 fructus male perceptos coiidonare, suhjungat : 
 
 Et restituo tibi titulum (seu titulos) Beneficii (seu 
 Beneficiorum) et condono tibi fructus male perceptos. 
 In nomine Patris, )^ et Filii, et Spiritus sancti. 
 Amen. 
 
 Advertat autem Sacerdos, ne ullo modo in iis facul- 
 tatis suse terminos excedat, 
 4* 
 
DE 
 
 SANCTISSIMO 
 
 EUCHARISTIiE SACRAMENTO. 
 
 OMNIBUS quidem Ecclesias Catholicce Sacra- 
 mentis religiose sancteque tractandis, magna ac 
 diligens ciira adhibenda est ; sed prsecipue in adminis- 
 trando ac suscipiendo sanctissima? Eucharistise Sacra- 
 mento, quo nihil dignius, nihil sanctius et admirabilius 
 habet Ecclesia Dei ; cum in eo contineatur pr^cipuum 
 et maximum Dei donum, et ipsemet omnis gratise et 
 sanctitatis fons auctorque Christus Dominus. 
 
 Parochus igitur summum studium in eo ponat, ut 
 cum ipse venerabile hoc Sacramentum, qua decet 
 reverentia, debitoque cultu tractet, custodiat, et ad- 
 ministret ; turn etiam populus sibi commissus religiose 
 colat, sancte frequenterque suscipiat, prsesertim in 
 majoribus anni solemnitatibus. 
 
 Ideo populum ssepius admonebit qua prseparatione, 
 et quanta animi religione ac pietate, et humili etiam 
 corporis habitu ad tam divinum Sacramentum debeat 
 accedere ; ut praemissa Sacramentali confessione, 
 omnes saltem a media nocte jejuni, et utroque genu 
 flexo Sacramentum humiliter adorent, ac reverenter 
 suscipiant, viris quantum fieri potest a mulieribus 
 separatis. 
 
 Moneantur prseterea communicantes ut sumpto 
 Sacramento non statim ab Ecclesia discedant, aut 
 coUoquantur, ne statim vagis oculis circumspiciant, 
 aut expuant, neque de libro statim Orationes recitent. 
 
DE SACRAMENTO EUCHARISTIiE. 43 
 
 ne Sacramenti species de ore decidant : sed, qua par 
 est devotione, aliquantisper in oratione permaneant, 
 gratias agentes Deo de tarn singulari beneficio, atque 
 etiam de sanctissima passione Dominica, in cujus 
 memoriale hoc mjsterium celebratur et sumitur. 
 
 Curare porro debet, ut perpetuo aliquot particulae 
 consecratse eo numero, qui usui infirmorum et aliorum 
 fidelium communioni satis esse possit, conserventur 
 in pyxide ex solida decentique materia, eaque munda, 
 et suo operculo bene clausa, albo velo cooperta, et 
 quantum res feret, ornato in tabernaculo clave ob- 
 serato. 
 
 Hoc autem tabernaculum conopeo decenter opertum, 
 atque ab omni alia re vacuum, in Altari majori, vel in 
 alio, quod venerationi et cultui tanti Sacramenti com- 
 modius ac decentius videatur, sit coUocatum; ita ut 
 nullum aliis sacris functionibus, aut Ecclesiasticis 
 officiis impedimentum afferatur. Lampades coram eo 
 plures, vel saltem una, diu noctuque perpetuo collu- 
 ceat ; curabitque Parochus ut omnia ad ipsius Sacra- 
 menti cultum ordinata, Integra, mundaque sint, et 
 conserventur. 
 
 Sanctissimae Eucharistire particulas frequenter reno- 
 vabit. Hostise vero, seu particulse consecrand^e sint 
 recentes, et ubi eas consecraverit, veteres primo dis- 
 tribuat, vel sumat. 
 
 Fideles omnes ad sacram Communionem admit- 
 tendi sunt, exceptis iis qui justa ratione prohibentur. 
 Arcendi autem sunt publice indigni ; quales sunt 
 excommunicati, interdicti, manifesteque infames ; ut 
 meretrices, concubinarii, foeneratores, magi, sortilegi, 
 blasphemi, et alii ejus generis publici peccatores : nisi 
 de eorum poenitentia et emendatione constet, et pu- 
 blico scandalo prius satisfecerint. 
 
 Occultos vero peccatores, si occulte petant, et non 
 eos emendatos agnoverit, repellat; non autem si pu- 
 blice petant, et sine scandalo ipsos praeterire nequeat. 
 
 Amentibus prfeterea seu phreneticis communicare 
 non licet; licebit tamen, si quando habeant lucida 
 
44 DE SACRAMENTO EUCHARISTIiE. 
 
 intervalla, et devotionem ostendant, dum in eo statu 
 manent, si nullum indignitatis periculum adsit. 
 
 Ita etiam, iis qui propter astatis imbecillitatem non- 
 dum hujus Sacramenti cognitionem et gustum habent, 
 administrari non debet. 
 
 ORDO MINISTRANDI SACRAM COM- 
 MUNIONEM. 
 
 SACERDOS igitur sanctissimam Eucharistiam mi- 
 nistraturus, Hostiis, seu particulis pro populi 
 multitudine consecratis, vasculoque uno, vel pluribus, 
 decenti et commodo loco expositis.. cum vino et aqua 
 ad purificationem eorum qui Communionem sumpse- 
 rint, et ante eos linteo mundo extenso, lotis prius 
 manibus, et superpelliceo indutus, ac desuper stola 
 coloris Officio illius diei convenientis, praecedente 
 Clerico seu alio ministro, procedit ad altare manibus 
 junctis, et accensis cereis; facta prius et postea genu- 
 flexione, extrahit pyxidem, et illani super corporale 
 depositam discooperit. Minister genibus flexis, no- 
 mine populi ad cornu Epistolae facit Confessionem 
 generalem, dicens : Conjiteor Deo, etc, Tum Sacer- 
 dos iterum genuflectit, et manibus junctis ante pectus 
 vertit se ad populum (advertens ne terga vertat Sacra- 
 mento) et in cornu Evangelii dicit: 
 
 Misereatur vestri omnipotens Deus, et dimissis 
 peccatis vestris perducat vos ad vitam oeternam. ^. 
 Amen. Et addit: Indulgentiam, absolutionem, ^ et 
 remissionem peccatorum vestrorum tribuat vobis om- 
 nipotens et misericors Dominus. I^. Amen. Dicens^ 
 Indulgentiam, etc. manu dextera in formam Crucis 
 signal communicandos. 
 
DE SACRAMENTO EUCHARISTI^. 45 
 
 Deinde ad Altare se convertity geniifledit, manu 
 sinistra pyxidem prehendit, et duobus digitis, pollice 
 et indice, Sacramentum accipit, et elevat, conversusque 
 ad populiim in medio Altari dicit clara voce : Ecce 
 Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. Mox siib- 
 dit : Domine non sum dignus, ut intres sub tectum 
 meum, sed tantum die verbo, et sanabitur anima mea ; 
 quod iterum ac tertio repetit : qua formula etiam 
 utendiim est, cum feminse Communio ministratur. 
 
 Posted ad communicandum accedlt, incipiens ab Us 
 qui sunt ad partem Epistolse ; sed prirnd, si Sacerdo- 
 tibus, vel aliis ex Chro danda sit Communio, Us ad 
 gradus Altaris genujiexis prxheatur : vel si commode 
 fieri potest, intra sepimentum Pilaris sint a laicls dis- 
 iincti. Sacerdotes vero cum stola commiinicent. * 
 
 Sacerdos unicuique porrigens Sacramentum, et fa- 
 ciens cum eo signum Crucis super pyxiden simul dicit : 
 Corpus Domini nostri Jesu Christi custodiat animam 
 tuam in vitam seternam. Amen. 
 
 Ubi vero omnes communicaverint, Sacerdos reversus 
 ad Altare dicere poterit: O sacrum convivium, in quo 
 Christus sumitur, recolitur memoria passionis ejus, 
 mens impletur gratia, et futures glorise nobis pignus 
 datur. ?v . Paiiem de ceelo prsestitisti eis. 
 
 Minister respondet: Omne delectamentum in se 
 habentem. 
 
 Tempore Paschali additur : Alleluia. 
 
 Mox Sacerdos dicit : ^. Domine exaudi orationem 
 meam. ^. Et clamor mens ad te veniat. 
 
 ^. Dominus vobiscum. 
 
 ij. Et cum spiritu tuo. 
 
46 DE SACRAMENTO EUCHARISTI^. 
 
 OREMUS. 
 
 DEUS, qui nobis sub Sacramento mirabili, pas- 
 sionis tuse memoriam reliquisti, tribue quaesu- 
 nius, ita nos Corporis et Sanguinis tui sacra mysteria 
 venerari ; ut redemptionis tuse fructum in nobis jugi- 
 ter sentiamus. Qui vivis et regnas in sfEcula saecu- 
 lorum. I^. Amen. 
 
 Tempore Paschali dicitur Or alio: 
 
 IPIRITUM nobis, Domine, tuse charitatis infunde: 
 ut quos Sacramentis Paschalibus satiasti, tua 
 facias pietate Concordes. Per Christum Dominum 
 nostrum. ^. Amen. 
 
 Jlntequam reponat Sacramentum, diligenter advertat, 
 
 ut si aliquod fragmentum digitis adhseserit, illud in 
 
 pyxidem deponat ; et eusdem digitos, quibus tetigit 
 
 Sacramentum, ahluat, et ahstergat purijicatorio ; ab- 
 
 liitionem verb sumat, si celehraverity aut iis, qui tunc 
 
 communicarunt, sumendam tradat, aut saltern in sacra- 
 
 rium injiciat. Posted genujlectens reponit Sacramen' 
 
 turn in tabeimaculo, et clave ohserat. Delude extenta 
 
 manu dextera, hcnedicit iis qui communicarunt ^ dicens : 
 
 Benedictio Dei omnipotentis Patris, ^ et Filii, et 
 
 Spiritus sancti descendat super vos, et maneat semper. 
 
 ^. Amen. 
 
 Communio autem populi intra Missam statim poj-t 
 Communionem Sacerdotis celebrantis fieri debet (nisi 
 quandoque ex rationabili causa post Missam sit faci- 
 enda) cum Orationes, quae in Missa post Communionem 
 dicuntur, non solum ad Sacerdotem, sed etiam ad 
 alios communicantes spectent. 
 
DE SACRAMENTO EUCHARISTI^. 4T 
 
 Itaque Sacerdos, sumpto sacratissimo Sanguine, 
 antequam se purificet, ponat particulas consecratas 
 in pyxide, vel si pauci sint communicandi, super pate- 
 nam, nisi in principio positse fuerint in pyxide ; et 
 genuflectit, ministro interim faciente confessionem, 
 ut ^supra. Postea vertens se ad populum, in cornu 
 Evangelii dicit: Misereaiur vestn, etc. et eo quo 
 supra dictum est modoporrigit communicandis Eucha- 
 ristiam, incipiens a ministris Altaris, si velint com- 
 municare. Finita Communione, revertitur ad Altare, 
 nihil dicens ; et non dat eis benedictionem, quia illam 
 dabit in fine Missae. Deinde dicit secreto. Quod ore 
 sumpsimus, etc. ut in Missali, se purificat, et Missam 
 absolvit. Quod si contingat, absoluta Missa, statim 
 aliquos interdum communicare, tunc Sacerdos adhuc 
 planeta indutus, sacram Communionem eo modo, quo 
 supra dictum est, ministrabit. 
 
 DE COMMUNIONE PASCHALI. 
 
 CURET autem Parochus, ut in Quadragesima per 
 se vel per alios Concionatores populo opportune 
 denuntietur Constitutio Concilii Lateranensis sub In- 
 nocentio III. quae sic habet: 
 
 " Omnis utriusque sexus fidelis, postquam ad annos 
 " discretionis pervenerit, omnia sua peccata confiteatur 
 " fideliter, saltem semel in anno, proprio Sacerdoti, et 
 *' injunctam sibi poenitentiam studeat pro viribus adim- 
 " plere, suscipiens reverenter ad minus in Pascha 
 " Eucharistigp Sacramentum, nisi forte de consilio pro- 
 " prii Sacerdotis, ob aliquam rationabilem causam ad 
 '* tempus ab ejus perceptione duxerit abstinendum : 
 '* alioquin et vivens ab ingressu Ecclesise arceatur, et 
 " moriens Christiana careat sepultura." 
 
 Ut igitur hoc salutare Concilii decretum inviola- 
 biliter servetur, descripta Parochus habeat nomina 
 suorum Parochianorum ; et qui dicto tempore non 
 communicaverint, et post Octavam Paschae eos, qui 
 
48 DE SACRAMENTO EUCHARISTl^. 
 
 propria3 sal litis immemores ssepiiis admoniti non ob- 
 temperaverint, Ordinario suo denuntiet. 
 
 Dabit quoque operam Parochus, quoad ejus fieri 
 potest, ut in ipso die saiictissimo Paschse communi- 
 cent; quo die ipse per se, nisi legitime impediatur, 
 parochiae suae fidelibus hoc Sacramentum niinistrabit. 
 Alienae vero parochiae fideles ad proprium Parochum 
 remittet, prseter peregrinos et advenas, et qui certum 
 domicilium non habent : quibus ipse sacram prasbebit 
 Communionem, si ad ilium accesserint rite parati ; 
 vel ubi est ea consuetudo, eos ad Cathedralis Ecclesise 
 Parochos remittet. In ceteris vero servabit ea, quae 
 in libro de statu animarum, ut infra, prsescribuntur. 
 
 iEgrotis quoque parochialibus, etiamsi Commu- 
 nionem extra praescriptos Paschales dies sumpserint, 
 in Paschalibus diebus illam deferet ac niinistrabit. 
 
 DE COMMUNIONE INFIRMORUM. 
 
 VIATICUM sacratissimi Corporis Domini nostri 
 Jesu Christi summo studio ac diligentia a3gro- 
 tantibus opportuno tempore procurandum est, ne forte 
 contingat illos tanto bono, Parochi incuria, privates 
 decedere. Cavendum autem in primis est, ne ad in- 
 dignos cum aliorum scandalo deferatur, quales sunt 
 publici usurarii, concubinarii, notorie criminosi, nomi- 
 natim excommunicati aut denuntiati, nisi sese priiis 
 sacra Confessione purgaverint, et publicas offensioni, 
 prout de jure, satisfecerint. 
 
 Hortetur Parochus infirmum, ut sacram Commu- 
 nionem sumat, etiam si graviter non a3grotet, aut 
 mortis, periculum non immineat, maxime si Festi 
 alicujus celebritas id suadeat; neque ipse illam minis- 
 trare recusabit. 
 
 Pro Viatico autem niinistrabit, cum probabile est 
 quod eam amplius sumere non poterit. Quod si feger, 
 sumpto Viatico, dies aliquot vixerit, vel periculum 
 mortis evaserit, et communicare voluerit, ejus pio 
 desiderio Parochus non deerit. 
 
DE SACRAMENTO EUCHARISTI^. 49 
 
 Potest quidem Viaticum brevi morituris dari non 
 jejunis; id tamen diligenter curandum est ne iis 
 tribuatur a quibus ob phrenesim, sive ob assiduam 
 tussim, aliumve similem morbum, aliqua i^idecentia 
 cum injuria tanti Sacramenti timeri potest. Ceteris 
 autem infirmis, qui ob devotionem in aegritudine com- 
 municant, danda est Eucharistia ante omnem cibum et 
 potum, non aliter ac ceteris fidelibus, quibus nee etiam 
 per modum medicinae ante aliquid sumere licet. 
 
 S^d alicui ad adorandum solum, seu devotionis, sea 
 cujusvis rei praetextu ad ostendendum non deferatur. 
 
 Deferri autem debet hoc sanctum Sacramentum ab 
 Ecclesia ad privatas segrotantium domos decenti ha- 
 bitu, superposito mundo velamine, manifeste atque 
 honorifice, ante pectus cum omni reverentia et timore, 
 semper lumine praecedente. 
 
 Parochus igitur processurus ad communicandum 
 infirmum, aliquot campansB ictibus jubeat convocari 
 Parochianos, seu confraternitatem sanctissimi Sacra- 
 menti (ubi fuerit instituta) seu alios pios Christi 
 fideles, qui sacram Eucharistiam cum cereis seu in- 
 tortitiis comitentur, et umbellam seu baldachinum, 
 ubi haberi potest, deferant. Prsemoneat ut uej^ri 
 cubiculum mundetur, et in eo paretur mensa linteo 
 mundo cooperta, in qua sanctissimum Sacramentum 
 decenter deponatur. 
 
 Parentur luminaria, ac duo vascula, alterum cum 
 vino, alterum cum aqua; praeterea linteum mundum 
 ante pectus communicandi ponatur, atque alia ad 
 ornatum loci, pro cujusque facultate. 
 
 Ubi vero convenerint qui Eucharistiam comitaturi 
 sunt, Sacerdos indutus superpelliceo et stola, et, si- 
 haberi potest, pluviali albi colons, Acolythis seu 
 Clericis, aut etiam Presbjteris (si locus feret) super- 
 pelliceo pariter indutis comitatus, decenter, et de more 
 acceptas aliquot particulas consecratas, vel unam tan- 
 tum (si longius aut difficilius iter sit faciendum) ponat 
 in pyxide, seu parva custodia, quam proprio suo oper- 
 culo cooperit; et velum sericum superimponit ; ipse 
 5 
 
50 DE SACRAMENTO EUCHARISTI^. 
 
 vero Sacerdos imposito sibi priiis ab utroque humera 
 oblongo velo decenti, utraque manu accipiat vas cum 
 Sacramento, et deinde umbellam seu baldachinum 
 subeat, nudo capite processurus. 
 
 PrcEcedat semper Acoljthiis, vel alius minister 
 deferens laternam (noctu autem hoc Sacramentum 
 deferri non debet, nisi necessitas urgeat) sequantur 
 duo Clerici, vel qui illorum vices suppleant; quorum 
 alter aquam benedictam cum aspersorio, et bursam 
 cum corporali, quod supponendum erit vasculo sanc- 
 tissimi Sacramenti super mensa in cubiculo inlirmi, et 
 cum linteolo purificatorio ad digitos Sacerdotis abster- 
 gendos ; alter hunc librum Ritualem deferat, et cam- 
 panulam jugiter pulset. Succedant deinde deferentes 
 intortitia. Postremo Sacerdos Sacramentum gestans 
 elevatum ante pectus sub umbella, dicens Psalmum 
 Miserere, et alios Psalmos, et Cantica. Quod si lon- 
 gius aut difficilius iter obeundum sit, et fortasse etiam 
 equitandum, necesse erit vas, in quo Sacramentum 
 defertur, bursa decenter ornata, et ad collum appensa, 
 apte includere, et ita ad pectus alligare atque obstrin- 
 gere, ut neque decidere, neque pyxide excuti Sacra- 
 mentum queat. 
 
 Ingrediens vero locum uhi jacet injirmus, dicat^ 
 Pax huic domui. 1^. Et omnibus habitantibus in ea. 
 Turn depositum Sacramentum super mensa, supposito 
 corporali, gcnuflexus adorat, omnibus in genua pro-' 
 cumbentibus ; et 7nox accepta aqua benedicta, aspergit 
 injirmum, et cubiculum, dicens Antiphonam : Asperges 
 me Domine hyssopo, et mundabor : lavabis me, et 
 super nivem dealbabor; et primum versum Psalmi, 
 Miserere mei Deus, cum Gloria Patri. Sicut erat, etc. 
 Deinde repetitur Antiph, Asperges me, etc. Posted 
 
 ^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 ^» Qui fecit caelum et terram. 
 
DE SACRAMENTO EUCHARISTLB. 51 
 
 ^!^. Dotnlne exaudi orationem meam. 
 ij. Et clamor meus ad te veniat. 
 ^, Dominus vobiscum. 
 I^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 EXAUDI nos, Domine sancte, Pater omnipotens, 
 seterne Deus: et mittere digneris sanctum An- 
 gelum tuum de coelis, qui custodiat, foveat, protegat, 
 visitet atque defendat omnes habitantes in hoc habi- 
 taculo. Per Christum Dominum nostrum, ij. Amen. 
 
 His dictiSj accedat ad infirmumy ut cognoscat num 
 sit bene dispositus ad suscipiendum sacrum Viaticum, et 
 utrum velit aliqua peccata conjiteri ; et ilium audiat, 
 atque absolvat: quamvis prius deberet esse rite con- 
 fessus, nisi necessitas aliter urgeat. Posted facta de 
 more Confessione generali, sive ab irifirmo, sive ejus 
 nomine ah alio, Sacerdos dicit : Misereatur, etc. In- 
 dulgentiam, etc. 
 
 Deinde facta genuflexione, accipit Sacramenium de 
 vasculo, atque illud elevans ostendit infirmo, dicens: 
 Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi, et 
 more solito ter dicat : Domine non sum dignus, ut 
 intres sub tectum meum ; sed tantum die verbo, et 
 sanabitur anima mea. £t infrmus simul cum Sacer- 
 dote dicat eadem verba, saltern semel, submissa voce; 
 turn SaCerdos dans infirmo Eucharistiam, dicat: Ac- 
 cipe frater [vel soror) Viaticum Corporis Domini nos- 
 tri Jesu Christi, qui te custodiat ab hoste maligno, et 
 perducat in vitam aeternam. Amen. 
 
52 DE SACRAMENTO EUCHARISTIiE. 
 
 Si verb Commimio non daturper modum Viatici, dicaf 
 more ordinario: Corpus Domini nostri Jesu Christi 
 custodiat animam tuam in vitam aeternam. Amen. 
 
 Quod si mors immineat, et periculum sit in mora, 
 tunc dicto Misereatur, etc. prxdictis Precibus omni- 
 bus, vel ex parte omissis, ei statim Viaticum prseheatur. 
 Posted Sacerdos ahluat digitos, nihil dicens ; et injirmo 
 detur ahlutio. Deinde dicat : J^. Dominus vobiscum. 
 I^. Et cum spiritu tuo. 
 
 REMUS. 
 
 DOMINE sancte, Pater omnipotens, seterne Deus, 
 te fideliter deprecamur, ut accipienti fratri nos- 
 tro {vel sorori nostrae) sacrosanctum Corpus Domini 
 nostri Jesu Christi Filii tui, tam corpori quam animae 
 prosit ad remedium sempiternum : Qui tecum vivit et 
 regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omnia 
 saecula saeculorum. ]^. Amen. 
 
 His expletis, si altera particula Sacramenti super- 
 fuerit [superesse autem semper debet, prseterquam in 
 casu jam dicto) genujlectit, surgit, et accipiens vas cum 
 Sacramento , facit cum eo signum Crucis super infir- 
 mum, nihil dicens, et reverenter illud deferens, or dine 
 quo venerat, revertitur ad Ecclesiam dicendo Psalmum 
 Laudate Dominum de coelis, et alios Psalmos et Hym- 
 nos,prout tempus feret. CUm pervenerit ad Ecclesiam, 
 ponit Sacramentum super Altare, adorat, deinde dicit .* 
 
 J^. Panem de coelo prsestitisti eis. 
 
 fj. Omne delectamentum in se habentem. 
 
 J^. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
DE SACRAMENTO EUCHARISTI^E. 53 
 
 OREMUS. 
 
 DEUS, qui nobis sub Sacramento mirabili, pas* 
 sionis tuae memoriam reliquisti, tribue quaesu- 
 mus, ita nos Corporis et Sanguinis tui sacra mysteria 
 venerari ; ut redemptionis tuae fructum in nobis jugi- 
 ter sentiamus. Qui vivis et regnas cum Deo Patre, 
 etc. Amen. 
 
 Deinde annuntiat Indulgentias a summis Ponti- 
 ficibus concessas sanctissimum Sacramentum comi- 
 tantibus. 
 
 Postea cum Sacramento in pyxide velo cooperta 
 faciat signum Crucis super populum, nihil dicens. 
 Postremo illud in loco suo reponat. 
 
 Quod si ob difficultatem aut longitudinem itineris, 
 vel quia ea qua decet veneratione Sacramentum ad 
 Ecclesiam commode reportari non potest, sumpta fue- 
 rit una tantum particula consecrata, ut dictum est, 
 tunc ea infirmo administrata, Sacerdos prasdictis Pre- 
 cibus recitatis, eum manu benedicit, et una cum aliis 
 private habitu, extinctis luminibus, umbella demissa, 
 latente pyxide, ad Ecclesiam, vel domum quisque 
 suam revertatur. 
 
DE 
 
 SACRAMENTO 
 
 EXTREME UNOTIONIS. 
 
 EXTREME Unctionis Sacramentum a Christo 
 Domino institutum, tamquam coelestis medicina, 
 non aniinse solum, sed etiam corpori salutaris, omni 
 studio ac diligentia periculose aegrotantibus adhiben- 
 dum est; et eo quidem tempore, si fieri possit, cum 
 illis adhuc integra mens et ratio viget: ut ad uberiorem 
 Sacramenti gratiam percipiendam, ipsi etiam suam 
 fidem, ac piam animi voluntatem conferre possint, 
 dum sacro liniuntur Oleo. 
 
 In quo illud in primis ex generali Ecclesise consue- 
 tudine observandum est, ut si tempus, et infirmi con- 
 ditio permittat, ante extremam Unctionem, Pcenitentiae 
 et Eucharistise Sacramenta infirmis prsebeantur. 
 
 Habeat igitur Parochus loco nitido et decenter 
 ornato, in vase argenteo seu stanneo, diligenter custo- 
 ditum sacrum Oleum infirmorum, quod singulis annis 
 Feria v. in Coena Domini ab Episcopo benedictum, 
 veteri combusto, renovandum est. Id tamen, si forte 
 infra annum aliquo modo ita deficiat, ut sufficere non 
 posse videatur, neque aliud benedictum haberi queat, 
 modico Oleo non benedicto in minori quantitate super- 
 infuso, reparari potest. 
 
 Oleum porro ipsum vel per se solum, vel in bom- 
 bacio, seu re simili servari potest: sed ad evitandum 
 effusionis periculum, multo commodius ad infirmos 
 defertur in bombacio. 
 
DE SACRAMENTO EXTREME UNCTIONIS. 55 
 
 Debet autem hoc Sacramentum infirmis praeberi, 
 qui cum ad usum rationis pervenerint, tarn graviter 
 laborant, ut mortis periculuin imminere videatur, et iis 
 qui pra? senio deficiunt, et in diem videntur morituri, 
 etiam sine alia infirmitate. 
 
 Infirmis autem, qui dum sana mente et integris 
 sensibus essent, illud petierint, seu verisimiliter 
 petiissent, seu dederint signa contritionis, etiamsi 
 deinde loquelam amiserint, vel amentes eftecti sint, 
 vel delirent, aut non sentiant, nihilominus praebeatur. 
 
 Sed si infirmus, dum phrenesi aut amentia laborat, 
 verisimiliter posset quidquam facere contra reveren- 
 tiam Sacramenti, non inungatur, nisi periculum tolla- 
 tur omnino. 
 
 Impoenitentibus vero, et qui in manifesto peccato 
 mortali moriuntur, et excommunicatis, et nondiim 
 baptizatis penitus denegetur. 
 
 Non ministretur etiam prselium inituris, aut navi- 
 gationem, aut peregrinationem, aut alia pericula subi- 
 turis, aut reis ultimo supplicio mox afficiendis, aut 
 pueris rationis usum non habentibus. 
 
 Si quis autem laborat in extremis, et periculum 
 immineat ne decedat antequam finiantur Unctiones; 
 cito ungatur, incipiendo ab eo loco : Per istam sanc- 
 tam Unctionem, etc. ut infra. Deinde si adhuc super- 
 vivat, dicantur Orationes prsetermissae, suo locopositae. 
 
 Quod si dubitet an vivat adhuc, Unctionem prose- 
 quatur, sub conditione pronuntiando formam, dicens : 
 Si vivis, per istam sanctam Unctionem, etc. ut infra. 
 
 Si vero dum inungitur, infirmus decedat, Presbvter 
 ultra non procedat, et praedictas Orationes omittat. 
 
 Si autem acciderit infirmum post peccatorum suo- 
 rum confessionem ad exitum vitse properare, tunc 
 cum sacro Viatico poterit et Oleum infirmorum ad 
 eum deferri, per ipsum Sacerdotem qui defert sacram 
 Eucharistiam. Si tamen alius Presbyter vel Diaconus, 
 qui Oleum sanctum deferat, haberi possit, per ipsum 
 deferatur : qui superpelliceo indutus, cum Oleo sacro 
 occulte delate sequatur Sacerdotem Viaticum per- 
 
56 DE SACRAMENTO EXTREME UNCTIONIS. 
 
 tantem, et postquam infirmus Viaticum sumpserit, in- 
 ungatur a Sacerdote. 
 
 In eadem infirmitate hoc Sacramentum iterari non 
 debet, nisi diuturna sit, ut cum infirmus convaluerit, 
 iterum in periculum mortis incidit. 
 
 Quinque vero corporis partes prsecipue ungi de- 
 bent, quas veluti sensuum instrumenta homini natura 
 tribuit; nempe oculi, aures, nares, os, et manus : 
 attamen pedes etiam et renes ungendi sunt; sed 
 renum unctio in mulieribus, honestatis gratia, semper 
 omittitur ; atque etiam in viris, quando infirmus com- 
 mode moveri non potest. Sed sive in mulieribus, sive 
 in viris, alia corporis pars pro renibus ungi non debet. 
 
 Manus vero, quae reliquis infirmis interius ungi 
 debent, Presbyteris exterius ungantur. 
 
 Dum oculos, aures, et alia corporis membra, quae 
 paria sunt, Sacerdos ungit, caveat ne alterum ipsorum 
 inungendo, Sacramenti formam prius absolvat, quam 
 ambo hujusmodi paria membra perunxerit. 
 
 Si quis autem sit aliquo membro mutilatus, pars 
 loco illi proxima inungatur, eadem verborum forma. 
 
 Hujus autem Sacramenti forma, qua sancta Romana 
 Ecclesia utitur, solemnis ilia precatio est, quam Sacer- 
 dos ad singulas unctiones adhibet, cum ait: 
 
 ** Per istam sanctam Unctionem, et suam piissimam 
 " misericordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid per 
 " visum, sive per auditum, etc. deliquisti." 
 
 ORDO MINISTRANDI SACRAMENTUM 
 EXTREME UNCTIONIS. 
 
 SACERDOS igiturhoc Sacramentum ministraturus, 
 quatenus fieri poterit, parari curet apud infirmum 
 mensam mappa Candida coopertam; itemque vas, in 
 quo sit bombacium, seu quid simile, in septem globulos 
 distinctum, ad abstergendas partes inunctas ; medul- 
 
DE SACRAMENTO EXTREMiE UNCTIONIS. 57 
 
 lam panis ad detergendos digitos, et aquam ad ablu- 
 endas Sacerdotis manus; ceream item candelam, quae 
 deinde accensa ipsi ungenti lumen prsebeat. Denique 
 operam dabit ut quanta poterit munditia ac nitore 
 hoc Sacramentum ministretur. 
 
 Deinde convocatis Clericis seu ministris, vel saltern 
 uno Clerico, qui Crucem sine hasta, Aquam benedic- 
 tam cum aspersorio, et librum Ritualem deferat, ipse 
 Parochus decenter accipit vas sacri Olei infirmorum 
 sacculo serico violacei coloris inclusum, illudque caute 
 defert, ne eftundi possit. Quod si longius iter pera- 
 gendum, aut etiam equitandum sit, vel alias adsit 
 periculum elFusionis, vas Olei sacculo aut bursa in- 
 clusum, ut dictum est, ad coUum appendat, ut com- 
 modius et securius perferat. Procedat autem sine 
 sonitu campanulas. 
 
 Cum perventum fuerit ad locum, ubi jacet in/lnnus, 
 Sacerdos intrans cubicidum dicit: Pax huic domui. 
 I^. Et omnibus habitantibus in ea. 
 
 Deinde deposito Oleo super mensam, superpelliceo 
 stolaque violacea indutus, aegroto Crucem pie deoscu- 
 landam porrigit: mox in modum crucis eum Aqua 
 benedicta, et cubiculum et circumstantes aspergit, 
 dicens Antiphonam Asperp^es, etc. Quod si a^grotus 
 voluerit confiteri, audiat ilium, et absolvat. Deinde 
 piis verbis ilium consoletur, et de hujus Sacramenti 
 vi atque efficacia, si tempus ferat, breviter admoneat ; 
 et quantum opus sit, ejus animum confirmet, et in 
 spem erigat vitse aeternae. 
 
 Posted dicat versiculum: Adjutorium nostrum in 
 
 nomine Domini. ^. Qui fecit coelum et terram. 
 
 ?^. Dominus vobiscum. ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 INTROEAT, Domine Jesu Christe, domum banc 
 sub nostrae humilitatis ingressu, aeterna felicitas, 
 divina prosperitas, serena laetitia, charitas fructuosa, 
 sanitas sempiterna: efFugiat ex hoc loco accessus 
 
58 DE SACRAMENTO EXTREME UNCTIONIS. 
 
 daemonum ; adsint Angeli pacis, domumque hanc de- 
 serat omnis maligna discordia. Magnifica, Domine, 
 super nos nomen sanctum tuum ; et benedic ^ nostras 
 conversationi : sanctifica nostrse humilitatis ingres- 
 sum, qui sanctus et pius es, et permanes cum Patre 
 et Spiritu sancto, in ssecula saeculorum. Amen. 
 
 Oremus, et deprecemur Dominum nostrum Jesum 
 Christum, ut benedicendo benedicat SB hoc taberna- 
 culum, et omnes habitantes in eo, et det eis Angelum 
 bonum custodem, et faciat eos sibi servire ad conside- 
 randum mirabilia de lege sua : avertat ab eis omnes 
 contrarias potestates : eripiat eos ab omni formidine, 
 et ab omni perturbatione, ac sanos in hoc tabernaculo 
 custodire dignetur. Qui cum Patre et Spiritu sancto 
 vivit et regnat Deus in ssecula saeculorum. Amen. 
 
 OREMUS. 
 
 EXAUDI nos, Domine sancte, Pater omnipotens, 
 aeterne Deus : et mittere digneris sanctum Ange- 
 lum tuum de coelis, qui custodiat, foveat, protegat, 
 visitet, atque defendat omnes habitantes in hoc habi- 
 taculo. Per Christum Dominum nostrum. I?. Amen. 
 
 Qux Orationes, si tcmpus non patiatur, ex partCy 
 vel in totum poterunt omitti. Turn de more facta Con- 
 fessione generali. Latino vel vulgari sermone, Sacerdos 
 dicat : Misereatur tui, etc. Indulgentiam, etc. 
 
 Antequam Parochus incipiat ungere injirmum, mo- 
 neat adstantes, ut pro illo orent ; et iibi commodum 
 fuerit, pro loco et tempore, et adstantium numero vel 
 qualitafe, recitent septem Psalmos Pcenitentiales cum 
 
DE SACRABIENTQ EXTREME UNCTIONIS. 59 
 
 Litaniis, vel alias Freces, dum ipse Unctionis Sacra- 
 mentum administrate Mox dicat: 
 
 IN nomine Patris, )$( et Filii, )$( et Spiritus ^ sancti, 
 extinguatur in te omnis virtus diaboli per imposi- 
 tionem manuum nostrarum, et per invocationem om- 
 nium sanctorum Angelorum, Archangelorum, Patri- 
 archarum, Prophetarum, Apostolorum, Martyrum, 
 Confessorum, Virginum, atque omnium simul Sanc- 
 torum. Amen. 
 
 Deinde intindo pollice in Oleo sando in modum 
 Cruds ungit injirmum in partihus liic subscriptis, 
 aptando propria loco verba fornix in hunc modum: 
 
 AD OCULOS. 
 
 PER istam sanctam Unctionem )$( et suam piissimam 
 misericordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid 
 per visum deiiquisti. Amen. 
 
 Minister verb si est in Sacris, vel ipsemet Sacerdos, 
 post quamlibet Undionem tergat loca inuncta novo 
 glohulo bombacii, vel rei similis, eumque in vase 7nundo 
 reponat, et ad Ecclesiam posted deferatf combiirat, 
 cineresque projidat in Sacrarium. 
 
 AD AURES. 
 
 Per istam sanctam Unctionem © et suam piissimam 
 misericordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid per 
 auditum deiiquisti. Amen. 
 
 AD NABES. 
 
 Per istam sanctam Unctionem © et suam piissimam 
 misericordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid per 
 odoratum deiiquisti. Amen. 
 
60 DE SACRAMENTO EXTREMiE UNCTIONIS. 
 
 AD OS, COMPRESSIS LABIIS. 
 
 Per istam sanctam Unctionem )$( et suam piissimam 
 misericordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid per 
 gustum et locutionem deliquisti. Amen. 
 
 AD MANUS. 
 
 Per istam sanctam Unctionem © et suam piissimam 
 misericordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid per 
 tactum deliquisti. Amen. 
 
 Et adverte quod SacerdotibuSy ut dictum est, manus 
 non inunguntur interiuSy sed exterius, 
 
 AD PEDES. 
 
 Per istam sanctam Unctionem © et suam piissimam 
 misericordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid per 
 gressum deliquisti. Amen. 
 
 AD ,LUMBOS SIVE RENES.* 
 
 Per istam sanctam Unctionem © et suam piissimam 
 misericordiam, indulgeat tibi Dominus quidquid per 
 lumborum delectationem deliquisti. Amen. 
 
 Hxc autem unciio ad lumboSy ut dictum est, omittitur 
 semper infeminis, et etiam in viris, qui oh injirmitatem 
 viXy aut sine periculo moveri non possunt. 
 
 Quibus omnibus peractis, Sacerdos dicit: Kjrie elei- 
 son. Christe eleison. Kyrie eleison. Pater noster, etc. 
 "fr. Et ne nos inducas in tentationem. ]^. Sed libera 
 
 * NoTA. Usu^ invaluit in hac Provincia hanc unc- 
 tionem, etiam in viris, semper omittendi. 
 
DE SACRAMENTO EXTREM-13 UNCTIONIS. 61 
 
 nos a malo. jlf. Salvum fac servum tuum. ^. Deus 
 meus sperantem in te. J^. Mitte ei Domine auxilium 
 de sancto. ^. Et de Sion tuere eum. ^. Esto ei Do- 
 mine turris fortitudinis. I^. A facie inimici. J^. Nihil 
 proficiat inimicus in eo. ]^. Et filius iniquitatis non 
 apponat nocere ei. ?^. Domine exaudi orationem 
 meam. ^. Et clamor meus ad te veniat. ?^. Dominus 
 vobiscum. ij. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 DOMINE Deus, qui per Apostolum tuum Jacobum 
 locutus es : Infirmatur quis in vobis ? inducat 
 Presbyteros Ecclesiae, et orent super eum, ungentes 
 eum Oleo in nomine Domini : et oratio fidei salvabit 
 infirmum, et alleviabit eum Dominus : et si in pec- 
 catis sit, remittentur ei : cura, qusesumus, Redemptor 
 noster, gratia sancti Spiritus languores istius infirmi, 
 ejusque sana vulnera, et dimitte peccata, atque dolores 
 cunctos mentis et corporis ab eo expelle, plenamque 
 interius et exterius sanitatem misericorditer redde, ut 
 ope misericordiae tuae restitutus, ad pristina reparetur 
 officia. Qui cum Patre et Spiritu sancto vivis et reg- 
 nas Deus in saecula saeculorum. Amen. 
 
 OREMUS. 
 
