v^ IMAGE EVALUATION TEST TARGET (MT-3) /. ^ A^: 1.0 I.I 150 ""^ 2.2 zg H..I ,_8 11.25 III L4 i 1.6 V] 7] o\ o^. V ^^^J^j" /m w w "■w^ '% / Photographic Sciences Corporation ^-^u 23 WEST MAIN STREET WEBSTER, N.Y. 14580 (716) 872-4503 «♦' CIHM/ICMH Microfiche Series. CIHM/ICMH Collection de microfiches. Canadian Institute for Historical Microreproductions / Institut Canadian de microreproductions historiques Technical and Bibliographic Notas/Notaa techniques et bibliographiques The Institute has attempted to obtain the best original copy available for filming. Features of this copy which may be bibliographically unique, which may alter any of the images in the reproduction, or which may significantly change the usual method of filming, are checked below. EZ5 D D D D n D Coloured covers/ Couverture de couleur I I Covers damaged/ Couverture endommagie Covers restored and/or laminated/ Couverture restaur^ et/ou pelliculie r~~| Cover title missing/ Le titre de couverture manque I I Coloured maps/ Cartes gAographiques en couleur Coloured ink (i.e. other than blue or black)/ Encre de couleur (i.e. autre que bleue ou noire) I I Coloured plates and/or illustrations/ Planches et/ou illustrations en couleur Bound with other material/ Relii avec d'autras documents Tight binding may cause shadows or distortion along interior margin/ La re liure serrie peut causer de I'ombre ou de la distorsion le Ic/ig de la marge intirieurs Blank leaves added during restoration may appear within the text. Whenever possible, these have been omitted from filming/ II so peut que certaines pages blenches ajouties lors d'une restauration apparaissent dans le texte, mala, lorsque cela itait possible, ces pages n'ont pas iti filmtos. Additional commonts:/ Commentaires supplimentaires: L'Institut a microfilm* le meilleur exemplaire qu1l lui a iti possible de se procurer. Les details de cet exemplaire qui sont peut-Atre uniques du point de vue bibliographique, qui peuvent modifier une image reproduite, ou qui peuvent exiger une modification dans la mAthode normale de filmage sont indiqu6s ci-dessous. V tc I I Coloured pages/ Pages de couleur Pages damaged/ Pages endom magmas □ Pages restored and/or laminated/ Pages restaur^es et/ou pelliculies E Pages discoloured, stained or foxed/ Pages d^colories, tacheties ou piqudes Pages ditachdes Showthrough/ Transpaj'ence Quality of prir Qualiti inigale de I'impression Includes supplementary materit Comprend du materiel supplimentaire Only edition available/ Seule idition disponible ["71 Pages detached/ FT] Showthrough/ r~? Quality of print varies/ rn Includes supplementary material/ r~n Only edition available/ D Pages wholly or partially obscured by errata slips, tissues, etc., have been refilmed to ensure the best possible image/ Les pages totalement ou partiellement obscurcies par un feuillet d'errata. une peiure, etc., ont iti fiim^es A nouveau de faqon d obtenir la meilleure image possible. T P o ft b tl si o ft si o T si T v« IV di ei b< ri n nr This item is filmed at the reduction ratio checked below/ Ca document est film* au taux de reduction indiqud ci-dessous. IPX ^AX 18X 22X n \ m I I I I \ \ I 26X 30X 12X 16X 20X 24X 28X 32X Th« copy fllm«d hare has baan raproducad thanks to tha ganarosity of: L^islature du Quebec Quebec L'axamplaira filmA fut raproduit grAca k la gAnirositi da: L^islature du QuMec Quebec Tha imagas appaaring hara ara tha bast quality possibia considaring tha condition and lagibiiity of tha original copy and in Icaaping with tha filming contract spacif icationa. Laa imagas suivantaa ont M raproduitas avac la plus grand soin, compta tanu da la condition at da la nattatA da l'axamplaira filmt, at an conformity avac las conditions du contrat da filmaga. Original copiaa in printad papar covars ara flimad baginning with tha front covar and anding on tha laat paga with a printad or illustratad impraa- sion, or tha bacic covar whan appropriata. All othar original copiaa an flimad baginning on tha first paga with a printad or illustratad impraa- sion, and anding on tha last paga with a printad or illuatratad imprassion. Las axamplairaa originaux dont la couvartura an papiar aat imprimte sont f ilmis 9n commandant par la pramiar plat at an tarminant soit par la darnlAra paga qui comporta una amprainta d'Imprasaion ou d'illustratlon, soit par ia sacond plat, salon la caa. Tous laa autras axamplairaa originaux sont filmis an commandant par ia pramlAra paga qui comporta una amprainta d'imprassion ou d'illustratlon at an tarminant par la darnlArs paga qui comporta una talla amprointa. Tha last racordad frama on aach microficha shall contain tha symbol -^»> (maaning "CON- TINUED"), or tha symbol V (maaning "END"), whichavar appiias. Un das symbolaa suivants apparaTtra sur ia damlAra imaga da chaqua microficha, salon la caa: la symbols — *> signifia "A SUIVRE ", ia symbols V signifia "Fll^ '. Maps, piataa, charts, ate, may be filmad at diffarant raduction ratios. Thoaa too larga to ba antiraiy included in cntf axpoaura ^ filmad baginning in tha uppar iaft hand co* ar. iaft to right and top to bottom, aa many framaa as raquirad. Tha following diagrama llluatrata tha method: Laa cartea, planchaa, tableaux, etc., peuvent Atre filmAa A dee taux da rAduction diff Arants. Lorsque le document est trop grand pour Atre reproduit en un seul clichA, il est filmA A partir da I'angia aupAriaur gauche, de gauche A droite, et de haut en baa, en prenant le nombre d'images nAcessaire. Las diagrammas suivants iliustrent la mAthoda. 1 2 3 1 2 3 4 5 6 JOANNIS GEESOM, DOCTOKIS ET CANCELLAEII PARISIENSIS JOSEPHINA, CARill HEROICO DECANTATA, DUODECIM II MARIANOPOLI : EX TYPOGRAPHIA PLINGUET ET LAPLANTE, 1 859. t / JOANNIS GERSONII, DOCTORIS ET CANCELLARII PARISIENSIS JOSEPHINA, CARil HEROICO DSCAimi, duodeoim; LIBROS CONTINENS. T_.I"BIT.T> I^RIMXJS. rust materiem carniinis expositam, non Mnsani, ut ethcnici poettc, iiivocat aiictor, sed indirecto Verbiim feternura. AdniJnitus ab Anrrolo, fiifrit in ^Eiryptum Joseph ciuii Maria et paeroJesu. Ciiristianiis eleganter describitur sub Peregriiii fiour-i.... Mutiii viatoruin seriaooes Clari inartyres sub Antiocho rege. Chire Joseph, Josephina tuo pro nomine carmen Narrat, ut is Meraphim, septem iUic conficis amies • Nazareth inds redis iibi tu cum conjuge casta ' Et Jesu conversaris, dans membra labori : 4 5 Rit^ prius despoiisata cum virgine nubis ; Visitat ilia suam sobrinam, ventre Joannem In matrifl purgans primaevi labe venerii ; Messiam natum cum matre secundns adoras, Octavoque die po8t circumoiditur ille : 10 Ac orientalis Magus persolvit honores Divinos, te necnon admiiante Mari^ : Hunc Domini juxta legem tu sediilus otters ; Inventum templo gaudes ; et morte baata, Assistente diem supremum claudis Jesu Cum Maria: victo demum Serp«nte maligno, Mens abit ad Kuperas sedes pernice volatu iEtern^ vita) requie fruitura beatsD. Fontem sueverunt veterea celebrare poetaj Sacratum Musis, Parnassi moule sub ortum 20 Quem pes fodit equi. Sed Christinosmet habomiis Cultores alium moatem fontemqiie, liquores Cuius f^unt alii ; Masas quibus altera vaK est. Scilicet Eeterni Verbum Patris. Exilit hic fons Vertice de summo coeli, puroque meatu Juo-iter emaiiat veniens e sede superna, Montibus seternis. Musas noii curat agrestes QuJB mortale sonant, quae noxia carmtna texunt, Atque sonis vanis mulcentia corporis aures ; Nee dant ardentem sedare sitim, sed adurunt 30 Potantum assidue meilitis corda venenis. Fons noster nitidus sapidisque salutifer undis, Quem super irradiat divinus luce perenni Sol, necnon speculi vice monstrat mania terrse, Pura tamen lux haec hebetans diverberat omnom Visum mortalem veluti sol materialis Lucidior tuitus obscurat nicticoracis. i Multa videre tameh, Fidei medlante byrillo, Concessum nobiw apnigrririte, voceque certA Mira lo juar. Facias spectanti quatuor offert 40 Fons hie, ut RpecuhB qiiOGdarn, Sic Ezechielis Visio dat vultus animalibus esse qualernos ; Quatuor ancillis facies Sapieritia douat ; Sensus bis biuos veiborum nam monstrat in uno Littera gesta docet lectorem, credere quisque Ex allei^oriti quid debeat hoc aperitur : Morali sensu qu;E sint faoienda patescit ; ' Quo sit tendendum nobis anagogia monstrat. At sensus illos cmnes Ecclesia debet Pandere sancta gregi fideli Christicolarum. 50 Hi penetrant aures mentis dnlcore latenti ; Tetralogo siraul ac uno sermone loquentes. Principio fons hie peifudit mysticus Adam ; Post terris iegitur fiuviis iluxisse quaternis, Irrigat et totum rivis felicibus orbem. ** Te torrente replet fecundiiis, o studiorum Alma parens parisinorum Tu major Athenis, Major et Egypto, paris expers. Nulla profecto Alterius tua devincunt prajcepta Lyccei. Sola cares monsti is errorum ; dogmata pura 60 Sunt tua ; nee Fidem, nee mores polluit ullum.'' Relli^ osus homo quidam h^c nutritus in urbe, Gratia cui nomen, cognomen et advena fecit, Hunc juxta fontem, viridante in cespite ripa?, Fructifers sub ligno membra locavit, More suo iinire viae fastidia queerens, Oreque cordis aquas fontis gu^tare beati, Dulce refrigerium contra tentaminis sestum. Esse peregrinus signis erat agnitus aptis : 6 A dexiro larctus dependet sacculus arrno ; 70 Pileolus caput iiilorisum tej^it orbicularis, Quo nocuos ^ se soles dopellat ot imbres. Ante teres baculus peregriiii sustinet artus, Ferrea cui cuspis ; munitur fiurra cothurno. SciUurr> lucva gerit, sapliiro ca3lo ve sereiio Concolor. Hie auro septem racliare planetas Inspiceres : medio pi3iinatuni cor velut ignis Emicat, ao rutilo Than pricsignatur in auro. JE;tat in oris, Vult libertatem patriae te quoBrere ccelo. 90 Hoc Moses, hoc ipse Levi; dum nomina Gersoii Dant primogenitis, aliis signare videntur. Hajo exempla docent ; sed quod Deus accola terras^ Venit in has fieri nihil hoc hortamine majus Quod te terrigenam ca^lestia qua)rere cogat." Ergo Fides cum corda f\o vult carmine dici, Quomodo deflecti nostrro regionis ad ima Atque Deus claudi voluit sub ventre MarijB ; Quam natum Joseph Memphim deferre peregre Jussus, ubi septem fugitivus conficit annos ; 100 Inde relatus (Quis credat ?) fit subditus ultr(> Velat^ facie quern mens cselestis adorat. Donee Josephum mors ofRciosa peremit." Rellisfiosus homo gaudet, symphonia bland© Arrectas subitd vocis cum verberat aures. Obstupuit mirans : timet ; at suetudo timorum Expellit. Patulas dictis accommodat auree, Mentibus ac imis pius exaudita reponit, Quatenus aut reftrat sodalibusore fideli, Iiiserat aut chartis. Supplex prius inhoat orans : 110 " Alme Joseph, patriarcha sacer, pro cujus honore Nostra canit vox ; tu, bona virgo Maria, Tu, Jesu pie, vos tres, tristibus accola terris ' Una domus quondam, quos nunc immensa beatos CffiJica regna locant, vobis accepta camanoe Sit nostrsD pietas, qua?, nee pra3judica vero, Nee sancttE Fidei contraria, multa suadet Consona prudenti rationi, toUere corda Queis discat codIo peregrinus, despicere ima. Quare fiigana capiat Joseph cum prole piaqne 120 Conjnge nunc animus tibi fert expromere, lector. Membra Joseph somno recreans defessa labore, Corde vigil, jussum quod nuntiat Angelus, audit. *^ Nunc age, surge, Joseph, fili David ; acuipe matrem Cum nato ; fuge, neu tardes ; degypiia rura Festinus pete ; nam puerum truv quaeret Herodes Perdere. Pro pietas ! Loxat tremefactus et horrens Mox gravicjs artus : humili strato exilit, atque Virgineum sponsae thalamum maestissimus intrat, Forte Maria suum Jesum, quem somnus habebat 3 30 In cunis, vigili cura devota fovebat. Ut sponsum vidit cui non mos nocte venire : ^* vir, conclamat pueri praesaga malorura, 8 Ecquid id est ? Quid hrbes ? Quae te fert sors ? Rogo, pande. Eheiij surge statim, puerum caps : quaeritur iUe Tradendas morti. Per reges dirus Herodes Se dolet illusum. Propera ; niodo uuutius alto Demissus coelo jussit, nee fiugo, repenle Demigrare." Ti^i tunc anifni quid, virgo, fuisso Crediderim ? Pauper, simplex, eui^a receuter, 140 Et juveuis, trepidansque, domi cotisueta mauere, Nescia praesertim regionum, hiudguara viarum Quas tua planta timeiis nondum c;:loaverat u.iquam^ Haecce, Maria, dolens exaaiis verba Jubenti Mox coufi lens tu Dotniuo, qui significabat Per sponsam fieri sic, pares m^ute libeuti. Compiosis mauibus, lacrimasque per ora volutans, Flectis utrumqae genu cari ant-? incunabala uati Procurnbens hamilis. Stupid ) fixoque paruaiper Ha3rL3 intuitu ; quern contemplati be^iigne 150 Plurinia corde gemi??. Tandem prorumpis amaro Suspiransanimo : ^^ Quid, amor mjus, o tener mfans, Ac uteri dilecte mei ? Q lii ta ? Quid ai>"3in is Iste tuus custos et ego ? Q ja parte feremur ? Qua tibi, nate, pi'et ^ia ? Da lii a signi'icasti, O Gabriel, illi Dominum patris esse daturum Sedes Davidis, regnaturumqne per cevum Omne dome Jacob. Ubi nunc promissio facta ? En it in exilium ! Fiendi, charissima conjux, Non est tempus, ait Joseph, sed diffugiendi, 160 Parendique D.^i jussis. Qui dax, via, vita est, Nobiscum puerum, ni.ihi crede, reducet." Excitus his infans, oculisque serenus apertis, Jocondo visus risu cognoscere matrem. Tunc animum matris sensus constrinxit amoris T i 1 ff 4. T 4. 9 Vere virgineum, non de praesente tenelli Infantis tantum, verum qnoque sorte futurd, Et gladii mucro pertraasiit intima cordis. Mox ruit iti faciem pueri '. " Suavissime fili, Acrius exclamat singultans mater, abire 170 Et migrare statim, iiotos, patriamque domumque Linqiiere nos Djtninus cogit justusque boiiusque. Arrides ! Flemus vero nos. — Nostra voluntas Non fiat, verum Domiai, charissima conjux, Inquit vir Joseph. Lacta, cunisque repone Infantem pannis involvens. Noster asellus A me sternetur gerulus puerique tuique." Obsequitur geriitrix. Confestim noctis in umbrd. Aufugiunt ; pedibus sanctus timor addidit alas, Ostiolis post se clausis ; nullasque salutes 180 Nee dilecta vale pariter vicinia cepit. Mirius an tu conspicies spectacuia, frater, Inter mira ? Mihi die : an fuit, ac erit unquam Asperior casus quo comoiiseratio major Menie recordantis moveatur? Nam lacrimarum Ex oculis possit quisquam non mittere fontem Dum videt astrorum terroeque migrare coactum E propriEl regions Deum regem omnipotentem, Et qui dat vitam cunctis, non vivere posse Quin lateat, fugiat mortalis priacipis iram, 190 Quem, sicut fecit, sic quit demittere morti ? Ergo propter quem fiunt hsec, compatiare. mirum ! Deus est fugitivus, et advena pro te ; Virgo tenella, Joseph gravis annis, vixque bimestris Infans percurrunt piasdura viarum ! Et requiem quGBris tibi qui sectator es ejus !" Sat procul exierant a Nazareth haud sine multo 10 tJontinuoque metu neu quis sentiret euntes, Vel pede tantis per resonante, aut brachia matris Inter vagitu pueri, vel tunc vigilantum '200 Oecursu, vel ruditu spatiantis aselli, Vel demum catuli, vel grandis voce molessi. Vertice monticuli faciem conversa retorsit Virgo suarn, simui ipse Joseph devotus ; uterque Substitit ; inde domum, villain templamque salutant Ilia crimantes, et Domini jussu via csepta tenetur. Nuntia jam solis riitilans aurora decoram Spirabat lucem. Virgo doctissima legis Humano partim studio, partimque superno Largius afflatu dedit has (fas credere) voces : 210 " Magnilico te, summe parens, spes una salutis Certa mea?. Mihi magna potetis, agno.