 RESPICE, quaesumus Domine, famulum tuum N. 
 in infirmitate sui corporis fatiscentem, et animam 
 refove, quam creasti: ut castigationibus emendatus, 
 se tua sentiat medicina salvatum. Per Christum Do- 
 minum nostrum. Amen. 
 6 
 
62 DE SACRAMENTO EXTREME UNCTIONIS. 
 
 OREMUS. 
 
 ^OMINE sancte, Pater omnipotens, 8eteriie Deus, 
 qui benedictionis tuce gratiam aegris infundendo 
 corporibus, facturam tuam multiplici pietate custodis : 
 ad invocationem tui nominis benignus assiste, ut famu- 
 lum tuum ab aegritudine liberatum, et sanitate dona- 
 turn, dextera tua erigas, virtute confirmes, potestate 
 tuearis, atque Ecclesise tucs sanctae, cum omni desi- 
 derata prosperitate restituas. Per Christum Dominum 
 nostrum. Amen. 
 
 Ad extremum, pro personas qualitate, salutaria mo- 
 nita breviter praebere poterit, quibus infirmus ad 
 moriendum in Domino confirmetur, et ad fugandas 
 daemonum tentationes roboretur. 
 
 Denique Aquam benedictam, et Crucem, nisi aliam 
 habeat, coram eo relinquet, ut illam frequenter aspi- 
 ciat, et pro sua devotione osculetur et amplectatur. 
 
 Admoneat etiam domesticos et ministros infirmi, ut 
 si morbus ingravescat, vel infirmus incipiat agonizare, 
 statim ipsum Parochum accersant, ut morientem adju- 
 vet, ejusque animam Deo commendet: sed si mors 
 immineat, priusquam discedatj Sacerdos animam Deo 
 rite commendabit. 
 
 Quas autem pertinent ad visitationem curamque 
 infirmorum, et ad juvandos morientes, ad commen- 
 dationem animae, et ad exequias, infra suis locis 
 praescribuntur. 
 
DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 
 
 DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 
 
 Px\ROCHUS in primis meminisse debet, non pos- 
 tremas esse muneris sui partes, a3grotantiurn 
 curam habere. Quare cum primum iioverit quempiam 
 ex fidelibus curse suae commissis cegrotare, non expec- 
 tabit ut ad eum vocetur, sed ultro ad ilium accedat; 
 idque non semel tantum, sed Scepiiis, quatenus opus 
 fuerit: horteturque parochiales suos ut ipsum admo- 
 neant, cum aliquem in Parochia sua aegrotare conti- 
 gerit, praecipue si morbus gravior fuerit. 
 
 Ad hoc juvabit, pra^sertim in amplis Parochiis, 
 aegrotorum notam seu catalogum habere, ut cuj usque 
 statum et conditionem cognoscat, eorumque memo- 
 riam facilius retinere, et illis opportune subvenire 
 possit. 
 
 Quod si Parochus legitime impeditus, infirmorum, 
 ut quando plures sunt, visitationi interdum vacare non 
 potest; id praestandum curabit per alios vSacerdotes, 
 si quos habet in Parochia sua, aut saltern per laicos 
 homines pios, et Christiana charitate pr^ditos. 
 
 jEgrotos visitans, ea, qua Sacerdotes Domini decet, 
 honestate et gravitate se habeat, ut non aegris solum, 
 sed sibi et domesticis verbo et exemplo prosit ad 
 salutem. 
 
 Eorura vero prascipuam curam geret, qui humanis 
 auxiliis destituti, benigni ac providi Pastoris charita- 
 tem et operam rec[uirunt. Quibus si non potest ipse 
 succurrere de suo, et eleemosynas iliis, prout debet 
 si facultas suppetit, erogare ; quantum fieri potest, sive 
 per charitatis, vel alterius nominis Confraternitatem, 
 si in ea civitate vel loco fuerit, sive per privatas sive 
 per publicas collectas et eleemosynas, illorum neces- 
 sitatibus succurrendum curabit. 
 
 In primis autem spiritualem aegrotantium curam 
 suscipiat, omnemque diligentiam in eo ponat, nt in 
 via salutis eos dirigat, atque a diabolicis insidiis salu- 
 tarium adjumentorum praesidio defendat ac tueatur. 
 
64 DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 
 
 Accedat autem ad cegrotum ita paratus, ut in 
 promptu habeat argumenta ad persuadendum apta; 
 ac praesertim Sanctorum exempla, quae plurimum va- 
 lent: quibus eum in Domino consoletur, excitet, ac 
 recreet. Horteturque ut omnem spem suam in Deo 
 ponat, peccatorum suorum poeniteat, divinam miseri- 
 cordiam imploret, et infirmitatis poenas, tamquam 
 paternam Dei visitationem, patienter ferat, et ad salu- 
 tem suam provenisse credat, ut vitam moresque suos 
 melius instituat. 
 
 Deinde qua par est prudentia et charitate, hominem 
 ad sacram confessionem inducat, et confitentem audiat, 
 etiamsi velit totius vitas peccata confiteri ; ac si opus 
 fuerit, tam infirmo, quam ejus familiaribus vel pro- 
 pinquis in memoriam revocet, quod Lateranensis 
 Concilii, ac plurium Summorum Pontificum decretis 
 cavetur sub gravibus poenis, ne Medici ultra tertiam 
 vicem segrotos visitent, nisi prius ipsis certo constet 
 illos corifessionis Sacramento rite expiatos fuisse. 
 
 lllud praeterea diligenter servari curabit, ne quis 
 pro corporali salute aliquid aegroto suadeat, vel adhi- 
 beat, quod in detrimentum animae convertatur. 
 
 Ubi vero periculum immineat, Parochus monebit 
 aegrotum, ne dagmonum astutia, neque Medicorum 
 pollicitationibus, neque propinquorum aut amicorum 
 blanditiis se ullo modo decipi sinat, quo minus ea, 
 qufe ad animae salutem pertinent, opportune procuret, 
 et qua par est devotione et celeritate, sancta Sacra- 
 menta, dum sana mens est, integrique sensus, reli- 
 giose suscipiat, citra fallacem illam ac perniciosam 
 procrastinationem, quae plurimos ad aeterna supplicia 
 perduxit, in diesque fallente diabolo perducit. 
 
 Quod si aeger aliquis hortationibus ac monitis Sacer- 
 dotum, vel amicorum et domesticorum consiliis adduci 
 non potest ut velit peccata sua confiteri, tunc non 
 omnino desperanda res est; sed quamdiu ille vivit, 
 I'epetendae sunt frequenter variae et efficaces Sacer- 
 dotum et aliorum piorum hominum exhortationes ; 
 proponendaque aeternae salutis damna, et sempiternae 
 
DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 65 
 
 mortis supplicia, ostendendaque immensa Dei miseri- 
 cordia, eum ad poenitentiam provocantis, ad ignoscen- 
 dum paratissimi. Adhibendae sunt etiam turn privatae, 
 turn pubiicce ad Deum preces, ad divinani gratiam 
 impetrandain pro salute miseri decumbentis. 
 
 Videbit denique Sacerdos, quibus potissimiim ten- 
 tationibus aut pravis opinionibus seger sit subjectus, 
 eique, prout opus fuerit, apta remedia prudenter ad- 
 hibebit. 
 
 Sacras Imagines Christi Domini crucifixi, beatoe 
 Marias Yirginis, et Sancti quem aeger proecipue vene- 
 ratur, ob oculos ejus apponi curabit. Vasculum item 
 adsit Aquas benedictae, qua frequenter aspergatur. 
 
 Proponet etiam asgrotanti, prout ejus conditio feret, 
 aliquas breves Orationes, et pias mentis ad Deum ex- 
 citationes; praesertim versiculos e Psalmorum libro, 
 vel Orationem Dominicam, et Salutationem Angeli- 
 cam, Sjmbolum Fidei, vel Passionis Domini nostri 
 meditationem, et Sanctorum martjria et exempla, ac 
 coelestis glorias beatitudinem. Haac tamen opportune 
 et discrete suggerantiir, ne aegroto molestia, sed leva- 
 men afFeratur. 
 
 Consoletur infirmum, dicens se pro eo in Missse 
 sacrificio, et aliis precibus oraturum, curaturumque 
 ut alii itidem pro eo faciant; idque re ipsa prssstabit. 
 
 Si morbus gravior, vel cum periculo iuerit, aegroto 
 suadeat ut, dum Integra mente est, rem suam omnem 
 recte constituat, et testamentum faciat; si quid habeat 
 alienum, restituat, et ad remedium animas suae pro 
 facultatibus, quod in Domino ei placuerit, disponat: 
 sed hose suggerendo, omnis avaritias nota caveatur. 
 
 Hortetur denique ut, si convaluerit, ante omnia ad 
 Ecclesiam veniat, ubi Deo gratias agat de restituta 
 valetudine, et sacram Communionem pie suscipiat, ac 
 deinceps meliorem vitce disciplinam teneat. 
 
 Sequentes Preces omnes, vel ex parte, prout iempus 
 
 et cegrotorum conditio feret, arhitrio Sacerdotis dici 
 
 vel omitti possunt. 
 
66 DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 
 
 Sacerclos igitur injirmi cuhiculum ingressus, primum 
 dicat : Pax huic domui. 1^. Et omnibus habitantibus 
 in ea. Mox infirmwrit et lectum ejus, et cuhiculum 
 aspergat Aqua benedicta, dicens Antiphonam, Asperges 
 me Domine, etc. Deinde erga injirmum officium suum 
 'praestety ut supra dictum est. Quo prxstito, vel ante- 
 quam discedat, dicere poterit supra infirmum aliquem 
 Psalmum ex quatuor prioribus Pcenitentiatibus, vel 
 Psalmum. 90. Qui habitat in adjutorio, etc, cum 
 Gloria Patri. in fine. Posted dicat: Kyrie eleison. 
 Christe eleison. Kjrie eleison. Pater noster, etc. 
 
 '^. Et ne nos inducas in tentationera. 
 
 ^. Sed libera nos a malo. 
 
 ^. Salvum fac servum tuum. 
 
 ^. Deus mens sperantem in te. 
 
 j2r. Mitte ei Domine auxiliuni de Sancto. 
 
 I^. Et de Sion tuere eum. 
 
 'ff. Nihil proficiat inimicus in eo. 
 
 ^. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei. 
 
 ^. Esto ei Domine turris fortitudinis. 
 
 ij. A facie inimici. 
 
 J^. Dominus opem ferat illi. 
 
 ij. Super lectum doloris ejus. 
 
 ff. Domine exaudi orationem meam. 
 
 ]^. Et clamor mens ad te veniat. 
 
 'ff. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 67 
 
 OREMUS. 
 
 ijEUS, cui proprium est misereri semper et par- 
 cere, suscipe deprecationem nostram : ut nos, 
 et hunc famulum tuum, qiios delictorum catena con- 
 stringitj miseratio tuae pietatis clementer absolvat. 
 
 Deus, infirmitatis humanae singulare praesidium, 
 auxilii tui super infirmum famulum tuum ostende vir- 
 tutem : ut ope misericordia? tus adjutus, Ecclesiee tuae 
 sanctdC incolumis reprassentari mereatur. 
 
 Concede hunc famulum tuum, quresumus Domine 
 Deus, perpetua mentis et corporis sanitate gaudere : 
 et gloriosa beatse Mariae semper virginis intercessione, 
 a praesenti liberari tristitia, et seterna perfrui laetitia. 
 Per Christum Dominum nostrum, ^i. Amen. 
 
 Benedictio Dei omnipotentis, Patris, )^ et Filii, et 
 Spiritus sancti, descendat super te, et maneat semper. 
 ]^. Amen. 
 
 Deinde aspergat eum aqua benedicta, 
 
 MODUS JUVANDI MORIENTES. 
 
 NGRAVESCENTE morbo, Parochus infirmum fre- 
 quentius visitabit, et ad salutem diligenter juvare 
 nondesinet; monebitque instante periculo se confes- 
 tim vocari, ut in tempore praesto sit morienti ; sump- 
 toque sanctissimo Viatico, et sacra Unctione adhibita, 
 si periculum immineat, statim commendationis animae 
 officium praestabit, de quo infra. Sed si tempus sup- 
 petat, sequentia pietatis officia praestare poterit, si ita 
 expedire judicaverit, pro conditione personae. 
 
 Ac primo, si aegrotus indulgentiam legitima aucto- 
 ritate concessam consequi possit, earn illi reducat ad 
 
68 DE VISITATIONE ET CURA INFIRMORUM. 
 
 mentem, proponatque quid ad earn consequendam agi 
 debeat; prsesertim, lit contrito corde sanctissimum 
 nomen Jesu semel vel Scepiiis invocet. 
 
 Deinde hortetur infirmum, et excitet ut, dum mente 
 viget, eliciat actus fidei, spei, et charitatis, aliariimque 
 virtutum, nempe : 
 
 " Ut firmiter credat omnes articulos Fidei, et quid- 
 *' quid sanctaRomanaEcclesiaCatholica et Apostolica 
 " credit et docet. 
 
 '* Ut speret Christum Dominum nostrum pro sua 
 " immensa dementia sibi fore propitium, et merito ejus 
 " sanctissim^ Passionis, et per intercessionem beatae 
 •' Mariae et omnium Sanctorum se vitam aeternam 
 " consecuturum. 
 
 " Ut toto corde diligat, et maxime diligere cupiat 
 " Dominum Deum ea dilectione, qua ilium diligunt 
 " Beati Sanctique omnes. 
 
 " Ut ob amorem Dei doleat ex corde de omni of- 
 *' fensa, qualitercumque contra Dominum Deum et 
 " proximum commissa. 
 
 *' Ut ex corde ob amorem Dei parcat omnibus, qui 
 *' sibi quoquo modo fuerint molesti, aut inimici. 
 
 " Ut ab iis veniam postulet, quos aliquando dictis 
 " aut factis ofFendit. 
 
 ** Ut quern patitur dolorem, et morbi molestiam, 
 " propter Deum in poenitentiam peccatorum suorum 
 " patienter toleret. 
 
 " Ut, si Dominus sibi salutem corporis praastare 
 " dignabitur, proponat de cetero pro viribus suis a 
 " peccatis cavere, et ejus mandata servare." 
 
 Hortetur prasterea, ut eo modo, quo potest, saltern 
 ex corde ita per intervalla precetur: 
 
 Miserere mei Deus secundum magnam misericor- 
 diam tuam. 
 
 In te Domine speravi, non confundar in aeternum. 
 
 In manus tuas Domine commendo spiritum meum ; 
 redemisti me Domine Deus veritatis. 
 
ORDO COMMEND ATIONIS ANIM.E. 69 
 
 Deus in adjutorium meum intende, Domine ad ad- 
 juvandum me festina. 
 
 Esto mihi Domine in Deum protectorem. 
 
 Deus propitius esto mihi peccatori. 
 
 Dulcissime Domine Jesu Christe, per virtutem 
 sanctissimaB Passionis tuaj recipe me in numerum 
 electorum tuorum. 
 
 Domine Jesu Christe, suscipe spiritum meum. 
 
 Maria mater gratiae, mater misericordias, tu nos ab 
 hoste protege, et hora mortis suscipe. 
 
 Sancte Angele Dei, mihi custos assiste. 
 
 Omnes sancti Angeii, et omnes Sancti intercedite 
 pro me, et mihi succurrite. 
 
 Haec et his similia poterit prudens Sacerdos vulgari 
 vel Latino sermone, pro personse captu, morienti 
 suggerere. 
 
 Deinde sequentes Preces quanta poterit majori de- 
 votione dicat, admoneatque domesticos et circum- 
 stantes, ut simul orent pro moriente. 
 
 ORDO COMMENDATIONIS ANIMiE. 
 
 ^AROCHUS ad decedentis animse commendatio- 
 nem accedens, Clericum saltem unum, si potest, 
 secum habeat, qui deferat vasculum Aquas benedictas, 
 superpelliceum et stolam violaceam, quibus ipse Sacer- 
 dos ante infirmi cubiculum indutus, locum ingrediens 
 dicat : 
 
 Pax huic domui, et omnibus habitantibus in ea. 
 
 Deinde aspergat 23grotum, lectum, et circumstantes 
 Aqua benedicta, dicens : 
 
 Asperges me Domine hyssoppo, et mundabor, etc. 
 Postea Salvatoris nostri crucifixi imaginem aegroto 
 
70 ORDO COMMENDATIONIS ANIM^. 
 
 osculandam preebeat, verbis efficacibus eum ad spem 
 seternse salutis erigens, ipsamque imaginem coram eo 
 ponat, lit illam aspiciens salutis suae spem sumat. 
 
 Deinde accensa candela, genibus flexis cum omni- 
 bus circumstantibus breves Litanias devote recitet, in 
 hunc modum : 
 
 IT^YRIE eleison. 
 
 
 JL%- Christe eleison. 
 
 
 Kyrie eleison. 
 
 
 Sancta Maria, 
 
 Ora pro eo. 
 
 Omnes sancti Angeli et Archangeli, 
 
 Orate pro eo. 
 
 Sancte Abel, 
 
 Ora. 
 
 Omnis chorus justorum, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Abraham, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Joannes Baptista, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Joseph, 
 
 Ora. 
 
 Omnes sancti Patriarchae et Prophetas, 
 
 Orate. 
 
 Sancte Petre, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Paule, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Andrea, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Joannes, 
 
 Ora. 
 
 Omnes sancti Apostoli et Evangelistae, 
 
 Orate. 
 
 Omnes sancti Discipuli Domini, 
 
 Orate. 
 
 Omnes sancti Innocentes, 
 
 Orate. 
 
 Sancte Stephane, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Laurenti, 
 
 Ora. 
 
 Omnes sancti Martyres, 
 
 Orate. 
 
 Sancte Sylvester, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Gregori, 
 
 Ora. 
 
 Sancte Augustine, 
 
 Ora. 
 
 Omnes sancti Pontifices et Confessores, 
 
 Orate. 
 
ORDO COMMENDATIONIS ANIM^. 
 
 n 
 
 Sancte Benedicte, 
 
 Sancte Francisce, 
 
 Ornnes sancti Monachi et Eremitae, 
 
 Sancta Maria Magdalena, 
 
 Sancta Lucia, 
 
 Omnes sanctae Virgines et Viduae, 
 
 Ora. 
 Ora. 
 
 Orate. 
 
 Ora. 
 
 Ora. 
 Orate. 
 
 Omnes Sancti et Sanctae Dei, 
 
 Propitius esto, 
 
 Propitius esto, 
 
 Propitius esto, 
 
 Ab ira tua, 
 
 A periculo mortis, 
 
 A mala morte, 
 
 A poenis inferni, 
 
 Ab omni malo, 
 
 A potestate diaboli, 
 
 Per nativitatem tuam, 
 
 Per crucem et passionem tuam, 
 
 Per mortem et sepulturam tuam. 
 
 Per gloriosam resurrectionem tuam. 
 
 Per admirabilem ascensionem tuam. 
 
 Per gratiam Spiritus sancti Paracliti, 
 
 In die judicii. 
 
 Intercedite pro eo. 
 
 Parce ei Domine. 
 
 Libera eum Domine. 
 
 Libera. 
 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 Libera. 
 
 Peccatores, Te rogamus audi nos. 
 
 Ut ei parcas, Te rogamus. 
 
 Kyrie eleison. Christe eleison. 
 Kyrie eleison. 
 
 Deinde cum in agone sui exitus anima anxiattcr, 
 dicantur sequentes Orationes: 
 
72 ORDO COMMENDATIONIS ANIM^. 
 
 ORATIO. 
 
 PROFICISCERE anima Christiana de hoc mundo, 
 in nomine Dei Patris omnipotentis, qui te crea- 
 vit : in nomine Jesu Christi Filii Dei vivi, qui pro te 
 passus est : in nomine Spiritus sancti, qui in te efFusus 
 est: in nomine Angelorum et Archangelorum : in 
 nomine Thronorum et Dominationum : in nomine 
 Principatuum et Potestatum : in nomine Cherubim et 
 Seraphim : in nomine Patriarcharum et Prophetarum : 
 in nomine sanctorum Apostolorum et Evangelistarum : 
 in nomine sanctorum Martjrum et Confessorum: in 
 nomine sanctorum Monachorum et Eremitarum: in 
 nomine sanctarum Virginum, et omnium Sanctorum 
 et Sanctarum Dei : hodie sit in pace locus tuus, et 
 habitatio tua in sancta Sion. Per eumdem Christum 
 Dominum nostrum. ]^. Amen. 
 
 OR^TIO. 
 
 DEUS misericors, Deus clemens, Deus, qui secun- 
 dum multitudinem miserationum tuarum pec- 
 cata poenitentium deles, et praeteritorum criminum 
 culpas venia remissionis evacuas : respice propitius 
 super hunc famulum tuum N. et remissionem omnium 
 peccatorum suorum tota cordis confessione poscentem 
 deprecatus exaudi. Renoya in eo, piissime Pater, 
 quidquid terrena fragilitate corruptum, vel quidquid 
 diabolica fraude violatum est: et unitati corporis 
 Ecclesiai membrum redemptionis annecte. Miserere 
 Domine gemituum, miserere lacrymarum ejus : et non 
 
ORDO COMMENDATIONIS ANIM^. 73 
 
 liabentem fiduciam, nisi in tua misericordia, ad tu« 
 sacramentum reconciliationis admitte. Per Christum 
 Dominum nostrum. ^. Amen. 
 
 COMMENDO te omnipotenti Deo, charissime fra- 
 ter, et ei, cujus es creatura, committo : ut ciim 
 humanitatis debitum morte interveniente persolveris, 
 ad auctorem tuum, qui te de limo terras formaverat, 
 revertaris. Egredienti itaque animae tuse de corpore 
 splendidus Angelorum coetus occurrat: judex Apos- 
 tolorum tibi senatus adveniat: candidatorum tibi 
 Martyrum triumphator exercitus obviet : liliata ruti- 
 lantium te Confessorum turma circumdet: jubilantium 
 te Virginum chorus excipiat ; et beatse quietis in sinu 
 Patriarcharum te complexus astringat: mitis atque 
 festivus Christi Jesu tibi aspectus appareat, qui te 
 inter assistentes sibi jugiter interesse decernat. Ig- 
 nores omne quod horret in tenebris, quod stridet in 
 flammis, quod cruciat in tormentis. Cedat tibi teter- 
 rimus satanas cum satellitibus suis : in adventu tuo 
 te comitantibus Angelis contremiscat, atque in aeternse 
 noctis chaos immane difFugiat. Exurgat Deus, et dis - 
 sipentur inimici ejus ; et fugiant qui oderunt eum, a 
 facie ejus. Sicut deficit fumus, deficiant; sicut fluit 
 cera a facie ignis, sic pereant peccatores a facie Dei ; 
 et justi epulentur, et exultent in conspectu Dei. 
 Confundantur igitur et erubescant omnes tartarese 
 legiones, et ministri satanae iter tuum impedire non 
 audeant. Liberet te a cruciatu Christus, qui pro te 
 crucifixus est. Liberet te ab seterna morte Christus, 
 qui pro te mori dignatus est. Constituat te Christus 
 7 
 
74 ORDO COMMENDATIONIS ANIM^E. 
 
 Filius Dei vivi intra paradisi sui semper amoena viren- 
 tia, et inter oves suas te verus ille Pastor agnoscat. 
 lile ab omnibus peccatis tuis te absolvat; atque- ad 
 dexteram suam in electorum suorum te sorte consti- 
 tuat. Redemptorem tuum facie ad faciem videas, et 
 praesens semper assistens, manifestissimam beatis ocu- 
 lis aspicias veritatem. Constitutus igitur inter agmina 
 beatorum, contemplationis divinaa dulcedine potiaris 
 in saecula saeculorum. ^. Amen. 
 
 ORATIO. 
 
 SUSCIPE Domine servum tuum in locum sperandse» 
 sibi salvationis a misericordia tua. I?. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui ex omnibus peri- 
 culis inferni, et de laqueis poenarum, et ex omnibus 
 tribulationibus. ^. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 Henoch et Eliam de communi morte mundi. ^. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 Noe de diluvio. ^. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 Abraham de Ur Chaldseorum. ^. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti Job 
 de passionibus suis. Ij. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 Isaac de hostia, et de manu patris sui Abrahae. 
 ij. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti Lot 
 de Sodomis, et de flamma ignis. ^. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 
OUDO COMMENDATIONIS ANIMJ2. T5 
 
 Moysen de manu Pharaonis regis jEgjptiorum. 
 ^. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 Danielem de lacu leoniim. I?, Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti tres 
 pueros de camino ignis ardentis, et de manu regis 
 iniqui. ^. Ainen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 Susa^nam de falso crimine. ^. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 David de manu regis Saul, et de manu Golias. 
 I?. Amen. 
 
 Libera Domine animam servi tui, sicut liberasti 
 Petrum et Paulum de carceribus. I^. Amen. 
 
 Et sicut beatissimam Theclam virginem et mar- 
 tjrem tuam de tribus atrocissimis tormentis liberasti, 
 sic liberare digneris animam hujus servi tui, et tecum 
 facias in bonis congaudere coelestibus- 1^. Amen. 
 
 OR^TIO. 
 
 I^^OMMENDAMUS tibi Domine animam famuli 
 ^-^ tui N. precamurque te Domine Jesu Christe, 
 Salvator mundi, ut propter quam ad terram miseri- 
 corditer descendisti, Patriarcharura tuorum sinibus 
 insinuare non renuas. Agnosce Domine creaturam 
 tuam, non a diis alienis creatam, sed a te solo Deo 
 vivo et vero : quia non est alius Deus praeter te, et 
 non est secundum opera tua. Lsetitica Domine ani- 
 mam ejus in conspectu tuo, et ne memineris iniquita- 
 tum ejus antiquarum, et ebrietatum quas suscitavit 
 
76 ORDO COMMENDATIONIS ANIM^. 
 
 furor, sive fervor mali desiderii. Licet cnim pecca- 
 verit, tamen Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum 
 non negavit, sed credidit, et zelum Dei in se habuit, 
 et Deum, qui fecit omnia, fideliter adoravit. 
 
 ORATIO. 
 
 DELICT A juventutis, et ignorantias ejus, qu^su- 
 mus, ne memineris Domine : sed secundum 
 magnam misericordiam tuam memor esto illius in 
 gloria charitatis tua?. Aperiantur ei coeli, coUeetentur 
 illi Ano;eli. In reo-mim tuum Domine servum tuum 
 suscipe. Suscipiat eum sanctus Michael Archangelus 
 Dei, qui militise coelestis meruit principatum. Veniant 
 ilii obviam sancti Angeli Dei, et perducant eum in 
 civitatem coelestem Jerusalem. Suscipiat eum beatus 
 Petrus Apostolus, cui a Deo claves regni ccelestis tra- 
 ditae sunt, Adjuvet eum sanctus Paulus Apostolus, 
 qui dignus fuit esse vas electionis. Intercedat pro eo 
 sanctus Joannes electus Dei Apostolus, cui revelata 
 sunt secreta coelestia. Orent pro eo omnes sancti 
 Apostoli, quibus a Domino data est potestas ligandi 
 atque solvendi. Intercedant pro eo omnes Sancti et 
 electi Dei, qui pro Christi nomine tormenta in hoc 
 S3eculo sustinuerunt : ut vinculis carnis exutus, per- 
 venire mereatur ad gloriam regni ccelestis, prs&stante 
 Domino nostro Jesu Christo : Qui cum Patre et Spiritu 
 sancto vivit et regnat in seecula sseculorum. I^. Amen. 
 
 Si vero diutius laboret anima, potent legi super eum Evangelium 
 sancti Joannis. Joan. 17. 
 
 Sublevatis oculis in coelum Jesus dixit, etc. 
 
ORDO COMMENDATIONIS ANIMiE. 77 
 
 Passio Domini nostri Jesu Christi secundum Jo- 
 annem. Caip, 18. 
 Dici prceterea possunt Psalmi 117 et 118. 
 
 Confitemini Domino quoniam bonus, etc. Beati im- 
 maculati, etc. 
 
 IN EXPIRATIONE. 
 
 CUM vero tempus expirandi institerify tunc maxime 
 ah omnibus circumstantihus Jiexis genibus vehe- 
 menter orationi instandum est. Ipse verb moriens, si 
 potest, dicat ; vel si non potest, assistens, sive Sacerdos 
 pro eo clara voce pronuntiet : JESU, JESU, JESU. 
 Quod, et ea quds sequuntur, ad illius aures, si videhitur, 
 eiiam saepius repetat. In manus tuas Domine com- 
 mendo spiritum meum. Domine Jesu Christe suscipe 
 spiritum meum. Sancta Maria ora pro me. Maria 
 mater gratias, mater misericordiae, tu me ab hoste 
 protege, et hora mortis suscipe. 
 
 Tunc uH viget pia consuetudo, pidsetur campana 
 
 parochialis Ecclesise aliquibus ictibus ad signijicanditm 
 
 Jidelihus in urhe, vel loco, aut extra in suhurbanis exis- 
 
 tentibus, instant em mortem expiraniis asgroti, ut pro eo 
 
 Deum rogare possint. 
 
 Egressa anima de corpore, statim dicatur hoc 
 ^. Subvenite Sancti Dei, occurrite Angeli Domini, 
 suscipientes animam ejus, OfFerentes earn in conspectu 
 Altissimi. J^. Suscipiat te Christus qui vocavit te, 
 et in sinum Abrahse Angeli deducant te. J^. Susci- 
 pientes animam ejus, Offerentes earn in conspectu 
 Altissimi. ^. Requiem seternam dona ei Domine, et 
 7* 
 
78 ORDO COMMENDATIONIS AMM^. 
 
 lux perpetua luceat ei. Offerentes earn in conspectu 
 Altissimi. Kyrie eleison. Christe eleison. Kjrie 
 eleison. Pater noster. 
 
 ?^. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 ^. Sed libera nos a malo. 
 
 X^. Requiem aeternam dona ei Domine. 
 
 I^. Et lux perpetua luceat ei. 
 
 Xr. A porta inferi. 
 
 1^. Erue Domine animam ejus. 
 
 ?^. Requiescat in pace. 
 
 I^. Amen. 
 
 ^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 ^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 ^. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 TIBI Domine commendamus animam famuli tui 
 N. ut defunctus saeculo tibi vivat: et quae per 
 fragilitatem humanee conversationis peccata commisit, 
 tu venia misericord issimse. pietatis absterge. Per 
 Christum Dominum nostrum. Amen. 
 
 Interim deiur campand signum transitus defuncti 
 pro loci consuetudine, ut audientes pro ejus anima 
 Deum precentur. iJeinde corpus de more honeste com- 
 positum loco decenii cum lumine collocetur ; ac parva 
 Crux super jiectus inter manus defuncti ponaiur : aid 
 uM Crux desit, manus in modum Cnicis componantur : 
 inferdumque cispergatur Aqua be?iedicta: et interim 
 donee efferatur, qui adsunt, sive Sacerdotes, sive alii, 
 orahunt pro defuncto. 
 
DE EXEQUIIS. 79 
 
 DE EXEQUIIS. 
 
 SACRAS cscremonias ac ritus, quibus ex antiquis- 
 siina traditione, et Summorum Pontificum insti- 
 tutis saiicta mater Ecclesia Catholica in tiliorum 
 suorum exequiis uti solet, tamquam vera religionis 
 niysteria, Christianaeque pietatis signa, et fidelium 
 mortuoruiii saluberrima suffragia, Parochi summo stu- 
 dio servare debent, atque usu retinere. 
 
 His itaque prsestandis, qua par est modestia ac 
 devotione ita se iiabebunt, ut ad defunctorum salutem, 
 simulque ad vivorurn pietatem, quemadmodum vere 
 sunt, non ad qusestum, ejusmodi ritus sancte instituti 
 esse videantur. 
 
 Nullum corpus sepeliatur, prsesertim si mors repen- 
 tina fuerit, nisi post debitum temporis intervallum, ut 
 nullus omnino de morte relinquatur dubitandi locus. 
 
 Quod anticjuissimi est instituti, illud, quantum fieri 
 poterit, retineatur, ut Missa pra^sente corpore defuncti 
 pro eo celebretur, antequam sepultura? tradatur. 
 
 Si quis die festo sit sepeliendus, Missa propria pro 
 defunctis prfcsente corpore celebrari ])oterit; dum 
 tamen Conventualis Missa et Officia divina non impe- 
 diantur, magnaque diei celebritas non obstet. 
 
 Caveant omnino Parochi aliique Sacerdotes, ne se- 
 pulturse vel exequiarum seu anniversarii mortuorum 
 Officii causa quidquam paciscantur, aut tamquam pre- 
 tium exigant; sed iis eleemosynis contenti sint, quse 
 aut probata consuetudine dari solent, aut Ordinarius 
 constituerit. Neque permittant ut pallia aut alia 
 Altaris ornamenta ad ornatum feretri vel tumbai ad- 
 hibeantur. 
 
 Ciim autem antiquissimi ritus Ecclesiastici sit, 
 cereos accensos in exequiis et funeribus deferre, cave- 
 ant item ne ejusmodi ritus omittatur, ac ne quid avare 
 aut indiscne in eo committatur. 
 
 Pauperes vero, quibus mortuis nihil aut ita parum 
 superest, ut propriis impensis humari non possint. 
 
80 DE EXEQUIIS. 
 
 gratis omnino sepellantur: ac debita lumina suls im- 
 pensis, si opus fuerit, adhibeant Sacerdotes ad quos 
 defuncti cura pertinet, vel aliqua pia Confraternitas, 
 si fuerit, juxta loci consuetudinem. 
 
 Ubi viget antiqua consuetudo sepeliendi mortuos in 
 Coemeteriis, retineatur, et ubi fieri potest, restituatur; 
 at vero cui locus sepulturae dabitur in Ecclesia, humi 
 tantum detur. Cadavera autem prope altaria non 
 sepeliantur. 
 
 Sepulchra Sacerdotum et Clericorum cujuscumque 
 Ordinis, ubi fieri potest, a sepulchris laicorum sepa- 
 rata sint, ac decentiori loco sita ; atque ita, ubi com- 
 modum fuerit, ut alia pro Sacerdotibus, alia pro infe- 
 rioris Ordinis Ecclesise ministris parata sint. 
 
 Sacerdos, aut cujusvis Ordinis Clericus defunctus 
 vestibus suis quotidianis communibus usque ad tala- 
 rem vestem inclusive, turn desuper sacro vestitu 
 Sacerdotal i vel Clericali, quern Ordinis sui ratio de- 
 poscit, indui debet. Sacerdos quidem super talarem 
 vestem, amictu, alba, cingulo, manipulo, stola, et 
 casula seu planeta violacea sit indutus. 
 
 Diaconus vero induatur amictu, alba, cingulo, mani- 
 pulo, stola super humerum sinistrum, quse sub axilla 
 dextra annectatur, et Dalmatica violacea. 
 
 Subdiaconus autem amictu, alba, cingulo, manipulo, 
 et tunicella. 
 
 Alii prseterea inferiorum Ordinum Clerici super- 
 pelliceo supra vestem talarem ornari debent; singuli 
 praedicti cum tonsura ac birretis suis. 
 
 Nullum porro cadaver perpetuae sepulturae traditum 
 ex uUa cujusvis Ordinis Ecclesia asportari liceat, nisi 
 de licentia Ordinarii. 
 
 Laici cadaver, quolibet generis aut dignitatis titulo 
 praeditus ille fuerit, Clerici ne deferant, sed laici. 
 
 Corpora defunctorum in Ecclesia ponenda sunt 
 pedibus versus altare majus, vel si conduntur in Ora- 
 toriis aut Capellis, ponantur cum pedibus versis ad 
 illarum altaria: quod etiam pro situ et loco fiat in 
 
DE EXEQUIIS. 81 
 
 sepulchre. Presbyteri vero habeant caput versus 
 altare. 
 
 Ceterum nemo Christianus in communione fidelium 
 defunctus, extra Ecclesiam aut coemeterium rite bene- 
 dictum sepeliri debet : sed si necessitas cogat ex ali- 
 quo eventu aliquando ad tempus aliter fieri, curetur, 
 ut quateniis fieri poterit, corpus in locum sacrum 
 quamprimum transferatur, et interim semper Crux 
 capiti illius apponi debet, ad significandum ilium in 
 Christo quievisse. 
 
 aUIBUS NON LrCET DARE ECCLESIASTICAM SEPULTURAM. 
 
 IGNORARE non debet Parochus, qui ab Ecclesias- 
 tica sepultura ipso jure sunt excludendi ; ne quem- 
 quam ad illam contra sacrorum Canonum decreta 
 umquam admittat. 
 
 Negatur igitur Ecclesiastica sepultura Paganis, Ju- 
 dceis, et omnibus infidelibus, haereticis, et eorum fauto- 
 ribus ; apostatis a Christiana fide; schismaticis, et 
 publicis excommunicatis majori excommunicatione ; 
 interdictis nominatim, et iis qui sunt in loco inter- 
 dicto, eo durante. 
 
 Se ipsos occidentibus ob desperationem, vel iracun- 
 diam (non tamen si ex insania id accidat) nisi ante 
 mortem dederint signa poenitentias. 
 
 Morientibus in duello, etiamsi ante obitum dederint 
 poenitentiae signa. 
 
 Manifestis et publicis peccatoribus, qui sine poeni- 
 tentia perierunt. 
 
 lis, de quibus publice constat, quod semel in anno 
 non susceperint Sacramenta Confessionis et Commu- 
 nionis in Pascha; et absque ullo signo contritionis 
 obi e runt. 
 
 Infantibus mortuis absque Baptismo. 
 
 Ubi vero in praedictis casibus dubium occurrerit, 
 Ordinarius consulatur. 
 
82 DE EXEQUIIS. 
 
 EXEQUIARUM ORDO. 
 
 CONSTITUTO tempore, quo corpus ad Ecclesiam 
 deferendum est, convocetur Clerus, et alii, qui 
 funeri interesse debent, et in Parochialem, vel in 
 aliam Ecclesiam, juxta loci consuetudinem, ordine 
 conveniant; ac datis certis campanse signis, eo modo 
 et ritu quo in eo loco fieri solet, Parochus indutus 
 superpelliceo et stola nigra, vel etiam pluviali ejusdem 
 coloris, Clerico praeferente Crucem, et alio Aquani 
 benedictam, ad domum defuncti una cum aliis proce- 
 dit- Distribuuntur cerei, et accenduntur intortitia. 
 Mox ordinatur Processio, prsecedentibus laicorum 
 Confraternitatibus, si adsint; turn sequitur Clerus 
 regularis, et saecularis per ordinem, binique proce- 
 dunt, praelata Cruce, devote Psalmos, ut infra, decan- 
 tantes, Parocho praecedente feretrum cum lu minibus. 
 Inde sequuntur alii funus comitantes, et pro defuncto 
 Deum rite deprecantes sub silentio. 
 
 Parochus vero, antequam cadaver efFeratur, illud 
 aspergit Aqua benedicta. Mox dicit Antiphonam 
 Si iniquifates ohservaveris, et Psalmum De profundis 
 clamavi ad te Domine, etc, in fine, Requiem seternam 
 dona el Domine, et lux perpetua luceat ei, et repetit 
 Antiphonam totam Si iniquitales, etc. 
 
 Ant, Si iniquitates. 
 
 PSALM us 129. 
 
 DE profundis clamavi ad te Domine : * Domine 
 exaudi vocem meam. 
 Fiant aures tuae intendentes, * in vocem depreca- 
 tionis meoe. 
 
 Si iniquitates observaveris Domine : * Domine quis 
 sustinebit ? 
 
 Quia apud te propitiatio est : * et propter legem 
 tuam sustinui te Domine. 
 
DE EXEQUIIS. 83 
 
 Sustlnuit anima mea in verbo ejus : * speravit anima 
 mea in Domino. 
 
 A custodia matutina usque ad noctem, * speret Israel 
 in Domino. 
 
 Quia apud Dominum misericordia : * et copiosa apud 
 eum redemptio. 
 
 Et ipse redimet Israel, * ex omnibus iniquitatibus 
 ejus. 
 
 Requiem aeternam * dona ei Domine. 
 
 Et lux perpetua * luceat ei. 
 
 Jlnt, Si iniquitates observaveris Domine : Domine, 
 quis sustinebit ? 
 
 Deinde cadaver elFertur, Parochusque de domo 
 procedens statim gravi voce intonat Antiphonam 
 UxuUabunt Domino ; et Cantores inchoant Psalmum 
 Miserere met Deus secundum magnam^ etc. Clero 
 alternatim prosequente, ac si longitudo itineris postu- 
 laverit, dicantur Psalmi Gradual es Jid Dominum cum 
 tribularer, vel alii Psalmi ex Officio mortuorum : et 
 in fine cujusque Psalmi dicitur Requiem seternam dona 
 ei Domine^ etc. qui Psalmi devote, distincte, gravique 
 voce recitari debent usque ad Ecclesiam. 
 
 Ant. Exultabunt Domino. 
 
 PSALMUS 50. 
 
 MISERERE mei Deus, * secundum magnam mise- 
 ricordiam tuam. 
 Et secundum multitudinem miserationura tuarum, * 
 dele iniquitatem meam. 
 
 Amplius lava me ab iniquitate mea: * et a, peccato 
 meo munda me. 
 
 Quoniam iniquitatem meam ego cognosce : * et pec- 
 catum meum contra me est semper. 
 
84 DE EXEQUIIS. 
 
 Tibi soli peccavi, et malum coram te feci : * ut 
 justificeris in sermonibus tuis, et vincas cum judicaris. 
 
 Ecce enim in iniquitatibus conceptus sum : * et in 
 peccatis concepit me mater mea. 
 
 Ecce enim veritatem dilexisti : * incerta et occulta 
 sapientise tuae manifestasti mihi. 
 
 Asperges me hyssopo, et mundabor : * lavabis me, 
 et super nivem dealbabor. 
 
 Auditui meo dabis gaudium et laetitiam : * et exul- 
 tabunt ossa humiliata. 
 
 Averte faciem tuam a peccatis meis : * et omnes 
 iniquitates meas dele. 
 
 Cor mundum crea in me Deus : * et spiritum rectum 
 innova in visceribus meis. 
 
 Ne projicias me a facie tua: * et spiritum sanctum 
 tuum ne auferas a me. 
 
 Redde mihi leetitiam salutaris tui : * et spiritu prin- 
 cipali confirma me. 
 
 Docebo iniquos vias tuas : * et impii ad te conver- 
 tentur. 
 
 Libera me de sanguinibus Deus, Deus salutis 
 meae : * et exultabit lingua mea justitiam tuam. 
 
 Domine labia mea aperies : * et os meum annuntia- 
 bit laudem tuam. 
 
 Quoniam si voluisses sacrificium, dedissem utique : * 
 holocaustis non delectaberis. 
 
 Sacrificium Deo spiritus contribulatus : * cor con- 
 tritum et humiliatum Deus non despicies. 
 
 Beniffne fac Domine in bona voluntate tua Sion : * 
 ut aedificentur muri Jerusalem. 
 
DE EXEQUIIS. 85 
 
 Tunc acceptabis sacrificium justitiae, oblationes, 
 et holocausta: * tunc imponent super altare tuum 
 vitulos. 
 
 Requiem aeternaAi, etc. 
 
 Ant. Exultabunt Domino ossa humiliata. 
 
 Ad ingressum EcclesiaB repetitur Antiph. Exul- 
 tabunt Domino ossa humiliata. Deinde Ecclesiam 
 ingressi, cantant Responsorium Cantore incipiente, et 
 Clero alternatim respondente, videlicet: 
 
 Subvenite Sancti Dei, occurrite Angeli Domini, sus- 
 cipientes animam ejus, Offerentes earn in conspectu 
 Altissimi. "^. Suscipiat te Christus qui vocavit te, et 
 in sinum Abrahae Angeli deducant te. 1^. Suscipien- 
 tes animam ejus, Oflferentes earn in conspectu Altissi- 
 mi. ?^. Requiem seternam dona ei Domine, et lux 
 perpetua luceat ei. Oiferentes eam in conspectu Al- 
 tissimi. 
 
 Deposito feretro in medio Ecclesiae, ita ut defuncti 
 pedes, si fuerit laicus, sint versus altare majus ; si 
 vero fuerit Sacerdos, ut dictum est, caput sit versus 
 ipsum altare ; et cereis accensis circa corpus, statim, 
 nisi quid impediat, ut infra monebitur, dicatur Offi- 
 cium mortuorum, cum tribus Nocturnis, et Laudi- 
 bus ; et duo ex Clero incipiant absolute Invitato- 
 rium. 
 
 Regem, cui omnia vivunt, Venite adoremus, et repe- 
 titur a Clero, Regem, cui omnia vivunt, etc. Psalm. 
 Venite, exultemus, etc. et duplicantur Antiphonse, 
 
 Ad Jinem Officii post Antiphonam Cantici Bene- 
 dictus, etc. Ego sum resurrectio, dicitur Pater noster, 
 secreto. 
 8 
 
86 DE EXEQUIIS. 
 
 Jf' Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 I^. Sed libera nos a malo. 
 
 ^, A porta inferi. 
 
 ^. Erue Domine animam ejus» 
 
 ^. Requiescat in pace. 
 
 ij. Amen. 
 
 ^. Domine exaudi orationem meam, 
 
 !^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 J^. Dominus vobiscum. 
 
 I?. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. OR^Tia. 
 
 ABSOLVE, quaesumus Domine, animam famuli 
 tui ab omni vinculo delictorum, ut in resurrec- 
 tionis gloria inter Sanctos et electos tuos resuscitatus 
 respiret. Per Christum Dominum nostrum. ^. Amen» 
 
 Dum in Officio dicuntur Laudes, Sacerdos cum 
 ministris paratur ad celebrandam Missam solemnem 
 pro defuncto, si tempus congruens fuerit, ut in die 
 depositionis in Missali Romano. 
 
 Finita Missa, Sacerdos, deposita casula seu pla- 
 neta, et manipulo, accipit pluviale nigri coloris ; et 
 Subdiaconus accipit Crucem, et accedit ad feretrum, 
 et se sistit ad caput defuncti cum Cruce, medius inter 
 duos Acolythos seu ceroferarios cum candelabris, et 
 candelis accensis : et omnes alii de Clero veniunt 
 ordinatim in gradu suo cum candelis accensis, et stant 
 in circuitu feretri : tum sequitur Sacerdos cum Dia- 
 cono, et assistente, aliisque ministris, et facta reve- 
 rentia Altari, sistit se contra Crucem ad pedes 
 defuncti, retro astantibus ei a sinistris duobus Acoly- 
 this, uno cum thuribulo et navicula incensi, altero 
 cum vase Aquae benedictae et aspersorio; et Acolytho 
 seu Clerico tenente librum, absolute dicit sequenteni 
 Orationem. 
 
DE EXEQUIIS. 87 
 
 NON intres in judicium cum servo tuo Domine, 
 quia nullus apud te justificabitur homo, nisi per 
 te omnium peccatorum ei tribuatur remissio. Non 
 ergo eum, qusesumus, tua judicialis sententia premat, 
 quern tibi vera supplicatio fidei Christianse commen- 
 dat: sed gratia tua illi succurrente, mereatur evadere 
 judicium ultionis, qui dum viveret, insignitus est 
 signaculo sanctae Trinitatis : qui vivis et regnas in 
 saecula saeculorum. I^'. Amen. 
 
 Deinde Cant ore incipient ey Clerus circumstans cant at 
 sequens Responsorium : 
 
 Libera me Domine de morte aeterna, in die ilia tre- 
 
 menda : Quando coeli movendi sunt et terra : Dum 
 
 veneris judicare saeculum per ignem. ^. Tremens 
 
 factus sum ego, et timeo, dum discussio venerit, atque 
 
 Ventura ira. Quando coeli movendi sunt, et terra. 
 
 X^. Dies ilia, dies irae, calamitatis et miserise, dies 
 
 magna, et amara valde : Dum veneris. ^. Requiem 
 
 aeternam dona ei Domine, et lux perpetua luceat ei. 
 
 %. Libera me, usque ad primum versum. 
 
 Dum cantatur praedictum Responsorium, Sacerdos, 
 Acolvtho seu Diacono ministrante, accipit incensum 
 de navicula, et ponit in thuribulum, et finito Respon- 
 sorio, Cantor cum primo Choro dicit: 
 
 Kyrie eleison. Et secundus Chorus respondei: 
 
 Christe eleison. Deinde omnes simul dicunt : Kyrie 
 
 «eleison. 
 
 Mox Sacerdos dicit alta voce. Pater noster, etc. et 
 secreto dicitur ab omnibus : et ipse interim accipit a 
 Diacono vel Acolytho aspersorium Aquse benedictse, 
 et facta profunda inclinatione Cruci, quae est ex ad- 
 
88 DE EXEQUIIS. 
 
 verso, Diacono seu ministro genuflectente, et fimbrias 
 pluvialis sublevante, circu miens feretrum (si transit 
 ante Sacramentum genuflectit) aspergit corpus de- 
 functi, deinde reversus ad locum suum, Diacono 
 ministrante, accipit thuribulum, et eodem modo cir- 
 cuit feretrum, et corpus incensat, ut asperserat: pos- 
 tea reddito thuribulo ei a quo acceperat, stans in loco 
 suo, Acolvtho seu alio ministro tenente librum aper- 
 tum ante se, dicit : 
 
 ^. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 1^. Sed libera nos a. malo. 
 
 J^. A porta inferi. 
 
 ^. Erue Domine animam ejus. 
 
 ^, Requiescat in pace. 
 
 l4' Amen. 
 
 'ji/', Domine exaudi orationem meam. 
 
 ^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 "^. Dominus vobiscum. 
 
 1^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. ORJiTIO. 
 
 DEUS, cui proprium est misereri semper, et par- 
 cere : te supplices exoramus pro anima famuli 
 tui N. quam hodie de hoc sseculo migrare jussisti : ut 
 non tradas eam in manus inimici, neque obliviscaris 
 in finem, sed jubeas eam a Sanctis Angelis suscipi, et 
 ad patriam paradisi perduci : ut quia in te speravit 
 et credidit, non poenas inferni sustineat, sed gaudia 
 seterna possideat. Per Christum Dominum nostrum. 
 ^. Amen. 
 
 Si defuncius fuerit Sacerdos, in Oratione dicatur, 
 pro anima famuli tui Sacerdotis, quam hodie, etc. 
 
DE EXEQUIIS. 89 
 
 Finita Oratione, corpus defertur ad sepulchrum, si 
 tunc deferendum sit; et dum portatur, Clerici cantant 
 Antiphonam : 
 
 In paradisum deducant te Angeli : in tuo adventu 
 
 suscipiant te Martjres, et perducant te in civitatem 
 
 sanctam Jerusalem. Chorus Angelorum te suscipiat, 
 
 et cum Lazaro quondam paupere aeternam habeas 
 
 requiem. 
 
 Cum autem pervenerit ad sepulchrum, si non est 
 benedictum, Sacerdos illud benedicit, dicens banc 
 Orationem : 
 
 ■OREMUS, 
 
 DEUS, cujus miseratione animse fidelium requies- 
 cunt, hunc tumulum benedicere dignare, eique 
 Angelum tuum sanctum deputa custodem ; et quorum 
 quarumque corpora hic sepeliuntur, animas eorum ab 
 omnibus absolve vinculis delictorum, ut in te semper 
 cum Sanctis tuis sine fine laetentur. Per Christum 
 Dominum nostrum. ^. Amen. 
 
 Dicta Oratione, Sacerdos Aqua benedicta aspergat, 
 deinde incenset corpus defuncti, et tumulum. 
 
 Quod si corpus tunc ad sepulturam non deferatur, 
 oraisso Responsorio, In paradisum, etc. et benedic- 
 tione sepulchri, si jam est benedictum, prosequatur 
 Officium ut infra, quod numquam omittitur; et in- 
 tonet : 
 
 Ant, Ego sum. 
 
 B 
 
 CANTICUM ZACHARI.E. Luc. 1. 
 
 ENEDICTUS Dominus Deus Israel, * quia visi- 
 tavit, et fecit redemptionem plebis suae. 
 Et erexit cornu salutis nobis, * in domo David 
 
 pueri sui. 
 
 8* 
 
90 DE EXEQUIIS. 
 
 Sicut locutus est per os sanctorum, * qui a saeculo 
 sunt, prophetarum ejus. 
 
 Salutem ex inimicis nostris, * et de manu omnium 
 qui oderunt nos. 
 
 Ad faciendam misericordiam cum patribus nostris : * 
 et memorari testamenti sui sancti. 
 
 Jusjurandum, quod juravit ad Abraham patrem 
 nostrum, * daturum se nobis: 
 
 Ut sine timore de manu inimicorum nostrorum libe- 
 rati, * serviamus illi. 
 
 In sanctitate et justitia coram ipso, * omnibus die- 
 bus nostris. 
 
 Et tu puer, Propheta Altissimi vocaberis : * praeibis 
 enim ante faciem Domini parare vias ejus : 
 
 Ad dandam scientiam salutis plebi ejus : * in remis- 
 sionem peccatorum eorum. 
 
 Per viscera misericordiae Dei nostri : * in quibus 
 visitavit nos oriens ex alto : 
 
 lUuminare his, qui in tenebris, et in umbra mortis 
 sedent : * ad dirigendos pedes nostros in viam pacis. 
 
 Requiem eeternam. 
 
 Ant. Ego sum resurrectio et vita ; qui credit in me, 
 etiam si mortuus fuerit, vivet: et omnis, qui vivit, et 
 credit in me, non morietur in seternum. 
 
 Posted Sacerdos dicit Kyrie eleison. Chiiste elei- 
 son. Kyrie eleison. Pater noster, etc. interim corpus 
 asp er git. 
 
 W. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 I?. Sed libera nos a malo. 
 
 J^. A porta inferi. 
 
DE EXEQUIIS. 91 
 
 I^. Erue Domine animam ejus. 
 
 J^. Requiescat in pace. 
 
 ^. Amen. 
 
 X^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 I^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 '^. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 FAC, quaesumus Domine, hanc cum servo tuo de- 
 functo {vel famula tua defuncta) misericordiam, 
 ut factorum suorum in poenis non recipiat vicem, qui 
 {vel quse) tuam in votis tenuit voluntatem ; ut sicut 
 hie eum (vel eam) vera fides junxit fidelium turmis, 
 ita illic eum {vel eam) tua miseratio societ Angelicis 
 choris. Per Christum Dominum nostrum. I?. Amen. 
 
 1^. Requiem ceternam dona ei Domine. 
 
 I^. Et lux perpetua luceat ei. 
 
 y. Requiescat in pace. 
 
 E^. Amen. 
 
 X''. Anima ejus, et animse omnium fidelium defunc- 
 torum per misericordiam Dei requiescant in pace. 
 
 ^. Amen. 
 
 Deinde d sepultura in JScclesiam, vel in Sacristiam 
 
 reverteates dicant sine cantu Antiphonam, Si iniqui- 
 
 tates, cum Psalmo De profundis, etc. Requiem aeter- 
 
 nam dona eis Domine, etc. ut mprd, fol. 82. 
 
 Si vero ob rationabilem causam, videlicet ob tem- 
 poris angustiam, vel aliorum funeriim instantem neces- 
 sitatein, praedictum Officium mortuorum cum tribus 
 Nocturnis et Laudibus dici non potest; deposit© in 
 
92 DE EXEQUIIS PARVULORUM. 
 
 Ecclesia feretro cum corpore, dicatur saltern primum 
 Nocturnum cum Laudibus, vel etiam sine laudibus, 
 maxime ubi ejusmodi viget consuetude, incipiendo ab 
 Invitatorio, Regem, cui omnia vivunt, Venite, ete. Et 
 posted omnia alia dicantur, quae supra praescripta sunt 
 dicenda post Officium mortuorum, et Missam. 
 
 Quod si etiam ea fuerit temporis angustia, vel alia 
 urgens necessitas, ut unum Nocturnum cum laudibus 
 dici non possit, alias praedictae Preces et suffragia 
 numquam omittantur. 
 
 Missa vero, si hora fuerit congruens, ritu pro de- 
 functis, ut in die obitus, proesente corpore, non omit- 
 tatur, nisi obstet magna diei solemnitas, aut aliqua 
 necessitas aliter suadeat; et post Missam fiat ut 
 supra. 
 
 DE EXEQUIIS PARVULORUM. 
 
 IN primis admonendi sunt Parochi, ut juxta vetus- 
 tam et laudabiiem Ecclesiarum consuetudinem, 
 parvulorum corpuscula non sepeliantur in communi- 
 bus et promiscuis coemeteriorum et Ecclesiarum sepul- 
 turis; sed ut pro illis in Parochialibus Ecclesiis, aut 
 illarum coemeteriis, quatenus commode fieri potest, 
 speciales et separates ab aliis loculos et sepulturas 
 habeant, seu fieri curent, in quibus non sepeliantur, 
 nisi qui baptizati fuerint infantes, vel pueri qui ante 
 annos discretionis obierunt. 
 
 In funere parvulorum ut plurimum non pulsantur 
 campanae : quod si pulsentur, non sono lugubri, sed 
 potius festivo pulsari debent. 
 
 ORDO SEPELIENDI PARVULOS. 
 
 CUM igitur infans vel puer baptizatus defunctus 
 fuerit ante usum rationis, induitur juxta setatem, 
 et imponitur ei corona de floribus, seu de herbis arc- 
 
DE EXEQUIIS PARVULORUM. 93 
 
 maticis et odoriferis, in signum integritatis carnis et 
 virginitatis ; et Parochus superpelliceo et stola alba 
 indutus, et alii de Clero, si adsint, praecedente Cruce, 
 quae sine hasta defertur, accedunt ad domum defuncti 
 cum Clerico aspersorium deferente. Sacerdos asper- 
 git corpus, deinde dicit : 
 
 Jlnt, Sit nomen Domini. 
 
 PSALMUS 112. 
 
 LAUD ATE pueri Dominum:* laudate nomen 
 Domini. 
 
 Sit nomen Domini benedictum,* ex hoc nunc et 
 usque in saeculum. 
 
 A solis ortu usque ad occasum,* laudabile nomen 
 Domini. 
 
 Excelsus super omnes Gentes Dominus,* et super 
 coelos gloria ejus. 
 
 Quis sicu,t Dominus Deus noster, qui in altis habi- 
 tat,* et humilia respicit in coelo et in terra ? 
 
 Suscitans a terra inopem,* et de stercore erigens 
 pauperem : 
 
 Ut collocet eum cum principibus,* cum principibus 
 populi sui. 
 
 Qui habitare facit sterilem in domo,* matrem filio- 
 rum laetantem. 
 
 Gloria Patri, et filio. 
 
 ^nt. Sit nomen Domini benedictum, ex hoc nunc, 
 et usque in saeculum. 
 
 Dum portatur ad Ecclesiam, dicatur : 
 
94 DE EXEQUIIS PARVULORUM. 
 
 PSALMUS 118. 
 
 lEATI immaculati in via: * qui ambulant in lege 
 Domini. 
 
 Beati qui scrutantur testimonia ejus : * in toto corde 
 exquirunt eum. 
 
 Non enim qui operantur iniquitatem, * in viis ejus 
 ambulaverunt. 
 
 Tu mandasti * mandata tua custodiri nimis. 
 
 Utinam dirigantur viae meae, * ad custodiendas jus- 
 tificationes tuas. 
 
 Tunc non confundar, * cum perspexero in omnibus 
 mandatis tuis. 
 
 Confitebor tibi in directione cordis : * in eo quod 
 didici judicia justitiae tuae. 
 
 Justificationes tuas custodiam : non me derelin- 
 quas usquequaque. 
 
 In quo corrigit adolescentior viam suam ? * in cus- 
 todiendo sermones tuos. 
 
 In toto corde meo exquisivi te : * ne repellas me a 
 mandatis tuis. 
 
 In corde meo abscondi eloquia tua : * ut non pec- 
 cem tibi. 
 
 Benedictus es Domine: * doce me justificationes 
 tuas. 
 
 In labiis meis * pronuntiavi omnia judicia oris tui. 
 
 In via testimoniorum tuorum delectatus sum, * sicut 
 in omnibus divitiis. 
 
 In mandatis tuis exercebor: * et considerabo vias 
 tuas. 
 
DE EXEQITIIS PARVULORUM. 95 
 
 In justificationibus tuis meditabor : * non obliviscar 
 sermones tuos. Gloria Patri. 
 
 R 
 
 ETRIBUE servo tuo, vivifica me : * et custodiam 
 sermones tuos. 
 Revela oculos meos : * et considerabo mirabilia de 
 
 lege tua. 
 
 Incola ego sum in terra: * non abscondas a me 
 mandata tua. 
 
 Concupivit anima mea desiderare justificationes 
 tuas, * in omni tempore. 
 
 Increpasti superbos : * maledicti qui declinant a 
 mandatis tuis. 
 
 Aufer a me opprobrium, et contemptum: * quia 
 testimonia tua exquisivi. 
 
 Etenim sederunt principes, et adversum me loque- 
 bantur : * servus autem tuus exercebatur in justifica- 
 tionibus tuis. 
 
 Nam et testimonia tua meditatio mea est : * et consi- 
 lium meum justificationes tuae. 
 
 Adhaesit pavimento anima mea: * vivifica me se- 
 cundum verbum tuum. 
 
 Vias meas enuntiavi, et exaudisti me : * doce me 
 justificationes tuas. 
 
 Viam justificationum tuarum instrue me : * et exer- 
 cebor in mirabilibus tuis. 
 
 Dormitavit anima mea prae taedio : * confirma me in 
 verbis tuis. 
 
 Viam iniquitatis amove a me : * et de lege tua 
 miserere mei. 
 
96 DE EXEQUIIS PARVULORUM. 
 
 Viam veritatis elegi: * judicia tua non sum oblitus. 
 
 Adhsesi ivLtimoniis tuis Domine: * noli me con- 
 fundere. 
 
 Viam mandatorum tuorum cucurri, * cum dilatasti 
 cor meum. Gloria Patri, etc. 
 
 Et si tempiis superestj did potest: 
 
 PSALMUS 148. 
 
 LAUD ATE Dominum de coelis: * laudate eum in 
 excelsis. 
 
 Laudate eum omnes Angeli ejus : * laudate eum 
 omnes virtutes ejus. 
 
 Laudate eum sol et luna: * laudate eum omnes 
 Stellas et lumen. 
 
 Laudate eum coeli coelorum : * et aquae omnes quas 
 super cceIos sunt, laudent nomen Domini. 
 
 Quia ipse dixit, et facta sunt : * ipse mandavit, et 
 creata sunt. 
 
 Statuit ea in asternum, et in saeculum sseculi:* 
 praeceptum posuit, et non prseteribit. 
 
 Laudate Dominum de terra: * dracones, et omnes 
 abyssi. 
 
 Ignis, grando, nix, glacies, spiritus procellarum: * 
 quae faciunt verbum ejus : 
 
 Montes, et omnes colles : * ligna fructifera, et 
 omnes cedri: 
 
 Bestiae, et universa pecora : * serpentes, et volucres 
 pennatae : 
 
 Reges terras, et omnes populi : * principes, et omnes 
 judices terrae. 
 
DE EXEQUIIS PARVULORUM. 97 
 
 Juvenes, et virgines, senes cum junioribus laudent 
 nomen Domini : * quia exaltatum est nomen ejus solius. 
 
 Confessio ejus super coelum et terram: * et exal- 
 tavit cornu populi sui. 
 
 Hymnus omnibus Sanctis ejus : * filiis Israel ; populo 
 appropinquanti sibi. Gloria Patri, etc. 
 
 PSALMUS 149. 
 
 CANTATE Domino canticum novum : * laus ejus 
 in ecclesia sanctorum. 
 
 Laetetur Israel in eo, qui fecit eum : * et filii Sion 
 exultent in rege suo. 
 
 Laudent nomen ejus in choro : * in tympano et 
 psalterio psallant ei. 
 
 Quia beneplacitum est Domino in populo suo : * et 
 exaltabit mansuetos in salutem. 
 
 Exultabunt sancti in gloria : * laetabuntur in cubili- 
 bus suis. 
 
 Exaltationes Dei in gutture eorum ; * et gladii anci- 
 pites in manibus eorum : 
 
 . Ad faciendam vindictam in nationibus ; * increpa- 
 tiones in populis. 
 
 Ad alligandos reges eorum in compedibus : * et 
 nobiles eorum in manicis ferreis. 
 
 Ut faciant in eis judicium conscriptum : * gloria 
 hasc est omnibus Sanctis ejus. Gloria Patri, etc. 
 
98 DE EXEQUIIS PARVULORTJM. 
 
 PSALMUS 150. 
 
 LAUD ATE Dorainum in Sanctis ejus: * laudate 
 eum in firmamento virtu tis ejus. 
 
 Laudate eum in virtutibus ejus : * laudate eum se- 
 cundum multitudinem magnitudinis ejus. 
 
 Laudate eum in sono tubas : * laudate eum in psal- 
 terio, et cithara. 
 
 Laudate eum in tympano, et choro : * laudate eum 
 in chordis, et organo. 
 
 Laudate eum in cymbalis benesonantibus : laudate 
 eum in cymbalis jubilationis: * omnis spiritus laudet 
 Dominum. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 Cum autem pervenerit ad Ecclesianiy dicaiur: 
 Ant. Hie accipiet. 
 
 PSALMUS 23. 
 
 jOMINI est terra, et plenitudo ejus; * orbis ter- 
 rarum, et universi, qui habitant in eo. 
 
 Quia ipse super maria fundavit eum: * et super 
 flumina prseparavit eum. 
 
 Quis ascendet in montem Domini ? * aut quis stabit 
 in loco sancto ejus ? 
 
 Innocens manibus et mundo corde: * qui non ac- 
 cepit in vano animam suam, nee juravit in dolo 
 proximo suo. 
 
 Hie accipiet benedictionem a Domino : * et miseri- 
 cordiam a Deo salutari suo. 
 
DE EXEQUIIS PARVULORUM. 99 
 
 Haec est generatio quserentium eum, * quaerentium 
 faciem. Dei Jacob. 
 
 AttoUite portas principes vestras, et elevamini 
 portae a3ternales : * et introibit Rex gloriee. 
 
 Quis est iste Rex glorias ? * Dominus fortis et po- 
 tens, Doininus potens in praelio. 
 
 AttoUite portas principes vestras, et elevamini 
 portee eeternales : * et introibit Rex gloria3. 
 
 Quis est iste Rex gloriae ? * Dominus virtutum ipse 
 est Ilex glorice. Gloria Patri. 
 
 Ant. Hie accipiet benedictionem a Domino, et 
 misericordiam a Deo salutari suo, quia haec est gene- 
 ratio quaerentium Dominum. 
 
 Posted dicituVy Kyrie eleison. Christe eleison. 
 Kyrie eleison. Pater noster, secreto ; interim corpus 
 aspergit. 
 
 X^. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 ^. Sed libera nos a malo. 
 
 ^. Me autem propter innocentiam suscepisti. 
 
 1?. Et confirmasti me in conspectu tuo in aeternum. 
 
 A . Dominus vobiscum. 
 
 ]^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 OMNIPOTENS et mitissime Deus, qui omnibus 
 parvulis renatis fonte Baptismatis, dum migrant 
 a saeculo, sine ullis eorum meritis vitam illico largiris 
 (Eternam, sicut animae hujus parvuli hodie credimus 
 te fecisse : fac nos, qusesumus Domine, per interces- 
 sionem beatse Marias semper virginis, et omnium 
 
100 DE EXEQUIIS PARVULORUM. 
 
 Sanctorum tuorum, hie purificatis tibi mentibus famu- 
 lari, et in Paradiso cum beatis parvulis perenniter 
 sociari. Per Christum Dominum nostrum. 
 
 ^. Amen. 
 
 Dum portatur ad himulum, et etiam si tunc non por- 
 telw, dicitur Antiph. Juvenes, et virgines. Psalmus 
 Laudato Dominum de coelis, etc. ut supra, fol. 96, et 
 in fine, Gloria Patri, etc. Et repettiur Antiphonaz 
 Juvenes, et virgines, senes cum junioribus laudent 
 nomen Domini. 
 
 Kyrie eleison. Christe eleison. Kjrie eleison. 
 Pater noster, secreto. 
 
 "p. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 ;^. Sed libera nos a malo. 
 
 X^. Sinite parvulos venire ad me. 
 
 ^,. Talium est enim regnum coelorum. 
 
 J^. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 OMNIPOTENS sempiterne Deus, sanctse puritatis 
 amator, qui animam hujus parvuli ad coelorum 
 regnum hodie misericorditer vocare dignatus es, dig- 
 neris etiam Domine ita nobiscum misericorditer agere ; 
 ut meritis tuae sanctissimae Passionis, et intercessione 
 beatae Mariae semper Virginis, et omnium Sanctorum 
 tuorum, in eodem regno nos cum omnibus Sanctis et 
 electis tuis semper facias congaudere. Qui vivis et 
 regnas cum Deo Patre in unitate Spiritus sancti Deus, 
 per omnia saecula saeculorum. M. Amen. 
 
DE EXEQUIIS PARVULORUM. 101 
 
 Demde Sacerdos corpus aspergat Aqua henedicta^ et 
 thurificet, similiter et tumulwn; posted sepelialur. 
 
 Cum autem d sepultura revertuntur in Ucclesiam, 
 dicatur : 
 
 Ant. Benedicite. 
 
 CANTIUUM TRIUM PUERORUM. Dan. 3. 
 
 BENEDICITE omnia opera Domini Domino : * 
 laudate et superexaltate eum in seecula. 
 
 Benedicite Angeli Domini Domino : * benedicite 
 coeli Domino. 
 
 Benedicite aqus omnes, quse super coelos sunt. 
 Domino : * benedicite omnes virtutes Domini Domino. 
 
 Benedicite sol et luna Domino : * benedicite stellss 
 coeli Domino. 
 
 Benedicite omnis imber, et ros Domino: * benedi- 
 cite om^es spiritus Dei Domino. 
 
 Benedicite ignis et cestus Domino : * benedicite 
 frigus et eestus Domino. 
 
 Benedicite rores et pruina Domino : * benedicite 
 orelu et frigus Domino. 
 
 Benedicite glacies et nives Domino : * benedicite 
 noctes et dies Domino. 
 
 Benedicite lux et tenebrse Domino: * benedicite 
 fulgura et nubes Domino. 
 
 Benedicat terra Dominum : * laudet et superesaltet 
 eum in saecula. 
 
 Benedicite montes et colles Domino : * benedicite 
 universa germinantia in terra Domino. 
 
 Benedicite fontes Domino : * benedicite maria et 
 ilumina Domino. 
 9* 
 
102 DE EXEQUIIS PARVULORUM. 
 
 Benedicite cete, et omnia quae moventur in aquis. 
 Domino : * benedicite omnes volucres coeli Domino. 
 
 Benedicite omnes bestiae et pecora Domino : * bene- 
 dicite filii hominura Domino. 
 
 Benedicat Israel Dominum : * laudet et superexaltet 
 eum in saecula. 
 
 Benedicite sacerdotes Domini Domino : * benedicite 
 servi Domini Domino. 
 
 Benedicite spiritus et animae justorum Domino: * 
 benedicite sancti et humiles corde Domino. 
 
 Benedicite Anania, Azaria, Misael Domino : * lau- 
 date et superexaltate eum in saecula. 
 
 Benedicamus Patrem etFilium cum sancto Spiritu: * 
 laudemus et superexaltemus eum in saecula. 
 
 Benedictus es Domine in firmamento coeli : * et 
 laudabilis, et gloriosus, et superexaltatus in saecula. 
 
 Ant, Benedicite Dominum omnes electi ejus, agite 
 dies laetitiae, et confitemini illi. 
 
 Deinde ante altare dicit Sacerdos : Dominus vobis- 
 cum. ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 ^EUS, qui miro ordine Angelorum ministeria 
 hominumque dispensas : concede propitius ; ut 
 a quibus tibi ministrantibus in coelo semper assistitur, 
 ab his in terra vita nostra muniatur. Per Christum 
 Dominum nostrum. ^. Amen. 
 
DE 
 
 SACRAMENTO MATRIMONII. 
 
 PAROCHUS admonitus de aliquo matrimonio in 
 sua Parochia contrahendo, primum cognoscat ex 
 his ad quos spectat, qui et quales sint, qui matrimo- 
 niutn contrahere volunt: An inter eos sit aliquod 
 Canonicum impedimentum : Utrum sponte, libere, 
 et secundum honestatem Sacramenti velint contra- 
 here: Utrum sint in astate legitima; ut vir saltern 
 quatuordecim, mulier vero duodecim annos expleverit, 
 et uterque sciat rudimenta Fidei, cum ea deinde filios 
 suos docere debeant. 
 
 Noverit ex probatis Auctoribus, quae sint Canonica 
 impedimenta matrimonii contrahendi, et quae con- 
 tractum dirimant; et qui sint gradus consanguinitatis 
 et affinitatis, et item cognationis spiritualis ex Bap- 
 tismi vel Confirmationis Sacramento contractee. 
 
 Habeat in primis ipse bene cognita praecepta ilia 
 omnia, quse in matrimoniis rite conficiendis servari 
 oportere, sacri Canones, et prascipue sancta Synodus 
 Tridentina jussit; dabitque operam ut ilia in Paro- 
 chia sua accurate exacteque serventur. 
 
 Praesertim vero meminerit matrimonia inter rap- 
 torem et raptam, dum ipsa in raptoris potestate man- 
 serit, inita, necnon clandestina, et quaelibet matri- 
 monia, quae aliter quam praesente Parocho, vel alio 
 Sacerdote de ipsius Parochi vel Ordinarii licentia, et 
 duobus vel tribus testibus contrahuntur, ex ipsius 
 Concilii decretis irrita omnino ac nulla esse. 
 
 Est autem proprius Parochus qui adesse debet, is, 
 in cujus Parochia matrimonium celebratur, sive viri 
 sive mulieris. 
 
104 DE SACRAMENTO MATRIMONII. 
 
 Caveat praeterea Parochus, ne facile ad contrahen- 
 dum matrimonium admittat vagos et peregrines, et 
 qui incertas habent sedes ; neque item eos, qui antea 
 conjugati fuerunt; ut sunt uxores militum, vel capti- 
 vorum, vel aliorum, qui peregrinantur ; nisi diligenter 
 de iis omnibus facta inquisitione, et re ad Ordinarium 
 delata, ab eoque habita de ejusmodi matrimonii cele- 
 brandi licentia, quae gratis concedatur. 
 
 Antequam matrimonium contrahatur, ter a proprio 
 contrahentium Parocho continuis diebus festis in Ec- 
 clesia intra Missarum solemnia ad ipsius Concilii 
 praescriptum publice denuntietur, inter quos matri- 
 monium sit contrahendum. 
 
 Si vero vir et mulier Parochiae sint diversae, in 
 utraque Parochia fiant denuntiationes : quibus denun- 
 tiationibus factis, si nullum legitimum opponatur im- 
 pedimentum, ad celebrationem matrimonii procedatur. 
 Sed si quid obstat, ultra Parochus non procedat. 
 
 Quod si aliquando probabilis fuerit suspicio, vel 
 alia rationabilis causa subsit, arbitrio Episcopi, matri- 
 monium malitiose impediri posse, si tot praecesserint 
 denuntiationes ; tunc de licentia Ordinarii, vel una 
 tantum fiat denuntiatio, vel saltern Parocho, et duobus 
 vel tribus testibus prassentibus matrimonium celebre- 
 tur. Deinde ante illius consummationem denuntia- 
 tiones in Ecclesia fiant; ut, si aliqua subsunt impedi- 
 menta, facilius detegantur, nisi aliter Ordinarius ipse 
 expedire judicaverit. 
 
 Has autem denuntiationes Parochus facere non ag- 
 grediatur, nisi prius de utriusque contrahentis libero 
 consensu sibi bene constet. 
 
 Si vero infra duos menses post factas denuntiationes 
 matrimonium non contrahatur, denuntiationes repe- 
 tantur, nisi aliter Episcopo videatur. 
 
 Denuntiationes autem fiant hoc modo. Inter Mis- 
 sarum solemnia Parochus populum admoneat in hanc 
 sententiam vulgari sermone : 
 
 Notum sit omnidus Mc prassentihiis, quod N. vir, et 
 N. mulier, ex tali vel tali familia, et Parochia, Deo 
 adjuvantey intendunt inter se confrahere matrimonium. 
 
DE SACRAMENTO MATRIMONII. 105 
 
 Proinde admonemus omnes et singidos, ut si quis nove- 
 rit aliquod consanguinitatis, vel affinitaiis, aut cogna- 
 tionis spiritualisy vel quodvis aliud impedimentum inter 
 eos esse, quod matrimonium contrahendum invicem im- 
 pediat, illud qudm primum nobis denuntiare deheat; et 
 hoc admonemus primb, si fuerit prima; vel secundo, si 
 fuerit secunda ; vel tertio, si fuerit tertia denuntiatio: 
 
 Moneat Parociius conjuges, ut ante benedictionem 
 Sacerdotalem in templo suscipiendam, in eadem domo 
 non cohabitent, neque matrimonium consumment, nee 
 etiam simul maneant, nisi aliquibus propinquis, vel 
 aliis praesentibus ; quae benedictio a nuUo alio, quam 
 ab ipso Parocho, seu ab alio Sacerdote de ipsius Paro- 
 chi vel Ordinarii licentia, fieri debet. 
 
 Caveat etiam Parochus, ne quando conjuges in 
 primis nuptiis benedictionem acceperint, eos in se- 
 cundis benedicat, sive mulier, sive etiam vir ad secun- 
 das nuptias transeat. Sed ubi ea viget consuetude, 
 ut si mulier nemini umquam nupserit, etiamsi vir 
 aliam uxorem habuerit, nuptias benedicantur, ea ser- 
 vanda est- Sed viduae nuptias non benedicat, etiamsi 
 ejus vir numquam uxorem duxerit. 
 
 Matrimonium in Ecclesia maxime celebrari decet; 
 sed si domi celebratum fuerit prsesente Parocho et 
 testibus, sponsi veniant ad Ecclesiam benedictionem 
 accepturi, et tunc caveat Sacerdos ne iterum a con- 
 trahentibus consensum exigat; sed tantum benedic- 
 tionem illis conferat, celebrata Missa, ut infra dicetur. 
 
 Admoneantur prseterea conjuges, ut antequam con- 
 trahant, sua peccata diligenter confiteantur, et ad 
 sanctissimam Eucharistiam, atque ad Matrimonii 
 Sacramentum suscipiendum pie accedant, et quomodo 
 in eo recte et christiane conversari debeant, diligen- 
 ter instruantur ex divina Scriptura, exemplo Tobiae et 
 Sarae, verbisque Angeli Raphaelis eos edocentis, quam 
 sancte conjuges debeant convivere. 
 
 Postremo meminerint Parochi, a Dominica prima 
 Adventus usque ad diem Epiphaniae, et a Feria quarta 
 Cinerum usque ad Octavam Paschse inclusive, solem- 
 
106 DE SACRAMENTO MATRIMONII. 
 
 nitates nuptiarum prohibitas esse ; ut nuptlas benedi- 
 cere, sponsam traducere, nuptialia celebrare convivia. 
 Matrimonium autem omni tempore contrahi potest. 
 Nuptiae verd qua decet modestia et honestate fiant: 
 sancta enim res est matrimonium, sancteque trac- 
 tandum. 
 