-co, dedisti : Grata fatebor enim ; memori jugique repostum Corde gerens, ancilla humilis, parebo jubenti : Per mediam quamvis umbram sit mortis eundum, Quod, Deus, es mecum, minime formido movebit, Et tu, mi Jesu, quern Spiritws almus obumbrans Ex utero conformavit. Te, Sara, virumque, Te Jacob, Joseph, Judith, Esther, teque Susanna, Salvavit Dominus, qui lectam per mare plebem '220 Traduxit, rexit bis per deserta locorum Vicenis annis ; cui cobH praebiiit escam, Et cujus vestes non trita? tempore tanto. O Deusomnipotens, bone, q lid quod tu Danielem, Et David servum dilectum praeripuisti, Cum rabidus rueret, rugientis ab ore leonis ? Quid quod per corvos pavisti dulcis Eliam ? Dux a te datus est Raphael aliquando Tobise ; Dux Judaeorum Michael, exercitus omnis ir t !/ i Certa Fides, spes firma, Dei dilectio prudens, Sobria, justitia pollens, super omnia fortis. Quid quod divinas legis, tu Virgo, canora 320 Dulcisonos poteras hymnos cum voce referre, In non parva viae solamina, cantica Sion ; Nam simul his typice poteratis vocibus uti. Esto peregrinis nobis cantabilis, alma Lex Domini, rele^ js quae dura viainim ; 14 Nam citius tristes abeunt per inania curaj. Caniiiria duin divinus amor modulatur amoena. Eriifo, mens, rniseris his terfi^ ad vena, psalle Diviiia»u legeai^ sis odis dedita saiictis. Noil eri,s omaiiio ta carcere libera tristi, 330 Sed ca^'o poteris positam reputare sereno. Corde pio, Ciiristi cultor, per-syepe revolve Qua? coiijux cum conjuge casta veiba referre Cur,ibal per iter, solabatarque laboretn ; Atquo rnodo quodain Sanctorum gaudia pectus Tentabunt meditans. Erat hacc o qiiam via felix ! Jungito bianditJas pueri ; formosus et ipse Jocuiidus solo aspectu tnste omne fugabat. Addideris qua? pruebebat solaraina Jesu Omais tunc natura, sibi quam prsememorabat, 340 Ac hominis primi ielix Hiatus, omnia qoaudo Ejus erant pedibus subjecta, vagasque volucres, Et pisces muti, varia) multicque ierarum Qua) speci ^s hoc imm.niso super orbe morantur. Ha3L*,ce redundabant certe ->o!annina vultu Ex pueri laito ; sic exhilarabat uirumque. Noa liujuscemodi Jesus equidem imperic uti Suevit ; sed tamen hoc fuit interduin usus, ut illo Est usus, solus cum quadraginta diebus Noctibus et totidem legit ur mansisse ferarum 350 Desertis, ratioiialis cujus libet expors Entis. Nulla ferox nocuit tunc bestia dente, Unguibus aut rostro mordaci : tutus ab unde Justitiae dono quara Adamus primus habebat Ante suum casum quantlo sine conjuge vixit Sic patrare docet nos Paulus apostolus ilium Virtutes multas qui firma pra?ditus ataue 1» ii^st coustaiite fide, cujus cor llajTrat amore Divirio. Haiicce filera frmam qui habet omnipotens est. Dicat moiiliculo : ^' d 360 Ii e f-eue I'tjctjclito, Inqne arebit justsa sequ.-^mlo. t nare piojicito. Ut Deiis e.st linis re rum qaas ipst* cii avit Curictarum, sic liis m turiis est hutno dais Inferior, parent cui sub luna-ia : qMaie Dum rniuatia- homo, niutetur mantlu.s Oi)oitet Pro meriiis varii.s ju.stoium, tuve m.ilurum, Auctorique suo nm parent cunula c eata, Quando malis picaas viiU reddert-, piicmia justis. Ardet amans spe nixa Fides, ilino die qui>>tus Comsilioqoe suo firraus manet. ut Osni.s ipse 370 A quo reoipit viitiitem, quia juin^tus anore est. Qui.sqais es, an, chri.^ti cultor, vis ducese vilaui Irnmotam, quauiuai paitur natura c»eata, Mundauas inter c uiversaus va.iei.-ttes ? Ha3c triplex in corde luo sit piarinia virtus. Isti jan ^atur sup^; iex oi alio, ju^is. Hmc bonas n sapiens facius dominaberis astris. Quid quod et ip.^e Deus dat si lentat^o surgii, Proventum? Joseph hoc »ut3 imagine no-.>e sciatur. Moctibus est vuhu sibi visa virago minaci 380 Spinosiun exao^itans matjibus de more ilagellum, Verbrtribus duris semper lor quere par;«ta. Ex re nomen habet tribuhUio, serva irernendi Judicis. Haec homi/i im eustos, dux atque probatrix. Multa comes dextris, et mu'ta caterva siidstiis PcBnaruni. Quisnara describere nomina possit ? Contremit ip- e Joseph visu, surifuntque capiili Hirsuti; timor invadjt, vox faucibus haeret. At timor abscedit isc-tisiin, Tuiic, mente recepta ;. 16 "Die, precor ; unde venis ? Quo tendis, qudque moraris ? 390 Ties, inquit, tecum comites habitare meme.ito ; Hffi sunt nempe fides, spes nee non gratia, quae te Triplice de dubio quod quseris certificabunt. Dixit, et extemplo refugit ceufumus in auras Visio. Josephus redit ad se. Nocte fugatd, Vix prim urn terram spargebat luce decora Sol oriens, ambo quando Joseph atque Maria^ Discusso somno, gradiuntur Jimite csBpto. Visa refert MaricD Joseph node inter eundum. Virgo Deum, laudans oculosque ad sidera tollens ; 400 *' Sis benedictus, ait, tentatio cui famuiatur ; A te namque venit quasi summi nuntia regis ; Ad te deducit ; testis spei*. Gratia porro Electas inter docet hanc habitare viantes, Suscipienda piis animis. Tentatio namque Tota est vita hominis, Job judice «ancto. Militat in se ; Nunc cadit, et sargit nunc ; per variosque bonorum Atque malorum ca,>us tandem fine coronat Ultima pasnarum, mors : quse feia terribilisque Corporeos solvit nexus, et vincula carnis, 410 Spiritus ut liber petat alta palatia cceli. Omne procul pellanl patientia fortis, Certa fides, et spes, et veri zelus amoris. Quid mendax fortuna ? Quid inexorabile fatum Ponitur ? Omnia sunt a libertate supremi Deducta arbitrii sapienter et ordine recto. Nee sua libertas peiit huic, nee nostra voluntas, Causarum quia sunt numero, vel in ordine junctae Sed quia ssepe latent cauisse, fortuna vocatur Terris omnipotens, et cjuod dominatur in omnes, 420 Omnia miramur, etrepitiim trepidamus ad omnem. n I At qui supremam Domini cognoverit artem, Is nil miratur, visis effectibus imis, Ni miretur earn res tarn producere viles. Humane doctis aliiid, divinitUvS autem Edoctis aliud solers ars ilia videtur, Et yeluti ratio conversa. Scientia namque Hujus mundi haminum satagit cognoscere rerum Etfecia causas. Contra divinitus ille Qui didicit, summd causa descendit ad imum 430 Elfectum, ducente fide. Res nulla videtur lUi val magis admiranda minisve timenda ; Numquid enim eifectus causa mirabiliores ? Vera refers, uxor, vir ait, sed credita paucis ; Et solet adversus Dominum consurgere clamor Quod labor est justis, et iniqui pace fruuntur. Hoc fit, Joseph, hoc quod pra33entia solum More vident pecudum ; quae sunt ca;lestia, nolunt Cernere per fidei lumen, sperare futura. Adde quod hi solitis natura? legibus horrent, 410 Dicunt quod proprios cursus non deserit imquam, Gratia qua? prossit naturas : quod dominatrix Sit, dux, rectrix ejus, non mente capessunt : Senslbus utuntur .solis, ciim spintualis Nobilior regie quam corpus, sit moderatrix. Continet hiec regie virtutum munera fusa Gratia qua? format, quae dirigit, aptat et ornat ; Bit motus ad agendum, quae miracuia nobis, Naturccque vices variat. Sic gratia dudum Nonne maris rubri velut utre coercuit undas ? 