 Quce omnia fere ex sacri Concilii Tridentini decre- 
 tis desumpta, et item alia, quae ibi de matrimonio rite 
 contrahendo prsecipiuntur, sunt diligenter servanda. 
 
 RITUS CELEBRANDI MATRIMONII SACR AMENTUM. 
 
 PAROCHUS igitur matrimonium celebraturus, 
 publicationibus factis tribus diebus Festis, ut 
 dictum est, si nullum obstet legitimum impedimen- 
 tum, in Ecclesia superpelliceo et alba stola indutus, 
 adhibito uno saltern Clerico superpelliceo pariter in- 
 duto, qui librum et vas Aquss benedictas cum asper- 
 sorio deferat, coram tribus aut duobus testibus, virum 
 et mulierem, quos parentum vel propinquorum suorum 
 praesentia cohonestari decet, de consensu in matrimo- 
 nium interroget utrumque sigillatim in hunc modum 
 vulgari sermone : 
 
 * N. vis accipere N. hic praesentem in tuam legiti- 
 mam uxorem juxta ritum sanctae Matris Ecclesise ? 
 Respondeat sponsus : Volo. 
 
 3Iox Sacerdos sponsam interroget: N. vis accipere 
 
 *Q. N., Wilt thou take N. here present for thy lawful wife, 
 according to the rite of our holy Mother the Church ? 
 
 Ji. I will. 
 
 Q. N., Wilt thou take N. here present for thy lawful husband, 
 according to the rite of our holy Mother the Church ? 
 
 ^. I will. _ 
 
 D. N., Voulez-vous prendre N., qui est ici presente, pour votre 
 legitime epouse, suivant le rite de notre mere la sainte Eglise ? 
 
 R. Oui, je le veux. 
 
 D. Et vous, N., voulez-vous prendre N., qui est ici present, 
 pour votre legitime epoux, suivant le rite de notre mere la sainte 
 Eglise ? 
 
 a. Oui, je le veux. 
 
DE SACRAMENTO MATRIMONII. 107 
 
 N. hic prassentem in tuum legitimum maritum juxta 
 
 ritum sanctae Matris Ecclesiae ? Respondeat : Volo. 
 
 Nee sufficit consensus unius ; sed debet esse ambo- 
 rum, et expressus aliquo signo sensibili, sive fiat per 
 se, sive per procuratorem. Mutuo igitur contrahen- 
 tium consensu intellecto, Sacerdos jubeat cos invicem 
 jungere dexteras dicens : * 
 
 Ego conjungo vos in matrimonlum, In nomine 
 
 Patris, © et Filii, et Spiritus sancti. Amen. 
 
 Vel aliis utatur verbis juxta receptum uniuscujusque 
 Provinciae ritum ; postea eos aspergat aqua benedicta : 
 mox benedicat annulum. 
 
 ^ BENEDICTIO ANNULI. 
 
 X^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 I^. Qui fecit coelum et terram. 
 
 ?^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 I?. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 ^If. Dominus vobiscum. 
 
 I^. Et cum spiritu tuo. 
 
 O REMUS. 
 
 BENEDIC ^ Domine annulum hunc, quem nos in 
 tuo nomine benedicimus, © ut quae eum gesta- 
 verit, fidelitatem integram sue sponso tenens, in pace 
 et voluntate tua permaneat, atque in mutua charitate 
 
 * Matrimonia Catholicorum cum Acatholicis non sunt benedi- 
 cenda: plures enim summi Pontifices, prsesertim Clemens VIII, 
 expresse prohibuerunt ne hujusmodi connubiis sacerdotalis bene- 
 dictio impendatur. Hinc Concilium Provinciale Baltimorense 
 quartum in Decreto primo sic habet: " Meminerint Sacerdotes 
 •' pluribus SS. Pontificum decretis vetari ne ullus sacer ritus fiat, 
 •* vel vestis sacra adhibeatur dum foedera hujusmodi ineuntur, quae 
 •< neque intra Ecclesiam ineiinda sunt." 
 
108 DE SACRAMENTO MATRIMONII. 
 
 semper vivat. Per Christum Dominum nostrum. 
 
 -^. Amen. 
 
 Deinde Sacerdos aspergat annulum aqua benedicta 
 in modum Crucis, et sponsus acceptum annulum de 
 manu Sacerdotis imponit in digito annulari sinistrse 
 manus sponsae, Sacerdote dicente : 
 
 In nomine Patris, © et Filii, et Spiritus sancti. 
 Amen. Mox suhjungat: 
 
 ir. Confirma hoc Deus, quod operatus es in nobis. 
 I(J. A templo sancto tuo, quod est in Jerusalem. 
 Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. 
 Pater noster, secreid, 
 
 ir, Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 ^. Sed libera nos a malo. 
 
 X^. Salvos fac servos tuos. 
 
 "Sj.. Deus mens sperantes in te. 
 
 ^, Mitte eis Domine auxilium de sancto. 
 
 ]^. Et de Sion tuere eos. 
 
 J^. Esto eis Domine turris fortitudinis. 
 
 ^. A facie inimici. 
 
 X^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 ^'. Et clamor mens ad te veniat. 
 
 ^. Dominus-vobiscum. 
 
 ^, Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 RESPICE, qusesumus Domine, super hos famulos 
 tuos, et institutis tuis, quibus propagationem 
 humani generis ordinasti, benignus assiste ; ut qui te 
 auctore junguntur, te auxiliante serventur. Per 
 Christum Dominum nostrum. Amen. 
 
DE SACRAMENTO MATRIMONII. 109 
 
 His expletis, si benedicendae sint nuptias, Parochus 
 Missam pro Sponso et Sponsa, ut in Missali Romano, 
 telebret juxta sequens Decretum, servatis omnibus 
 quae ibi praescribuntur. 
 
 URBIS ET ORBIS. 
 
 *' /^UUM ex peculiaribus dubiis ex parte non- 
 ** VgJJ, nullorum Parochorum, seu aiiorum, ad prJE- 
 ** scriptarum in rubricis regularum observantiam 
 *' deputatorum, Sac. Rituum Congregationi propositis 
 *' compertum fiierit non levem alicubi subortam esse 
 *' dubitationem et controversiam super intelligentia 
 ** generalis illius Rubricce quag in Missali Romano ad- 
 *' scripta legitur ante Missam pro Sponso et Sponsa, 
 '* videlicet: Quod si benedictio iiuptiaruTU facienda sit 
 "■^ pro Sponso et Sponsa die Dominica, vel alio diefesto, 
 " dicatur Missa de Dominita vel festo, etc. cum com- 
 " memoratione sequeniis Missse pro Sponso et Sponsa ; 
 " dum aliqui censent rubricam illam locum habere in 
 " omnibus diebus quibus celebretur Officium et Missa 
 " de festo duplici, sive majoris, sive minoris ritus, 
 *' quibusque proinde minime licet praemissas inibi 
 " Missas votivas pro Sacerdotum devotione celebrare : 
 *' alii vero putant prsefata verba vel alio die festo in- 
 " telligenda tantiim esse de festis solemnioribus et 
 " festivis de prsecepto. Hinc sacra eadetn Congre- 
 " gatio, reference Eminentissimo et Reverendissimo 
 " Domino Cardinali Corsino, Episcopo Sabinensi, ad 
 " dirimendas imposterum controversias,et dubitationes 
 *' de medio tollendas, prfesenti general! Decreto sta- 
 " tuit: In celebratione nuptiarum quae fit extra diem 
 " Dominicum, vel alium diem festum de prascepto, seu 
 " in quo occurrat duplex primce vel secundae classis, 
 " etiamsi fiat Officium et Missa de festo duplici per 
 *' Annum, sive majori, sive minori, dicendam esse 
 " Missam pro Sponso et Sponsa, in fine Missalis post 
 *' alias votivas specialiter assignatam : in diebus vero 
 *' Dominicis aliisque diebus festis de prajcepto, ac 
 10 
 
110 DE SACRAMENTO MATRIMONII, 
 
 *' dupUcibus primas et secundae Classis, dicendam esse 
 *' Missam de festo cum commeraoratione Missse pro 
 " Spo7iso et Sponsa. Atque ita decrevit, et servari 
 " man davit.'' 
 Die 20 Decembris, 17S3. 
 
 ** Factaque deinde per me Secretarium de prsedictia 
 " Sanctisiimo Domino nostro PIO Papa VI. relatione, 
 *' Sanctitas sua pr^efatum Sacrse Congregationis gene- 
 '• rale Decretum confirmavit, et ubique executioni 
 ** dandum esse prcecepit.'' 
 
 Die Januarii 7, 17S4. 
 
 J. CARD. ARCHINTrS Prsf. 
 
 Loco .^ Sigilli. 
 
 AlROLDI. 
 5. R. C. Seer. 
 
 Ceterum, si quse Provinciae aliis, ultra proedictas, 
 laudabilibus cousuetudinibus et caeremoniis in cele- 
 brando Matrimonii Sacramento utuntur, eas sancta 
 Tridentina Synodus optat retineri. 
 
 Peractis omnibus, Parochus manu sua describat in 
 libro Matrimoniorum nomina conjugum, et testium, et 
 alia juxta formulam prsescriptam : idque, licet alius 
 Sacerdos, vel a se, vel ab Ordinario delegatus, Matri- 
 monium celebraverit. 
 
BENEDICTIO MULIERIS POST PARTUM. Ill 
 
 DE BENEDICTIONE MULIERIS POST PARTUM. 
 
 SI qua puerpera post partum juxta piam ac lauda- 
 bilem consuetudinem ad Ecclesiam venire volue- 
 rit, pro incolumitate sua Deo gratias actura, petieritque 
 a Sacerdote benedictionem, ipse superpelliceo et stola 
 alba indutus, cum ministro aspergillutn deferente, ad 
 fores Ecclesiae accedat, ubi illam genuflectentem, et 
 candelam accensam in manu tenentem, Aqua bene- 
 dicta aspergat, deinde dicat : 
 
 ?^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 ^, Qui fecit coelum et terram. 
 
 Ant. Haec accipiet. 
 
 PSALMUS 23. 
 
 DOMINI est terra, et plenitude ejus : * orbis ter- 
 rarum, et universi qui habitant in eo. 
 
 Quia ipse super maria fundavit eum: * et super 
 flumina prseparavit eum. 
 
 Quis ascendet in montem Domini ? * aut quis stabit 
 in loco sancto ejus ? 
 
 Innocens manibus et mundo corde, * qui non acce- 
 pit in vano animam suam, nee juravit in dolo proximo 
 suo. 
 
 Hie accipiet benedictionem a Domino : * et miseri- 
 cordiam a Deo salutari suo. 
 
 Haec est generatio quaerentium eum: * quserentium 
 faciem Dei Jacob. 
 
 Attollite portas principes vestras, et elevamini portae 
 ffiternales: * et introibit Rex gloriae. 
 
112 BENEDICTIO MULIERIS POST PARTUM. 
 
 Quis est iste Rex glorias ? * Dominus fortis et po- 
 tens, Dominus potens in praelio. 
 
 Attollite portas principes vestras, et elevamini portae 
 aeternales : * et introibit Rex glorise. 
 
 Quis est iste Rex gloriae ? ■■' Dominus virtutum ipse 
 est Rex gloriae. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 Ant. Hsc accipiet benedictionem a Domino, et 
 misericordiam a Deo salutari suo : quia hsec est gene- 
 ratio quaerentium Dominum. 
 
 Deinde porrigens ad manum mulieris extremam par- 
 tem stolse, earn introducit in Ecclesiam, dicens : 
 
 Ingredere in templum Dei, adora Filium beatae 
 
 Marias Virginis, qui tibi fecunditatem tribuit prolis. 
 
 I^t ipsa ingressa genuflectit coram Jlltari, et orat, 
 gratias agens Deo de benejiciis sibi collatis ; et Sacer- 
 dos dicit: 
 
 Kjrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.s 
 Pater noster, secreto. 
 
 if. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 ]^. Sed libera nos a malo. 
 
 J^. Salvam fac ancillam tuam Domine. 
 
 ^. Deus meus sperantem in te. 
 
 ^. Mitte ei Domine auxilium de sancto. 
 
 ^. Et de Sion tuere earn. 
 
 J^. Nihil proficiat inimicus in ea. 
 
 ij. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei* 
 
 ^, Domine exaudi orationem meam. 
 
 l|. Et clamor meus ad te veniat, 
 
 J^. Dominus vobiscum. 
 
 ij. Et cum spiritu tuo. 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 113 
 
 OREMUS. 
 
 OMNIPOTENS sempiterne Deus, qui per beatae 
 Marise virginis partum, fidelium parientium do- 
 lores in gaudium vertisti : respice propitius super 
 hanc famulam tuara, ad templum sanctum tuum pro 
 gratiarum actione laetam accedentem: et preesta, ut 
 post hanc vitam, ejusdem beatae Mariae meritis et in- 
 tercessione, ad aeternae beatitudinis gaudia cum prole 
 sua pervenire mereatur. Per Christum Dominum 
 nostrum. Amen. 
 
 Deinde illam aspergit iterum Aqua benedicta in 
 modiim Crucis, dicens: 
 
 Pax, et benedictio Dei omnipotentis Patris, ^ et 
 
 Filii, et Spiritus sancti, descendat super te, et maneat 
 
 semper. Amen. 
 
 DE BENEDICTIONIBUS REGUL.^ 
 GENERALES. 
 
 NOVERIT Sacerdos, quarum rerum benedictiones 
 ad ipsum, et quae ad Episcopum suo jure perti- 
 neant, ne majoris dignitatis munera temere aut impe- 
 rite umquam usurpet propria auctoritate. 
 
 In omni benedictione extra Missam, Sacerdos sal- 
 tern superpeiliceo et stola pro ratione temporis utatur, 
 nisi aliter in Missali notetur. 
 
 Stando semper benedicat, et aperto capite. 
 In principio cujusque benedictionis dicat: 
 
114 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 'fr. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 I^. Qui fecit coelum et terram. 
 '^. Dominus vobiscum. 
 l|. Et cum spiritu tuo. 
 
 Deinde dicatur Oratio propria una, vel plures, prout 
 suo loco notatum fuerit. 
 
 Postea rem aspergat aqua benedicta ; et ubi nota- 
 tum fuerit, pariter incenset, nihil dicendo. 
 
 Cum Sacerdos aliquid benedicturus est, habeat 
 ministrum cum vase Aquse benedictce et aspergillo, et 
 cum hoc Rituali libro, sen Missali. 
 
 Caveat ne benedictionis causa ponat aliquid inde- 
 cens super altare, veluti esculenta : sed quod ejusmodi 
 est, ponatur super mensam, commodo loco paratam. 
 
 ORDO AD FACIENDAM AQUAM BENEDICTAM. 
 
 DIEBUS Dominicis, et quandocumque opus fuerit, 
 prseparato sale et aqua munda benedicenda in 
 Ecclesia, vel in Sacristia, Sacerdos superpelliceo et 
 stola violacea indutus, primo dicit: 
 
 J^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 
 Deinde absolute incipit exorcisinum sails. 
 
 gj^XORCIZO te creatura salis per Deum ^ vivum, 
 -^— ^ per Deum © verum, per Deum © sanctum, per 
 Deum, qui te per Eliseum Prophetam in aquam mitti 
 jussit, ut sanaretur sterilitas aquas : ut efnciaris sal 
 exorcizatum in salutem credentium : et sis omnibus 
 sumentibus te sanitas animae et corporis : et eifugiat 
 atque discedat a loco, in quo aspersum fueris, omnis 
 phantasia, et nequitia, vel versutia diabolical fraudis, 
 omnisque spiritu s immundus adjuratus per eum qui 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 115 
 
 venturus est jiidicare vivos et mortuos, et sseculum 
 per ignem. l|. Amen. 
 
 OREMUS. ORATIO. 
 
 IMMENSAM clementlam tuam, omnipotens 33terne 
 Deus, humiliter imploramus : ut banc creaturam 
 salis, quam in usum generis humani tribuisti, bene © 
 dicere et sancti © ficare tua pietate digneris : ut sit 
 omnibus sumentibus salus mentis et corporis : et quid- 
 quid ex eo tactum, vel respersum fuerit, careat omni 
 immunditia, omnique impugnatione spiritualis nequi- 
 tise. Per Dominum. 
 
 EXOKCISMLTS AQU^. Dicitur absolute: 
 
 EXORCiZO te creatura aquse in nomine Dei ^ 
 Patris omnipotentis, in nomine Jesu )^ Christi 
 Filii ejus Domini nostri, et in virtute Spiritus "^ 
 sancti : ut fias aqua exorcizata ad effugandam omnem 
 potestatem inimici, et ipsum inimicum eradicare et 
 explantare valeas cum angelis suis apostaticis ; per 
 virtutem ejusdeni Domini nostri Jesu Christi, qui 
 venturus est judicare vivos et mortuos, et saecuium 
 per ignem. ^l. Amen. 
 
 OEERIUS. ORATIO. 
 
 ^EUS, qui ad salutem humani generis maxima 
 quaeque Sacramenta in aquarum substantia con- 
 didisti: adesto propitius invocationibus nostris, et 
 elemento huic muUimodis purificationibus prseparato, 
 virtutem tuas bene Qc< dictionis infunde : ut creatura 
 
116 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 tua mysterils tuis serviens, ad abigendos daBmones, 
 morbosque pellendos, divinae gratiae sumat efFectum : 
 ut quidquid in domibus, vel in locis fidelium hsec unda 
 resperserit, careat omni immunditia, liberetur a noxa : 
 non illic resideat spiritus pestilens, non aura corrum- 
 pens : discedant omnes insidiae latentis inimici : et si 
 quid est, quod aut incolumitati habitantium invidet 
 aut quieti, aspersione hujus aquae efFugiat: ut salu- 
 britas per invocationem sancti tui nominis expetita, 
 ab omnibus sit impugnationibus defensa. Per Do- 
 minum. 
 
 Hlc ter mittit sal in aquam in modum Crucis, dicendo 
 semel: Commixtio salis et aquae pariter fiat, in nomine 
 Pa © tris, et Fi )$( lii, et Spiritus )|^ sancti. ^. Amen. 
 
 J^. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. ORATIO. 
 
 |EUS, invictae virtutis auctor, et insuperabilis 
 imperii Rex, ac semper magnificus triumphator: 
 qui adversas dominationis vires reprimis : qui inimici 
 rugientis saevitiam superas : qui hostiles nequitias 
 potenter expugnas : te Domine, trementes et supplices 
 deprecamur, ac petimus ; ut banc creaturam salis et 
 aquae dignanter aspicias, benignus illustres, pietatis 
 tuae rore sanctifices : ut ubicumque fuerit aspersa, per 
 invocationem sancti nominis tui, omnis infestatio im- 
 mundi spiritus abigatur, terrorque venenosi serpentis 
 procul pellatur : et praesentia sancti Spiritus nobis 
 misericordiam tuam poscentibus, ubique adesse dig- 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 117 
 
 netur. Per Dominum nostrum .... in unitate ejus- 
 dem Spiritus sancti, etc. 
 
 Post Benedictionem aqiice, Sacerdos Dominicis die- 
 bus, antequam incipiat Missam, aspergit altare, deinde 
 se, et ministros, ac populum, prout in Missali pr3S- 
 scribitur. 
 
 Postea Christi fideles possimt de ipsa Aqua bene- 
 dicta in vasculis suis accipere, et secum deferre ad 
 aspergendos segros, domos, agros, vineas, et alia, et 
 ad earn habendani in cubiculis suis, ut ea quotidie et 
 sajpius aspergi possint. 
 
 ^ BENEDICTIO CANDELARUM EXTRA DIEM PURIFICATI0NI3 
 BEAT.E MARIiE VIRGINIS. 
 
 ^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 ?^. Dominus vobiscum. 
 1^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 DOMINE Jesu Christe, Fili Dei vivi, bene ^ die 
 candelas istas supplicationibus nostris : infunde 
 eis Domine per virtutem sanctsG Cru © cis, benedic- 
 tionem coelestem, qui eas ad repellendas tenebras 
 humano generi tribuisti: talemque benedictionem sig- 
 naculo sanctae Cru © cis accipiant, ut quibuscumque 
 locis accensse sive positce fuerint, discedant principes 
 tenebrarum, et contremiscant, et fugiant pavidi cum 
 omnibus ministris suis ab habitationibus illis : nee 
 praesumant ampliiis inquietare aut molestare servientes 
 tibi omnipotenti Deo. Qui vivis et regnas in saecula 
 saeculorum. I?. Amen. 
 
 Postmodum aspergantur ^qua henedicta. 
 
118 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 j^ BENEDICTIO DOMOROI. 
 
 PAROCHUS, seu alii Sacerdotes volentes aliquam 
 particularem domum, vel generaliter domos fide- 
 lium aspergere Aqua benedicta, ingredientes domum 
 dicant : 
 
 Pax huic domui, et omnibus habitantibus in ea. 
 
 Deinde loca aspergendo dicant Antiplionam : Asper- 
 ges me Domine hyssopo, et mundabor ; lavabis me, et 
 super nivem dealbabor. Psalm. Miserere met Deus, 
 secundum magnam misericordiam tuam. Gloria Patri, 
 et Filio, et Spiritui sancto. Sicut erat, etc. et repe- 
 titur Antiphona : Asperges me Domine, etc. 
 
 X^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 I^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 "^, Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. ORATIO. 
 
 EXAUDI nos, Domine sancte. Pater omnipotens, 
 aeterne Deus : et mittere digneris sanctum An- 
 gelum tuum de coelis, qui custodiat, foveat, protegat, 
 visitet, atque defendat omnes habitantes in hoc habi- 
 taculo. Per Christum Dominum nostrum. ^. Amen. 
 Ddnde aspergat Aqua henedicta, 
 
 ^BENEDICTIO LOCI. 
 
 ^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 
 1^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 I^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 ^. Dominus vobiscum. .. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 119 
 
 OREMUS. ORATIO. 
 
 BENE ©Die, Domine Deus omnipotens, locum 
 istum (vel domum istam) ut sit in eo {vel in ea) 
 sanitas, castitas, victoria, virtus, humilitas, bonitas, 
 et mansuetudo, plenitudo legis, et gratiarum actio 
 Deo Patri, et Filio, et Spiritui sancto ; et haec bene- 
 dictio maneat super hunc locum, et super habitantes 
 in eo nunc et semper. ^, Amen. 
 
 JEt aspergat Aqua ienedicta, 
 
 ^ ALIA BENEDICTIO DOMUS NOV^. 
 
 '^ Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 '^, Dominus vobiscum. 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 TE Deum Patrem omnipotentem suppliciter exora- 
 mus pro hac domo, et habitatoribus ejus, ac rebus : 
 ut eam bene )$( dicere, et sancti )$( ficare, ac bonis 
 omnibus ampliare digneris : tribue eis Domine de rore 
 coeli abundantiam, et de pinguedine terrae vitae substan- 
 tiam, et desideria voti eorum ad effectum tuae misera- 
 tionis perducas. Ad introitum ergo nostrum bene © 
 dicere et sancti S& ficare digneris banc domum, sicut 
 benedicere dignatus es domum Abraham, Isaac, et 
 Jacob : et intra parietes domus istius Angeli tuas lucis 
 inhabitent, eam que et ejus habitatores custodiant. 
 Per Christum Dominum nostrum. ^. Amen. 
 Deinde aspergat Aqua benedict a. 
 
120 DE BENEDICTIONIBUS, 
 
 gg BENEDICTIO THALAMI. 
 
 J^. Adjutorium nostrum In nomine Domini. 
 }|. Qui fecit coelum et terram. 
 ^. Dominus vobiscum. 
 I^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREiMUS. 
 
 ^ENE©DIC, Domine Deus, thalamum hunc, ut 
 omnes habitantes in eo, in tua pace consistant, 
 et in tua voluntate permaneant, et senescant, et mul- 
 tiplicentur in longitudine dierum, et ad regna coelo- 
 rum perveniant. Per Christum Dominum nostrum. 
 ]|. Amen. 
 
 Ported aspergat thalamum Aqua benedicta. 
 
 g( BENEDICTIO NOV.E NAVIS, 
 
 y. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ;^. Qui fecit coelum et terram. 
 /^. Dominus vobiscum. 
 I^. Et cum spiritu tuo. 
 
 ^KOPITIARE, Domine, supplicationibus nostris, 
 et bene © die navem istam dextera tua sancta, et 
 omnes qui in ea vehentur, sicut dignatus es benedi- 
 cere arcam Noe ambulantem in diluvio : porrige eis 
 Dom'ine dexteram tuam, sicut porrexisti beato Petro 
 ambulant! supra mare : et mitte sanctum Angelum 
 tuum de coelis, qui liberet et custodiat eam semper a 
 periculis universis, cum omnibus quae in ea erunt: et 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 121 
 
 famuios tuos, repulsis adversitatibus, portu semper 
 optabili cursuque tranquillo tuearis, transactisque 
 ac recte perfectis negotiis omnibus, iterate tempore 
 ad propria cum omni gaudio revocare digneris. Qui 
 vivis et regnas, etc. 
 
 ^spergat navim Aqua henedicta, 
 
 ^ BENEDICTIO COMMUNIS SUPER FRUGES ET VINEAS. 
 
 ir. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 I?. Qui fecit coelum et terram. 
 
 ^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 I^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 TJ". Dominus vobiscum. 
 
 §j,. £t cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 O RAMUS pietatem tuam omnipotens Deus, ut has 
 primitias creaturae tuae, quas aeris et pluvia tem- 
 peramento nutrire dignatus es,benedictionis tuae imbre 
 perfundas ; et fructus terras tuae usque ad maturitatem 
 perducas. Tribue quoque populo tuo de tuis mune- 
 ribus tibi semper gratias agere, ut a fertilitate terras 
 esurientium animas bonis affluentibus repleas, et ege- 
 nus et pauper laudent nomen glorias tuae. Per Chris- 
 tum Dominum nostrum. J?. Amen. 
 
 Aspergat illas Aqua henedicta. 
 
 n 
 
122 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 BENEDICTIONES ESCULENTORUM, PR^SERTIM IN 
 
 PASCHA. 
 
 ^ BENEDICTIO AGNI PASCHALIS. 
 
 J^. Adjutorium. nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 J^. Dominus vobiscum. 
 ij. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 ^EUS, qui per famulum tuum Moysen, in libera- 
 tione populi tui de ^"Igypto, agnum occidi jus- 
 sisti in similitudinem Domini nostri Jesu Christi, et 
 utrosque postes domorum de sanguine ejusdem agni 
 perungi prascepisti : tu bene )^ dicere et sancti )$( ficare 
 digneris banc creaturam carnis, quam nos famuli 
 tui ad laudem tuam sumere desideramus, per re- 
 surrectionem ejusdem Domini nostri Jesu Christi : 
 Qui tecum vivit et regnat in saecula saeculorum. 
 1^. Amen. 
 
 Ut mox aspergat Aqua henedicia, 
 
 ^ BENEDICTIO OVORUM. 
 
 Jv . Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 J^. Dominus vobiscum. 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 12^ 
 
 OREIMUS. 
 
 SUBVENIAT, qusesumus Domine, tuse bene © dic- 
 tionis gratia hiiic ovorum creaturae : ut cibus 
 salubris fiat fidelibus tuis, in tuarum gratiarum actione 
 sumentibus, ob resurrectionem Domini nostri Jesu 
 Christi, qui tecum vivit et regnat in saecula saeculo- 
 rum. ^. Amen. 
 
 Et aspergat Aqua benedicta. 
 
 )$( BENEDICTIO PANIS. 
 
 ^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 ^. Dominus vobiscum. 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 DOMINE Jesu Christe, panis Angelorum, panis 
 vivus seternae vitee, bene © dicere dignare panem 
 istum, sicut benedixisti quinque panes in deserto : ut 
 omnes ex eo gustantes, inde corporis et animee perci- 
 piant sanitatem. Qui vivis et regnas in saecula ssecu- 
 iorum. ^. Amen. 
 
 Et aspergat Aqua henedicta. 
 
 g^ BENEDICTIO NOVORUM FRUCTUUM. 
 
 ^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 ir, Dominus vobiscum. 
 I?. Et cum spiritu tuo. 
 
124 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 OREMUS. 
 
 BENEDIC )^ Domine hos novos fructus N. et 
 praesta : ut qui ex eis in tuo sancto nomine ves- 
 centur, corporis et animae salute potiantur. Per 
 Christum Dominum nostrum. I?. Amen. 
 
 Et aspergantur Jlqua benedicta. 
 
 gg BENEDICTIO AD aUODCUMQUE COMESTIBILE. 
 
 J^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ;^. Qui fecit coelum et terram. 
 ^. Dominus vobiscum. 
 I^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 BENE ® Die, Domine, creaturam istam N. ut sit 
 remedium salutare generi humano : et praesta per 
 invocationem sancti nominis tui ; ut quicumque ex ea 
 sumpserint, corporis sanitatem, et animae tutelam per- 
 cipiant. Per Christum Dominum nostrum. I?. Amen. 
 
 Aspergat id Aqua henedicta. 
 
 BENEDICTIONES AB EPISCOPIS, VEL ALUS FACUL- 
 TATEM HABENTIBUS FACIEND^. 
 
 BENEDICTIO SACERDOTALIUM INDUMENTORUM IN GENERE. 
 
 J^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 X^. Dominus vobiscum. 
 ij. Et cum spiritu tuo. 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 125 
 
 OREMUS. 
 
 OMNIPOTENS sempiterne Deus, qui per Mojsen 
 famiilum tuum Pontificalia et Sacerdotalia seu 
 Levitica vestimenta, ad explendiim in conspectii tiio 
 ministerium eorum, ad honorem et decorem nominis 
 tui fieri decrevisti : adesto propitius invocationibus 
 nostris ; et haec indumenta Sacerdotalia, desuper irri- 
 gante gratia tua, ingenti benedictione per nostrse 
 humilitatis servitium purifi ^ care, bene >J( dicere, et 
 con ^ secrare digneris, ut divinis cultibus et sacris 
 mysteriis apta et benedicta existant : his quoque sacris 
 vestibus Pontifices, et Sacerdotes, seu Levitae tui 
 induti, ab omnibus impulsionibus seu. tentationibus 
 malignorum spirituum rauniti et defensi esse mere- 
 antur; tuisque mysteriis apte et condigne servire et 
 inhaerere, atque in his tibi placite et devote perseve- 
 rare tribue. Per Christum Dominum nostrum. 
 I^. Amen. 
 
 OREMUS. 
 
 DEUS, invictoj virtutis triumphator, et omnium 
 rerum creator ac sanctificator : intende propi- 
 tius preces nostras ; et hsec indumenta Leviticse, 
 Sacerdotalis et Pontificalis gloria, ministris tuis fru- 
 enda, tuo ore proprio bene © dicere, ^ancti )^ ficare, et 
 conse ^ crare digneris : omnesque eis utentes, tuis 
 mysteriis aptos, et tibi in eis devote ac laudabiliter 
 servientes, gratos efiicere digneris. Per Dominum 
 nostrum Jesum Christum, etc 
 11^ 
 
126 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 OREMUS. 
 
 jOMINE Deus omnipotens, qui vestimenta Poii- 
 tificibus, Sacerdotibus, et Levitis in visum tab'er- 
 naculi foederis necessaria Mojsen famulum tuum 
 agere jussi^i, eumque spiritu sapientias ad id peragen- 
 dum replevisti : base vestimenta in usum et cultum 
 mysterii tui bene )^ dicere, sancti )J( ficare, et conse © 
 crare digneris ; atque ministros Altaris tui, qui ea in- 
 duerint, septiformis Spiritus gratia dignanter repleri, 
 atque castitatis stola, beata facias cum bonorum fructu 
 operum ministerii congruentis immortalitate vestiri. 
 Per Christum Dominum nostrum. I^. Amen. 
 
 Deinde aspergat ipsa indumenta Aqua henedicta. 
 
 ^ BENEDICTIO MAPPARUM, SIVE LINTEAMINOI ALTARIS. 
 
 ^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit ccelum et terram. 
 ^. Dominus vobiscum. 
 I?. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 EXAUDI Domine preces nostras, et hsec lintea- 
 mina sacri Altaris usui praeparata bene )$( dicere, 
 et sancti ^ ficare digneris. Per Christum Dominum 
 nostrum. I^. Amen. 
 
 OREMUS. 
 
 DOMINE Deus omnipotens, qui Mojsen famulum 
 tuum, ornamenta et linteamina facere per quadra- 
 ginta dies docuisti, quse etiam Maria texuit, et fecit 
 
BE BENEDICTIONIBUS. 127 
 
 ill usum ministerii, et tabernaculi foederis : bene ^ 
 dicere, sancti © ficare, et conse )$( crare digneris liaix 
 linteamina ad tegendum involvendumque Altare glo- 
 riosissimi Filii tui Domini nostri Jesu Christi : Qui 
 tecum vivit et regnat in imitate Spiritus sancti Deus, 
 per omnia specula s?eculoriim. I^. Amen. 
 Deinde aspergat ea Aqua benedicta. 
 
 )^ BENEDICTIO CORPORALIUM. 
 
 ?v . Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ij. Qui fecit coelum et terram. 
 "^r. Dominus vobiscum. 
 I?. Et cum spiritu tuo. 
 
 O REMUS. 
 
 CLEMENTISSIME Domine, cujus inenarrabiiis 
 est virtus, cujus mysteria arcanis mirabilibus 
 celebrantur: tribue, quaesumus, ut hoc linteamen tuae 
 propitiationis bene © dictione sanctificetur ad conse- 
 crandum super illud Corpus et Sanguinem Dei et 
 Domini nostri Jesu Christi Filii tui : Qui tecum vivit 
 et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per omnia 
 saecula sasculorum. 1^. Amen. 
 
 0RE3IUS. 
 
 ^MNIPOTENS sempiterne Deus, bene )© dicere, 
 sancti )^ ficare, et conse © crare digneris lintea- 
 men istud ad tegendum involvendumque Corpus et 
 Sanguinem Domini nostri Jesu Christi Filii tui : Qui 
 tecum vivit et regnat, etc ^. Amen. 
 
128 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 OREiMUS. 
 
 OMNIPOTENS Deiis, manibus nostris opem tuae 
 benedictionis infunde: ut per nostram bene© 
 dictionem hoc linteamen sanctificetur, et Corporis ac 
 Sanguinis Redemptoris nostri novum sudarium, Spiri- 
 tus sancti gratia, efficiatur. Per eumdem Dominum 
 nostrum Jesum Cliristum Filium tuum, qui tecum 
 vivit et regnat in unitate ejusdem Spiritus sancti 
 Deus, etc. 1^, Amen. 
 
 JEt aspergat Aqua hcnedicfa. 
 
 ^ BENEDICTIO TABERNACULI, SEU VASCULT PRO SACRO- 
 SANCTA EUCHARISTIA CONSERVANDA. 
 
 ?^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 ?^. Dominus vobiscum. 
 j^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 ^MNIPOTENS sempiterne Deus, majestatem tuam 
 
 supplices deprecamur, ut vasculum hoc pro Cor- 
 
 pore Filii tui Domini nostri Jesu Christi in eo con- 
 
 dendo fabricatum, bene ^ dictionis tuae gratia dicare 
 
 digneris. Per eumdem Dominum, etc. I?. Amen. 
 
 Deinde aspergit illud Aqua benedict a. 
 
 gg BENEDICTIO NOV.E CRUCIS. 
 
 "p", Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 I^. Qui fecit coelum et terram. 
 
 J^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 Ig. Et clamor mens ad te veniat. 
 
 j2r. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
DE BENEDICTIONIEUS. 129 
 
 OREMUS. ORATIO. 
 
 ROGAMUS te, Domine sancte, Pater omnipo- 
 tens, aeterne Deus : ut digneris bene © dicere 
 hoc signum Crucis tuae, ut sit remedium salutare 
 generi humano ; sit soliditas fidei, profectus bonorum 
 operum, redemptio animarum, sit solanien, et protec- 
 tion ac tutela contra saeva jacula inimicorum. Per 
 Christum Dominum nostrum. I^. Amen. 
 
 ALIA ORATIO AD IDEM. 
 
 lENE © Die Domine Jesu Christe banc Crucem 
 tuam, per quam eripuisti mundum a potestate 
 dagmonum, et superasti passione tua suggestorem pec- 
 cati, qui gaudebat in praevaricatione primi hominis 
 per ligni vetiti sumptionem. [Hie aspergat Aqua bene- 
 dicta.) Sanctificetur hoc signum Crucis in nomine 
 Patris, )^ et Filii, © et Spiritus © sancti, ut orantes 
 inclinantesque se propter Dominum ante istam Cru- 
 cem, inveniant corporis et animae sanitatem. Per 
 Cliristum Dominum nostrum, ij. Amen. 
 
 Posted Sacerdos gennflexus ante Crucem devote ado- 
 rat, et osculatur, et idem faciunt quicumque voluerint» 
 
 BENEDICTIO IMAGINUM JESU CHRIST! DOMINI NOSTRI, 
 B. VIRGINIS MARI^, ET ALIOEUM SANCTORUM. 
 
 ^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^,, Qui fecit coelum et terram. 
 7^. Dominus vobiscum. 
 I?. Et cum spiritu tuo. 
 
130 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 OREMUS. ORATIO. 
 
 OMNIPOTENS sempiterne Deus, qui Sanctorum 
 tuorum imagines (sive effigies) sculpi aut pingi 
 non reprobas, ut quoties illas oculis corporeis intue- 
 mur, toties eorum actus et sanctitatem ad imitandum 
 memoriae oculis meditemur : banc, qusesumus, imagi- 
 nem (seu sculpturam) in bonorem et memoriam uni- 
 geniti Filii tui Domini nostri Jesu Cbristi, {vel beatis- 
 simae virginis Marias Matris Domini nostri Jesu Cbristi, 
 vel beati N. Apostoli tui, vel Martjris, vel Confessoris, 
 aut Pontificis, ant Virginis) adaptatam bene )^ dicere 
 et sancti )^ ficare digneris : et prsesta, ut quicumque 
 coram ilia unigenitum Filium tuum (vel beatissimam 
 Virginem, vel gloriosum Apostolum, sive Martyrem, 
 sive Confessorem, aut Virginem) suppliciter colere et 
 honorare studuerit, illius meritis et obtentu, a te gra- 
 tiam in praesenti, et seternam gloriam obtineat in 
 futurum. Per eumdem Cbristum Dominum nostrum. 
 I^. Amen. 
 
 Ultimo aspergat Aqua hehedicta, 
 
 RITUS BENEDICENDI ET IMPONENDI PRIMARIUM LAPTDEM PRO 
 
 ECCLESIA iEDIFICANDA, SERVANDUS A SACERDOTE 
 
 FACULTATEM HABENTE AB EPISCOPO. 
 
 ICCLESIAM ex Episcopi auctoritate tantum, 
 juxta sacrorum Canonum decreta, sedificari fas 
 est. Si vero Sacerdos ejus aedificationis primarium 
 lapidem benedicendi potestatem habens, ejusmodi 
 functionem peragat, bunc ritum servabit. 
 
 Pridie quam primarius lapis benedicatur, ligneam 
 Crucem in loco ubi debet esse Altare, iigat ipse vel 
 alius Sacerdos. Sequenti vero die lapis in Ecclesiae 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 131 
 
 fundatione ponendus, qui debet esse quadratus et 
 angularis, benedicatur hoc niodo. 
 
 Sacerdos indutiis amictu, alba, cingulo, stola, et 
 pluviali albi colons, adhibitis aliquot Sacerdotibus et 
 Clericis, salem et aquam benedicit, nisi prius in 
 promptu habeat jam benedictam ordinaria benedic- 
 tione, ut sup. fol. 114. Et interim dum cantatur a 
 Clericis Antiphona cum Psalmo sequenti, aspergit 
 locum ubi Crux posita est, cum aqua benedicta. 
 
 Ant. Signum salutis pone Domine Jesu Christe in 
 
 loco isto, et non permittas introire angelum percu- 
 
 tientem. 
 
 PSALMUS 83. 
 
 UAM dilecta tabernacula tua Domine virtutum ! * 
 concupiscit et deficit anima mea in atria Domini. 
 
 Cor meum et caro mea * exultaverunt in Deum 
 vivum. 
 
 Etenim passer invenit sibi domum : * et turtur 
 nidum sibi, ubi ponat puUos suos. 
 
 Altaria tua Domine virtutum : * Rex meus, et Deus 
 meus. 
 
 Beati, qui habitant in dome tua Domine : * in saecula 
 saeculorum laudabunt te. 
 
 Beatus vir, cujus est auxilium abs te : * ascensiones 
 in corde suo disposuit, in valle lacrjmarum, in loco 
 quem posuit. 
 
 Etenim benedictionem dabit legislator, ibunt de 
 virtute in virtutem : * videbitur Deus deorum in Sion. 
 
 Domine Deus virtutum exaudi orationem meam : * 
 auribus percipe Deus Jacob. 
 
 Protector noster aspice Deus : * et respice in faciem 
 Christi tui. 
 
132 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 Quia melior est dies una in atriis tuis * super millia. 
 
 Elegi abjectus esse in domo Dei mei : * magis quam 
 habitare in tabernaculis peccatorum. 
 
 Quia misericordiam et veritatem diligit Deus : * 
 gratiam et gloriam dabit Dominus. 
 
 Non privabit bonis eos qui ambulant in innocentia:* 
 Domine virtutum, beatus homo qui sperat in te. 
 
 Gloria Patri, et Filio. 
 
 Finito PsalmOy Sacerdos versus ad locum per eum 
 aspersum dicit: 
 
 OREMUS. 
 
 DOMINE Deus, qui licet coelo et terra non capia- 
 ris, domum tuam dignaris habere in terris, ubi 
 nomen tuum jugiter invocetur : locum hunc, quaesu- 
 mus, beatae Marias semper Virginis, et beati N. {nomi' 
 nando Sanctum vel Sanctaniy in ciijus honorem ac nomen 
 fundabitur Ecclesia) omniumque Sanctorum interce- 
 dentibus meritis, sereno pietatis tu^ intuitu visita, et 
 per infusionem gratise tuae ab omni inquinamento puri- 
 fica, purificatumque conserva ; et qui dilecti tui David 
 devotionem in filii sui Salomonis opere complevisti, in 
 hoc opere desideria nostra perficere digneris, effugi- 
 antque otnnes hinc nequitiae spirituales. Per Domi- 
 num nostrum Jesum Christum Filium tuum, qui tecum 
 vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per 
 omnia saecula saeculorum. ^. Amen. 
 
 Posted, stans henedicit primarium lapidem, dicens: 
 "f^, Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 
DE BENEDICTIONIBUS. ISS 
 
 J^. Sit nomen Domini benedictum. 
 ^. Ex hoc nunc et usque in saeculum. 
 t^. Lapidem, quern reprobaverunt aedificantes. 
 ^. Hie factus est in caput anguli. 
 if, Tu es Petrus. 
 
 ]$. Et super banc petram asdificabo Ecclesiam meam. 
 'P', Gloria Patri, et Filio, et Spiritui sancto. 
 I^. Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et 
 in sascula saeculorum. Amen. 
 
 OREMUS. 
 
 |OMINE Jesu Christe Fili Dei vivi, qui es verus 
 omnipotens Deus, splendor et imago aeterni 
 Patris, et vita ceterna, qui es lapis angularis de monte 
 sine manibus abscissus, et immutabile fundamentum; 
 hunc lapidem collocandum in tuo nomine confirma, 
 et tu, qui es principium et finis, in quo principio Deus 
 Pater ab initio cuncta creavit, sis, quaesumus, princi- 
 pium, et incrementum, et consummatio ipsius operis, 
 quod debet ad laudem et gloriam tui nominis inchoari. 
 Qui cum Patre et Spiritu sancto vivis et regnas Deus, 
 per omnia saecula sfficulorum. l|. Amen. 
 
 Tunc aspergit lapidem ipsum Jlqua benedicta, et ac- 
 cepio cultro, per singulas partes sculpit in eo signum 
 Crucis, dicens : 
 
 In nomine Patris, © et Filii, '^ et Spiritus © sancti. 
 ^. Amen. 
 
 Quo facto dicit : 
 
 12 
 
134 
 
 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 ORorus. 
 
 lENEDIC )$( Domine creaturam istam lapidis, ct 
 praesta per invocationem sancti tui nominis, ut 
 quicumque ad banc Ecclesiam ffidificandam pura 
 mente auxiliura dederint, corporis sanitatem, et ani- 
 mae medelam percipiant. Per Christum Dominura. 
 nostnim. ^. Amen. 
 
 Posted dicantur Litanix : 
 
 "YRIE eleison. 
 Christe eleison. 
 Kyrie eleison. 
 Christe audi nos. 
 Christe exaudi nos. 
 Pater de coelis Deus, 
 Fill Redemptor mundi Deus, 
 Spiritus sancte Deus, 
 Sancta Trinitas unus Deus, 
 Sancta Maria, 
 Sancta Dei genitrix, 
 Sancta Virgo virgintim, 
 Sancte Michael, ^ 
 
 Sancte Gabriel, 
 Saucte Raphael, 
 Omnes sancti Angeli et Archangel!, Orate pro nobis. 
 Omnes sancti beatorum spirituum ordines, Orate. 
 
 Sancte Joannes Baptista, 
 Sancte Joseph, 
 
 Omnes sancti Patriarchae et Prophetse, 
 Sancte Petre, 
 
 Miserere nobis. 
 Miserere nobis. 
 Miserere nobis. 
 Miserere nobis. 
 Ora pro nobis. 
 
 Ora. 
 
 Ora. 
 
 Ora. 
 
 Ora. 
 
 Ora. 
 
 Ora. 
 Ora. 
 
 Orate. 
 Ora. 
 
DE BENEDIGTIONIBUS. 135 
 
 Sancte Paule, Ora. 
 
 Sancte Andrea, Ora. 
 
 Sancte Jacobe, Ora. 
 
 Sancte Joannes, Ora. 
 
 Sancte Thoma, Ora. 
 
 Sancte Jacobe, Ora. 
 
 Sancte Philippe, Ora. 
 
 Sancte Bartholomaee, Ora. 
 
 Sancte Matthaee, Ora. 
 
 Sancte Simon, Ora. 
 
 Sancte Thaddase, Ora. 
 
 Sancte Mathia, Ora. 
 
 Sancte Barnaba, Ora. 
 
 Sancte Luca, Ora. 
 
 Sancte Marce, Ora. 
 
 Omnes sancti Apostoli et Evangelistae, Orate. 
 
 Omnes sancti Discipuli Domini, Orate. 
 
 Omnes sancti Innocentes, Orate. 
 
 Sancte Stephane, Ora. 
 
 Sancte Laurenti, Ora. 
 
 Sancte Vincenti, Ora. 
 
 Sancti Fabiane et Sebastiane, Orate. 
 
 Sancti Joannes et Paule, Orate. 
 
 Sancti Cosma et Damiane, Orate. 
 
 Sancti Gervasi et Protasi, Orate. 
 
 Omnes sancti Martjres, Orate. 
 
 Sancte Silvester, Ora. 
 
 Sancte Gregori, Ora. 
 
 Sancte Ambrosi, Ora. 
 
 Sancte Augustine, Ora. 
 
136 
 
 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 Sancte Hieronyme, Ora. 
 
 Sancte Marline, Ora. 
 
 Sancte Nicolae, Ora. 
 
 Omnes sancti Pontifices et Confessores, Orate. 
 
 Omnes sancti Doctores, Orate. 
 
 Sancte Antoni, Ora. 
 
 Sancte Benedicte, Ora. 
 
 Sancte Bernarde, Ora. 
 
 Sancte Dominice, Ora. 
 
 Sancte Francisce, Ora. 
 
 Omnes sancti Sacerdotes et Levitze^ Orate. 
 
 Omnes sancti Monachi et Eremitse, Orate. 
 
 Sancta Maria Magdalena, Ora. 
 
 Sancta Agatha, Ora. 
 
 Sancta Lucia, Ora., 
 
 Sancta Agnes, Ora. 
 
 Sancta Csecilia, Ora. 
 
 Sancta Catharina, Ora. 
 
 Sancta Anastasia, Ora. 
 
 Omnes sanctae Yirgines et Viduae, Orate. 
 Omnes Sancti et Sanctae Dei, Intercedite pro nobis. 
 Propitius esto, Parce nobis Domine. 
 Propitius esto, Exaudi nos Domine. 
 Ab omni malo. Libera nos Domine. 
 
 Ab omni peccato. Libera. 
 
 Ab ira tua. Libera. 
 
 A subitanea et improvisa morte. Libera. 
 
 Ab insidiis diaboli, Libera. 
 
 Ab ira, et odio, et omni mala voluntate. Libera. 
 
 A spiritu fornicationis. Libera. 
 
DE BENEDICTI0NIBU9. 1S7 
 
 A fulgure et tempestate, Libera. 
 
 A morte perpetua, Libera. 
 
 Per mysterium sanctae incarnationis tuae, Libera. 
 
 Per adventum tuum, Libera. 
 
 Per nativitatem tuam, Libera. 
 
 Per baptismum et sanctum jejunium tuum, Libera. 
 Per crucem et passionem tuam. Libera. 
 
 Per mortem et sepulturam tuam, Libera. 
 
 Per sanctam resurrectionem tuam, Libera. 
 
 Per adrairabilem ascensionem tuam. Libera. 
 
 Per adventum Spiritus sancti Paracliti, Libera. 
 
 In die judicii, Libera. 
 
 Peccatores, Te rogamus audi nos. 
 
 Ut nobis parcas, Te rogamus. 
 
 Ut nobis indulgeas, Te rogamus. 
 
 Ut ad veram pcenitentiam nos perducere digneris, Te 
 
 rogamus. 
 Ut Ecclesiam tuam sanctam regere et conservare dig- 
 neris, » Te rogamus. 
 Ut domnum Apostolicum, et omnes Ecclesiasticos 
 
 ordines in sancta religione conservare digneris, Te 
 
 rogamus. 
 Ut inimicos sanctae Ecclesiee humiliare digneris, Te 
 
 rogamus. 
 Ut Regibus et Principibus Christianis pacem et veram 
 
 concordiam donare digneris, Te rogamus audi nos. 
 Ut cuncto populo Christiano pacem et unitatem largiri 
 
 digneris, Te rogamus. 
 
 Ut nosmetipsos in tuo sancto servitio confortare et 
 
 conservare digneris, Te rogamus. 
 
 12* 
 
138 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 Ut mentes nostras ad coelestia desideria erigas, Te 
 
 rogamus. 
 Ut omnibus benefactoribus nostris sempiterna bona 
 
 retribuas, Te rogamus. 
 
 Ut animas nostras, fratrum, propinquorum, et bene- 
 
 factorum nostrorum ab aeterna damnatione eri- 
 
 pias, Te rogamus. 
 
 Ut fructus terras dare et conservare digneris, Te 
 
 Ut omnibus fidelibus defunctis requiem aeternam do- 
 
 nare digneris, Te rogamus. 
 
 Ut nos exaudire digneris, Te rogamus. 
 
 Fill Dei, Te rogamus. 
 
 Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, Parce nobis 
 
 Domine. 
 Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, Exaudi nos 
 
 Domine. 
 Agnus Dei, qui tollis peccata mundi. Miserere nobis. 
 
 Christe audi nos. 
 
 Christe exaudi nos. 
 
 Kyrie eleison. 
 
 Christe eleison. 
 
 Kyrie eleison. 
 
 Post Litanias, parato cxmento, et csementario assis- 
 tejite, Sacerdos inchoaty Clericis prosequentibus, Anti- 
 phonam : 
 
 Mane surgens Jacob erigebat lapidem in titulum : 
 
 fundens oleum desuper, votum vovit Domino : Vere 
 
 locus iste sanctus est, et ego nesciebam. 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 139 
 
 PSALMUS 126. 
 
 NISI Dominus sedificaverit domum, * In vanum 
 laboraverunt qui sedificant earn. 
 
 Nisi Dominus custodierit civitatem, * frustra vigilat 
 qui custodit earn. 
 
 Vanum est vobis ante lucem surgere : * surgite 
 postquam sederitis, qui manducatis panem doloris. 
 
 Cum dederit dilectis suis somnum : * ecce hereditas 
 Domini, filii ; merces, fructus ventris. 
 
 Sicut sagittse in manu potentis : * ita filii excussorum. 
 
 Beatus vir, qui implevit desiderium suum ex ipsis : * 
 non confundetur, cum loquetur inimicis suis in porta. 
 
 Gloria Patri. 
 
 Quo dido, Sacerdos sfans tangit et ponit ipsum pri- 
 marium lapidem in fundament o, dicens: 
 
 In fide Jesu Christi collocamus Lapidem istum pri- 
 
 marium in hoc fundamento, in nomine Patris, © et 
 
 Filii, © et Spiritus "^ sancti, ut vigeat vera fides hic, 
 
 et timor Dei, fraternaque dilectio; et sit hic locus 
 
 destinatus orationi, et ad invocandum et laudandum 
 
 nomen ejusdem Domini nostri Jesu Christi, qui cum 
 
 Patre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus, per 
 
 omnia sascula saeculorum. :^. Amen. 
 
 Interim cxmentarius local ipsum lapidem cum cxmen- 
 to ; posted Sacerdos spar git super lapidem Aquam 
 benedictam, dicens : 
 
 Asperges me Domine hjssopo, et mundabor; lava- 
 
 bis me, et super nivem dealbabor. Psalm. Miserere 
 
 mei Deus, secundum magnam, ut supra, fol. 83, et 
 
 dicitur totus cum Gloria Patri. 
 
140 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 Quo dido, Sacerdos spargit Aquam lenedidam per 
 omnia fundament a, si sunt aperta: si verb non suni 
 aperta^ circuit aspergendo fundamenta Ecdesix desig-* 
 nata. Et indpiens aspergere inchoat A7itiphonam, 
 Clero prosequente : 
 
 O quam metuendus est locus iste ! vere non est hic 
 
 aliud, nisi domus Dei, et porta coeli. 
 
 PSALMUS 86. 
 
 FUNDAMENTA ejus in montibus Sanctis: * dili- 
 git Dorhinus portas Sion super omnia taberna- 
 cula Jacob. 
 
 Gloriosa dicta sunt de te, * civitas Dei. 
 
 Memor ero Rahab et Babylonis * scientium me. 
 
 Ecce alienigenae, et Tjrus, et populus ^thiopum, * 
 hi fuerunt illic. 
 
 Numquid Sion dicet : Homo, et homo natus est in 
 ea : * et ipse fundavit earn Altissimus ? 
 
 Dominus narrabit in scripturis populorum, et prin- 
 cipum; * horum, qui fuerunt in ea. 
 
 Sicut laetantium omnium * habitatio est in te. 
 
 Gloria Patri. 
 
 Ant. quam metuendus est locus iste ! vere non 
 
 est hic aliud, nisi domus Dei, et porta coeli. 
 
 Interim aspergendo procedit usque ad fundamenta 
 aperta, sen desigaata, et repetita Antiphona, stans didt: 
 
 Oremus. 
 
 Ministri : Flectamus genua. 
 
 ^. Levate. 
 
 OMNIPOTENS et misericors Deus, qui Sacerdo- 
 tibus tuis tantam prse ceteris gratiam contulisti, 
 ut quidquid in tuo nomine digne perfecteque ab eis 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 141 
 
 agitur, a te fieri credatur: qusesumus immensam cle- 
 raentiam tuam, ut quidquid modo visitaturi sumus, 
 visiles; et quidquid benedicturi sumus, bene^dicas: 
 sitque ad nostrae humilitatis introitum, Sanctorum 
 tuorum meritis, fuga dsemonum, Angeli pacis ingres- 
 sus. Per Christum Dominum nostrum. ^. Amen. 
 
 |EUS, qui ex omnium cohabitatione Sanctorum 
 asternum majestati tua3 condis liabitaculum : da 
 aedificationi tuoe incrementa coelestia; ut quod te ju- 
 bente fundatur, te largiente perficiatur. Per Chris- 
 tum Dominum nostrum. I?. Amen. 
 
 RITUS BENEDICENDI NOVAM ECCLESIAM, SEU ORATORIUM 
 
 PUBLICUM, UT IBI SANCTISSIMUM MISS^E 
 
 SACRIFICIUM CELEBRARI P03SIT, 
 
 SACERDOS novam Ecclesiam de licentia Episcopi 
 benedicturus, ut in ea divinum sacrificium Missae 
 rite celebretur, stola ac pluviali albi coloris indutus, 
 aliquot Sacerdotibus et Clericis adhibitis, praelata 
 Cruce media inter duos Clericos deferentes cereos 
 accensos, mane procedit ad primariam Ecclesiae vel 
 Oratorii januam; ubi stans capite aperto, conversus 
 ad eam dicit absolute Orationem : 
 
 ACTIONES nostras, quassumus Domine, aspirando 
 prceveni, et adjuvando prosequere : ut cuncta 
 nostra oratio et operatio a te semper incipiat, et per 
 te coepta finiatur. Per Christum Dominum nostrum. 
 Amen. 
 
 Deinde incJioat Anfiphonam : Asperges me Domine, 
 etc. et Clerus alternatim dicit Psahnum Miserere mei 
 Deus, ut supra, fol. 83. In fine Gloria Patri. 
 
142 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 Interim circiimdans exterius Ecclesiam (quss intus 
 debet esse vacua et niida, et pariter altaria nuda, ex- 
 cluso populo, donee ahsoluta sit benedictio) et Sacerdos 
 accepto aspergillo ex herba hyssopi, ad ejus dexteram 
 se converiens, parietes Ecclesise in superiori partCy et 
 in fundamentis, cum Aqua benedict a aspergitj dicens: 
 
 Asperges me Domine hyssopo, et mundabor ; lava- 
 
 bis me, et super nivem dealbabor. 
 
 Beversi ad locum unde Processio initium habuit, 
 repetita Antiphona a Clero, Sacerdos stans ut priUs 
 versUs Ecclesiam^ dicit : 
 
 Oremus, et ministri : Flectamus genua. 
 
 ]^. Levate. 
 
 ORATIO. 
 
 DOMINE Deus. qui licet coelo et terra non capla- 
 ris, domum tuam dignaris habere in terris, ubi 
 nomen tuum jugiter invocetur : locum hunc, quaesu- 
 mus, beata3 Mariae semper Virginis, et beati N. omni- 
 umque Sanctorum intercedentibus meritis, sereno 
 pietatis tuae intuitu visita, et per infusionem gratiae 
 tuae ab omni inquinamento purifica, purificatumque 
 conserva; et qui dilecti tui David devotionem in filii 
 sui Salomonis opere complevisti, in hoc opere desi- 
 deria nostra perficere digneris, efFugiantque omnes 
 hinc nequitiae spirituales. Per Dominum nostrum, etc. 
 
 Qua Jinita Oratione, omnes bini in Ecclesiam in- 
 trantes ad altare majus procedunt, Litanias decantanteSy 
 ut supra, fol. 134. 
 
 Ubi dictum fuerit, Ut omnibus fidelibus defunctis 
 
 requiem aeternam donare digneris, Te rogamus audi 
 
 nos, surgit Sacerdos, et intelligibili voce dicit: Ut; 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 145 
 
 hanc Ecclesiam, et Altare ad honorem tuum, et nomen 
 Sancti tui N. purgare et bene © dicere digneris, Te 
 rogamus audi nos. Cum dicit, benedicere, manu dex- 
 ter a henedicit Ecclesiam , et Altare, deinde ut prim 
 genuflectit, donee perjiciantur Lit anise ; et Cantores 
 prosequuniur : 
 
 Ut nos exaudire digneris, Te rogamus audi nos. 
 Fili Dei, Te rogamus audi nos. Agnus Dei, etc. 
 
 Dicto ultimo Kyrie eleison, Sacerdos starts dicit : 
 Oremus. Ministri: Flectamus genua. ^. Levate. 
 
 PRJEVENIAT nos, quaisumus Domine, miseri- 
 cordia tua; et intercedentibus omnibus Sanctis 
 tuis, voces nostras dementia tu33 propitiationis anti- 
 cipet. Per Christum Dominum nostrum. ^, Amen. 
 
 Turn distans ah Mtari congruenii spatio genujiexus, 
 et se sxgnanSy dicit: Deus in adjutorium meum in- 
 tend e, et staiim surgit Clero respondente : Domine ad 
 adjuvandum me festina, ipse verb stans dicit : Gloria 
 Patri, et Filio, et Spiritui sancto. Chorus respondet : 
 Sicut erat in principio, etc. Posted Sacerdos dicit, 
 Oremus. Ministri, Flectamus genua. ^. Levate. 
 
 ORATIO. 
 
 OMNIPOTENS et misericors Deus, qui^Sacerdo- 
 tibus tuis tantam prae ceteris gratiam contulisti, 
 ut quidquid in tuo nomine digne perfecteque ab eis 
 agitur, a te fieri credatur: quaesumus immensam cle^ 
 mentiam tuam, ut quidquid modo visitaturi sumus, 
 visites ; et quidquid benedicturi sumus, bene ® dicas % 
 sitque ad nostrae humilitatis introitum. Sanctorum 
 
144 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 tuorum meritis, fuga da;monum, Angeli pacis ingres- 
 sus. Per Dominum nostrum Jesum Christum Filium 
 tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus 
 sancti Deus, per omnia saecula sseculorum. Amen. 
 
 His dictis inchoat Antiphonam: Benedic Domine 
 domum istam nomini tuo sedificatam, cum iribus 
 Psalmis sequentihus, videlicet: 
 
 PSALMUS 119. 
 
 D Dominum, cum tribularer clamavi : * et exau- 
 divit me. 
 
 Domine libera animam meam a labiis iniquis, * et a 
 lingua dolosa. 
 
 Quid detur tibi, aut quid apponatur tibi * ad lin- 
 guam dolosam ? 
 
 Sagittce potentis acuta), * cum carbonibus desola- 
 toriis. 
 
 Heu mihi, quia incolatus meus prolongatus est; 
 habitavi cum habitantibus Cedar : * multum incola 
 fuit anima mea. 
 
 Cum his qui oderunt pacem, eram pacificus: * cum 
 loquebar illis, impugnabant me gratis. Gloria Patri. 
 
 PSALMUS 120. 
 
 LEV AVI oculos meos in montes, * unde veniet 
 auxilium mihi. 
 Auxilium meum a Domino, * qui fecit coelum et 
 terram. 
 
 Non det in commotionem pcdesn tuum: * neque 
 dormitet qui custodit te. 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 145 
 
 Ecce non dormitabit, neque dormiet, * qui custodit 
 Israel. 
 
 Dominus custodit te, Dominus protectio tua * super 
 manuni dexteram tuam. 
 
 Per diem sol non uret te : * neque luna per noctem. 
 
 Dominus custodit te ab omni malo: * custodiat ani- 
 mam tuam Dominus. 
 
 Dominus custodiat introitum tuum, et exitum 
 tuum; * ex hoc nunc et usque in saeculum. 
 
 Gloria Patri. 
 
 PSALMUS 121. 
 
 L STATUS sum in his, quae dicla sunt mihi : * in 
 domum Domini ibimus. 
 
 Stantes erant pedes nostri, * in atriis tuis Jerusalem. 
 
 Jerusalem, quae asdificatur ut civitas : * cujus parti- 
 cipatio ejus in idipsum. 
 
 lUuc enim ascenderunt tribus, tribus Domini: * 
 testimonium Israel ad confitendum nomini Domini. 
 
 Quia illic sederunt sedes in judicio, * sedes super 
 domum David. 
 
 Rogate quae ad pacem sunt Jerusalem : * et abun- 
 dantia diligentibus te. 
 
 Fiat pax in virtute tua : * et abundantia in turribus 
 tuis. 
 
 Propter fratres meos, et proximos meos, * loquebar 
 pacem de te : 
 
 Propter domum Domini Dei nostri, * quaesivi bona 
 tibi. Gloria Patri. 
 13 
 
146 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 Ant. Benedic Domine domum istam nomini tuo 
 
 sedificatam. 
 
 Interim aspergit interius parietes in parte superiori 
 et inferioriy inchoans aspersionem d parte Evangelii, 
 dicens : 
 
 Asperges me Domine, etc. 
 
 Turn ad Altare reversus^ dicit: Oremus. Flectamus 
 genua. ^. Levate. 
 
 j^EUS, qui loca nomini tuo dicanda sanctificas, 
 efFunde super banc orationis domum gratiam 
 tuam, ut ab omnibus bic nomen tuum invocantibus 
 auxiiium tuce misericordiae sentiatur. Per Dominum 
 nostrum Jesum Cbristum Filium tuum, qui tecum 
 vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus, per 
 omnia saecula saeculorum. 1^, Amen. 
 
 His peractiSf dicitur Missa de tempore occurrenti, 
 vel de Sancto, 
 
 Ecclesia vero quamvis a simplici Sacerdote, ut supra 
 sit benedicta, ah Episcopo tamen consecranda est. 
 
 RITUS RECONCILIANDI ECCLESIAM VIOLATAM, SI NONDUM 
 ERAT AB EPISCOPO CONSECRATA. 
 
 ECCLESIjE violatae reconciliatio per Sacerdotem 
 ab Episcopo delegatum fiat hoc modo. Altare 
 Ecclesiee omnino nudetur, provideaturque ut Ecclesia 
 possit libere circumiri tam exterius quam interius, si 
 fieri potest. Paretur vasculum cum Aqua benedicta, 
 et aspergillum de herba hyssopo factum. Sacerdos 
 indutus amictu, alba, cingulo, stola, et pluviali albo, 
 adhibitis aliquot Sacerdotibus et Clericis, procedit ad 
 primariam Ecclesiae portam : ubi stans Antiphonam 
 incipit, dicens, Clero prosequente : Asperges me Do- 
 mine hyssopo, et mundabor ; lavabis me, et super nivem 
 dealbabor, Psalmus. Miserere met Deus, ut supra. 
 
DE BENEDICTIONIEUS. 147 
 
 fol. 83, totus cum Gloria Patri. Quo finite, Antiphona 
 repetitur. Interim dum Antiphona et Psalmus dicun- 
 tur, Sacerdos cum Aqua benedicta aspergit in circuitu 
 extrinsecus Ecclesiam, et Coemeterium, simul asper- 
 gendo alternatim ad parietes Ecclesiae, ad terram 
 Coemeterii, pr^sertim ad loca contaminata. Quo facto, 
 redit ad locum, ubi incepit aspergere, et stans dicit : 
 
 OREMUS. 
 
 OMNIPOTENS et misericors Deus, qui Sacerdo- 
 tibus tuis tantam prse ceteris gratiam contulisti, 
 ut quidquid in tuo nomine digne perfecteque ab eis 
 agitur, a te fieri credatur : quaesumus immensam cle- 
 mentiam tuam, ut quod modo visitaturi sumus, visites; 
 et quidquid benedicturi sumus, bene 8B dicas : sitque 
 ad nostras humilitatis introitum, Sanctorum tuorum 
 mentis, fuga deemonum, Angeli pacis ingressus. Per 
 Christum Dominum nostrum. ^^. Amen. 
 
 Deinde Sacerdos incipit Litanias, ut supra, fol. 134, 
 et ingre.ditur Ecclesiam cum Clero, cantando eas, acce- 
 ditque ante Altar e majus, coram quo genuflectit ; 
 cumque dictum fuerit : 
 
 Ut omnibus fidelibus defunctis requiem steruam 
 donare digneris. ^. Te rogamus audi nos. Sacerdos 
 surgit, et clara voce dicit : Ut banc Ecclesiam, et Al- 
 tare hoc, ac Coemeterium purgare, et recon fig ciliare 
 digneris, Te rogamus, etc. 
 
 Quibus dictis, rursiis genuflectit, et Litanise perflci- 
 untur, Quibus flnitis, Sacerdos versus ad dictum 
 Altar e dicit, Oremus. £t Ministri, Flectamus genua. 
 ^. Levate. 
 
148 DE BENEDICTIONIBtJS. 
 
 PRiEVENIAT nos, quaesumus Domine, miseri- 
 cordia tua : et intercedentibus omnibus Sanctis 
 tuis, voces nostras dementia tuse propitiationis anti- 
 cipet. Per Christum Dominum nostrum» 1^. Amen. 
 
 Deinde Sacerdos genufledit ante Altar e, et se signo 
 Crucis munienSy clara voce dicit: Deus in adjutorium 
 meum intende, turn surgit, et Chorus seu astantes Cle- 
 rici respondent: Domine ad adjuvandum me festina. 
 Ut Sacerdos stans dicit: Gloria Patri, et Filio, et 
 Spiritui sancto. 1$. Sicut erat in principio, et nunc, 
 et semper, et in sascula saeculorum. Amen. Quo 
 dido, Sacerdos inchoat, Clero prosequente : 
 
 Ant. Exurgat Deus, et dissipentur inimici ejus, et 
 fugiant qui oderunt eum a facie ejus. 
 
 I 
 
 PSALMUS 67. 
 
 N Ecclesiis benedicite Deo Domino, * de fontibus 
 
 Israel. 
 
 Repetitur Antiphona. 
 
 Ibi Benjamin adolescentulus, * in mentis excessu. 
 
 Repetitur Antipliona. 
 
 Principes Juda, duces eorum : * Principes Zabulon, 
 Principes Nephthali. 
 
 Repetitur Antipliona. 
 
 Manda Deus virtuti tu3e : * confirma hoc Deus, 
 quod operatus es in nobis. 
 
 Repetitur Antipliona, 
 
 A templo sancto tuo in Jerusalem, * tibi oflferent 
 reges munera. 
 
 Repetitur Antiphona, 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 149 
 
 Increpa feras arundinis, congregatio taurorum in 
 vaccis populorum : * ut excludant eos qui probati sunt 
 argento. 
 
 Bepetitur Antipliona. 
 
 Dissipa Gentes, quae bella volunt : venient legati 
 ex ^gypto : * Ethiopia praeveniet manus ejus Deo. 
 
 Repetitur Antiphona. 
 
 Regna terrae, cantate Deo: * psallite Domino. 
 
 Repetitur Antiphona» 
 
 Psallite Deo, qui ascendit super coelum coeli, ad 
 Orientem. 
 
 Repetitur Antiphona. 
 
 Ecce dabit voci suae vocem virtutis, date gloriam 
 Deo super Israel, * magnificentia ejus, et virtus ejus 
 in nubibus. 
 
 Repetitur Antiphona. 
 
 Mirabilis Deus in Sanctis suis, Deus Israel ipse 
 
 dabit virtutem et fortitudinem plebi suae, * benedictus 
 
 Deus. 
 
 Et non dicitur Gloria Patri, sed Antiphona repetitur. 
 Interim duni Antiphona et Psalmi prsedicti dicuntur, 
 Sacerdos circuit Ecclesiam intrinsecus aspergendo ; 
 aspergit etiam specialiter loca contaminata : quo facto y 
 stans in Preshytcrio versus ad Alt are dicit : 
 
 ^EUS, qui in omni loco dominationis tues cle- 
 
 mens et benignus purificator assistis : exaudi 
 
 nos, quaesumus, et concede ; ut in posterum inviola- 
 
 bilis hujus loci permaneat benedictio ; et tui muneris 
 
 beneficia, universitas fidelium, quae supplicat, perci- 
 
 pere mereatur. Per Christum Dominum nostrum. 
 
 1$. Amen. 
 13* 
 
150 DE BENEDICTIONIBTJS. 
 
 Deinde dicitur Missa de die occurrenti. 
 
 Simplex Sacerdos, tantum ex privilegio Sedis Apos- 
 tolicx, potest Ecclesiam ab Episcopo consecratnm re- 
 conciliare. Et time utatur ritu in Pontijicali prse- 
 scripto ; procedatque indutus amictu, albuy cingulo, 
 stola, et pluviali alhi colons, adhihitis secum aliis 
 Presbyteris et Clericis superpelliceis indutis, cum aqua 
 ah Episcopo ad hunc usum rite benedicta, 
 
 RITUS BENEDICENDI NOVUM CCEMETERIUM PEE SACERDOTEM 
 AB EPISCOPO DELEGATUM. 
 
 PRIDIE quam fiat benedictio, ponitur in medio 
 Coemeterii benedicendi lignea Crux, alta ad 
 staturam hominis ; et ante ipsam Crucem in terra 
 fio-itur paxillus tridens ligneus altus ad cubitum unum, 
 aptus ad affigendum illi tres candelas. 
 
 Sequent! die mane Sacerdos in Sacristia paratus 
 amictu, alba, cingulo, stola, et pluviali albi coloris, 
 adhibitis aliquot Sacerdotibus et Clericis indutis su- 
 perpelliceis, qui deferant vasculum Aquce benedictae, 
 aspergillum, et thuribulum cum incensi navicula, et 
 hoc Rituali libro, et trlbus candelis cereis, procedit 
 ad Coemeterium benedicendum ante Crucem in medio 
 positam, et affiguntur, et accenduntur tres candelae 
 super ligneum paxillum, et Sacerdos ante Crucem et 
 candelas, stans discooperto capite dicit: 
 
 OREMUS. 
 
 OMNIPOTENS Deus, qui es custos animarum et 
 tutela salutis, fides credentium, respice propi- 
 tijas ad nostrae servitutis officium, et ad introitum 
 nostrum purgetur, ^ benedicatur, et sancti © ficetur 
 hoc Coemeterium, ut humana corpora hic post vitae 
 cursum quiescentia in magno judicii die simul cum 
 felicibus animabus mereantur adipisci vitae perennis 
 gaudia. Per Christum Dominum nostrum, ij. Amen. 
 
DE BENEDICTIONIBUS. 151 
 
 Mox ante ipsam Crucem omnes genibus flexis dicitnt 
 Litanias ordinarias, ut supra, fol. 134, incipiente Can- 
 tore, ceteris respondentibus ; et cum dictum fuerit : 
 
 Ut omnibus fidelibus defunctis, etc. Te rogamus 
 
 audi nos, Sacerdos surgity et clara voce dicit, producens 
 
 manu signum Cruets : Ut hoc Coemeterium purgare et 
 
 bene © dicere digneris, Te rogamus, etc. 
 
 Deinde Sacerdos ut prills genujlectit, et Litanias 
 perficiuntur. 
 
 Qiiibus Jinitis, surgunt omnes, et Sacerdos Crucem 
 aspergit Aqua benedict a, dicens : 
 
 Ant. Asperges me Domine hyssopo, et munda- 
 bor ; lavabis me, et super nivem dealbabor. Mise- 
 rere mei Deus, ut supra, fol. 83, et dicitur totus 
 ab astantibiis cum Gloria Patri, quo dicto repetitur 
 Antiphona. Dwn dicitur Psalmus, Sacerdos circuit, et 
 perambulat toium Coemeterium, incipiens ad ejus dex- 
 teram, aspergens ubique Aqua benedicta ; quo facto, 
 redit ante Crucem, et ad ipsam respiciens, dicit: 
 
 OREMUS. 
 
 ^EUS, qui es totius orbis conditor, et humani 
 generis Redemptor, cunctarumque creaturarum 
 visibilium et invisibilium perfectus dispositor, te sup- 
 plici voce ac puro corde exposcimus, ut hoc Coeme- 
 terium, in quo famulorum famularumque tuarum 
 corpora quiescere debent post curricula hujus vitas 
 labentia, pur © gare, bene © dicere, et sancti © ficare 
 digneris: quique remissionem omnium peccatorum per 
 tuam magnam misericordiam in te confidentibus prae- 
 stitisti, corporibus quoque eorum in hoc Coemeterio 
 
152 DE BENEDICTIONIBUS. 
 
 quiescentibus, et tubam primi Archangel! expectanti- 
 
 bus consolationem perpetuam largiter impartire. Per 
 
 Christum Dominum nostrum. ^. Amen. 
 
 T'unc Jigit in summitate Crucis unam ex trihus 
 candelis ardeiitibus, et alias duas similiter ar denies in 
 duohiis hrachiis ejusdem Crucis. Deinde incensat ipsam 
 Crucem, et asp erg ens Aqua benedict a redit cum minis - 
 iris in sacristiam. 
 
 ORDO RECONCILIANDI CCEMETERIUM VIOLATUM, SIVE ECCLE- 
 SI^ CONTIGUUM SIT, SIVE SEPARATUM, UBI 
 ECCLESIA NON EST POLLUTA. 
 
 ANE diet, qua facienda est reconciliation Sacer- 
 dos, si ah Episcopo facultatem haheat, adhihitis 
 aliis Sacerdotibus et Clericis indutis superpelliceis, in 
 sacristia, aid alio decenti loco vestitus amictu, alba, cin- 
 gulo, stola, et phiviali albi coloris, accedit ad medium 
 Ccemeterii, Clerico vasculum Aqux benedicts et asper- 
 gillu7n deferente, et ibi super tapete genujlectit una 
 cum ministris ; et Cantor es, aliique omnes genibus flexis, 
 dicunt Litanias, ut supra, fol. 154. 7?i quibus cum 
 dictum fuerit : 
 
 Ut omnibus fidelibus defunctis, etc. Te rogamus 
 
 audi nos. 
 
 Sacerdos surgit, et manu dextera producens signum 
 Crucis super Coemeterium, clara voce dicit : 
 
 Ut hoc Coemeterium recon © ciliare et sancti © 
 
 ficare digneris. I^. Te rogamus audi nos. 
 
 Quihus dictis, ut priils genujlectit, Cantorihus Lita- 
 nias perjicientibus, Quibus finitis, surgunt omnes, et 
 Sacerdos accept o aspergillo cum Aqua benedicta inchoat 
 Antiphonam: 
 
 Asperges me Domine hyssopo, Clero prosequente, et 
 
 mundabor; lavabis me, et super nivem dealbabor. 
 
BE BENEDICTIONIBIJS. 153 
 
 Psalmus Miserere mei Deus, ut supra, fol. 83, ei 
 
 dicitur totus sine Gloria Patri. Jn fine, repetitur Anti- 
 
 phona Asperges. 
 
 Dum haec dicuntur, Sacerdos circuit totum Ccemete- 
 rium, incipiens ad ejus dexteraniy aspergens uhique 
 Aqua benedicta, prsesertim in loco ubi violatio com- 
 missa est. Quo peracto, redit ad locum ubi Litanise 
 dictae fuerunt, et ihi stans dicit : 
 
 Oremus. IJ t ministri : Ylectsunus ^enua. ]^. Levate. 
 
 DOMINE pie, qui agrum figuli pretio Sanguinis 
 tui in sepulturam peregrinorum comparari volu- 
 isti, quaesumus, dignanter reminiscere clementissimi 
 hujus mysterii tui. Tu es enim Domine figulus nos- 
 ter; tu quietis nostree ager, tu agri hujus pretium. 
 Tu dedisti etiam," et suscepisti. Tu de pretio tui 
 vivifici Sanguinis nos requiescere donasti. Tu ergo 
 Domine, qui es ofFensionis nostras clementissimus in- 
 dultor, expectantissimus judicator, judicii tui super- 
 abundantissimus miserator, judicium tuse justissimae 
 severitatis abscondens post miserationem tuae piss re- 
 demptionis, adesto exauditor, et effector nostrse recon- 
 ciliationis : hocque Coemeterium peregrinorum tuorum 
 coelestis patriae incolatum expectantium, benignus 
 purifica et reconcilia; et hic tumulatorum et tumu- 
 landorum corpora, de potentia et pietate tuas resur- 
 rectionis ad gloriam incorruptionis non damnans, sed 
 glorificans resuscita. Qui venturus es judicare vivos 
 et mortuos, et ssculum per ignem. I?. Amen. 
 