450 Manna piuit patribus ? Perversos terra dehiscens Exhausit, proprias vires suspendit et ignis V' Omnia oxuh nnm^rf^t ? Natun iia quis num( '■~'itia YiCtrix. ?, 18 Ut citharae nervos, plectro moderante, sonoros Aut plus aut minus intensos dare cernimus odas Piversas ; idem facit isto gratia mundo, Carmina dans rebus concentu harmonica miro. Unum finis habet siimmus, solidumque tenorem Postulat ut finis ; moderari caetera debent, Cum sit in humanis cajlestis gratia finis ; 460 Multiplici petit illud gratia ductrix, Confiteor; tentare Deum vult gratia nunquam Quod teiitata nequit natura, hoc gratia suppler, Spemque tibi de te, diim desperaveris, ati'ert. Matris more sues erudit provida natos ; Verbera maUiplicat, patrati criminis uUrix, Justitiffi decus ; ut peccati turpe reforniet ; Aut ut praeservet, duplicat quando que fiagella., Ne fera sit pietas. Quae curans parcere perdit., Exercet justos tentatio pro meritorum, 470 Majori cumulo, et ne gloria vexet inanis. Quae dico tibi, Joseph, haec exempla docebunt. Cum furor Antiochi regis legemque patresque ToUere vesanus tentaret, gratia quot tunc Effecit fortes matresque virosque, tenellos Ac ipsos pueros ? Quot tunc miracula fecit ? Exhorret refugit que sibi natura flagella cruenta, Ardentes que rogos, succensas atque lebetes, Et laceros artus, et mortem denique diram. Visi sunt juvenes septem cum mat re robust a 4S0 Ollas, membrorum cruciatus horribiliores, Cesariem capitis devulsam despicientes, Blanditias sevi ridere minas que tyranni, Interea siccis oculis, ^enerosa genitrix, Astas : ct nedum tua viscera commoveantur \ T! 19 Materna, hortaris natos et fortiter illos Sacvos pro Domino cruciatus perpetiendos, Et nece consimili tu linis denique vitam, Non secus ac acie fusa dux stat pede lirmo, Expectans mortem, vel saltern vincula dura. 490 Quam, divina poteiis est, gratia ! Debiiis atquo Parvus homo supra naturam tollitur a te ; Occidi corpus valet ; at stat meiite superstes Quae victrix despectat humum periiiceque ccelum Ascendit penna, requie fruitura beata. Extolli dignis Eleazar laudibus unquam Quis poterit ? Senio licet essent corporis ejus Effractac vires, annorum pondere pressum Non defecerunt animi virtus que virilis ; ^ente sed integra firmus, velut arce supreme, oOO Ingestam carnem porcinam respuit ore, Ipsi crudelem sciret licet esse paratam Mortem, si regis jussis non obsequoretur. Et maiiet exemplar juvenum sicut seniorum, Magnaque totius quoque nostra3 gloria gentis." Hie Joseph Mariuc : " Qucero tentatio num sit Utilis, ut loqueris ? Quo pacto tot pereuntes Perdidit, et tantis subjecit cladibus orbem ? Cur Domini bonitas permisit provida surnme ? At satis est hodie dictum : deciivis olympo 510 Admonet hospitio recipinos vespera grato. Qua? super his restant nobis tractanda diebus Multa secuturis, gradiendo dura viarum Quo melius relevent nostrarum, hfcc exagitabunt Mentes ; cantus enim fallunt et sermo laborem. Ergo quotidie, diim sol revolntus in orbes 20 Pergendo miracula quoe eapientia patrat CseleBtisi tractat, quos quondam docta per illos In Sion templis est, queis servare que legem 5*20 Abramidis, ipsis ac explanare j,ubebat Ipse Deus. Nova successit lex, cognitioneirt Cujus discipuli Christi proferre per orbem Totum jussi sunt, genti priiw Isacidarum Oblatam. Verum populua cervice superbil Et dura noluit faciles praBbere prophetae Huic aures quem venturum praidixerat olim Moses, nee multo minus ejus discipulorum Doctrina). Quare, judea plebe relicta. Ad gentes Evangelium portare profecti 530 Sunt, ut erant jussi, Faicunda? semine terrsQ Mandato, surgit mox agro messis amajna. In que dies crescit sensim, dum campus aristis Flavescat gravidis queis collajtatur arator. Sic nova lex varias per genies disseminata Paulatim crevit. Vitiorum labe ropulsa, Spe firma subnixa fides exurgere fecit Virtutum segetes cunctarum. Pravus liabendi Cessit amor, radix, et fons, et origo malorum,. Connubium sanctum, casti raoresque fuere 540 Et fraternus amor quem gignit cordibus atque Nutrit amor veri Domini qui cuncta creavit Unus, conjunxit conjunctaque servat et idem* Nee mirum. Nam lex vetus est insculpta petrini^ In tabulis. Verura nova quam nutrit que tovetque Spiritus insculptam divinus cordibus imis, Suavior, et multo magis ejus fructus abundans Os etenim loquitur de corde bonumve malum ve Pro ut regit id Dcinhii flames bonus, aut malus ejus oi 21 Hostis crudelis cuco doemonis ; unde soqauntur 550 Nunc actus recti, nunc pravi. Dirigat actus Spiritus ergo tuus Sanctus, Deu8, ut tibi corde Mundo possimus cunctis servire diebus, Rite tui nati Christi praicepta sequend6. Quani docet explanans doctorum sancta virorum Concio, quae studio scriptura; dedita, Painim Assidue libros versat noctuque diuque QusB licet immensum vulgata scientia mundura Per totum, Lutetiae tamen urbe coruscat Multo plus. Ad eas hane, lector tu studiose ; 560 Nam licet hie illam cupido tibi pandere vellem, Non sinit id fieri lex stricti carminis hujus. Tantorum arctari doctrinae mysteriorum Non possunt, quae docta viro tunc tradidit ipsa VirgO; pergendo lente dum colloquerentur. imnm 22 X.IB13R SEOUjSTDXJS. Adveniunt in ^gyptum Maria et Joseph. Ducimtur ad Pharaonem a quo benign^ excipiuntur. Sede constituta, victum laborando quoerunt. Infantia Jesii. Illi Maria manifestat quae maneant ipsum tormenta pro piando mundo. Antiqui Joseph historia. Post iter emensum dari longique laboris, De procul aspicitur qusesiti terra Canopi. Amborum subitus tunc horror corda, pavorque Concutit ; ipsa licet mens inconcussa resistat. 5 Vir prior alioquitur sponsam : " Cognosce decora Quod sis, o mulier. Gens tota libidine fervens FcEdis urgetur stimulis. Si sciverit uxor Quod me a sis, rex, quid nisi mors mihi certa paratur Atque pudicitiaB tibi discrimen ? Pharaonis 10 Ducet ad aspectuni mox te manus improba servi 5 Sors indigna nimis. Nos o tibi quid faciemus, v Blande puer ? Fugimus ne te unum perdat Herodes : Deserimus nostrasque domos, charosque propinquos. Ecce manent tot nos et tanta pericula solos, Ignotcs, inopes, linguas ignaros ! Deus alme, Quid nobis miseris faciendum est ? Quseso, Maria : Filia quod mea sis die. iEtas credere verum Suadebit ; reliquum onxilio committo superno." " Jure quidem, dilecte Joseph, committcre sortem 20 Nostram debemus Domino, qui cuncta gubernat Omnipotens, ac a3quali nos curat amore. Parce tuos lacrimis oculos nunc tradere, quaeso. I 23 Et de corde tuo trepidum de pelle timorem, Firiaa nixa fide respondet Virgo Maria. Nunqiiid enim memori non mente tenemus uterque iEtatis priscaj miracula, qualiter Abram, Qualiter et Saram Dominus salvaverit ambos ? Est opportune protector tempore certus, Dummodo firma fides habeat cor, et regat una," 30 Ut subito mare sedatur, cessantibus austris ; Sic Mariaj verbis fugiunt Joseph anxietates. Ne mirare viri blando sermone Marise Concussam confirmari formidine mentem Et reddi pacem. Quantum sermonibus Eva Blandis Adamo nocuit prior, et fere cuncta Ex ilia mulier prima genitrice creata SsBpe viris nocuit, mellitis corda venenis Ante Dei natum Christum, corrumpere solers \ Nunc tantum prodest post Christi nativitatem 40 Fsemina consiliis et verbis, Eva? posterioris Seu MarisB sectans vestigia. Spiritus almus Qui possedit eam, cum vix concepta fuisset, In mentes matrum pietatem christicolaium Consilium, sensus ejus stiilasse videtur. Hinc pietas, terris quse nunc discedere nostris Dicitur, in solo ferme residere videtur Corde genitricis, sacrorum et presbyterorum. Imbuit ilia sui nati jam balbutientis Praeceptis mentem divinis, atque sacerdos 50 In templis, cum lit perfectior ejus adulti iEtas, ha5c eadem post ha?c evolvere curat. utinam concordaret nunc publica, sicut Quondam, cum palria nee non cum relligios^ Educatio, quam juveni collegia lecto 24 PrsL'bent ! Quto casti mores que fides que perennis Omni regnarent in vita? conditione ! Quo semel est imbuta recv^ns, conservat odorem Testa diu. Quails pariter doctrina juventae Mentibus imbuitur, talis, mihi crude, futura 60 Est cunctae vitse series, vol vent ibus annis. Tota corruerant jEgypto vana deorum Haud pridem portenta, velut pracdixerat olim Tsaias. Signum quoque Virginis hoc pariturae Caimina Memphitum servabant abdita vatum Cormit hoc etiam tibi tempora maxima pacis iEdes, quam firmam sperabas sede futuram ^ternam, tu Roma potens mundique regina. Jam Deus hie, quamvis absconditus, is tuis orbis; Cujus erat facies immutaturus et olim, 70 Doemonis imperium disturbare incipiebat, Emotis igitur simulacvis, hinc Pharao rex Hinc etiam Memphis (fas credere) tota movetur, Plurimus hinc adstat portas speculator ad urbis, Invigilans, gentemque locumque requirere solers. Dum