154 DE PROCESSIONIBUS. 
 
 DE. PROCESSIONIBUS. 
 
 DE PROCESSIONE AD PETENDAM PLUVIAM. 
 
 AGUNTUR omnia, ut supra, fol. 134, in Litaniis 
 majoribus, usque ad Ut animas nostras ; quo ver- 
 siculo completo, bis dicatur : Ut congruentem pluviam 
 fidelibus tuis concedere digneris, Te rogamus audi 
 nos. In fine posted dicitur. Pater noster, secreto. 
 "p. Et ne nos inducas in tentationem. 
 ]$. Sed libera nos a malo. 
 
 PSALMUS 146. 
 
 AUDATE Dominum,quoniam bonus est psalmus:* 
 Deo nostro sit jucunda, decoraque laudatio. 
 
 ^dificans Jerusalem Dominus : * dispersiones Is- 
 raelis congregabit. 
 
 Qui sanat contritos corde : * et alligat contritiones 
 eorum. 
 
 Qui numerat multitudinem stellarum : * et omnibus 
 eis nomina vocat. 
 
 Magnus Dominus noster, et magna virtus ejus : * et 
 sapientiae ejus non est numerus. 
 
 Suscipiens mansuetos Dominus : * humilians autem 
 peccatores usque ad terram. 
 
 Preecinite Domino in confessione: * psallite Deo 
 nostro in cithara. 
 
 Qui operit coelum nubibus : * et parat terrse pluviam. 
 
 Qui producit in montibus foenum : * et herbam ser- 
 vituti hominum. 
 
DE PROCESSIONIBUS. 155 
 
 Qui dat jumentis escam ipsorum : * et puUis corvo- 
 rum invocantibus eum. 
 
 I^on in fortitudine equi voluntatem habebit : * nee 
 in tibiis viri beneplacitum erit ei. 
 
 Beneplacitum est Domino super timentes eum : * et 
 in eis qui sperant super misericordia ejus. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 Quo finito dicantur preces : 
 
 '^. Operi Domine ccelum nubibus. 
 
 ^. Et para terrae pluviam. 
 
 '^. Ut producat in montibus foenum. 
 
 ij. Et herbam servituti hominum. 
 
 ^. Riga montes de superioribus tuis. 
 
 1^, Et de fructu operum tuorum satiabitur terra. 
 
 ?^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 ^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 ?^. Dominus vobiscum. 
 
 I^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. ORATJO. 
 
 DEUS, in quo vivimus, movemur, et sumus, plu- 
 viam nobis tribue congruentem, ut praesentibus 
 auxiliis sufficienter adjuti, sempiterna fiducialius ap- 
 petamus. 
 
 ORATIO. 
 
 PRjESTA, qusesumus omnipotens Deus : ut qui in 
 afflictione nostra de tua pietate confidimus, con- 
 tra adversa omnia tua semper protectione muniamur. 
 
156 DE PROCESSIONIBUS. 
 
 ORJITIO. 
 
 DA nobis, qusesumus Domine, pluvlam salutarem : 
 et aridam terrae faciem fluentis coelestibus dig- 
 nanter infunde. Per Dominum nostrum Jesum Chris- 
 tum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in 
 unitate Spiritus sancti J)eus, per omnia saecula ssecu- 
 lorum. ^^. Amen. 
 
 J^. Dominus vobiscum. ^ 
 
 ]^. Et cum spiritu tuo. 
 
 'p. Benedicamus Domino. 
 
 ^. Deo gratias. 
 
 ^. Exaudiat nos omnipotens et misericors Dominus. 
 
 ^. Amen. 
 
 if. Fidelium animae per misericordiam Dei requies- 
 cant in pace. 
 
 ]$. Amen. 
 
 PROCESSrO AD POSTULANDAM SERENITATEM. 
 
 OMNIA fiant ut supra, fol. 134, in Litaniis majo- 
 rihus usque ad Ut animas nostras ; quo versiculo 
 completo, his dicatur sequens : Ut fidelibus tuis aeris 
 serenitatem concedere digneris, Te rogamus audi nos. 
 ^d finem obsecrationum dicitur Pater noster, etc. 
 i/". Et ne nos inducas in tentationem. 
 ]^. Sed libera nos a malo. 
 
 PSALMUS 66. 
 
 DEUS misereatur nostri, et benedicat nobis: * 
 illuminet vultum suum super nos, et misereatur 
 nostrt. 
 
DE PROCESSIONIBUS. 157 
 
 Ut cognoscamus in terra viam tuam : * in omnibus 
 gentibus salutare tuum. 
 
 Confiteantur tibi populi Deus : * confiteantur tibi 
 populi omnes. 
 
 Loetentur et exultent Gentes : * quoniam judicas 
 populos in aequitate, et Gentes in terra dirigis. 
 
 Confiteantur tibi populi Deus : confiteantur tibi 
 populi omnes : * terra dedit fructum suum. 
 
 Benedicat nos Deus, Deus noster, benedicat nos 
 Deus : * et metuant eum omnes fines terras. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 "^. Adduxisti Do mine spiritum tuum super terram. 
 
 ^. Et prohibitae sunt pluviae de coelo. 
 
 ^^. Cum obduxero nubibus coelum. 
 
 ^. Apparebit arcus meus, et recordabor foederis mei. 
 
 ^. lUustra faciem tuam Domine super servos tuos. 
 
 ]^. Et benedic sperantes in te. 
 
 X^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 I?. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 ^If. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. ORJITIO. 
 
 DEUS qui culpa ofFenderis, poenitentia placaris : 
 preces populi tui supplicantis propitius respice ; 
 et flagella tuae iracundiee, quae pro peccatis nostris 
 meremur, averte. 
 
 14 
 
158 DE PROCESSIONIBUS. 
 
 ORATIO. 
 
 AD te nos, Domine, clamantes exaudi, et aeris 
 serenitatem nobis tribue supplicantibus ; ut qui 
 juste pro peccatis nostris affligimur, misericordia tua 
 praeveniente, clementiam sentiamus. 
 
 ORATIO. 
 
 QU^SUMUS omnipotens Deus clementiam tuam, 
 ut inundantiam coerceas imbrium, et hilaritatem 
 vultus tui nobis impertiri digneris. Per Dominum 
 nostrum, etc. 
 
 PRECES AD REPELLENDAM TEMPESTATEM. 
 
 DICUNTUR Litanise ordinarise, ut supra, fol. 134, 
 in quihus bis dicitur : A fulgure et tempestate ; 
 et post Litanias, Orationemque Dominicam, 
 
 PSALMUS 147. 
 
 AUDA Jerusalem Dominum : * lauda Deum tuum 
 Sion. 
 
 Quoniam confortavit seras portarum tuarum : * bene- 
 dixit filiis tuis in te. 
 
 Qui posuit fines tuos pacem : * et adipe frumenti 
 satiat te. 
 
 Qui emittit eloquium suum terras : * velociter currit 
 sermo ejus. 
 
 Qui dat nivem sicut lanam : * nebulam sicut cine- 
 rem spargit. 
 
DE PROCESSIONIBUS. 159 
 
 Mittit crystallum suam sicut buccellas : * ante fa- 
 cieni frigoris ejus quis sustinebit ? 
 
 Emittet verbum suum, et liquefaciet ea: * flabit 
 spiritus ejus, et fluent aquae. 
 
 Qui annuntiat verbum suum Jacob: * justitias et 
 judicia sua Israel. 
 
 Non fecit taliter omni nationi : * et judicia sua non 
 manifestavit eis. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 "^. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 ^. Qui fecit coelum et terram. 
 
 "^, Ostende nobis Domine misericordiam tuam. 
 
 ^. Et salutare tuum da nobis. 
 
 ^. Adjuva nos Deus salutaris noster. 
 
 ^. Et propter gloriam nominis tui Domine libera nos. 
 
 J^. Nihil proficiat inimicus in nobis. 
 
 l|. Et filius iniquitatis non apponat nocere nobis. 
 
 J^. Fiat misericordia tua Domine super nos. 
 
 ij. Quemadmodum speravimus in te. 
 
 7^. Salvum fac populum tuum Domine. 
 
 ij. Et benedic hereditati tuae. 
 
 J^. Non privabis bonis eos, qui ambulant in inno- 
 centia. 
 
 ^. Domine Deus virtutum, beatus homo qui sperat 
 in te. 
 
 ^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 ^. Et clamor mens ad te veniat. 
 
 ?^. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
160 DE PROCESSIONIBUS. 
 
 OREMUS. OR^TIO. 
 
 |EUS, qui culpa oiFenderis, poenitentia placaris : 
 preces populi tui supplicantis propitius respice ; 
 et flagella tuae iracundise, quae pro peccatis nostris 
 meremur, averte. 
 
 ORJiTIO, 
 
 ADOMO tua, qusesumus Domine, spiritales nequi- 
 tiae repellantur ; et aerearum discedat malignitas 
 tempestatum. 
 
 ORATIO. 
 
 OMNIPOTENS sempiterne Deus, parce metuen- 
 tibus, propitiare supplicibus : ut post noxios 
 ignes nubium, et vim procellarum, in materiam trans- 
 eat laudis comminatio tempestatum. 
 
 ORATIO. 
 
 OMINE Jesu, qui imperasti ventis et mari, et 
 facta fuit tranquillitas magna: exaudi preces 
 familiae tuse, et praesta, ut hoc signo sanctae Crucis © 
 omnis discedat saevitia tempestatum. 
 
 ORATIO. 
 
 OMNIPOTENS et misericors Deus, qui nos et cas- 
 tigando sanas, et ignoscendo conservas : praesta 
 supplicibus tuis; ut et tranquillitatibus optatas con- 
 solationis laetemur, et dono tuae pietatis semper uta- 
 mur. Per Dominum nostrum Jesum Christum Filium 
 tuum, etc. 
 
 Aspergatur Aqua henedicta. 
 
DE PROCESSIONIBUS. 161 
 
 PRECES DICEND^ TEMPORE PENURIiE ET FAMIS. 
 
 4 GUNTUR omnia ut supra, fol. 134, in Litaniis 
 -^^^ majorihus usque ad fmem Litaniarum, in quarum 
 Precibiis Ms dicitur : Ut fructus terrce dare et conser- 
 vare digneris, Te rogamus audi nos. Post Litanias 
 dicitur, Pater noster, etc. 
 
 PSALMUS 22. 
 
 DOMINtrS regit me, et nihil mihi deerit: * in loco 
 pascuae ibi me collocavit. 
 
 Super aquam refectionis educavit me : * animam 
 meam convertit. 
 
 Deduxit me super semitas justitise, * propter nomen 
 suum. 
 
 Nam et si ambulavero in medio umbrae mortis, non 
 timebo mala : * quoniam tu mecum es. 
 
 Virga tua, et baculus tuus, * ipsa me consolata sunt. 
 
 Parasti in conspectu meo mensam, * adversiis eos 
 qui tribulant me. 
 
 Impinguasti in oleo caput meum, * et calix meus 
 inebrians quam praeclarus est! 
 
 Et misericordia tua subsequetur me * omnibus die- 
 bus vitse meas. 
 
 Et ut inhabitem in domo Domini, * in longitudinem 
 dierum. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 "^, Domine non secundum peccata nostra facias 
 nobis. 
 
 14* 
 
162 DE PROCESSIONIBUS. 
 
 l^, Neque secundum iniquitates nostras retribuas 
 nobis. 
 
 iff, Oculi omnium in te sperant Domine. 
 
 I^. Et tu das escam illis in tempore opportune. 
 
 ?^. Memento congregationis tuae. 
 
 ij. Quam possedisti ab initio. 
 
 ?^. Dominus dabit benignitatem. 
 
 1^. Et terra nostra dabit fructum suum. 
 
 "^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 m. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 7^. Dominus vobiscum. 
 
 R. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. ORJITIO. 
 
 INEFFABILEM nobis, Domine, misericordiam 
 tuam clementer ostende: ut simul nos et a pec- 
 catis omnibus exuas, et a poenis, quas pro his mere- 
 mur, eripias. 
 
 ORATIO. 
 
 x\ nobis, qusesumus Domine, pise supplicationis 
 efFectum, et famem propitiatus averte : ut mor- 
 talium corda cognoscant, et te indignante talia flagella 
 prodire, et te miserante cessare. 
 
 OR^TIO. 
 
 !)OPULUM tibi subditum pro peccatis suis fame 
 laborantem ad te Domine converte propitius, qui 
 quaerentibus regnum tuum omnia adjicienda esse dix- 
 isti. Qui vivis et regnas cum Deo Patre, etc. 
 
DE PROCESSIONIBUS. 165 
 
 PROCESSIO TEMPORE MORTALITATIS ET PESTIS. 
 
 FIAT ut supra, fol. 134, in Litaniis majorihuSy et 
 in Litaniarum Precihus dicatur bis : A peste et 
 fame, Libera nos Domine ; et infrdy suo loco : Ut a 
 pestilentiae flagello nos liberare digneris, etc. 
 Jn fine Litaniarum dicitur, Pater noster, etc. 
 ?^. Et ne nos inducas, etc. 
 
 PSALMUS 6. 
 
 DOMINE, ne in furore tuo arguas me : * neque in 
 ira tua corripias me. 
 
 Miserere met Domine, quoniam infirmus sum: * 
 sana me Domine, quoniam conturbata sunt ossa mea. 
 
 Et anima mea turbata est valde : * sed tu Domine 
 usquequo ? 
 
 Convertere Domine, et eripe animam meam : * sal- 
 vum me fac propter misericordiam tuam. 
 
 Quoniam non est in morte qui memor sit tui: * in 
 inferno autem quis confitebitur tibi ? 
 
 Laboravi in gemitu meo, lavabo per singulas noctes 
 lectum meum : * lacrymis meis stratum meum rigabo. 
 
 Turbatus est a furore oculus meus: * inveteravi 
 inter omnes inimicos meos. 
 
 Discedite a me omnes qui operamini iniquitatem : * 
 quoniam exaudivit Dominus vocem fletus mei. 
 
 Exaudivit Dominus deprecationem meam, * Domi- 
 nus orationem meam suscepit. 
 
 Erubescant et conturbentur vehementer omnes ini- 
 mici mei : * convertantur et erubescant valde velociter. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
164 DE PROCESSIONIBUS. 
 
 "^ Domine non secundum peccata nostra facias 
 nobis. 
 
 I^. Neque secundum iniquitates nostras retribuas 
 nobis. 
 
 ?^. Adjuva nos Deus salutaris noster. 
 
 ^. Et propter gloriam nominis tui Domine libera nos. 
 
 J^. Domine ne memineris iniquitatum nostrarum 
 antiquarum. 
 
 ^. Cito anticipent nos misericordiae tuse, quia pau- 
 peres facti sumus nimis. 
 
 J^. Ora pro nobis sancte Sebastiane. 
 
 ^. Ut digni efficiamur promissionibus Christi. 
 
 '}(/'. Domine exaudi orationem meam. 
 
 ij. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 }lf. Dominus vobiscum. 
 
 ^:. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 IXAUDI nos Deus salutaris noster, et intercedente 
 beata et gloriosa Dei genitrice Maria semper 
 virgine, et beato Sebastiano martjre tuo, et omnibus 
 Sanctis, populum tuum ab iracundiae tuaB terroribus 
 
 libera, et misericordiae tuae fac largitate securum. 
 
 ORATIO. 
 
 PROPITIARE Domine supplicationibus nostris, et 
 animarum et corporum medere languoribus, ut 
 remissione percepta, in tua semper benedictione 
 laetemur. 
 
DE PROCESSIONIBUS. 165 
 
 ORATIO. 
 
 A nobis, quaesumus Domine, pise petitionis effec- 
 tum, et pestilentiam mortalitatemque propitiatus 
 averte; ut mortalium corda cognoscant a te indig- 
 nante talia flagella prodire, et te miserante cessare. 
 Per Dominum nostrum^ etc. 
 
 PRECES DICEND.E IN LITANIIS TEMPORE BELLI. 
 
 ERACTIS omnibus, ut supra, fol. 134, in Lita- 
 niis majorihus, ad fine.m Litaniarum dicitur Pater 
 noster, secreto. 
 
 ?^. Et ne nos inducas in tentationem. 
 I^. Sed libera nos a malo. 
 
 PSALMUS 45. 
 
 DEUS noster refugium, et virtus : * adjutor in 
 tribulationibus, quae invenerunt nos nimis. 
 
 Propterea non timebimus dum turbabitur terra: * 
 et transferentur montes in cor maris. 
 
 Sonuerunt, et turbatse sunt aquae eorum : * contur- 
 bati sunt montes in fortitudine ejus. 
 
 Fluminis impetus laetificat civitatem Dei: * sancti- 
 ficavit tabernaculum suum Altissimus. 
 
 Deus in medio ejus, non commovebitur : *adjuvabit 
 eam Deus mane diluculo. 
 
 Conturbatse sunt Gentes, et inclinata sunt regna: * 
 dedit vocem suam, mota est terra. 
 
 Dominus virtutum nobiscum : * susceptor noster 
 Deus Jacob. 
 
166 DE PROCESSIONIBUS. 
 
 Venite, et videte opera Domini, quae posuit prodigia 
 super terrain : * auferens bella usque ad finem terrce. 
 
 Arcum conteret, et confringet arma: * et scuta 
 comburet igni. 
 
 Vacate, et videte quoniam ego sum Deus : * exalta- 
 bor in Gentibus, et exaltabor in terra. 
 
 Dominus virtutum nobiscum : * susceptor noster 
 Deus Jacob. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 ?^. Exurge Domine, adjuva nos. 
 
 ^. Et libera nos propter nomen tuum. 
 
 Jv. Salvum fac populum tuum Domine. 
 
 ^. Deus mens sperantem in te. 
 
 ?^. Fiat pax in virtute tua. 
 
 ^. Et abundantia in turribus tuis. 
 
 X'^. Esto nobis Domine turris fortitudinis. 
 
 ^. A facie inimici. 
 
 J^. Arcum contere, et confringe arma. 
 
 ^. Et scuta combure igni. 
 
 X''. Mitte nobis Domine auxilium de Sancto. 
 
 1^. Et de Sion tuere nos. 
 
 J^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 ^. Et clamor mens ad te veniat. 
 
 Jv . Dominus vobiscum. 
 
 ^, Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 DEUS, qui conteris bella, et impugnatores in te 
 sperantium potentia tuae defensionis expugnas : 
 auxiliare famulis tuis implorantibus misericordiam 
 
DE PROCESSIONIBUS. 167 
 
 tuam; ut inimicorum suorum feritate depressa, inces- 
 sabili te gratiarum actione laudemus. 
 
 ORJITIO. 
 
 DEUS, a quo sancta desideria, recta consilia, et 
 justa sunt opera: da servis tuis illam, quam 
 mundus dare non potest, pacem; ut et corda nostra 
 mandatis tuis dedita, et hostium sublata formidine, 
 tempora sint tua protectione tranquilla. 
 
 OR^TIO. 
 
 HOSTIUM nostrorum, qusBSumus Domine, elide 
 superbiam, et eorum contumaciam dexterae tuss 
 virtute prosterne. Per Dominum nostrum Jesum 
 Christum, etc. 
 
 PROCESSIO IN QUACUMaUE TRIBUI.ATIONE. 
 
 SERVJITIS omnihus, ut supra, fol. 134, in Litaniis 
 majorihus, finitisque Litaniis^ dicitur Pater nos- 
 ter, etc. 
 
 ^. Et ne nos inducas in tentationem. 
 M. Sed libera nos a malo. 
 
 PSALMUS 19. 
 
 EXAUDIAT te Dominus in die tribulationis : * 
 protegat te nomen Dei Jacob. 
 Mittat tibi auxilium de sancto : * et de Sion tuea- 
 tur te. 
 
 Memor sit omnis sacrificii tui : * et holocaustum 
 tuum pingue fiat. 
 
168 DE PROCESSIONIBUS. 
 
 Tribuat tibi secundum cor tuum : * et omne consi- 
 lium tuum confirmet. 
 
 Laetabimur in salutari tuo : * et in nomine Dei nos- 
 tri magnificabimur. 
 
 Impleat Dominus omnes petitiones tuas : * nunc 
 cognovi quoniam salvum fecit Dominus Christum 
 suum. 
 
 Exaudiet ilium de coelo sancto suo : * in potentati- 
 bus salus dexterae ejus. - 
 
 Hi in curribus, et hi in equis : * nos autem in no- 
 mine Domini Dei nostri invocabimus. 
 
 Ipsi obligati sunt, et ceciderunt : * n.os autem sur- 
 reximus, et erecti sumus. 
 
 Domine salvum fac regem : * et exaudi nos in die, 
 qua invocaverimus te. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 Vel sequens : 
 
 PSALMUS 90. 
 
 UI habitat in adjutorio Altissimi, *in protectione 
 Dei coeli commorabitur. 
 
 Dicet Domino : Susceptor meus es tu, et refugium 
 meum : * Deus meus, sperabo in eum. 
 
 Quoniam ipse liberavit me de laqueo venantium, * 
 et a verbo aspero. 
 
 Scapulis suis obumbrabit tibi : * et sub pennis ejus 
 sperabis. 
 
 Scuto circumdabit te Veritas ejus : * non timebis a 
 timore nocturne. 
 
DE PROCESSIONIBUS. 169 
 
 A sagitta volante in die, a negotio perambulante in 
 tenebris, * ab incursu, et daetnonio meridiano. 
 
 Cadent a latere tuo mille, et decern millia a dex- 
 tris tuis : * ad te autem non appropinquabit. 
 
 Verunitamen oculis tuis considerabis : * et retribu- 
 tionem peccatorum videbis. 
 
 Quoniam tu es Domine spes mea: * altissimum 
 posuisti refugium tuum. 
 
 Non accedet ad te malum : * et fiagellum non ap- 
 propinquabit tabernaculo tuo. 
 
 Quoniam Angelis suis mandavit de te : * ut custo- 
 diant te in omnibus viis tuis. 
 
 In manibus portabunt te : * ne forte offendas ad 
 lapidem pedem tuum. 
 
 Super aspidem et basiliscum ambulabis : * et con- 
 culcabis leonem et draconem. 
 
 Quoniam in me speravit, liberabo eum : * protegam 
 eum, quoniam cognovit nomen meum. 
 
 Clamabit ad me, et ego exaudiam eum : * cum ipso 
 sum in tribulatione : eripiam eum, et glorificabo eum. 
 
 Longitudine dierum replebo eum : * et ostendam 
 illi salutare meum. 
 
 Gloria Patri. 
 
 Quo finito dicitnr : 
 
 ^. Deus refugium nostrum, et virtus. 
 
 ^. Adjutor in tribulationibus. 
 
 }lr. Salvos fac servos tuos Domine. 
 
 ^. Deus meus sperantes in te. 
 
 ^, Sanctus Deus, Sanctus fortis, Sanctus immor- 
 talis. 
 
 15 
 
irO DE FROCESSIONIBUS. 
 
 ^. Miserere nobis. 
 ^. Adjuva nos Deus salutaris noster. 
 1^. Et propter gloriam nominis tui Domine, libera 
 nos. 
 
 ?^. Domine exaudl orationem meam. 
 ^. Et clamor meus ad te veniat. 
 ?^. Dominus vobiscum. 
 1^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OEEMUS. ORATIO. 
 
 NE despicias, omnipotens Deus, populum tuum in 
 afflictione clamantem : sed propter gloriam no- 
 minis tui, tribulatis succurre placatus. 
 
 ORJITIO. 
 
 INEFFABILEM misericordiam tuam, Domine, no- 
 bis clementer ostende : ut simul nos et a peccatis 
 omnibus exuas, et a pocnis, quas pro his meremur, 
 eripias. 
 
 ORATJO. 
 
 CONCEDE nos famulos tuos, quaesumus Domine 
 Deus, perpetua mentis et corporis sanitate gau- 
 dere ; et gloriosa beatae Mariae semper virginis inter- 
 cessione, a praesenti liberari tristitia, et aeterna perfrui 
 lastitia. 
 
 ORjlTlO. 
 
 TRIBULATIONEM nostram, quaesumus Domine, 
 propitius respice: et iram tuae indignationis? 
 quam juste meremur, averte. 
 
DE PROCESSIONIBUS. 171 
 
 ORATIO. 
 
 jEUS refugium nostrum et virtus: adesto piis 
 Ecclesiae tuse precibus auctor ipse pietatis, et 
 proesta : ut quod fideliter petimus, efficaciter conse- 
 quamur. Per Dominum nostrum Jesum Christum, etc. 
 
 PRECES DICEND.E IN PllOCESSIONE PRO GR-VTIARUM ACTIONE. 
 
 Initio Processionis cantatur Hymnus : 
 
 TE Deum laudamus: te Dominum confitemur. 
 Te aeternum Patrem ; omnis terra veneratur. 
 
 Tibi omnes Angeli : tibi coeli, et universae potestates. 
 
 Tibi Cherubim et Seraphim: incessabili^voce pro- 
 clamant : 
 
 Sanctus, Sanctus, Sanctus : Dominus Deus Sabaotli. 
 
 Pleni sunt coeli et terra: majestatis gloriac tuae. 
 
 Te gloriosus Apostolorum chorus, 
 
 Te Prophetarum laudabilis humerus, 
 
 Te Martjrum candidatus laudat exercitus. 
 
 Te per orbem terrarum, sancta confitetur Ecclesia, 
 
 Patrem immensse majestatis. 
 
 Venerandum tuum verum, et unicum Filium. 
 
 Sanctum quoque Paraclitum Spiritum, 
 
 Tu Rex gloriae Christe. 
 
 Tu Patris semp'iternus es Tilius. 
 
 Tu ad liberandum suscepturus hominem: non hor- 
 x'uisti Virginis uterum. 
 
 Tu devicto mortis aculeo : aperuisti credentibus 
 regna coelorum. 
 
 Tu ad dexteram Dei sedes : in gloria Patris, 
 
irS DE PROCESSIONIBTJS. 
 
 Judex crederis esse venturus. 
 
 Te ergo quassumus, tuis famulls subveni : quos 
 pretioso Sanguine redemisti. 
 
 JEiternsi fac cum Sanctis tuis in gloria numerari. 
 
 Salvum fac populum tuum Domine : et benedic 
 hereditati tuee. 
 
 Et rege eos : et extolle illos usque in seternum. 
 
 Per singulos dies, benedicimus te. 
 
 Et laudamus nomen tuum in sa&culura: et in saecu;- 
 lum saeculi. 
 
 Dignare Domine die isto : sine peccato nos custodire. 
 
 Miserere nostri Domine: miserere nostri. 
 
 Fiat misericordia tua Domine super nos: quemad- 
 modum speravimus in te. 
 
 In te Domine speravi : non confundar in ceternum. 
 
 Deinde did poterimt Psalmi sequentes, prout tempiis 
 feret : 
 
 Psalm. 65. Jubilate Deo omnis terra, psalmum. 
 
 Psalm. 80. Exultate Deo adjutori nostro. 
 
 Psalm. 95. Cantate Domino canticum novum : 
 cantate. 
 
 Psalm. 99. Jubilate Deo omnis terra : servite. 
 
 Psalm. 102. Benedic anima mea Domino : et omnia. 
 
 Psalm. 116. Laudate Dominum omnes Gentes. 
 
 Psalm. 148. Laudate Dominum de coelis, cum duo- 
 bus sequentihus, ut supra, fol. 96. 
 
 Cantic. Benedicite omnia opera Domini, /oZ. 101. 
 
 Cantic. Benedictus Dominus Deus Israel, foL 89. 
 
 Hsec autem prxdida, jnout longitudo itineris postu- 
 laverift vel omnia^ vel ex parte cantari possimt. Deinde 
 
DE PROCESSIONIBUS. 173 
 
 in Ecclesia, uhi sit statio, ante Altare dicuntur sequentes 
 Versus y et Orationes : 
 
 ^. Benedictus es Domine Deus patrutn nostrorum. 
 
 ^. Et laudabilis, et gloriosus in ssecula. 
 
 J^. Benedicamus Patrem et Filium cum sancto 
 Spiritu. 
 
 1^. Laudemus, et superexaltemus eiim in scecula. 
 
 'jlf, Benedictus es Domine Deus in firmamento coeli. 
 
 I^. Et laudabilis, et gloriosus, et superexaltatus in 
 ssecula. 
 
 J^. Benedic anima mea Domino. 
 
 ^. Et noli oblivisci omnes retributiones ejus. 
 
 ^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 I^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 J^. Dominus vobiscum. 
 
 ]^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. ORATIO. 
 
 ^EUS, cujus misericordiffi non est numerus, et 
 bonitatis infinitus est thesaurus : piissimae majes ■ 
 tati tuas pro coUatis donis gratias agimus, tuam sem- 
 per clementiam exorantes, ut qui petentibus postulata 
 concedis, eosdem non deserens, ad prccmia futura 
 disponas. 
 
 ORATIO. 
 
 ^EUS, qui corda fidelium sancti Spiritus illustra- 
 tione docuisti : da nobis in eodem Spiritu recta 
 sapere, et de ejus semper consolatione gaudere. 
 
 15* 
 
ir4 FORMULAE. 
 
 ORATIO. 
 
 jEUS, qui neminem in te sperantem nimium affligi 
 permittis, sed pium precibus praestas auditum ; 
 pro postulationibu-s nostris, votisque susceptis gratias 
 agimus, te piissime deprecantes, ut a cunctis semper 
 muniamur adversis. Per Dominum nostrum Jesum 
 Christum Filium tuum, etc. 
 
 DE PROCESSIONE IN TRANSLATION E SACRARUM RELiaUIARUM 
 
 INSIGNIUM. 
 
 ICCLESIA, et vise, per quas transeundum est, 
 quam fieri potest, decentius ornentur. Sacer- 
 dotes, et ministri vestibus induti albi vel rubei coloris, 
 prout Sancti, quorum Reliquiae transferuntur, expos- 
 cunt, et cum luminaribus accensis omnes procedant, 
 decantantes Litanias cum invocatione Sanctorum, 
 quorum Reliquiae deferuntur, et Hymnum Te Deum, 
 lit supra, fol. 171, et Psalmum Laudate Dominum de 
 ccelis, cum duobus sequentibus, fol. 96, et alios 
 Psalmos, et Hymnos de Proprio, vel de Communi 
 eorum Sanctorum, quorum Reliquiae transferuntur. 
 
 FORMULA 
 
 SCRIBEND-E IN LIBRIS HABENDIS APUD PAROCHOS, UT IXFRA 
 
 NOTATUR. 
 
 LIBER Baptizatorum habeatur in Ecclesiis, in 
 quibus confertur Baptisma. 
 Liber Confirmatorum habeatur in Ecclesiis, in qui- 
 bus confertur Chrisma, 
 
FORMULA. 175 
 
 Hi ires haheantur a qicolibet Parocho: 
 
 Liber Matrimoniorum. 
 Liber status animarum. 
 
 Liber Defunctorum habeatur etiam in omnibus Ec- 
 clesiis, in quibus defuncti sepeliuntur. 
 
 Advertat in primis Parochus, ut in libris tarn Bap- 
 tizatorum et Confirmatorum, quam Matrimoniorum 
 et Defunctorum, exprimat semper non solum nomen 
 personarum, quae ibi nominantur, sed etiam familiam. 
 
 FORMA DESCRIBENDI BAPTIZATOS IN PRIMO LIBRO. 
 
 NNO Domini . . . die . . . mensis . , . ego N. 
 
 Parochus hujus Ecclesise S. N. civitatis, vel loci 
 
 N. baptizavi infantem die . . . natum, vel natam ex 
 
 N. et N. conjugibus hujus Parochiae, vel S. N. et ex 
 
 tali patria, et familia, cui impositum est nomen N. 
 
 Patrini fuerunt N. filius N. ex Parochia, seu loco N. 
 
 et N. conjux N. filia N. ex Parochia, seu loco N. 
 
 Si infans non fueiHt ex legitimo mfdrimonio naius, 
 nomen salt em alteriiis parentis, cle quo constat, scribatur 
 [omnis tamen infamise viteiur occasio) si verb de neutro 
 constat, ita scribatur: 
 
 Baptizavi infantem, cujus parentes ignorantur, na- 
 tum die, etc. id supra. 
 
 Si expositus sit infans, exprimatur quo die, ubi, et 
 a quo repertus, et quot dierum verisimiliter sit ; et bap- 
 iizetur sub conditione, si ignoratur fuisse bapiizatum. 
 
 Si infans domi ob imminens mortis periculimi bap- 
 iizatus sit, tunc ita scribatur: 
 
 Anno . . . die . . . mensis . . . natus est N. filius N. 
 
 et N. conjugum, etc. ut supra, quern ob imminens 
 
 mortis periculum in dome rite baptizavit N. obstetrix 
 
 probata, vel N. filius N. ut mihi retulit N. 
 
176 FORMULA. 
 
 Si supervixerit infaiis, et ei adhibitx sint in Ecclesia 
 sacrse ceremonise, ita addaiur : 
 
 Die . . . ejusdem mensis ad Ecclesiam portatus est 
 
 infans proedictus, ipsique ego Parochirs sacras caere- 
 
 monias et preces adhibui, et N. nomen imposui. 
 
 Si forte non Farochus, sed alius baptizaverity id 
 expriritatiir. 
 
 Si fuerit haptizatus sub conditione (Si non es bap- 
 tizatus, etc.) id pariter exprimatur. 
 
 FORMA DESCRIBENDI CONFIRMATOS IN SECTTNDO LIBRO. 
 
 A 
 
 NNO . . . die . . . mensis . . . qui fuit dies, etc. 
 N. filius N. et N. conjugura, vel N. filia N. {et 
 si fuerit nupta, addatur: uxor N.) Sacramentum Con- 
 firmationis accepit a Reverendissimo D. N. Episcopo 
 N. in Ecclesia S. N. civitatis, vel loci N. Conipater 
 fuit N. filius N. ParochiEe S. N. civitatis, vel loci, N. 
 
 Marium descriptio in una pagina, seu prima facie 
 folii ; feminarum vero in altera sejunctim notetur. 
 
 Si confrmatus non constet, an ex legitimo matrimonio 
 genitus sit, vel parentes ignore}itur, servetur quod in 
 lihro Baptizatorum prxscripium est. 
 
 FORMA SCRIBENDI CONJUGATOS IN TERTIO LIBRO. 
 
 4 NNO . . . die . . . mensis . . . denuntiationibus 
 -i-^ praeinissis tribus continuis diebus Festivis, qua- 
 rum prima die . . . secunda die . . . tertia die . . . inter 
 Missas Parochialis solemnia, habita est, nulloque legi- 
 timo impedimento detecto, ego N. Rector hujus Ec- 
 clesicG Parochialis N. civitatis, vel loci N. filium N. 
 Parochiae S. N. et N. filiam N. seic relictamque N. 
 
FORMULA. 177 
 
 (si vidua fuerit) hujus, seu Parochiae S. N. in Ecclesia 
 
 N. interrogavi, eorumque mutuo consensu habito, 
 
 solemniter per verba de praesenti matrimonio conjunxi, 
 
 praesentibus testibus notis N. filio N. qui habitat in 
 
 Parochia S. N. et N. filio N. etc. et N. filio N. etc. 
 
 postea eis ex ritu sanctae Matris Ecclesiae (si tamen 
 
 nuptias henedixerit) in Missae celebratione benedixi. 
 
 Si unus ex iis, qui matrimonium contraJiere volue- 
 rint, alterius Parochias fuerit, antequam admittatur, 
 Parochus, in cujiis Ecclesia mafriinonium celehrari 
 debet, demmtiationum in ejus Parochia rite fact arum 
 Jidem scriptam habeat, qiix asservetur, et res tota expri- 
 malur in ipsomet libro Matrimoniorum, hac rations: 
 
 Denuntiationes hujus matrimonii factse sunt etiam 
 
 a R. D. N. Parocho Ecclesiae S. N. sub cujus cura 
 
 dictus N. vel dicta N. habitat, ut ex ipsius Parochi 
 
 scripto servato apud me apparet. Denuntiationum 
 
 autem prima facta est die . . . secunda die . . . tertia 
 
 die . . . inter Missae Parochialis solemnia, nuUumque 
 
 impedimentum Canonicum detectum est. 
 
 Si autem alterufer sit divers ae Dioecesis, testimonium 
 Parochi ajjirmantis denuntiationes esse rite prsestitas 
 nullius roboris censeatur, nisi ab Episcopo, vel ab ejus 
 Vicario Gene.rali illius Dicecesis subscriptione et sigillo 
 comprobatum, et ab Episcopo, seu ejus Vicario loci 
 ubi contrahitur matrimonium, recognitum sit, ah eoque 
 licentia contrahendi fuerit ohtenta. 
 
 Ubi verb Ordinarii concessit {quod scripto cons fare 
 debet) denuntiationes aliqux differ endae, aut omittendse 
 interdum sint, ita notentur : 
 
 Anno Domini . . . die . . . mensis . . . denuntia- 
 tionum una die . . . rite facta, reliquis vero dilatis 
 post matrimonii celebrationem ex facultate scripto 
 
178 FORMULA. 
 
 concessa a Reverendiss. N. seu a Vicario N. sub die 
 . . . datis, etc. infra scripti tenoris, quam penes me 
 servo cum aliis hujusmodi facultatibus, nuUoque pror- 
 sus impedimento allato, ego, etc. ut supra. 
 
 Denuntiationes verb quse post contractum matrimo- 
 nium Jient, ita scrihantur : Anno . . . die . . . mensis 
 . . . qui fuit Festus, etc. et sequenti, qui fuit Domini- 
 cus, etc. ejusdem mensis, Ego N. Rector hujus Ec- 
 clesiee S. N. inter Missarum solemnia denuntiationes 
 habui matrimonii, jam praevia opportuna dispensatione 
 initi inter N. et N. die prima hujus mensis, nullum 
 tamen Canonicum impedimentum ab aliquo allatum 
 est, quo minus hujusmodi matrimonium ratum ac fir- 
 mum esse debeat. 
 
 Si auiem denuntiationes omnes omittendas sint, aut 
 differendse, ita scribatur : Denuntiationibus omnibus 
 omissis, vel dilatis, etc. ex facultate, etc. Ego Rector 
 N. etc. ut supra. 
 
 Ceterum si alteri Preshytero ab Ordinario, vel a 
 Parocho ipso facultas facta sit conjungendi aliquos, id. 
 in libro proprii Parochi sic adnotetur ipsiiis Parochi 
 manu : 
 
 N. Presbyter, vel Capellanus Ecclesiac N. de licen- 
 
 tia Reverendissimi Episcopi N. seu N. ejus Vicarii 
 
 loci N. aut mea, quae penes me exstat, N. filium N. 
 
 et N. etc. matrimonio conjunxit, etc. ut supra. Et ego 
 
 N. Parochus N. subscripsi, et testor rem ita se habere. 
 
 Quod si ex denuntiationibus compertum sit, conjuges 
 aliquo consanguinitatis aut ajffimtatis gradu conjunctos 
 esse, nihilominus ad contrahendum fuerit cum ipsi» 
 Apostolica auctoritate dispensatum, adnotetur grad%. 
 
FORMULA. 179 
 
 consanguinitatis vel affinitalis dispensatse, et compen- 
 dium decreti super ea relati cum die it anno, ac Notarii 
 de ilia rogati nomine hoc modo : 
 
 Anno Domini . . . die . . . mensis . . . prsemissis 
 
 denuntiationlbus, ac comperto impedimento secundi, 
 
 vel tertii, aut quarti gradus consanguinitatis, vel affi- 
 
 nitatis, seu alio quovis, etc. inter N. et N. etc. obten- 
 
 toque per eos Apostolicse Sedis mandato de dispen- 
 
 sando, et cum eis per Reverendissimum Episcopum 
 
 N. auctoritate dispensato sub die . . . anno . . . ut 
 
 constat ex actis Notarii officii pra^dicti Episcopi, eos 
 
 matrimonio conjunxi, etc. ut in prsedicta formula. 
 
 Denuntiationes autem factx in diversis Parochiis, 
 sponsi videlicet et sponsx, ah utroque Parocho in libro 
 notari dehent, etiamsi matrimonium non sequatur, 
 
 FORMA DESCRIBENDI STATUM ANIMARUM IN QUARTO LIBRO, 
 
 F AMI LI A quseque distinct e in libro notetur, inter- 
 vallo relicto ab unaquaque ad alteram subsequent 
 tern, in quo sigillatim scribantur 7iomen, cognomen, 
 felas singulorum, qui ex familia sunt, vel tamquam 
 advenas in ea vivunt. 
 
 Qui verb ad sacram Communionem adinissi sunt, hoc 
 signum C. in margine econtra haheant. 
 
 Qui Sacramento Confirmationis sunt muniti, hoc 
 signum habeant Chr. 
 
 Qui ad alium locum habitandum accesserint, eorurn 
 nomina subducta linea notentur. 
 
 Hac igitur raiione fiat, videlicet : 
 
 Anno . . . die . . . mensis ... in via seu platea, seu 
 pago, in propriis sedibus Pauli N. vel in sedibus N. a 
 Paulo conductis habitant, Chr. Paulus N. Petri filius, 
 annorum, etc. Chr* Apollonia ejus uxor, fiiia Jacobi 
 
180 ' FORMULA. 
 
 N. annorum, etc. C Dominicus eorum films, anno* 
 rum, etc. C. Lucia eorum filia, annorum, etc. 
 C. Chr, Antonius filius N. famulus, annorum, etc. 
 C. Catharina N. filia N. ancilla, annorum, etc. © 
 Martinus filius N. annorum, etc. 
 
 FORMA DESCRIBENDI DEFUNCTOS IN QUINTO LIBRO. 
 
 ^E SCRIBATUR quis, et quae, et cui Sacr amenta 
 mini str aver it y quando quis mortuus fuerlt, et uhi 
 sepultus, quod hoc pacto fieri poterit : 
 
 Anno . . . die . . . mensis . . . N. filius, vel filia N. 
 ex loco N. aetatis N. (si hsec sciri possunt) in domo N. 
 in communione Sanctae Matris Ecclesiae animam Deo 
 reddidit, cujus corpus die . . . sepultum est in Eccle- 
 sia S. N. mihi N. vel N. vel N. Confessario probato 
 confessus die . . . sanctissimoque Viatico refectus die 
 . . . et sacri Olei Unctione roboratus etiam per me 
 die . . . 
 
APPENDIX 
 
 COMPENDIO RITUALIS ROMANI. 
 
 FORMULA BREVIS'^^^* 
 
 CONFICIENTjM aquae, BaptismaliSy prsescripta a 
 Concilio Baltimorensi Provinciali primo, et a 
 Pio Papa VIII. approbata, ad usum Missionariorum 
 Americas Septentrionalis. 
 
 BENEDICTIO FONTIS SEU AQU^ BAPTISMALIS. 
 
 EXORCIZO te, creatura aquae, in nomine Dei 
 Patris omnipotentis, © et in nomine Jesu Christi 
 © Filii ejus Domini nostri, et in virtute Spiritus © 
 sancti. Exorcizo te, omnis virtus adversarii diaboli : 
 ut omnis phantasia eradicetur, ac effugetur ab hac 
 creatura aquae, et fiat fons aquae salientis in vitam 
 aeternam; ut qui ex ea baptizati fuerint, fiant tem- 
 plum Dei vivi, et Spiritus sanctus habitet in eis in 
 remissionem peccatorum : in nomine Domini nostri 
 Jesu Christi, qui venturus est judicare vivos et mor- 
 tuos, et saeculum per ignem. Amen. 
 
 16 
 
182 BENEDICTIO IN ARTICULO MORTIS. 
 
 OREMUS. 
 
 DOMINE sancte. Pater omnipotens, aeterne Deus, 
 aquarum spiritualium sanctificator, te supplici- 
 ter deprecamur ut hoc ministerium humilitatis nostrse 
 respicere digneris, et super has aquas, abluendis et 
 vivificandis hominibus praeparatas, Angelum sancti- 
 tatis emittas, ut peccatis prioris vitae ablutis, reatuque 
 deterso, purum sacrato Spiritui habitaculum regene- 
 rationibus procuret. Per Christum Dominum nos- 
 trum. Amen. 
 
 Infundat deinceps Sanctum Oleum in aquam, in 
 modum Crucis, dicens : 
 
 Conjunctio Olei unctionis, et aquae Baptismatis, 
 
 sanctificetur et foecundetur. In nomine Patris, )$( et 
 
 Filii, © et Spiritus )$( sancti. Amen. 
 
 Deinde Chrisma aquse infundat, in 7nodum Crueis, 
 et dicat : 
 
 Conjunctio Chrismatis sanctificationis, et Olei unc- 
 tionis, et aquae Baptismatis, sanctificetur ct foecunde- 
 tur. In nomine patris, )$( et Filii, )$( et Spiritus )^ 
 sancti. Amen. 
 
 Denique dicat, henedicens ipsam, aquam : 
 Sanctificetur et foecundetur Fons iste, et ex eo 
 
 renascentes. In nomine Patris, ^ et Filii, )$( et 
 
 Spiritus ^ sancti. Amen. 
 
 BENEDICTIO IN ARTICULO MORTIS. 
 
 {Sequentem formulam pro impertienda henedictione 
 fidelihus in articulo mortis constitutis, plenariaque 
 indulgentia ipsis appilicanda, Benedictus Papa XIV. 
 
BENEDICTIO IN ARTICULO MORTIS. 183 
 
 adhiheri praescripsit ah Us qui facuUatem habent a Sede 
 Apostolica delegatam.) 
 
 BENEDICTIO in articulo mortis cum soleat im- 
 pertiri post Sacramenta Poenitentise, Eucharis- 
 tias, et Extremae Unctionis illis intirmis qui vel illam 
 petierint, dum sana mente et integris sensibus erant, 
 seu verisimiliter petiissent, vel dederint signa contri- 
 tionis ; impertienda iisdem est, etiam si postea linguae 
 ceterorumque sensuum usu sint destituti, aut in deli- 
 rium, vel amentiam inciderint. Excommunicatis vero, 
 impoenitentibus, et qui in manifesto peccato mortali 
 moriuntur, est omnino deneganda. 
 
 Habens prsedictam facultatem, ingrediendo cubicu- 
 lum ubi jacet infirmus, dicat: Pax huic domui, etc., 
 ac deinde aegrotum, cubiculum, et circumstantes as- 
 pergat Aqua benedicta, dicendo Antiphonam : Asper- 
 ges me, etc. 
 
 Quod si sagrotus voluerit confiteri, audiat ilium, et 
 absolvat. Si confessionem non petat, excitet ilium 
 ad eliciendum actum contritionis; de hujus Bene- 
 dictionis efficacia ac virtute, si tempus ferat, brevi- 
 ter admoneat;. tum instruat, atque hortetur ut morbi 
 incommoda ac dolores in anteactas vitas expiationem 
 libenter perferat, Deoque sese paratum ofFerat ad ultro 
 acceptandum quidquid ei placuerit, et mortem ipsam 
 patienter obeundam in satisfactionem poenarum, quas 
 peccando promeruit. Tum piis ipsum verbis console- 
 tur, in spem erigens fore ut ex divinae munificentiae 
 largitate earn poenarum remissionem, et vitam sit 
 consecuturus aeternam. 
 
 Postea dicat: 
 
 ijlf. Adjutorium nostrum in nomine Domini. 
 
 I^. Qui fecit coelum et terram. 
 
 Ant. Ne reminiscaris, Domine, delicta famuli tui 
 {vel ancillae tu£e,) neque vindictam sumas de pec- 
 catis ejus. 
 
184 BENEDICTIO IN ARTICULO MORTIS. 
 
 Kjrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. 
 Pater noster. 
 
 ^. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 1^. Sed libera nos a malo. 
 
 X^. Salvum fac servum tuum {yel ancillam tuam; 
 et sic deinceps.) 
 
 J^. Deus meus, sperantem in te. 
 
 J^. Domine, exaudi orationem meam. 
 
 I^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 X^. Dominus vobiscum. 
 
 K. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 CLEMENTISSIME Deus, Pater misericordiarum, 
 et Deus totius consolationis, qui neminem vis 
 perire in te credentem, atque sperantem, secundum 
 multitudinem miserationum tuarum respice propitius 
 famulum tuum N. quem tibi vera fides et spes Chris- 
 tiana commend ant. Visita eum in salutari tuo, et per 
 Unigeniti tui Passionem, et mortem, omnium ei delic- 
 torum suorum remissionem, et veniam clementer in- 
 dulge; ut ejus anima in hora exitus sui te judicem 
 propitiatum inveniat, et in sanguine ejusdem Filii tui 
 ab omni macula abluta transire ad vitam mereatur 
 perpetuam. Per Christum Dominum nostrum. 
 
 W. Amen. 
 
 Turn dido ah uno ex Clericis adstantihus, Confiteor, 
 Sacerdos dicat : Misereatur, etc. Deinde : 
 
 Dominus noster Jesus Christus, Filius Dei vivi, qui 
 beato Petro Apostolo suo dedit potestatem ligandi 
 
BENEDICTIO SCAPULARIS. 185 
 
 atque solvendi, per suam piissimam misericordiam re- 
 cipiat Confessionem tuam, et restituat tibi stolam 
 primam, quam in Baptismate recepisti ; et ego facul- 
 tate mihi ab Apostolica Sede tributa, indulgentiam 
 plenariam et remissionem omnium peccatorum tibi 
 concedo. 
 
 In nomine Patris, etc. 
 
 Per sacrosancta humanae reparationis mjsteria, re- 
 mittat tibi omnipotens Deus omnes prcesentis et futuras 
 vitae poenas, Paradisi portas aperiat, et ad gaudia 
 sempiterna perducat. Amen. 
 
 Benedicat te omnipotens Deus, Pater, Filius, et 
 
 Spiritus sanctus. Amen. 
 
 SI verb infirmus sit adeo morti proximus tit neque 
 confessionis generalis faciendse, neque prsemissarum 
 precum recitandarum tempus suppetat, statim Sacerdos 
 benedidionem ei impertiatur. 
 
 MODUS 
 
 BENEDICENDI SCAPULARE ET ADMITTENDI IN SODALITATEM 
 BEATiE MARINE VIRGINIS DE MONTE CARMELO. 
 
 UI admitti debet, genuflectit ante altare sodalitii, 
 ,. .^ vel beatae Mariee virginis, cereum in manu ges- 
 tans, si fieri potest, et habitum sodalitatis extensum, 
 et mox benedicendum. Sacerdos stolam gestiens as- 
 cendit ad altare, et conversus ad crucem dicit, clero 
 respondente, sequentes preces : 
 
 Ant. Suscepimus Deus. 
 16* 
 
186 BENEDICTIO SCAPULARIS. 
 
 PSALMU3 47. 
 
 MAGNUS Dominus, et laudabilis nimis * in civi- 
 tate Dei nostri, in monte sancto ejus. 
 
 Fundatur exultatione universae terrse mons Sion, * 
 latera Aquilonis, civitas Regis magni. 
 
 Deus in domibus ejus cognoscetur, * cum suscipiet 
 earn. 
 
 Quoniam ecce reges terrae congregati sunt, * con- 
 venerunt in unum. 
 
 Ipsi videntes sic admirati sunt, conturbati sunt, 
 commoti sunt : * tremor apprehendit eos. 
 
 Ibi dolores ut parturientis : * in spiritu vehementi 
 conteres naves Tharsis. 
 
 Sicut audivimus, sic vidimus in civitate Domini 
 virtutum, in civitate Dei nostri : * Deus fundavit eam 
 in seternum. 
 
 Suscepimus Deus misericordiam tuam, * in medio 
 templi tui. 
 
 Secundum nomen tuum, Deus, sic et laus tua in 
 fines terrae : * justitia plena est dextera tua. 
 
 Laetetur mons Sion, et exultent filiae Judoe, * prop- 
 ter judicia tua, Domine. 
 
 Circumdate Sion, et complectimini eam ; * narrate 
 in turribus ejus. 
 
 Ponite corda vestra in virtute ejus : * et distribuite 
 domos ejus, ut enarretis in progenie altera. 
 
 Quoniam hie est Deus, Deus noster in aeternum, et 
 in saeculum saecuU : * ipse reget nos in saecula. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
BENEDICTIO SCAPULARIS. 187 
 
 PSALMUS 132. 
 
 Ecce quam bonum, et quam jucundum, * habitare 
 fratres in unum : 
 
 Sicut unguentum in capite, * quod descendit in 
 barbam, barbam Aaron ; 
 
 Quod descendit in oram vestimenti ejus : * sicut ros 
 Hermon, qui descendit in montem Sion. 
 
 Quoniam illic mandavit Dominus benedictionem, * 
 et vitam usque in saeculum. 
 
 Gloria Patri, etc. 
 
 Jlnt* Suscepimus, Deus, misericordiam tuam in 
 medio templi tui: secundum nomen tuum, Deus, sic 
 et laus tua in fines terrae ; justitia plena est dex- 
 tera tua. 
 
 Rjrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. 
 
 Pater noster, etc. 
 
 if. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 ;^. Sed libera nos a malo. 
 
 if. Salvum fac servum tuum {vel ancillam tuam.) 
 
 ]^. Deus meus, sperantem in te. 
 
 if, Mitte ei, Domine, auxilium de sancto. 
 
 '^. Et de Sion, tuere eum {vel eam.) 
 
 if. Nihil proficiat inimicus in eo {vel in ea.) 
 
 ^. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei. 
 
 if. Domine, exaudi orationem meam. 
 
 ]^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 if, Dominus vobiscum. 
 
 4. Et cum spiritu tuo. 
 
188 BENEDICTIO SCAPULARIS. 
 
 OEEMUS. 
 
 SUSCIPIAT te Christus in numero fidelium suo- 
 rum : et nos, licet indigni, te suscipinuis in 
 orationibus nostris. Concedat tibi Deus per unige- 
 nitum suum, mediatorem Dei et hominuni, tempus 
 bene vivendi, locum bene agendi, constantiam bene 
 perseverandi, ad seternse vitae haereditatem feliciter * 
 perveniendi. Et sicut nos hodie fraterna charitas 
 spiritualiter jungit in terris, ita divina pietas, quae 
 dilectionis est auctrix et amatrix, nos cum fidelibus 
 suis conjungere dignetur in coelis. Per eumdem 
 Christum Dominum nostrum. 1^. Amen. 
 
 OREMUS. 
 
 ADESTO, Domine, supplicationibus nostris, et 
 hunc famulum tuum quern [vel banc famulam 
 tuam quam,) in tuo sancto nomine ad participationem 
 omnium bonorum spiritualium, et fraternitatem recipi- 
 mus hujus sacrae Religionis, beatae genitrici tuae Vir- 
 gini et matri Mariae specialiter dedicatae, benedi )^ 
 cere digneris; et praesta ut, te largiente, devotus (vel 
 devota) in ecclesia persistere valeat cum augmento 
 virtutum, atque sufFragiis hujusmodi sacri instituti 
 adjutus {vel adjuta), vitam percipere mereatur aeter- 
 nam. Per Christum Dominum nostrum. 1^. Amen. 
 
 )j^ BENEDICTIO SCAPULARIS \TEL HABITUS. 
 
 SACERDOS conversns ad haMtum, dicit : 
 "if. Ostende nobis, Domine, misericordiam tuam. 
 ^. Et salutare tuum da nobis. 
 
BENEDICTIO SCAPULARIS. 189 
 
 X'''. Domine Deus virtutum, converte nos. 
 ^. Et ostende faciem tuam, et salvi erimus. 
 J^. Domine, exaudi orationem meam. 
 ^. Et clamor meus ad te yeniat. 
 ^. Dominus vobiscum. 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 SUPPLICITER te, Domine, rogamus ut super 
 hunc habitum servo tuo {vel famulae tuae) impo- 
 nendum, bene QJ dictio tua benigna descendat, ut sit 
 bene gg dictus, atque divina virtute procul pellantur 
 hostium nostrorum visibilium et invisibilium tela ne- 
 quissima. ^^. Amen. 
 
 OREMUS, 
 
 CAPUT omnium fidelium Deus, et humani generis 
 Salvator, hunc habitum, quern propter nomen 
 tuum, tuaeque genitricis Virginis Marioe de monte 
 Carmeli amorem atque devotionem, servus tuus {vel 
 ancilla tua) est delaturus, dextera tua sancti © fica ; 
 ut hoc quod per ilium mystice datur intelligi, tua 
 semper custodia corpore et animo servetur, et ad 
 remunerationem perpetuam cum Sanctis omnibus feli- 
 cissime perducatur. Qui vivis, etc. 
 
 OREMUS. 
 
 CREATOR, conservator et salvator omnium, largi- 
 tor humanae salutis, Deus, et dator gratiae spiri- 
 tualis: bene Q^l dictionem tuam super hunc habi- 
 tum immitte, ut qui eum gestaverit coelesti virtute 
 
190 BENEDICTIO SCAPULARIS. 
 
 munitus fidem integram, spem firmam et caritatem 
 
 desideratam teneat, et a te nunquam separari permit- 
 
 tas. Qui vivis et regnas, etc. 
 
 IJeinde habitum aspergit Aqua henedicta ; et dum 
 illo vestit eitm quem admittere debet in sodalitate, dicit: 
 
 Accipe, vir devote, (vel mulier devota) hunc habi- 
 tum benedictum, precans sacratissimam Virginem ut 
 ejus mentis ilium perferas sine macula, et te ab omni 
 adversitate defendat, atque ad vitam perducat seter- 
 nam. ^. Amen. 
 
 Deinde addit: 
 
 Ego ex potestate mihi tradita et concessa, suscipio 
 ac accipio te ad participationem omnium orationum, 
 disciplinarum, precum, sufFragiorum, eleemosjnarum, 
 jejuniorum, vigiliarum, missarum, horarum canonica- 
 rum, ac ceterorum bonorum spiritualium, qu£e passim 
 die noctuque (cooperante misericordia Jesn Christi) 
 a religiosis totius sacrae Religionis de monte Carmeli 
 peraguntur. In nomine Patris, et Filii, et Spiritus 
 sancti. K. Amen. 
 
 Admissiim henediclt, dicens : 
 
 Bene )$( dicat te conditor coeli et terras, Deus omni- 
 
 potens, qui te eligere dignatus est ad beatissimae Vir- 
 
 ginis Mariae de monte Carmeli societatem et confra- 
 
 ternitatem ; quam precamur ut in hora obitus tui 
 
 conterat caput serpentis, qui tibi est adversarius, et 
 
 tandem tanquam victor, palmam et coronam sempi- 
 
 ternffi haereditatis consequaris. Per Christum Domi- 
 
 num nostrum. K. Amen. 
 
 Deinde ilium aspergit Aqua henedicta, et nomen ejiis 
 in lihro sodalitatis scribit. 
 
MODUS EXCIPIENDI PROFESSIONEM FIDEI. 191 
 
 MODUS 
 
 EXCIPIENDI PKOFESSIONEM FIDEI CATHOLICiE A NEO- 
 CONVERSIS. 
 
 SACERDOS superpelUceo et stola violacei coloris 
 indutus, et Neo-conversus manu tenens cereum 
 accensum, flectunt coram altari vel crucifixi imagine, 
 et duobus cereis accensis, et adhibitis ad minimum 
 duobus testibus, ante professionem dicitur : 
 
 HYMNUS. 
 
 Veni Creator Spiritus, 
 Mentes tuorum visita, 
 Imple superna gratia 
 Quae tu creasti pectora. 
 
 Qui diceris Paraclitus, 
 Altissimi donum Dei, 
 Fons vivus, ignis, charitas, 
 Et spiritalis unctio. 
 
 Tu septiformis munere. 
 Digitus paternse dexterae, 
 Tu rite promissum Patris, 
 Sermone ditans guttura. 
 
 Accende lumen sensibus, 
 Infunde amorem cordibus : 
 Infirma nostri corporis 
 Virtute firmans perpeti. 
 
 Hostem repellas longius, 
 Pacemque dones protinus : 
 
192 MODUS EXCIPIENDI PROFESSIONEM FIDEI. 
 
 Diictore sic te praevio 
 Vitemus omne noxium. 
 
 Per te sciamus da Patrem, 
 Noscajnus atque Filium; 
 Teque utriusque Spiritum 
 Credamus omni tempore. 
 
 Deo Patri sit gloria, 
 
 Et Filio, qui a mortuis 
 
 Surrexit, ac Paraclito 
 
 In saeculorum ssecula. Amen. 
 
 ?^. Emitte Spiritum tuum, et creabuntur, 
 
 I^. Et renovabis faciem terras. 
 
 ^. Domine exaudi orationem meam. 
 
 ^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 ir. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 DEUS, qui corda fidelium Sancti Spiritus illustra- 
 tione docuisti, da nobis in eodem Spiritu recta 
 sapere, et de ejus semper consolatione gaudere. Per 
 Dominum nostrum Jesum Christum Filium tuum, qui 
 tecum vivit et regnat in unitate ejusdem Spiritus 
 sancti, Deus, per omnia sascula saeculorum. Amen. 
 
 Postea Sacerdos sedet in cornu Epistolae (si Sanc- 
 tissimumSacramentum asservetur in tabernaculo,) sin 
 minus in medio Altaris, et coram illo genuflectit pro- 
 fessurus, et emittit professionem fidei, prout inferius 
 habetur : vel si nesciat legere, Sacerdos praelegit eidem 
 
MODUS EXCIPIENDI PROFESSIONEM FIDEI. 193 
 
 tarde professionem, ut Conversus eamdem intelligere, 
 et cum Sacerdote distinctis verbis pronuntiare possit. 
 Quando perventum fuerit ad ilia verba, Ego idem 
 NN. spondeo, voveo, ac juro, imponit tres priores 
 digitos super codicem Evangelii, vel super verba: In 
 principio erat Verhum, 
 
 PROFESSION OF CATHOLIC FAITH. 
 
 N. N., with a firm faith believe and profess all 
 ^ and every one of those things which are con- 
 *' tained in that Creed, which the Holy Roman Church 
 " maketh use of, viz : I believe in one God, the Father 
 " Almighty, Maker of Heaven and Earth, of all things 
 *' visible and invisible, and in one Lord Jesus Christ, 
 *' the only begotten Son of God, and born of the Father 
 "before all ages, God of God; light of light; true 
 *' God of true God ; begotten, not made; consubstan- 
 *' tial to the Father, by whom all things were made. 
 *' Who for us men, and for our salvation, came down 
 " from heaven, and v/as incarnate by the Holy Ghost, 
 *' of the Virgin Mary, and was made man. Was 
 •* crucified also for us under Pontius Pilate; he suf- 
 " fered and was buried ; and the third day he rose 
 ** again according to the Scriptures : he ascended into 
 *' heaven, sits at the right hand of the Father, and is 
 ** to come again with glory to judge the living and the 
 " dead, of whose kingdom there shall be no end. And 
 " in the Holy Ghost, the Lord and Life-giver, who 
 ** proceeds from the Father and the Son, who, together 
 "' with the Father and the Son, is adored and glori- 
 '' fied, who spoke by the prophets. And (I believe) 
 *' One, Holy, Catholic and Apostolic Church : I con- 
 ** fess one baptism for the remission of sins : and I 
 ** look tor the resurrection of the dead, and the life of 
 ** the world to come, .^men." 
 
 ** I most steadfastly admit, and embrace apostolical 
 " and ecclesiastical Traditions, and all other obser- 
 ** vances and constitutions of the same church." 
 17 
 
194 MODUS EXCIPIENDI PROFESSIONEM FIDHI. 
 
 " I also admit the holj Scriptures, according to that 
 *' sense which our holy Mother, the Church, has held^ 
 " and does hold, to whom it belongs to judge of the 
 "true sense and interpretation of the Scriptures: 
 " neither will I ever take and interpret them qther- 
 " wise, than according to the unanimous consent of 
 "the Fathers." 
 
 •' I also profess, that there are truly and properly 
 *' seven sacrainents, of the new law, instituted by Jesus 
 " Christ our Lord, and necessary for the salvation of 
 "mankind, though not all for every one: to wit, 
 " Baptism, Confirmation, Eucharist , Penance, Extreme 
 " Unction, Order, and Matrimony ; and that tiiey con- 
 " fer grace ; and that of these, Baptism, Confirmation, 
 " and Order, cannot be reiterated without sacrilege. 
 " 1 also receive and admit the received and approved 
 " ceremonies of the Catholic Church, used in the 
 " solemn administration of all the aforesaid sacra- 
 " ments." 
 
 " I embrace and receive all and every one of the 
 " things which have been defined and declared in the 
 " holy council of Trent, concerning original sin and 
 "justification.^' 
 
 " I profess, likewise, that in the mass there is 
 " offered to God a true, proper, and propitiatory 
 " sacrifice for the living and the dead. And that in 
 " the most holy sacrament of the Eucharist, there is 
 " ti'uJy, really^ and substantially , the body and blood, 
 " together with the soul and divinity of ou^r Lord 
 " Jesus Christ: and that there is made a conversion 
 " of the whole substance of the bread into the body, 
 " and of the whole substance of the wine into the 
 " blood ; which conversion the Catholic Church calls 
 " Transubstantiation. I also confess, that under either 
 " kind alone, Christ is received whole and entire, and 
 " a true sacrament." 
 
 " I constantly hold, that there is a purgatory, and 
 " that the souls therein detained are helped by the 
 " suffrages of the faithful." 
 
MODUS EXCIPIENDI PROFESSION'EM FIDEI. 195 
 
 " Likewise that the Saints, reisrnino: tog-ether with 
 ** Christ, are to be honored and invocated, and that 
 *' they oiFer prayers to God for us, and that their relict 
 ** are to be had in veneration." 
 
 *' I most firmly assert, that the images of Christ, of 
 *' the Mother of God, ever Virgin, and also of the 
 '* other Saints, ought to be had and retained, and that 
 *' due honor and veneration is to be given them." 
 
 " I also affirm, that the power of Indulgences was 
 *' left by Christ in the Church, and that the use of 
 *' them is most wholesome to Christian people." 
 
 " I acknowledge the Holy, Catholic, Apostolic, 
 " Roman Church, for the mother and mistress of all 
 "churches; and I promise true obedience to the 
 " Bishop of Borne, successor to St. Peter, Prince of 
 *' the Apostles, and Vicar of Jesus Christ." 
 
 *' I likewise undoubtedly receive and profess all 
 *' other things delivered, defined, and declared by the 
 *' sacred canons and general councils, and particu- 
 *' larly by the Holy Council of Trent. And I con- 
 •• demn, reject, and anathematize all things contrary 
 " thereto, and all heresies, which the Church has con- 
 " demned, rejected and anathematized." 
 
 " This true Catholic faith, without which none can 
 •' be saved, and which I now freely profess and truly 
 *' hold, I promise, vow, and swear most constantly to 
 " hold, and to profess the same, whole and entire, 
 *' with God's assistance, to the end of my life : and 
 ** to take care to the best of my power, that it shall 
 ** be held, taught, and preached by those over whom 
 *' I shall have authority, or with the care of whom I 
 ** shall be charged, by virtue of my office." 
 
 *' So help me God, and his holy evangely." 
 
 Posted dlcititr d Sacerdote Jlectente Psalmus Mise- 
 rere mei Deus, ut supra, fol. 83. In fine Gloria Patri. 
 Quo finito, dicitur : 
 
 Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. 
 Pater noster, secreto. 
 
196 MODUS EXCIPIENDI PROFESSIONEM FIDEI. 
 
 ?^. Et ne nos inducas in tentationem. 
 
 ^. Sed libera nos a malo. 
 
 '^. Salvum fac servum tuum. 
 
 1?. Deus meus, sperantem in te. 
 
 ?^. Esto ei turris fortitudinis. 
 
 ^^. A facie inimici. 
 
 i^. Nihil proficiat inimicus in eo. 
 
 X^. Et filius iniquitatis non apponat nocere ei- 
 
 v^. Mitte ei, Domine, auxilium de sancto. 
 
 I?. Et de Sion tuere eum. 
 
 jif, Domine exaudi orationem meam» 
 
 ]^. Et clamor meus ad te veniat. 
 
 y, Dominus vobiscum. 
 
 ^, Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 EUS, cui proprium est misereri semper et par- 
 cere, suscipe deprecationem nostram, ut hunc 
 famulum tuum quem excommunicationis catena con- 
 stringit, miseratio tuae pietatis clementer absolvat. 
 Per Dominum nostrum Jesum Christum, etc. 
 
 Deinde. Sacerdos conversus ad profitentem, eum ab 
 h%resi absolvit sequenti forma : 
 
 Misereatur tui omnipotens Deus, et dimissis pec- 
 catis tuis perducat te ad vitam aeternam. Amen. 
 
 Indulgentiam, absolutionem, et remissionem pecca- 
 torum tuorum tribuat tibi omnipotens et misericors 
 Dominus. Amen. 
 
 Ego auctoritate omnipotentis Dei, et beatorum 
 Apostolorum ejus Petri et Pauli, et sanctissimi Domini 
 
MODUS EXCIPIENDI PROFESSIONEM FIDEI. 197 
 
 nostri Papae N. in hac .parte mihi commissa, absolve 
 te a vinculo excommunicationis, quam incurristi per 
 haeresim professam ; admitto te in gremium sanctee 
 matris Ecclesice, et in Sacramentorum ejus participa- 
 tionem; communioni et unitati Fidelium terestituo: 
 in nomine Patris, © et Filii, et Spiritus sancti. Amen. 
 
 Postea dicitur : Te Deum, p, 171. 
 
 ^. Dominus vobiscum. 
 
 ^. Et cum spiritu tuo. 
 
 OREMUS. 
 
 DA, qujBsumus, Ecclesiae tuse, misericors Deus, ut 
 Spiritu sancto congregata, hostili nullatenus in- 
 cursione turbetur. 
 
 Omnipotens sempiterne Deus, qui salvas omnes, et 
 neminem vis perire, respice ad animas diabolica fraude 
 deceptas : ut omni haeretica pravitate deposita, erran- 
 tium Gorda resipiscant, et ad veritatis tuae redeant 
 unitateni. Per Dominum nostrum Jesum Christum, 
 etc. Amen. 
 
 17^ 
 
SHORT INSTRUCTIOIs'S 
 
 FOR THE 
 
 ADMINISTRATION OF THE SACRAMENTS. 
 
 B 
 
 EXHORTATION BEFORE BAPTISM. 
 
 APTISM 15 one of the seven sacraments insti- 
 tuted by our Divine Saviour for the purpose of 
 communicating his grace to the soul of man. It is 
 the first and most essential of the sacraments and 
 absolutely necessary for salvation. "Unless a man 
 be born again of water and the Holy Ghost, he can- 
 not enter into the kingdom of God." Hence it is of 
 the utmost importance that christian parents should 
 have their children presented in due time for the 
 reception of this holy rite, lest, by an unnecessary 
 and imprudent delay, they be deprived of the inesti- 
 mable blessings attached to it. The effects which 
 baptism produces in the soul are most admirable, and 
 cannot be too frequently the subject of your reflec- 
 tions. It is not a mere favor bestowed on man by his 
 Creator, the advantages of which he may enjoy at his 
 pleasure or forfeit with impunity; it is a mutual en- 
 ora^ement, a sacred alliance between God and the 
 soul, which leads him to shower upon us his choicest 
 gifts and obligates us to serve liim with fidelity. By 
 this holv ceremony we are purified from that original 
 guilt which has been transmitted by our first parent 
 
ON THE SACRAMENTS. 199 
 
 to all his postferity and from every other sin that may 
 have been committed before its reception. It imparts 
 to the soul a new and spiritual life which consists iii 
 an intimate union with God by faith, hope and charity, 
 and imprints on it a character which consecrates it in 
 a special manner to his service, and entitles it to all 
 the blessings that have been purchased for us by the 
 sufferings of Jesus Christ. But these graces, as I 
 before observed, require a correspondent fidelity on 
 our part and impose great obligations. "If thou wilt 
 enter life, says our Saviour, keep the commandments." 
 It does not suffice to have been honored with the 
 christian character, or to believe speculatively the 
 truths of revelation ; one of the primary objects of 
 religion is to reform the heart as M'ell as to instruct 
 the understanding. Hence the solemnity of the rite 
 employed by the Church in the administration of bap- 
 tism. The sacred unction by which we are conse- 
 crated to the service of the Almighty, the sign of the 
 cross reminding us of the faith we profess, the various 
 exorcisms in which the evil spirit is commanded to 
 depart from the soul, the white garment presented to 
 us as an emblem of the sanctity of a christian life, the 
 burning taper which represents the light of virtue that 
 should ever shine forth in our actions, all concur to 
 impress upon our minds the important obligation we 
 contract, of renouncins; the wavs of sin and imitatin»; 
 the example of our Divine Saviour. Such are the 
 happy effects of that holy ceremony which you are 
 about to witness. Such are the blessings to be con- 
 ferred on this child and in some degree upon us all, 
 if we invoke them with fervor and sincerity at the 
 throne of grace. May we then derive from this occa- 
 sion the many advantages which it is calculated to 
 impart. May it be for us a time of conversion, or at 
 least of renovation in the practice of duty, that the 
 sacred character which we have received, may prove 
 to us a source of happiness in this life and of endless 
 enjoyment in the life to come. 
 
200 INSTRUCTIONS 
 
 L 
 
 AFTER BAPTISM. 
 
 ET us return our fervent thanks to God for the 
 blessings which he has bestowed upon this child. 
 It has been numbered among the favorites of heaven 
 and associated with the mystical body of Christ. Let 
 us pray that the grace which it has received, may be 
 its protection during life, and guard it securely from 
 all the dangers to which it will be exposed in the way 
 of salvation. It will, indeed, be the safeguard of its 
 innocence and a pledge of eternal happiness, if you 
 who have been charged with its welfare, are solicitous 
 to cultivate these first impressions of virtue. To do 
 this by wholesome instruction, by a religious educa- 
 tion, and particularly by the influence of good exam- 
 ple, is one of the principal duties of a christian parent. 
 Should circumstances require it, the same office de- 
 volves secondarily upon the godfather and godmother, 
 who are the spiritual guardians of the child and are 
 responsible for its instruction in the principles of the 
 Catholic faith. I must not omit to inform you like- 
 wise, that the sponsors contract a spiritual affinitj^ 
 with the child and its parents, which is an impedi- 
 ment to marriage, but they contract no affinity with 
 each other. May you who have assumed this impor- 
 tant charge, be ever mindful of your obligations, and 
 by zealously promoting the salvation of those who 
 have been confided to your care, merit for yourselves- 
 the crown of everlasting life. 
 
ON THE SACRAMENTS. 201 
 
 ANOTHER EXHORTATION 
 
 MORE EXPLANATORY OF THE CEREMONIES USED IN THE 
 ADMINISTRATION OF BAPTISM. 
 
 THE Sacrament of Baptism is an ordinance of our 
 Lord Jesus Christ, by which we are cleansed from 
 the guilt of original sin in which all men are born and 
 by a new and spiritual birth are made children of God, 
 brethren of Christ and temples of the Holy Ghost, 
 with an undoubted right to the kingdom of heaven. 
 The solemnity with which the Church administers 
 this sacrament, though not essential to its validity, is 
 of great importance and should by no means be omit- 
 ted. The principal object of the various rites and 
 prayers which she makes use of, is to draw down the 
 blessing of God upon the person to be baptized, to 
 impress upon our mind the magnitude of the blessings 
 which we here receive and the obligations imposed on 
 us by the Christian character. 
 
 Conformably to the practice of the primitive Church, 
 the person to be baptized is presented by his godfather 
 and godmother as sureties for the fulfilment of his 
 baptismal engagements. The name which they give 
 him on this occasion should be that of a saint, because 
 it is intended to remind him of his having been asso- 
 ciated with the saints of God, and of the exertion he 
 should make to imitate the virtues of his holy patron. 
 The sponsors having asked in his name to be admitted 
 to the faith, that is to be made a christian, in order to 
 obtain everlasting life, various ceremonies are per- 
 formed to prepare the soul for the grace of baptism, 
 such as blowing thrice on the face in contempt of 
 Satan and commanding him to depart, imprinting the 
 sign of the cross, first on the forehead, to signify that 
 we should never be ashamed to make open profession 
 of the faith of Christ, and then on the breast, to ex- 
 press the desire which we should have at all times to 
 obey the commandments of God ; putting into the 
 
202 INSTRUCTIONS 
 
 mouth a grain of blessed salt as an emblem of true 
 wisdom, and of the happy influence of divine grace in 
 preserving the soul from the corruption of sin. Then 
 after repeated exorcisms to expel the evil spirit, the 
 person is conducted from the entrance to the interior 
 of the church, where he makes a solemn profession of 
 the christian faith, and his ears and nostrils are 
 touched with spittle in imitation of our Saviour, when 
 he cured the deaf and dumb man, the priest at the 
 same time saying, ephpheta, "be thou opened," to sig- 
 nify that the senses of the soul should be ever open to 
 the truth and the grace of God. To a solemn renun- 
 ciation of the devil and all his pomps and works, suc- 
 ceeds the unction with holy oil, first on the breast to 
 denote the courage imparted by the Spirit of God, to 
 combat and overcome the enemy of salvation ; then 
 between the shoulders to express the necessity of this 
 same courage and fortitude in supporting the crosses and 
 trials which we must necessarily meet with during life. 
 After a second profession of faith, the sacrament is 
 administered by pouring consecrated water on the 
 head of the person, with the words ordained by 
 Christ : / baptize thee in the naine of the Father, and 
 of the Son, and of the Holy Ghost. The new christian 
 is then anointed on the top of the head with the sacred 
 chrism, as an emblem of the eminent character which 
 he has received, and of his special consecration to the 
 service of God. After this, a white garment is laid 
 upon him, to denote the robe of innocence with which 
 he is clothed in baptism; and lastly a burning light is 
 put into his hand to signify the lamp of faith which he 
 is always to keep burning with the oil of charity and 
 good works, that he may be ever ready to go forth and 
 meet the heavenly bridegroom, and be admitted to 
 that happy nuptial feast which will have no end. In 
 witnessing these ceremonies, by which we ourselves 
 were consecrated to the service of the Almighty, let 
 us recall with gratitude the eminent blessings which 
 he has conferred upon us, and implore the grace of 
 faithfully corresponding to his mercies. 
 
ON THE SACRAMENTS. 203 
 
 EXHORTATION BEFORE CHURCHING. 
 