illius penetrare aliqurs vult advena fines, Scire volens ubinam virgo peperisse feratur ; Nam toto rumor fuerat jam sparsus in orbe Victorem quemdam fore venturum ex oriente Qui mare, qui terras omni ditione teneret 80 Eminus aspiciunt ambos, te, Virgo, virumque Cum puero. Properant occurrere conspiciendo Ut quaerant avide. Vix veneruni propiores, Attonitis ciim stant animis : fit mutuus ipsos Inter miranter hie sermo : " Quam speciosa ! Qua sT^ectabilis haBc- et nnam. form.osa ■ouella Divini vultus quam vir comitatur honestus I t } r o m 25 iExclamant quidam Memphitae." Corda MarisB Invadit timor. At Memphitis voce benign^i : " Pone metum, mulier, dixit. Visura beatam 90 Te repiita faciem reg'j. De qua regione Venistis ? Die ingenue, tu vir bone, nobis, Obtestor. Conjux ne tua haec, vel filia ? Pande. Quis pater infantis, qui formosissimus ultro Sanguine se natum vultus splendore fatetur ?" Pauca refert, sed grata Joseph tunc ore peritus. ^' Vobis Memphitae, nuUas impendere grates Sufficimus dignas, quorum dignatio tantum Pandit in occursu primo solamen opemque, Israel a terra nos sors infesta coegit 100 Has oras petere. Infelix quam cernitis, hujus Infantis genitrix est ; haec mihi filia sola relicta est, Namque pater pueri residet regione remota." Fama velox subito perfert hoc regis ad aulam ^gypti niodo percelebri venisse puellam Urbe Jerosolima, cujus decor, atque venustas Tanta est ut supra nil sit. Conclamitat onanis Ergo statim csetus : " Veniat, videatur, adoret Regem sit que statim vinclo conjuncta jugali, Ac ilium faciat perpulchra prole parentem." 110 Urbis in ingressu certatim cura videndi Conglomerat populos. Variant hi verba vicissim, Hi nutus ; ad regem alii comitantur euntes, Coram quo positi, tu Virgo Maria, Josephque Poplitibus tlexis solitos de fertis honores. Sed licet idoli cultor, sit flagitiosus ; Solus adoratur Deus a quo cuncta potestas. Tiex conteTnr>la.tus stratos- i7itF,r"nrfite oiiodam* Multa rogat, causasque vise, sorteiii; genus, ortum, winT.77inrifnr.T- 26 Si fors praeterea virgo peperisset hebra3a. 120 Ilia silet, vultu demisso. Sponte Josephus Grandior, et sapiens, et prudens verba reponit. Divinus movet atque regit tunc Spiritus ora. ** lUustris Princeps sapiensque, salus tibi qui nos Afflictos, inopes oculo spectare benigno Dignaris, tua sit, qui condidit omnia, merces. Fertilis e terra Galilseae nossuraus, o rex, Exorti. Fuit haB'3 regis, diina regna manerent JudaeaB, dives praiclaraque, regibus ortis Ex ilia qui praest antes virtute fuerunt 130 Consiiiis que suis. At nil mortalibus usquam Tutum vel stabile est. Hodie premitur dominatu Hsec alienigeno. Tamen oracula vatum. Pra^dicunt fore priscorum de sanguine regum. Quorum praijipui David Salomonque feruntur, Quos genuere patres Abraham, Isaacusque Jacobque HsBc cui praeiives quondam fait hospita terra Cum natis bis senis quorum clarior ille Judas a quo ortum ducit Judaea propago. Qui mare, qui terras omni ditione tenebit. 140 Ad sortem nunc, rex, venio quae corapulit istam Et me cum puero fugitare ferocis Herodis Imperium, qui cuncta timens desaevit in omnes ; Et modo dum regnet confundit jus que nefas^ue. Ergo hujus pater infantis me cedere jussit, Hanc miseram milii dans comitem ; pare re molest um ; Sed quid non pietas valet extorquere paterna ? Au fugimus noctu per tot discrimina rerum, Tot varies casus. Deus hue nos appulit. rex Ergo tuum per sceptrum et majestatis asvlnm. ~ " ilementia I Jgia per si jam jpit egencs 27 r Atque peregrines miti tractare favore, Rex, fer opem profugis. Petit hanc infantulus iste Cum gemitu ; petit hanc nova nupta puerpera, pauper, Nulli nos oneri fore juro ; alimenta ministrant Hoece nianus nost'^ae; sic fert immota voluntas." Dixerat, et lacrimas permoti rnente dederunt. Rex jubet ex templo detur domus et locus aptus ; Nil durum fiat, vis nulla, injuria nulla. Ille memor repetit, partus si virginis uilus 160 In Judaea fuerit. Sic ponit verba Josephus Ut neque scire neget, neque se novisse revelet. " Nuper, ait, varius super hoc rumor fuit ortus Urbe Jerosolima. Scribarum turba sacrorum Causa fuit, relegens vatum responsa suorum. Tempus eis dubium, sed piaestolatio certa.'" Offert tangendum '?ceptrum rex, munera donat, Imperat ut surgant, deducantur que domum. Mox Aulica tota cohors resonat, plaudit, benedicit, Imp let jussa libens, regem collaudat ovanter 170 Cum fremitu vario. Joseph admiratur ab isto Facundus ; Marias speciem affert laudibus ille ; Alter compatitur puero blando atque decoro. O Pater aslripotens, quis non speraverit in te In cujus sunt corda manu regumque hominumque, Quo vis inilectens ea ? Rex lubricus, asper ; Inconstans p'ebes fugitives suscipiendo Aspiciunt gratis animis tractantque pudice ; Hospitium praebent quo tu te, Virgo, receptas Cum sponso ac puero ; pro servo cedit asellus. 180 liignai cibum, mensam vir preperat. At pia mater l Infantem pannis evolvens balneat. Inde Cunis aptatus somno succumbit amico. EMMiltM 28 'Q\iot Domino laudes solvendo pensa dc^'erunt Mente pia, non exterius tamen ore loquentes ! O quotiens ambo mundissima corda levamnt Cum manibus sursum, post tanta pericula tuti I O quotiens oculos mserentes templa relicta Respiciens retr© Sionis vertit uterque ! Hoc Salomon docet, hoc Daniel Babylone peregit. 190 Quisquis es, ad cives patrise coplestis anheians, Sic age, sic retinens memori tibi mente repostum Et semper meditans quod terris advena tu sis. Exemplar tibi sint Christus, Joseph atque Maria. Christicolis vere est hsec omnis patria tellus, Sed non fixa, manens ; aliam disquirere curent. Cbristicolae simus ; Iseti vivemus ubique, Quamvis exilii nostii nos taedeat hujus. Lassatos requies nocturna refecerat artus, Cum jam prima novo sparge bat lumine terras 200 Aurora exoriens, rutilantis praevia solis, Quo surgente novam vitam natura videtur Quotidie recuperare. Coruscum sidus, imago Parva tamen solis cujus lux non habet unquam Finem, qui facit Sanctorum felicltatem. Discusso somno, surgit Joseph officiosus. Mox intrat venale forum, sibi comparat apta Instrumenta suae, quibus uti sueverat, artis ; Namque opifex erat is lignarius. lllius uxor Exquirit lanam linumque ut pollice fusum 210 Versando neat, et post telse stamina nectat. Qua3 quasrit virgo, facilis vicinia tradit Ut paret, in que iilos subtiles protrahat. Inde Contexit tenues telas doctissimus artis Virgineus digitus. Domus hyec nulla otia novit. t r 29 Tranquillus pascit labor illos, liber, honestus Dignus cui Dominus benedicat. Displicet ipsi Ut norunt, terpens, mollis, desidia turpis * Ex qua nascuntur vitiorum pabula multa. Jamque puer Jesus binos evaserat annos * 220 Mater ei tunicam polimitam neverat. Et jam Stare licet tremulo poterat pede, verbaque ffrato Nondiim perfecte balbutit lingua susurro Suavior hinc multo blanditur utrique parent! • Arridet, matris premit ulnas, atque locatur ' In gremio. VuJt attoiJens sua brachia lEete Amplexu tenero connectere colia parentum, Ori conjungens os oscula iigere casta. Inserit atque manum manui, tibi, Virgo, Josephum non ^^^ ^^^ domum sequitur ludens, licet baud pare gressu. 230 Quaeque videt mirans scitatur ut omnia noscat. Forte mterturbat vesfrum quandoque laborem, Pensa, colum calathos, serras parvasque secures Contrectans, ultro ve petens ut bajulet ipsum Aut pater, aut mater quibus hsec puerilia novit Arridere ; ipsis etenim grate excipiuntur. Dixerit hoc aliquis totum puerile relatu Hand dignum, at potius risu. Puerile fatemur, bed puerile Dei. Numquid sapientia mundi '../^ t)^^.* quantum vis praestans et magna putetur, 240 Interior non est multo quam cuncti potentis Extra quern minime sapit is qui se sapientem i&stimat ? An quicquam pejus prrocordia turbat, Angit et excruciat quam quae bona vana requirit Humana3 laudis vehementer stultus amator ? Quid vero pietate facit mollescere corda Majon quam dum considerat omnipotentem, asMiwirjiiimiiiiia 30 Certa fides puerum factum puerascere sponte Propter nos homines miseros nostramque salutem ? Vult similis fieri nobis quern pronus adorat 250 Angelas, ut nos immundo de stercore tollat Atque redonetur ccelorum gloria summa. amor ! homines pudeat tellure coactos, Et quos vcmiculi consument morte peremptoa Terrenis inhiare bonis et honoribus, atque Ad primas inter similes ascendere sedes. Vis fieri magnus cui Christi gloria nomen Est ? Minimum te fac, ut filius omnipotentis Exinanivit se, nostram sumere carnem Dimi non erubuit, modo te salvam faceretque. *260 Te que Dei natum quern conversatio feda Daemonis effecit natum servumque rebellis ; Jamque puer Jesus numerosis Integra format Verba sonis ; jam cum paribus colludere gestit : Cum pueris puer est, similis similes sibi qua3rit. Inter ludendum puer unus corde maligno Improperat tibi, mi Jesu, miser advena quod sis, Ignotus, patriam, patrem qui dicere non quis. Impingit palmam ; maxillam percutienti Prajbes, flensque redis ad matrem. Blanda receptans 270 Te gremio : " Quid, ait, ploras ?" Ac oscula figit, Et siccat lacrimas. " Animus si, mater, amarus Sit mihi 5 quid mirum, proprium qui nescio patrem, Nee patriam, si vera mihi nunc improperantur ? Ergo mens Joseph pater est, hsec patria nostra ?" Mater ad hoBC stetit immoto vultu, sine voce, Qusesitum nati mirans ; multumque dieique Intra se reputat si quid respondeat ipsi Qui nihil ignorat, cum sit verbum caro factum t t i- 1 31 Cunctaiiieni puer amplius ad responsa penirget, 'cbU Non quod nescius est, verum se more sciendi Humano gerit : omnia enim puer aure docetur Aut oculis, veiiim pia3sertim multa rogando. Ergo rogat totus matris suspensus ab ore Ori reserat tandem, et ducens a pectore longa Constricto suspiria sic liuic talia fatur: " Heu mihi ! chare puer, sentis jam probra, dolores, Pasnas immeritus. Deplorans hsec Jeremias : Et probris, inquit, saturabitur. Heu mihi ! fill, Crimina jam mundi portas nostros que reatus. •290 Suave fuit pomum vetitum quale Eva momordit, Sed tibi, qui non peccasti, nimiiim fit amarum. Chare puer, hocce pias quod commisere parentes ; Et quia vis, tili, prima sub origine rerum Altius incipiens dicam qua? mente reponas. Principio terram, ccBlum Deus ipse creavit. Spiritus angelicus nuHo cum corpore mixtus Protinus implevit cobIos. Post quinque diebua Corpora distinxit, decoravitque omnia librans Pondere, mensura, numero, digitis quasi ternis. 300 Namque potentia mensuram, sapientia rebus Dat numerum ; bonitas cunctis sua pondera reddit. Sic species, modus, ordo Dei vestigia signant. Hunc ex quo, per quern sunt, in quo cuncta ere at a, Pa^niteat, si dicere fas sit, rationale creare Ens aliud medium quod terras incolat atque Miretur, paulo minus a coelestibus illis Spiritibus, qui felices sibi nocte dieque Adbtant ad nutum primum parere parati. Intra se reputat collectus trinus et unus 310 Tunc Deus j hec etenim meditatur s>piritau]eiri .32 Nectere naturam natura? materiali. Post voces admirandas prorumpit in istas : Tn n T- "!' •^"' ''''^'^ hominem nunc efficiaraus.^' In nobis tna sunt, ens, intellectus amorque NoS^^ ^IJo quarn maxima «it Deitatis"^; imago ' ^,?}!!-i • ♦ I^ixerat, et statuam de viscere Wit Subtilis terra). Quae fecit cjEtera prono ^ qoA n r^ tellurem spectant animalia vultu. 6^0 Os homini celsum donat, ccelumque tueri Imperat, et rectas ad sidera tollere frontes. Egregiam quam perfecit Deus omnipotente ^liigiem digito, sme vit^, morte perempto Assimiiis s^abat Divino suffiat in ejus ^ Ure Deus Dominus faciem spiracula vita?. DivHu libri quis credat ?) tunc animatur Hoc iuteum signum : videt et miratur. At illud ^30 Non secus ac infans qui nondum verba referre fccit, quia non exaudivit , nee lingua moveri Articulatas in voces assueta valei^t. ^st concessa quidern cum vita copia fandi. Ast ut cum Sancto Sanctus quis, cumque sceles^o Ipse scelestus lit quoque ; sij cum veirioruente, ^InZTk '^''''.'' r'^l' expromere sensus. ' Humana Deus in form^ sic voce locutus i!.st patre cum primo dubio procul, atque loquendo Ida^as docuit cum verbis, cum sit utrumque Aoo?n?'''^'^'''^' coujunctum : - Sum tuus auctor, Acceptam que mihi vitam cum corpore debes. Terram cum cceIo, quidquid circumspicis, ipsi I 33 E niliilo traxi." Quod cum exaadita fuere, Quid fecisse putas Adamam ? Proims adorat Ex tempio Dominum beneiactoremqiie siipremum. Ergo terramm regem i>'enerisque parentem Huiriaiii lecit Deus una sacriiicuraqiie. Namque potcstates ilia) servantque regunlque Hiimani i^eueris totius societatem. 350 Nascilur ex jusso factoris sacra potestas ; Et palriam seu civilem generatio confert. Unius una Dei substantia ; trinus et luius Est in personis ccqualibus omne per ffivum, Hoc est, non fmem, non uila exordia norunt. Ens, anima rationalis vas, ducere vitam Solum non gratum, non esse bonurn Deus ipse Test at ur Sanctis in libris. Hinc Pater ex se ^Eternus Natum generat sme fine, suique Consimilem. Pariter sine fine, potensque Deusquc 360 Ut Pater et Natus, sanctus procedit ab illis Spiritus : sterna sunt tres in societate Perfectfi, semper Concordes, sorte beata Propterea semper viventes. Luceat et sit In terris triplicis persona; dulcis imago. Quantum possibile est : homines tunc sorte fruentiir Felici. Sibi proposuit Deus hoc 5 patet inde Quod sicut generat Natum Pater, ab utrcque Procedit Sanctus Paracletus ; femina prima Sic est ex una primi deprompta parentis 370 Costarum, cui post est hr iere conniibiali Legitime conjuncta, Deo factore jubente. Ex hoc coiinubio prodivit filius ; atque IJocce rnodo fuii in terris coelestis imaffo Ter Sanctfc Triad is. Persons O'UxLl fill r\ r%^-* r\ +--»»t^. *<•-•» u HumansD Triadis, si sit concordia semper Inter eas. Heu I seepe tnmen discordia demen* Exagitat, non privatas modo societates, Verum quod multo majore do) ore videtur, Orbis terrarum misere quoque plurima regna. 380 Innocuiis, felix conjux vivebat uterque Hortis in pulchris quos exoorabat onusta Jucundis visu gustuque suavibus arbos Pomis. Sponte su£l dives dabat omnia tellas. Eheu ! justitiae prim£EV8B non stetit ilia Conditio felix hominis per tempera longa. Condiderat Deus astripotens ab origine rerum Mentes omnino puras quas gratia diva, Libera, sed nondum perfecte immota voluntas Ornabat. Felix fore nulla creata valebit 390 Unquam mens rationalis quin pareat illi A quo facta fuit. Cui dotes perplacuerunt Acceptae quasi non acceptee, Lucifer, ille Angelus egregius, verum tam corde superbus Quanto plus alios omnes superare putabat, Est ausus Domino similem se cuncti potenti Dicere : Magnus ego conscendam sidera supra CoBlorum ; sedem superexaltabo, parique Progredior gressu Domino cum coeli potente." Dixerat. Ex templo Michael archangelus altis 400 Vocibus exclamat fiammata concitus ira : " Quis sicut Deus est a quo nos, nostraque facta Sunt ? Simul acclamant csetera turma fidelis Ut Michael : " Quisnam sicut Deus ?" Atque superba? Mentes Luciferi consortes cum duce clamant : <* Arma capessamus sociatis viribus omnes In Dominum vilesque ejus nostra arma feramus 1 -3.