 N conformity to a very laudable custom, you have 
 come to request the blessing of the Church upon 
 yourself and the child that has been committed to 
 your care. While you return thanks to God for the 
 favors which he has bestowed upon you, let them in- 
 duce you to make a fervent consecration of yourself 
 and your offspring to his holy service. Be careful, 
 both by word and example, to impress upon its youth- 
 ful heart the principles of solid piety, that you may 
 correspond to the views of Divine Providence in 
 placing it under your charge, and may have the hap- 
 piness of seeing your children attentive in their duties 
 to God, and solicitous for their own eternal welfare. 
 You hold a lighted candle in your hand, to signify 
 the good works by which you should express your 
 gratitude to God for the benefits which he has con- 
 ferred on you, and the pious example by which you 
 should lead your children and all around you to the 
 love and practice of virtue. Endeavor to enter into 
 this disposition, and to cultivate it all the days of 
 your life, that you may obtain and enjoy the blessings 
 which I am now about to solicit for you in the name 
 of the Church. 
 
 EXHORTATION BEFORE MARRIAGE. 
 
 MY dear friends, you are about to enter upon a 
 union of which God himself is the author, and 
 which our Divine Saviour has consecrated in a special 
 manner, giving to it a character of sanctity which 
 places it among the holiest institutions of religion. 
 He knew full well the dangers by which we are sur- 
 
204 INSTRUCTIONS 
 
 rounded, and the weakness of our nature, which re» 
 quires a continual encouragement to the discharge of 
 the duties that have been imposed on us. For this 
 reason he has annexed to the worthy reception of this 
 sacrament, peculiar graces which dispose the married 
 couple to respect the sacred engagement which they 
 have formed, and enable them to surmount the various 
 obstacles they may meet with in the way of happiness. 
 The present occasion then is not one of little interest, 
 nor can you view it in any other light than as a most 
 important era in your lives, and most intimately con- 
 nected with your temporal and eternal welfare. Alas ! 
 it but too often happens that the minister of God ex- 
 tends a trembling hand in the performance of the 
 nuptial ceremony. The scene, it is true, is one of 
 unrestrained festivity; but how frequently is the 
 blessing which he imparts, countermanded by the in- 
 visible malediction of him who penetrates the inmost 
 recesses of the heart! How frequently, amid the 
 rejoicings of the world, is the storm of tribulation 
 already gathering over the heads of those who come 
 to this holy alliance with unworthy dispositions ! How 
 diiFerent, we hope, are your prospects. We have 
 reason to believe that your joys are pure and founded 
 on a solid basis, that you have duly prepared your- 
 selves for this important event, and that your hearts 
 are such in the sight of heaven as to draw down upon 
 you its favor and protection. 
 
 With confidence then in the promises of him who 
 condescended to honor with his Divine presence the 
 happy nuptials of Cana, invite him to come and pre- 
 side on this occasion also, to bless the contract you 
 are about to ratify, and to render it by his grace a 
 true emblem of that sacred union which exists be- 
 tween him and his Church, a union of sentiment and 
 action founded in virtue and the love of God. 
 
ON THE SACRAMENTS. 205 
 
 AFTER THE MARRIAGE CEREMONY. 
 
 HAVING been united in the holy bands of matri- 
 mony, give thanks to the Almighty for the 
 favors which he has bestowed upon you. The graces 
 which you have received have been granted for the 
 purpose of animating you in the discharge of the obli- 
 gations which the marriage life imposes, and which are 
 beautifully expressed in these words of the Apostle: 
 **Let women be subject to their husbands, as to the 
 Lord ; for the husband is the head of the wife, as Christ 
 is the head of the Church. . . . Therefore, as the Church 
 is subject to Christ, so also let the wives be to their 
 husbands in all things. Husbands, love your wives, as 
 Christ also loved the Church, and delivered himself 
 up for it, that he might sanctify it, cleansing it by the 
 laver of water in the word of life .... So also ought 
 men to love their wives as their own bodies." Ever 
 mindful of these duties which you owe to each other, 
 and to those with whose welfare you may be specially 
 charged, cherish with solicitude the grace that has 
 this day been conferred upon you ; it will direct you 
 in every difficulty, it will comfort you in the hour of 
 trial, it will be a continual source of peace, of joy, of 
 mutual affection on earth, and a pledge of your eternal 
 and perfect union in heaven. 
 
 EXHORTATION BEFORE MARRIAGE, 
 
 WHEN ONE OF THE PARTIES IS NOT A CATHOLIC. 
 
 HOPE, my dear friends, you have reflected suffi- 
 
 ciently on the importance of the contract, which 
 
 you are about to ratify in the presence of God. The 
 solemn engagement, by which you are to be united, is 
 18 
 
206 INSTRUCTIONS 
 
 not of a transient and momentary nature; it will bind 
 you together during the whole period of your earthly 
 existence: for, "what God hath joined, says the 
 Scripture, let not man put asunder." As nothing but 
 death will be able to dissolve the union that is to exist 
 between you, it is of the highest importance that you 
 should implore at this moment that blessing of Divine 
 Providence, without which you would in vain promise 
 yourselves any real happiness. Whatever may be 
 your present anticipations, whatever the tie of affec- 
 tion that binds you to each other, the time of diffi- 
 culty, the moment of trial must arrive, when all the 
 courage of a «renerous heart and all the piety of a true 
 christian will be requisite to sustain you, to enlighten 
 you, and to protect from the fury of the storm the fair 
 fruits of domestic peace. It is this that awakens a 
 feeling of the deepest interest among those who sur- 
 round you on this occasion, and prompts us all to 
 invoke upon you the favor of the Almighty. May he 
 then extend to you those graces which will be the 
 security of your earthly happiness, and a pledge of 
 your eternal welfare! But for your part, let me 
 entreat you to be ever mindful of the holiness of the 
 matrimonial state, and to animate yourselves by this 
 consideration to a faithful discharge of your obliga- 
 tions. May you never lose sight of those sacred pro- 
 mises which you are about to utter as the basis of 
 your confidence in each other, nor of that mutual 
 ifidelity which you now profess, and which is so strik- 
 ingly represented by the ring which is used in this 
 ceremony as the seal of your lasting and happy union. 
 Let religion direct you in all your actions, and you 
 will not be disappointed in your hopes. It will qualify 
 you to be the support and comfort of each other in the 
 various trials which you will experience, it will pro- 
 mote your happiness here, and prepare you for more 
 permanent enjoyments hereafter. 
 
ON THE SACRAMENTS. 9,07 
 
 EXHORTATION BEFORE COMMUNION OF 
 THE SICK. 
 
 THE duty which you are now going to perform, 
 claims all your attention and devotion. He who 
 has reduced you to this state of infirmity, is come to 
 strengthen you in your sufferings, and enable you to 
 bear them with such dispositions as will render them 
 highly conducive to your eternal welfare. He who is 
 the author of life and death, condescends to visit you 
 in your sickness, and to furnish you with those celes- 
 tial reniedies, which will invigorate your soul and fill 
 you with joy under the most trying evils you may 
 have to experience. What a source of consolatioa 
 for the christian to receive from the Son of God this 
 pledge of his goodness and love ! It is true, he is a 
 God of infinite justice who will render to every one 
 according to his deeds, a God of infinite perfection» 
 who views with horror the least stain of sin ; but his 
 mercies are above all his works, and he assures us 
 that whatever burthen may oppress us, we will always 
 find relief and refreshment in his bouniiless charity. 
 **Come to me, all you that labor and are heavy 
 laden, and I will refresh you." *'I am the living 
 bread, that came down from heaven; if any n»an eat 
 of this bread, he shall live for ever. ... He that eateth 
 my flesh, and drinketh my blood, abideth in me, and I 
 in him, and I will raise him up at the last day." 
 Welcome him therefore to your bosom with those 
 sentiments of faith, humility, confidence and love, 
 which will prepare your soul for the abundant recep- 
 tion of his graces. You will receive that same Divine 
 Saviour who was crucified on Mount Calvary for the 
 sins of the world, who ascended into heaven and is 
 now seated at the right hand of God. Hutnble your- 
 self in the presence of his incomprehensible majesty, 
 exclaiming in the words of the Psalmist, "What is 
 
208 INSTRUCTIONS 
 
 man, O Lord ! that thou art mindful of him, or the 
 Son of man that thou visitest him." While you 
 acknowledge your unworthiness that he should enter 
 under your roof, let your heart expand at the contem- 
 plation of his goodness, ardently desiring to be united 
 to him, and to make him the only object of your affec- 
 tions for time and eternity. 
 
 AFTER COMMUNION. 
 
 ENDEAVOR, my dear friend, to set to profit 
 the precious moments, during which the Lord of 
 heaven and earth will deign to abide corporally within 
 you. You possess him who created you, who redeemed 
 you, and who has destined you to a glorious immor- 
 tality. What blessings may you not expect to receive 
 from him after this signal testimony of his incompre- 
 hensible love ? Give vent therefore to the liveliest 
 emotions of gratitude for the incomparable favor which 
 he has bestowed upon you, and while you invite all 
 creatures to join you in praise and thanksgiving, en- 
 treat him to remain with you for ever, to protect you 
 against all your spiritual enemies, to grant you those 
 sentiments of resignation to his holy will, that spirit 
 of penance and disengagement from the things of this 
 life, which will render your sufferings meritorious, 
 and inspire you with confidence at any moment he 
 may call upon you to leave this world. What have 
 you to fear with this heavenly protector at your side? 
 Under his guidance, you may truly say in the words 
 of the royal Prophet, *'though I should walk in the 
 midst of the shadow of death, I will fear no evils, for 
 thou art with me." Let this be the subject of your 
 reflections, and it will prove a source of great conso- 
 lation during life as well as at the hour of death. 
 
ON THE SACRAMENTS. 209 
 
 EXHORTATION BEFORE EXTREME 
 UNCTION. 
 
 OUR Divine Saviour has been pleased in his infi- 
 nite goodness to institute, besides the holy com- 
 munion, another sacrament for the spiritual and cor- 
 poral benefit of those who are dangerously ill. It is 
 that of Extreme Unction, which is clearly pointed out 
 in those words of St. James: "Is any man sick among 
 you ? Let him bring in the priests uf the Church, and 
 let them pray over him, anointing him with oil, in the 
 name of the Lord; and the prayer of faith shall save 
 the sick man ; and if he be in sins, they shall be 
 forgiven him." To receive the graces prepared for 
 you in this heavenly institution, be sorry from your 
 heart for having oifended God who has provided you 
 with so great a comfort in your present state of infir- 
 mity. Every portion of your being calls for support 
 at this moment. Your body and soul are equally in 
 need of the heavenly physician ; the one is reduced 
 to an extreme weakness by the violence of disease, 
 the other has become languid and depressed ; and in 
 this state of dejection you are more than ever exposed 
 to the assaults of your spiritual enemy. To supply 
 these urgent wants is the object of Extreme Unction. 
 It will banish from you the enemy of salvation, and 
 afford you an easy triumph over his wicked sugges- 
 tions; if it be expedient for your spiritual welfare, it 
 will diminish your pains and restore you to health; it 
 will obtain for you the remission of your sins; in a 
 word, it will enable you to persevere to the end, and 
 secure to you the happiness of a good death. Cast 
 your eyes then upon the Cross, [here shew the Cru- 
 cifix,) the image of your crucified Redeemer; enter 
 into the sentiments with which he suff*ered for the sins 
 of the world; endure your illness with patience and 
 •resignation to the will of God, as a penance justly 
 due to your off*ences ; and while I apply this sacred 
 18* 
 
SIO INSTRUCTIONS 
 
 unction to your eyes, your ears and your other senses, 
 implore with a contrite and humble heart the forgive- 
 ness of all those sins, which through any of these ave- 
 nues may have made their way into your soul. 
 
 TO THOSE WHO ARE PRESENT. 
 
 YOU, my dear brethren, v^ho are to witness this 
 solemn ceremony, let your presence be of some 
 avail to our suffering friend. Unite your prayers with 
 those which the Church offers up in his behalf, and do 
 for him what you would rejoice to have done for your- 
 selves, were you in a similar situation. For this pur- 
 pose you may recite the Litany of the Saints, or other 
 prayers according to your devotion. 
 
 AFTER EXTREME UNCTION. 
 
 NOW that you have been fortified by this sacred 
 rite, return thanks to God for the spiritual helps 
 which he has afforded you in your sickness. Let 
 your thoughts be fixed on his infinite mercy and your 
 eternal welfare. Considering yourself entirely dis- 
 engaged from the world, look forward with a tranquil 
 mind to the result of your illness. Raise your heart 
 frequently to God, and whatever may be his holy will 
 in your regard, be prepared to submit to it with sen- 
 timents of perfect resignation. Should your mind be 
 disturbed by the thought of death, remember that God 
 is not only your ju'lge, but a tender father whose love 
 for you is infinite, and should awaken the mo-t lively 
 confidence in his mercy. To obtain the gift of final 
 perseverance, set to profit every moment that is left 
 you, and make frequent acts of faith, hope, love and 
 
ON THE SACRAMENTS. 211 
 
 contrition for your sins, pronouncing occasionally the 
 holy names of Jesus, and Mary, and imploring her 
 intercession with that of all the Saints and Angels. 
 Adore the dispensations of Piovidence, and with the 
 same conformity to its wise decrees that our Saviour 
 manifested in the garden of Olives, say in union with 
 him: "Father, not my will, but thine be done," or 
 with the Psalmist: "Thou hast anointed mv head with 
 oil; anil my chalice which iiiebriateth me, how goodly 
 is it! and thy mercy will follow me all the days of my 
 life. And that I may dwell in the house of the Lord, 
 unto length of days." 
 
 EXHORTATION 
 
 BEFORE THE LAST BLESSING in articulo mortU. 
 
 BY the goodness of God, my dear friend, you hare 
 already received the Sacraments, which were 
 intended to strengthen your soul, and arm you in your 
 last conflict in your journey to eternity. However, 
 that nothng may be wanting to animate your confi- 
 dence, I will now impart to you, by virtue of the 
 faculty which I have received from the Holy See, the 
 Apostolical benediction of his Holiness, with a plenary 
 indulgence, for the full discharge of whatever debts 
 of sin may yet stand against you, and retard your 
 entrance into heaven. Raise your heart to God by a 
 lively faith in the merits of our Saviour Jesus Christ 
 who died for your salvation, and with an entire confi- 
 dence in his mercy and goodness. Ofter yourself to 
 him without reserve, to love him for all eternity; beg 
 of him by an act of sincere contrition to pardon all 
 your sins; accept the penance of death as a punish- 
 ment due to your oifences, and trust in his divine 
 
212 INSTRUCTIONS ON THE SACRAMENTS. 
 
 mercy, that he will now release you from all your sins, 
 and, at the hour of your death, will receive you into 
 the mansions of eternal rest. This will be your hap- 
 piness, if perfectly disengaging your heart from the 
 things of this world, you long with the Apostle "to be 
 dissolved, and to be with Christ." Looking upon this 
 earth therefore as a land of exile, let your thoughts 
 and your sighs be directed to that heavenly country 
 for which you have been created, at one moment ex- 
 claiming with the Psalmist : "Who will give me wings 
 like a dove, and I will fly and be at rest ?" at 
 another, anticipating with joy the blissful scenes of 
 that Jerusalem above, where all tears shall be wiped 
 from 3'our eyes, where death shall be no more, where 
 you will live forever in the secure possession of that 
 happiness which the eye hath not seen, nor ear heard, 
 nor the heart of man hath ever conceived. 
 
TRANSLATION 
 
 or 
 
 A FEW PRAYERS 
 
 IN THE 
 
 CEREMONY OF BAPTISM. 
 
 Si igitur, etc., page 17. 
 
 If then thou desirest to enter into life, keep the 
 ommandments : Thou shalt love the Lord thj God 
 /ith thj whole heart, with thy whole soul, and with 
 ly whole mind, and thy neighbor as thyself. 
 L-Accipe vestem, etc., page 25. 
 
 Receive this white garment, and see thou carry it 
 without stain before the judgment-seat of our Lord 
 esus Christ, that thou mayest have eternal life. 
 I, Amen. 
 
 Accipe lampadem, etc., ibid. 
 
 Receive this burning light, and keep thy Baptism, 
 as to be without blame : keep the commandments 
 f God, that when the Lord shall come to the nuptials, 
 hou mayest meet him in the company of all the 
 laints in the heavenly court, and have eternal life, 
 nd live for ever and ever. 1^. Amen. 
 
INDEX 
 
 ET ORDO PR,^CIPUARUM RERUM, QVM IN HOC RITUALIS 
 CO.VIPENDIO CONTINENTUR. 
 
 DE iis, quae in Sacramento- 
 rum administratione gene- 
 
 raliter servanda sunt, Pag. 5 
 De Sacramento Baptism! rite 
 
 administrando 9 
 
 Ordo Baptismi parvulorum 17 
 De Baptismo adultorum 27 
 Ordo suppiendi omissa super 
 
 baptizatum 29 
 
 Kitus servandus, cum Episco- 
 
 pus baptizat 31 
 
 Benedictio Fontis Baptismi 
 
 extra Sabbatum Pasch.nc et 
 
 Pentecostes, cum aqua con- 
 
 secrata non habetur 32 
 
 De Sacramento Pnenitentiae 33 
 Ordo ministrandi Sacramentiim 
 
 Pcenitentiae 34 
 
 Absolutionis forma 37 
 
 De absolutione ab Excommu- 
 
 nicatione in foro exteriori 38 
 De modo absolvendi a Suspen- 
 
 sione, vel ab Interdicto 40 
 De Sanctissimo Eucharistiae 
 
 Sacramento 42 
 
 Ordo ministrandi sacram Com- 
 
 munionem 44 
 
 De Communione Paschali 47 
 De Communione infirmorum 48 
 De Sacramento Extremae Unc- 
 
 tionis 54 
 
 Ordo ministrandi Sacramentum 
 
 Extremae Unctionis 56 
 
 De visitatione et cura infirmo- 
 rum 63 
 Modus juvandi morientes 67 
 
 Ordo commendationis animae69 
 In Expiratione 77 
 
 De Exequiis 79 
 
 Quibus non liceat dare Eccle- 
 
 siasticam sepulturam 81 
 
 Exequiarum ordo 82 
 
 De Exequiis parvulorum 92 
 De Sacramento Matrimonii 103 
 Eitus celebrandi Matrimonii 
 
 Sacramentum 106 
 
 De benedictione mulieris post 
 
 partum 111 
 
 De benedictionibus regulae ge- 
 ne rales 113 
 Ordo ad faciendam Aquam be- 
 
 nedictam 114 
 
 Benedictio candelarum extra 
 
 diem Purificationis B. M. V. 
 117 
 Benedictio domorum 118 
 
 Benedictio loci 118 
 
 Benedictio domus novae 119 
 Benedictio thalami 120 
 
 Benedictio novae navis 120 
 
 Benedictio communis super 
 
 fruges et vineas 121 
 
 Benedictio esculentorum, prae- 
 
 sertim in Pascha 122 
 
 Benedictio agni Paschalis 122 
 Benedictio ovorum 122 
 
 Benedictio panis 123 
 
 Benedictio novorum fructuum 
 
 123 
 Benedictio ad quodcumque co- 
 
 mestibile 124 
 
 Benedictiones ab Episcopis, vel 
 
SI4 
 
 INDEX. 
 
 aliis facultatem habentibus 
 faciendaj 124 
 
 Benedictio Sacerdotaliumindu- 
 mentorum in genere 124 
 
 Benedictio Mapparum, sive 
 linteaminum altaris 126 
 
 Benedictio corporalium 127 
 
 Benedictio tabernaculi, seu vas- 
 culi pro sacrosancta eucha- 
 ristia conservanda V?S 
 
 Benedictio novae crucis 128 
 
 Benedictio imaginum J. C. U. 
 N., B. M. V. et aliorum 
 Sanctorum 129 
 
 Ritus benedicendi et imponendi 
 primarium lapidem pro Ec- 
 clesia aedificanda, servandus 
 a Sacerdote facultatem ha- 
 bente ab Episcopo 130 
 
 Ritus benedicendi novara Ec- 
 clesiam seu Oratorium pub- 
 licum, lit ibi sanctissimum 
 Missae sacrificium celebrari 
 possit 141 
 
 Ritus reconciliandi Ecclesiam 
 violatam, si nondum erat ab 
 Episcopo consecrata 146 
 
 Ritus benedicendi novum Cce- 
 meterium per Sacerdolem ab 
 Episcopo deleg^atum 150 
 
 Ordo reconciliandi Ccemete- 
 riura violatum, sive Ecclesiae 
 contiguum sit, sive separa- 
 tum, ubi Ecclesia non est 
 polluta 152 
 
 De Processione ad petendam 
 pluviam 154 
 
 Processio ad postulandam sere- 
 nitatem 156 
 
 Preces ad repellendam tempes- 
 tatem 158 
 
 Preces dicendae tempore penu- 
 riae et lamis 161 
 
 mortalitatis et pestis 163 
 
 tempore belli 165 
 
 Processio in quacumque neces- 
 sitate 167 
 
 Preces dicendae in Proccssioae 
 pro gratiarum actione 171 
 
 De Processione in translatione 
 Sacrarum Reliquiarum 174 
 
 Formulae scribendae in libris 
 habendis apud Parochos 174 
 
 Appendix 181 
 
 Formula brevis conficiendae 
 aquae Baptismalis 181 
 
 Benedictio in articulo mor- 
 tis 182 
 
 Modus benedicendi scapulare, 
 et admittendi in Sodalitatem 
 B. Mariae V. de Monte Car- 
 melo 183 
 
 Modus excipiendi professionem 
 fidei Catholicae a Neo-con- 
 versis 191 
 
 Short Instructions for the 
 administration of the Sacra- 
 ments 198 
 Exhortation before Baptism 198 
 After Baptism 200 
 Another exhortation more ex- 
 planatory of the ceremonies 
 used in the administration of 
 Baptism 201 
 Exhortation before Church- 
 ing 203 
 Exhortation before Marriage 
 
 203 
 After the Marriage ceremony 
 
 205 
 
 Exhortation before Marriage, 
 
 when one of the parties is 
 
 not a Catholic 205 
 
 Exhortation before Communion 
 
 of the Sick 207 
 
 After Communion 208 
 
 Exhortation before Extreme 
 
 Unction 209 
 
 To those who are present 210 
 
 After Extreme Unction 210 
 
 Exhortation before the last 
 
 blessing m articulo mortis 211 
 
INDEX GENERALIS. 
 
 Msoiuiio poenitentis in peri- 
 cUlo mortis constituti, pag. 36. 
 forma absolutionis 37. abso- 
 lutio ab excommunicatione in 
 foro exteriori 38. absolutio a 
 suspensione vel interdict© extra 
 vel intra sacramentalem con- 
 fessionem 40. 
 
 .'Jdusvarianim virtutum sug- 
 gerendi moribundis 68. 
 
 Mminisiraiio Sacramento- 
 rum, et quK circa banc genera- 
 liter servanda sint 5. adminis- 
 tratio baptisrai rite facienda 9. 
 Adultus. Baptismus aduito- 
 rum 27. In hisce Provinciis, 
 adulti baptizari possunt eadem 
 forma ac infantes. 28. 
 ^groius. Vide Injirmi. 
 jlgnus. Benedictio agni pas- 
 ehalis 122. 
 
 ^dmentes, quando communi- 
 candi 43. 
 
 jlnima:. Status animarum ut 
 describendus in libro a Paro- 
 chis 179. 
 
 Aqua, qualis esse debeat, ut 
 sit materia apta baptismi 9. 
 Facultas aquae baptismalis bre- 
 viori formula conliciendse Mis- 
 sionariis concessa 32. Brevior 
 formula benedicendi aquam 
 bantismalem 181. Aqua bene- 
 dicta 114. 
 
 B. 
 
 BapHsmns. Hecta adminis- 
 tratio baptismi 9. ejus materia 
 et forma 9. ejus minister 11. 
 ejus patrini 13. ejus adminis- 
 trandi tempus et locus 13. 
 Baptismus parvulorum 11. ejus 
 ordo 17. baptismus adultorum 
 27. administrari potest eadem 
 forma ac pro parvulis 28. bap- 
 tismus ffigroti, seu in casu 
 necessitatis, quomodo admi- 
 nistrandus 25. 29. baptismus 
 plurium eodem tempore quo- 
 modo adminiistrandus 25. bap- 
 tismus quando iterari debeat 28. 
 utrum fieri debeat per infu- 
 sionem, aut per immersionem, 
 aut per aspersionem 10. 
 
 Bapiisierium, quale esse de- 
 beat 1-1. 
 
 Bapiizati, ut describendi sinl 
 in libro a Parocliis 175. 
 
 Belium. Preces dicendce tem- 
 pore belli 165. 
 
 Benediclio. Regulae generaleB 
 de benedictionibus 113. bene- 
 dictio aquae baptismalis 181- 
 aquae lustralis 114. agni pas- 
 chalis 122. annuli 107. cande- 
 larum extra diem Purificationin 
 117. novi ccemeterii 150. cor- 
 poralium 127. novae crucis 12S. 
 domus novae 119. domorum 118. 
 novae ' ecclesiae 141. novoruna 
 
216 
 
 INDEX GENERALIS. 
 
 fructuum 123. sacrarum imagi- 
 num 129. sacerdotaliurn indu- 
 mentorum 124. primi lapidis 
 pro jedificanda ecclesia 130. 
 loci 118. mapparum, seu lintea- 
 minum altaris 126. mulieris 
 post partum 111. novae navis 
 120. novi oratorii 141. ovorura 
 122. panis 123. pixidis 128. salis 
 in baptismo 18. scapiilaris ISS. 
 tabernaculi eucharistici 128. 
 thalami 120. ad quodcumque 
 comestibile 124. super fruges 
 et vineas 121. in articulo mor- 
 tis 182. 
 
 C. 
 
 Cadaver. Quomodo expo- 
 nenda cadavera in ecclesia 80. 
 ubi sepelienda 80. 
 
 Candelce. Benedictio cande- 
 larum 117. 
 
 Caniicum Benedicite omnia 
 opera 101. Benedictus 89. 
 
 Catechumeni, quando, et quo- 
 modo baptizandi 27, 
 
 Catholicorum cum acatholicis 
 matrimonia non benedicenda 
 107. 
 
 CkE.meUrium novum benedi- 
 cendi ritus 150. ordo reconcili- 
 andi ccemeterium violatum 152. 
 
 Comesiibilis cujuscumque be- 
 nedictio 124. 
 
 Communio, quo ritu adminis- 
 tranda 44. de communione pas- 
 chali 47. de communione infir- 
 morum 48. 
 
 Confessarius quas partes ira- 
 plere debeat 34. 35, etc. 
 
 Confesdo peccatorura quali- 
 ter peragenda 35. 
 
 Confessionalis sedes ubi, et 
 qualis esse debeat, 34. 
 
 ConfirmaH ut describendi in 
 libro a Parochis 176. 
 
 Covjvgaii ut describendi in 
 libro a Parochis 176. 
 
 Corporale. benedictio corpo- 
 ralium 127. 
 
 Crux, benedictio novas cru- 
 cis 128. 
 
 D. 
 
 Defandi ut describendi in 
 libro a Parochis 180. 
 
 Denuntiationes faciendae ante 
 contrahendum matrimonium 
 104. ut describendse in libro a 
 Parocho 177. 
 
 Dispensare. modus dispen- 
 sandi super irregularitate 41. 
 
 Dispositio necessaria ex parte 
 administrantis sacramenta 5. 6. 
 et ex parte suscipientis 7. 
 
 Doinus novae benedictio 119. 
 domorum 118. 
 
 E 
 
 Ecclesia violata quo ritu re- 
 concilianda 146. ecclesiae novae 
 benedictio 141. ut imponendus 
 primus lapis in ea asdificanda 
 130. ecclesia, quamvis a sacer- 
 dote benedicta, consecranda est 
 ab Episcopo 146. utrum, etquo 
 ritu simplex sacerdos reconci- 
 liare possit ecclosiam ab epis- 
 copo consecratam 150. 
 
 Episcopus quos ritus servare 
 debeat cum baptizat 31. 
 
 Eucharistice sacramentum 42. 
 quando administrandum pecca- 
 toribus occultis, et amentibus 
 43. non deferendum infirmis ad 
 adorandum 49. 
 
 Excommnnica tio. Ahsohitioab 
 excommunicatione in foro ex- 
 teriori 38. in Ibro interiori 40. 
 
 Exequi(B 79. earum ordo 82. 
 exequiae parvulorum 92. 
 
 Exorcismus in baptismo 21. 
 
 Expiratio. Quid laciendum 
 in expiratione moribund! 77. 
 
 Extrema unctio 54. quibus 
 
INDEX GENERALIS. 
 
 Sir 
 
 administranda aut deneganda 
 55. ordo illam ministrandi 56. 
 unctio ad lumbos, etiam in viris, 
 omittenda 60. 
 
 Fames. Preces dicendae tem- 
 pore famis 161. 
 
 Fideles omnes communican- 
 di, exceptis publice indignis 43. 
 
 Fcetus, mortua matre, utrum 
 baptizandiis 12. 
 
 Forma absolutionis 37. bap- 
 tism! 10. 
 
 Formula describendi bapti- 
 zatos in libro a Parocbis 175. 
 confirmatos 176. conjugatos 
 176. statum animarum 179. de- 
 functos 180. 
 
 Fructus. Benedictio novorum 
 fructuum 123. 
 
 Fruges. Benedictio frugum 
 et vinearum 121. 
 
 G 
 
 Gratia. Processio pro gratia- 
 rum actione 171. 
 
 H 
 
 HcPreiici quando rebaptizan- 
 di 28. 
 
 HymmisTeDewnlll. Veni 
 creator 191. 
 
 Imago. Sacrarum imaginum 
 benedictio 129. 
 
 Impanitcns. Extrema unctio 
 deneganda est impoenitenti- 
 bus 55. 
 
 Indulgentiam plenariara in 
 articulo mortis applicandi mo- 
 dus 182. 
 
 Infirmi quando, et quinam 
 sint communicandi 48. infir- 
 morum visitatio et cura 63. 
 19 
 
 Intentio, seu potius attentio 
 adhibenda est in Sacramento- 
 rum admin is tratione 7. 
 
 Inierdictum. Quomodo quis 
 absolvatur ab interdicto 40. 
 
 Interrogationes faciendas a 
 sacerdote in confessione 35. 
 
 Irregidaritas. Quomodo quis 
 absolvatur ab irregularitate 41. 
 
 Jacvlatori(B suggerendae mo- 
 ribundis 68. 
 
 Jejunium ante communionem 
 quando sit necessarium in infir- 
 mis 49. 
 
 Lapis primarius pro ecclesia 
 sedificanda 130. 
 
 Libri necessarii ad rectam 
 sacramentorum administratio- 
 nem 7. libri habendi a Parocbis 
 ad varia personarum genera 
 describenda 174. 
 
 Linteamen. Benedictio lin- 
 teaminum altaris 126. 
 
 Litanies, sanctorum 134. lita- 
 niae pro moribundis 70. 
 
 Locus administrandi baptismi 
 13. loci benedictio 118. 
 
 M 
 
 Mappa. Mapparum altaris 
 benedictio 126. 
 
 Mater, vide Pater. 
 
 Materia baptismi 9. 
 
 Matrimonium sacramentum 
 103. ritus illud celebrandi 106, 
 matrimonia catholicorum cum 
 acatholicis non sunt benedi- 
 cenda 107. 
 
 i)/mis/«r baptismi 11. 
 
 Modus absolvendi a suspen- 
 sione et interdicto 40. et dis- 
 pensandi super irregularitate 
 41. benedicendi scapulare, et 
 
 \ 
 
218 
 
 INDEX GENERALIS. 
 
 admittendi in sodalitatem B. M. 
 V. de monte Carmelo 185. ex- 
 cipiendi professionem fidei a 
 neo-conversis 191. 
 
 Monatra utrurn baptizari de- 
 beant 12. 
 
 Moribundus. Quid agendum 
 in expiratione moribundi 77. 
 
 Morientes juvandi ratio 67. 
 
 Mortalitas. Processio tem- 
 pore mortalitatis 163. 
 
 Mulier. Benedictio mulieris 
 post partum 111. 
 
 N 
 
 Navis novae benedictio 120. 
 
 Nomina baptizati, et suscep- 
 torum notanda in libro baptis- 
 mali 26. 
 
 O 
 
 Oleum sanctum, seu infirmo- 
 rum 54. olea sacra, seu cate- 
 chumenorum, requisita in bap- 
 tismo 14. 
 
 Omissa qnomodo supplenda 
 super baptizatum 29. 
 
 Oraiorium novum benedi- 
 cendi ritus 141. 
 
 Ordo ad faciendam aquam 
 benedictam 114. ordo baptismi 
 parvulorum, qui idem est pro 
 adultis 17. exequiarum 82. 
 administrandi sacram commu- 
 nionem 44. sacramentum pceni- 
 tentiae 34. extremam unctionem 
 56. reconciliandi ccemeterium 
 152. sepeliendi parvulos 92. 
 supplendi omissa super bapti- 
 zatum 29. 
 
 Ovum. Benedictio ovorum 
 122. 
 
 Panis benedictio 123. 
 Parentes infantis baptizati, 
 de quo admonendi 26. 
 
 Parochus quos libros habere 
 debeat 174. quid agere debeat 
 ut obtineat observantiam prae- 
 cepti communionis paschalis 
 47. ejus partes in administra- 
 tione Eucharistioe 42. matri- 
 monii 103. extremae unctionis 
 54. ejus debitum erga infirmos 
 63. et circa sepulturam defunc- 
 torum 79. atque in exequiis 81. 
 
 Parvuli utrum in utero bap- 
 tizandi 11. eorumbaptismus 17. 
 exequiae et sepultura 92. 
 
 Pater, et Mater utrum bap- 
 tizare queant propriam pro- 
 lem 11. 
 
 Patrini, seu Susceptores bap- 
 tismi quot, et quales esse debe- 
 ant 13. de quo admonendi a 
 Parocho 26. 
 
 Pauperes gratis sepeliendi 79. 
 
 Peccatorcs occulti quando 
 communicandi 43. 
 
 Penuria. Preces dicendas 
 tempore penuriae 161. 
 
 Pestis. Processio tempore 
 pestis 163. 
 
 Pixidis ad eucharistiam con- 
 servandam benedictio 128. 
 
 Pluvia. Processio pro pluvia 
 impetranda 154. 
 
 Pcenitentice sacramentum 33. 
 ordo illud ministrandi 34. quales 
 pcenitentiae injungendae a sacer- 
 dote in confessione 36. 
 
 Preces ad repellendam tem- 
 pestatem 158. dicendae tempore 
 penuriae, et lamis 161. in lita- 
 niis tempore belli 165. in pro- 
 cessione pro gratiarum actione 
 171. 
 
 Processio ad petendam plu- 
 viam 154. ad petendam sereni- 
 tatem 156. tempore mortalitatis 
 et pestis 163. in quacumque 
 tribulatione 167. pro gratiarum 
 actione 171. in translatione re- 
 liquiarum 174. 
 
 Professio fidei. Modus illam 
 excipiendi a neo-conversis 191. 
 
INDEX GENERALIS. 
 
 219 
 
 Professio fidei catholics, an- 
 glice 193. 
 
 Psalmus Ad Dominum cum 
 tribularer 144. Beati immacu- 
 lati 94. Cantate Domino can- 
 ticum . . . laus 97. De profun- 
 dis 82. Deus misereatur nostri 
 156. Deus nosterrefugium 165. 
 Domine ne in furore tuo arguas 
 me 163. Domini est terra 98. 
 Dominus regit me 161. Ecce 
 quam bonum 187. Exaudiat 
 te Dominus 167. Fundamenta 
 ejus 140. Lsetatus sum in his 
 145. Lauda Jerusalem 158. 
 Laudate Dominum de cnelis 96. 
 Laudate Dominum in Sanctis 
 ejus 98. Laudate Dominum 
 quoniam bonus 154. Laudate 
 pueri Dominum 93. Levavi 
 oculos meos 144. Magnus Do- 
 minus et laudabilis 186. Mise- 
 rere mei Deus 83. Nisi Domi- 
 nus ffidificaverit 139. Quam 
 dilecta 131. Qui habitat in 
 adjutorio 168. 
 
 Pueri non communicandi qui 
 eucharistiae cognitionem nun- 
 dum habent 44. 
 
 R 
 
 Recondliare. Ritus reconci- 
 liandi ecclesiam violatam 146. 
 et cffimeterium violatum 152. 
 simplex sacerdos, ad id delega- 
 tus, potest reconciliare eccle- 
 siam ab episcopo consecratam 
 150. 
 
 RrgulcB generales de benedic- 
 tionibus 113. 
 
 ReLiquice. Insigniumreliquia- 
 rum translatio 174. 
 
 Requisita varia in adminis- 
 tratione baptismi 14. 
 
 Ritualis liber semper haben- 
 dus secum in administratione 
 sacramentorum 7. 
 
 Ritus benedicendi, et impo- 
 
 nendi primarium lapidem pro 
 ecclesia sedificanda 130. bene- 
 dicendi novam ecclesiam et 
 oratorium 141. reconciliandi 
 violatam 146. benedicendi no- 
 vum ccemeterium 150. cele- 
 brandi matrimonium 106. 
 
 S 
 
 Sacerdotalium indumentorum 
 benedictio 124. 
 
 Sacramentum. Quae genera- 
 liter servanda sint circa sacra- 
 mentorum administrationem 6. 
 sacramentum baptismi quo- 
 modo rite administretur 9. 
 sacramentum eucharistioe 42. 
 peccatoribus occultis, et amen- 
 tibus quando administrandum 
 43. sacramentum poenitentiaeSS. 
 ordo illud ministrandi 34. sacra- 
 mentum extremae unctionis 54. 
 quomodo, et quibus adminis- 
 trandum 55. ordo illud minis- 
 trandi 56. sacramentum matri- 
 monii 103. ritus illud cele- 
 brandi 106. 
 
 Sal requisitum in adminis- 
 tratione baptismi 15. benedictio 
 salis pro baptismo 18. pro aqua 
 lustrali 114. 
 
 Scapularis benedictio 188. 
 
 SepuUura. Quid observan- 
 dum in sepultura mortuorum 
 79. quid in sepultura parvulo- 
 rum 92. pro mortuorum sepul- 
 tura prohibitum quidquam pa- 
 cisci, aut tanquam pretium 
 exigere 79. quibus non liceat 
 dari ecclesiastica sepultura 81. 
 
 Serenitas. Processio pro im- 
 petranda serenitate 156. 
 
 Siinoma> etiam suspicio vitan- 
 da in sacramentorum adminis- 
 tratione 7. 
 
 Sodalitas B. M. V. de monte 
 Carmelo. Modus in illam ad- 
 mittendi 185. 
 
220 
 
 INDEX GENERALIS. 
 
 Supplenda omissa super bap- 
 tizatum 29. 
 
 Susceptores. Vide Patrini. 
 
 Suspensio. Quomodoquis ab- 
 solvatur a suspensione 40. 
 
 Tabemaculum eucharistiae 
 quale esse debeat 43. ejus bene- 
 dictio 128. 
 
 Tempestas. Preces ad repel- 
 iendam tempestatem 158. 
 
 Tempus administrandi bap- 
 tisrai 13. 
 
 Thalami benedictio 120. 
 
 Translatio reliquiaruin insig- 
 nium 174. 
 
 Tnbulatio. Processio in qua- 
 cumque tribuiatione 167. 
 
 U 
 
 Unctio ad renes, etiam in 
 viris, omittenda 60. 
 
 Vasaila olei sacri qualia esse 
 debeant 14. 
 
 Vestes adhibendae in adminis- 
 tratione sacramentorum 6. 
 
 Viaticum quando, quibus, et 
 quomodo administrandura 48.. 
 
 Vinearum et frugum bene- 
 dictio 121. 
 
 Visitaiio infirmorum 63. 
 
 EXPLICIT INDEX 
 
 K, 
 
 ¥ 
 
GENERAL LIBRARY - U.C. BERKELEY 
 
 11 
 
 BDDDSlb3Q2