-4 I 1 t bse Servos ; col la jugo turpi ne subjiciamus." Ordinat armisonas acies tunc ductor uterque Impavidus • Michael divino nixus in ejus 410 Auxilio cujus causam defendit, et audax Lucifer in numero confidit milite tantum. Ductorum jussu vexilla levantur utrinque. Procedunt acies ambse tunc passibus ajquis, Frontibus adversis. Miscentur proelia : fortes Concertant ; dubitata diei victoria perstat. Exemplis tandem Michaelis turba bonorum Et verbis accensa rebelles cum duce trudunt Carceris in fauces tenebrosi suppliciorum ^ternorum psenis infandis ex crucian dos 420 Preecipites que cadunt ut fulgura sedibus altis, Amplius et post non locus est inventus eorum. Devinctos torquent aeternum sulphur et ignis Ardens ira Dei quem accendit cuncti potentis Hie tenebroB spisseB, nox flammea, faetor et horror ; Dentibus hie strident, hululantque gemuntque ; Et desperantes blasphemant et maledicunt. " Haecce dies percat quei primum caepimus esse. O Deus immitis, cur nos existere fecit Dura manus tua ? Nos quando exanimare placebit ? 430 mors horribilis felici, grata sed illis Qui sine spe sortis melioris perpetiuntur, Quaesumus, o propera, nobis ens, cripe vitam.'* .-Sternum votis illis mors surda manebit ! Dum Sat anas caelos habit aret, venerat ejus Ad tunc auriculas hominem mox esse creandum Quem post incultas terras hand tempore longo Ad sedes Deus aethereas assumeret olim j^t^rna. ren"i« noeloriiTn nftrfmitnmm -mm se I. A J^i^f^^.^te sciens donatum, posseque turpi 410 FffiJari culpa non nulla, sicut et ipse Sese peccato liber fsedaverat, atque CcElis quo launquam quisquarn intrare vaiebit rollutus, jam consilium se pessimus ipso Certe haud indignum capit, et sub pectore versat. 1 ermittente Deo, de nigro carceris antro Egreditur qusBsiturus qua sede moretur Quern perquirit, homo perdendus. Nam velut almce ^xoptant sibiraet socios virtutis amantes, AKfk ^r ^^^^^ q^iibus est eadem virtus odiosa. 45U Vix erat expulfeus ccEJis archangelus ille rebellis Cum sociis, quando de limo condidit Adam Omnipotens Deus, ac Eva eum coujuge junxit Ut sibi consimiles natos genoraret uterque Qui loca Spirituum trusorum licta malorum. Acciperent olim, aeterna vita fruituri. Ambitio servit quo certius imperet ipsa. Sicut nascuntur fructus ex arbore dulci Dulces, sic etiam soboles maJa pro^eneratur Aar^ r/ ^^^^'^ corrupto. Genus ergo perdere totum 4bU Humanum cupiens, statuit faBdare parentes Primos. Ex terr^ <3unctis animalibus anguis Majori fuerat donatus calliditate. Dante Deo, qui deponit de sede superbos, Invidus ingreditur sarpeulis corpora daemon. Amborum primum quern pessimus agredietur? Adamus sapiens est et fortissimus idem. Non aBque sapiens est conjux atque perita. Hanc tentator adit. ^< Cur, inquit, fiuctibus horti A'-r\ ^^ ^^^"c^^-'^ m quo Deus ipse iocavit amicni 4i0 Is on editis vos i "'* Qui non horret verba malorura W 37 r '^ ^ec fugit, in laqueos tentos incurrit ©orum Imictibus horti hujas, respondet feemina, pulchri Vescimur ; at fructus medio quaecrescit in horto Arboris, ipse Deus vetuit ne tangere dextra Unquam auderemus ne fors moriamur edendo, O miilier, minnne vobis mors auferet, inquit Astutus serpens, vitam quam ducitis, istam : At IJeus hiuic vetuit fmctum qnod noverit ipse Allore consnniies illi, bona ciincta scientes 4»u J^t mala, si quando libeat gustare suavem Himc frdctum : similes critis vos quisque Deoriim His accensa super verbis aspectat oceilis Grate pendentem cupidis ex arbore fructum, Quoque magjs spec tat, fit eo magis ardor edendi Acer. Victa manum tandem protendit, et ori Admovet arreptum, manducat. Perficit actum -nlandum ! Stupet attoniti tunc curia cceli ; ingemit. At resonat repetitis dajmoniorum i lauRibus exultans infernus ; totns ovans est. x^uciterum noli, fiii, credere jamjam Assimilare Deo niti cessasse superbum. Ardens invidia cum nostro pertulit ille Corporis ac animal funestam utrique parenti Mortem, per que mali malam mala cuncta per orbem t'^i usus lingua serpentis quam ipse movebat ' quot Clemens Deus in ccclis habet atque beatos ■Vibjectos reddit, quos gratia sanctificavit, xot 8ibi conatur, peccatis inficiendo, ran T^^^'^V'^'^ ^^. Ferris daemon quibus hie dominatur oOJ 1 urpis et mclemens, dum illecebrosa brevisque volupta Decipit et ca3cat miseros, et ducit ad ignes ^^^"F^^ ^^^.terni cruciatus sibi quos ipse paravit. 4.90 38 I i Cum velit in terris, quia nigro carcere clausum Cum sociis mundi post fmem deprimet ilium Sub pedibus Deus omnipoteiis per sajcula cuncta, Erectas aras, templa, extol li super omne Quod Deus est et dicitur ; hinc non tendere cessat Multiphces laqueos homini noctesque diesque. > Membra mali, fili mi, fiunt illias omnes 510 Per quos insequiturjustos, conturbat et angit. Te petit ex cunctis magis Eheu ! Quot per Herodem Innocuos pueros ferro giadioque peremit ! Quot tibi praeparat insidias, tentamina, fraudes ! Ketur enim tumidus, nee eum latet affore tempus Quo generi humane pandetur porta salutis, Captivis ab eo speeiosa redemptio iiet. Heu ! pretium tua mors erit, o charissime fili !'* Horrisonum ad mortis nomen concussa dolore *r.»A ^^^^^ ^^ ^*^"® gemit. Rumpit plangore querelam. 520 Porro tuum mox, mi Jesu, cor pulsat acerbus Hic matris dolor, et dirsB prsevisio mortis. Mens immota manet, lacrimae volvuntur amarae. Qualiter hoc fieri valeat conquirere dignum. Spiritus et ratio sunt, si distinxeris apte, Sensus et infanti Deitas simul. Ergo voluntas In Christo duplex fuit, in diversa moveri, Non adversa solens. Nam Spiritus et Deus unum Semper idemque volunt ; animasvero inferior pars Et sensus sub sunt passivse conditioni 530 Mortalis nostrse sortis miserae. Hinc oriuntur Naturae in proprios motus se ferre licenter. Hinc sperat, metuit, gaudet, dolet ille beatus Infans. Ex utero non cogitur; hoc facit ultro. Dum videt in puero iaerimas modo virgo decoras. 39 Uberior gemitus pia viscera torquet et angit. Forte Joseph rediens operis pretium referebat. Sensit in ingresu primo lacrimas utriusque : Sic facies, sic vox, sic gestus significabant. Omnia sic dedicit tandem, referente MariaL. 540 Acriter ingemuit, flens et cum flentibus infit : " JEquo sors animo, qusecumque sit, usque feratur, Incola, dum sic vis, Deus. Hsec nos terra receptat • Expedit hoc, dilecte Joseph, Virgo Maria ' Dixit ; virtutum certe est patientia custos Optinia qu8B multis meritis ditescit opimis. Incipit hanc nobis infans in limine vitae Demonstrare viam primo quam verba docebunt iEtatem ciim ad perfectam pervenerit olim." Quadam forte die ciim Joseph verba coaevis •"^'^O Atque viris gravibus miscet ; grandior unus Annorum numero nee non edoctior und Attulit antiques annales facta dierum -^gypti regum narrantes. Dixit, aperto Libro : ** Vir sapiens, similis tibi nomine, Joseph, Antiquis istic fertur mansisse diebus Quern Pharao rex tunc ad honores extulit altos. Illius magnam mens est operata salutem Mgyrpto toti solers, praesaga futuri. Nobilis hie vir natus erat de gente tuorum." 560 Alter, ut astrorum pollens erat arte sagaci, Dum gremio Jesum Mariam gestare, vocare Viderat, et curare, sibi quod virgo capilli Promissi, formosa decens et munda, recordans Quae dicebantur vulgo de Virgine signo Quale ferunt alta coeli regione videri, Josepho mentem simplex manifestat aperte. ■ \ 580 40 Quill super liis dicat Joseph, expectante corona Astantum, vir juda3us sic rettulit ore ; *^ Clari MemphilaB, mihi semper jure colendi, ."iTO (Hospes enim vivo tanquam sum civis apud vos) Oesta Joseph, cujus meministis, scriptaleDemus Legifer edocuit Moses scripsitque quod istum Progenuit patriarcha Jacob, cui maxhna IVatium Turba /uit. Cunctis sed amabilis ille parenti Plus aliis ; livor fratres convertit in hostes. QuEc retulit simplex, odii fomenta dedere, .Somnia ; nam dominum portendebant fore Josepli Illis ; et fraterna cohors molitur amaram Mortem. Res alitor vero mens Omnipotentis Disposuit. qui corda regit, qui sing la vertit Finis ad obsequium prinio quern Tidit ab a3vo. Venditur ergo Joseph, dominus ne fiat ; et ecce Fit dominus, varie per tentamenta probatus. Emit eum Putiphar, vir praedivesque potensque, Dux exercituum regis. Fidumque bonnmque Expertus mandavit ei curanda domorum Cuncta negotia. Rem domini sic ille re;:i-8bat Ut Dominum preoter thalami nil sollicitaret Consortem. Fidelis erat, quia sanctus in illo 690 Semper erat timer et terrae coelique potentis, Supremi Domini, qui cuncta tuetur, et qui QuiE fuerint, qua3 sint, qutc mox lutura trahantur Novit. Formosus Josephus \irginitatem Corporis et mentis puram servabat ab annis Jam teneris. Animi decor illucebat in ejus Egregio vultu, nee quisquam conspiciebat Quin ejus juvenis pulchri flaorraret amore. Casta placet virtus adeo redditque verendum 1 1 f 41 Nee lion jucimdum pravis qui possidet illam ! ^00 In castos incestorum magis est violentus Impetus, ut comessator plus appetit escas Prflcdulces. Uxor Putiphar quam fa3da libido Urgebat, nedum, ut par erat, generosa resistat, SfEpius in javenem formosum conjiciv)bat Ardentes oculos. Turpis nutrita libido Sic magis ac magis ardescens crescebat in ipsa Transit in os de covde bonum ve malum ve. Proter va Hsec mulier devenit eo cum tempore tandem Ut juvenem castum non sollicitare puderet 610 Sa3pius ut secum vellet miscere nefando Concubitu. (Referens horresco.) Quod renuebat Indignans Joseph. Solito vehementius ilia Usta die quadam petulante libi dine servum Exquirebat ad implendam rem fllagitiosam. Accidit ut solum reperiret munera quiTdum Implentem. Solitas que preces instantiu? illi Haec renovat. " Qui flagitium committere possum Tantum ? Num in dominuin peccare meum et scelerare Et me t^que thori consortem perfidus unquam ^20 Auderem, Josephus ait ? Siibitoque tirnore Extenitus tentatricem fugit ocioreuro. Arripit luce effrons fugienlis pallia dextra ; Deseri't ilia Joeeph. Muiior tunc acta furore In quem versus amor fuit, ad se vocibus altis Inclamat famulos. Ab eis deducitur ille Ad dominum, qui damnatum concludit in atro Carcere, teste sua mendaci conjuge sola, Indicta. causa, nimium vir credulus ille. Quid faciat vinctus Joseph inter tot sceleratosj 630 Latrones alios^ alios pro crimine turpi 4.2 .*n?i Addictos thalami violati ; caede cruentA Hos vel vicini, matris ve patrisve, sororis Aut fratris detestandos ; aconita dedisse IJlos inventos. Quis dinumerare scelestos Diyersos possit quos career claudit opacus ? Qui sceleratorum vindex tutorque bonoruii Est, non deserit hie Joseph. Quern destii. Numen dueendis aliis praeponere, vulgo Exereere solet vario muitoque labore 640 Ut passus mala sie miseris suecurrere discat. Imperiique sui generosus ferre frequentes Difficilesque at euras, ciim sede locatus Sub limi fuerit. Rapidis obnoxia ventis Arbor quae vasto solitaria ciescit in agro, Radioes firmas terris^git atque profundas : Cumque comam patulam densamque proeella^perurget, Ventorum vano distorquet turbo furore. Esse bonum eum perversis est g-loria magna. Qui fuerat Josephus dum bona divitioris 650 Cuncta ministraret Putiphar, fuitis seeleratos Inter qui claudebantur simul in tenebroso Carcere. Nullius sociorum exempla seeutum Vinctorum secum praefectus earceris ilium PraBposuit vinctis aliis ; quos ille benigne Tractabat. Regis Pharaonis uterque minister Pistornimiriim pincernaque, eum male munus Gessissent, vineti sunt ambo, rege jubente Cumque reis aliis conjecti in vinela fuere. Post aliquod tempus sortis presaga futurae 660 Somnia venerunt utrique. • Quis explieet ilia Quaerunt. £t nemo reperitur dieere doctus. Qu.xrenti Joseph cur assent sollicitati, r ,' '■ 43 Somnia declarant quae sic exponit utrique. Jdm pincerna, dies post tres tibi restituetur Officium ; sed te, pistor, rex percitus ir^ Ad palum figet. Sicut prasdixerat illis Joseph, est ita factum, cum lux tertia venit. " Esto, memor, cjusbso, quondam, pincerna, meorum, «rrn iJ?^^ Josephus ait, meritorum, gratia regis 7U Cum tibi reddetur." Gratum promiserat ille Se fore dicendo : dum prsesens corporis artus Vita mei vegetabit ; dum sol lumine claro Orbis terrarum regiones irradiabit ; Semper honos, nomenque tuum landesque manebunt Exociilis autem sublatus homoexcidit ipso Ocius ex animo quorum vivebat amicus. Annus jam duplex effluxerat, atque Josephus Carcere detentus misere degebat in atro. In lecto molli Pharao rex nocte jacebat, t)bO Astanti fluvium prope Nilum cum ecce videntur Emergi septem vaccae pinguedine mir£i Quae placide pascebantur viridante palude. Paulo post ipsi quoque visae sunt gracilentae Septem aliae vaccae gradientes fiumine eodem Qu^ septem pingues devoravere priores. Eyigilat ; rursum sopor occupat artus Ejus. Jam rursus subeunt quoque somnia mentem, Et septem spicae plenae nascuntur in uno (\cu\ 9^1^^* Succrescunt totidem tenuesque macraeque oyu bpicae quas Phaiao vidit consumere plenas. Vix ocuiis abiit somnus Pharaonis apertis. Ad se turbatus conjectores convockt omnes iEgypti, rogitans quid somnia significarent. inter eos omnes doctos nemo repertus 44 Eit a quo regi quoerenti somnia possent ;fc;xponi. Pinceinarum prtofectus : << E-o, inquit 1 unc, jiivenem novi juc{a3um visa peritSm ^ li^xponendj ; nunc misere Janque.scit in atro 7nn r '"^'' ''"'P'' ^^etentus pluiibus annis. 7U0 ^aroere cum pistorum pra^fecto quando inanebat Meque catenatus, puer hie sapienter utiique, i^xposuitqutc obvenerunt tunc somnia, remque ^ventus demonstravit. Te qua^so, memento, U pincema, mei, tua cum tibi pristina sedes Keck etur. . . . Gratus promisi. Quid benefacto Non Jaetus promittit ? Durum hen ? Excidit ille ^x ammo citms. Joseph puer ille vocatur. Consdio, rex, fide meo. QucTratur hebia^us 7in V7P"f^'<^f^"«> exponettibi somnia certe.'' 710 Adductus Joseph stat coram piincipe. Postquam Somnia narravit rex, Joseph ora resolvens : jJ.T'^ ^^qudicant ac idem, Somnia, princeps, Jnqujt. Quas septem vaccas pma'uedine mira! ^.t quas vidisti septem stupefactus aristas, 1 xcnas, sj5i:nihcaijt septem annos fertilitatis V enturne, sicut, septem labentibus annis, 1 rugibus inlelix telius erit ; hocque notatur Ferseptem vaccas macras, septemque macrarum 790 ^i'^^^/:"^^ numerum. Quare rex eli-at atque 720 Constituat sapiente virum sensuque^sao-aci yui trumentorum messes et colJigat annos, U bertatis per septem condatque. Valebit ."Mc, cum jejuna fame telius lota premetur :2'^gypti> popuhs miseris succurrere re^^ni." Hfficubi dicta, placet re^i sententia Jo^seph. Quisnam vir poterit temet sapientior usquiim t f 45 Conveiiiensque magis reperiri ? Constituo te Consiho quo -Idas sapientier perficiendo. -.n \P?^,,^f^^^^^^'»«ei'ispostme. Nunc omnia /lent '^^^ nfv "\"^\"^^'^§-"^;.«oliotantumante pra)ibo.» Uixit et extractum digito rex inserit ipse C S . Tn ''"i "T^' ^'''^^'^' "^^^^^^^^^ sequantur. <^iicuiens Joseph JEgypium frumenta recondit Annos per seplem prrodictos ferlijitatis, Dum.enit fames, aa Joseph alimenta petente. Non solum cives ^^gypti, scd quoque pa te Lx omniconcurrebaut externa caterva. 740 Josephi fratres fame pressi, palre Jacobo Jam mullis annis confecto comitante, ^gyptum petierunt. Propter gesta ministri Omnes except! sunt a Pharaone benio,,e Quos voluit Gessen terras liabitare ft'races ^iuod, cum pastores essent oviumque boumaue Armentis inerant liarum pinguissima prata ' Annos post plures, Josepho morte subJato. * Kex novus ignorans quotquanta que commoda reo-no Fecisset, patres nostros male ca5pit habere ^ 750 Illornm mandante Deo, rediere paternam In terram ; quos in deserto lege recepta Monte prius Sinai, temiitper temporalono-a m varias juste culpas puniret eorum. ° Qua Domim nostri sacrata Jege jubemur Uni nos debere Deo persolvere honores Dmnos : nobis fieri smmiacra vetatur, Mihtiam cicli venerari. Sidera tantum Kjus opus contemplamur qui cuncta creavit* . 46 7«n n^ ^"^^'^^ circumstantes intentaque habenies 760 Ora exaudierant Josephum. Dicere cmando Cessavit, manibus plauserunt tota c rona. -^^^Mj^