key: cord-1029134-y5ikit2z authors: Haaksman, Michelle; van Erp-van Boekel, Annet; de Vries, Esther; Robben, Yvonne title: Aanhoudende schouderklachten na vaccinatie date: 2022-03-11 journal: Huisarts Wet DOI: 10.1007/s12445-022-1422-1 sha: 9011ff51f4b94bd4009a8606027df3a81e2df178 doc_id: 1029134 cord_uid: y5ikit2z Shoulder injury related to vaccine administration (SIRVA) is een zeldzame en ondergerapporteerde complicatie van vaccinatie in de bovenarm. Patiënten met SIRVA hebben (soms heftige) schouderklachten die passen bij een subacromiaal pijnsyndroom of glenohumerale klachten. De klachten houden vaak weken tot maanden aan en beperken de patiënten in hun dagelijkse bezigheden. SIRVA ontstaat wanneer een intramusculaire injectie (deels) wordt toegediend in de onderliggende niet-musculaire weefsels. Dit veroorzaakt een ontstekingsreactie en kan leiden tot bursitis, tendinitis of een glenohumerale capsulitis. Vanwege de grote hoeveelheid vaccinaties in de huidige COVID-19-pandemie is het van belang dat huisartsen oog hebben voor deze complicatie. Shoulder injury related to vaccine administration (SIRVA) is een zeldzame en ondergerapporteerde complicatie van vaccinatie in de bovenarm. Patiënten met SIRVA hebben (soms heftige) schouderklachten die passen bij een subacromiaal pijnsyndroom of glenohumerale klachten. De klachten houden vaak weken tot maanden aan en beperken de patiënten in hun dagelijkse bezigheden. SIRVA ontstaat wanneer een intramusculaire injectie (deels) wordt toegediend in de onderliggende niet-musculaire weefsels. Dit veroorzaakt een ontstekingsreactie en kan leiden tot bursitis, tendinitis of een glenohumerale capsulitis. Vanwege de grote hoeveelheid vaccinaties in de huidige COVID-19-pandemie is het van belang dat huisartsen oog hebben voor deze complicatie. De term shoulder injury related to vaccine administration (SIRVA) werd in 2010 voor het eerst geïntroduceerd door artsen van het Vaccine Injury Compensation Program (VICP), een medisch-juridisch programma in de Verenigde Staten voor mensen die financiële compensatie zoeken. SIRVA betreft 'schouderpijn in combinatie met beperkt bewegingsbereik binnen 48 uur na vaccinatie bij personen zonder voorgeschiedenis van pijn, ontsteking of disfunctie van de aangedane schouder' . 1 De artsen van VICP beschreven een reeks gevallen van aanhoudende schouderpijn na vaccinatie. De klachten duurden langer dan 6 maanden, en radiografische en chirurgische bevindingen toonden schade aan de periarticulaire structuren van de schouder. 2 Naast schouderklachten kan de patiënt koorts hebben en kan het bloed een verhoogd aantal witte bloedcellen en verhoogde ontstekingswaarden te zien geven. 6 Het is daarbij wel de vraag of deze verschijnselen bij SIRVA horen of los daarvan een bijwerking van de vaccinatie zijn. Met een echo of MRI kunnen de schouderklachten vaak worden gediagnosticeerd als bursitis, tendinitis, ruptuur of glenohumerale capsulitis. 2, 6 In veel gevallen zullen beweging op geleide van de pijn, rust en anti-inflammatoire medicatie tot vermindering van de klachten leiden. 12 Bij aanhoudende klachten zijn fysiotherapie en intra-articulaire corticosteroïdinjecties te overwegen. 6, 14 Herstel kan weken tot maanden duren en sommige patiënten ervaren nog jaren restklachten, zoals pijn en bewegingsbeperking. 2, 6 Wanneer er sprake is van aanhoudende koorts en (ernstig) ziek zijn, moet een bacteriële infectie van de bursa of het gewricht worden uitgesloten. Dergelijke infecties kunnen zonder adequate behandeling een ernstig beloop hebben. Technieken om de juiste injectiezone van de musculus deltoïdeus te bepalen: de driehoekmethode (a) en de vingertoppenmethode (b) ■ Gebruik een geschikte naaldlengte. de standaardnaald voor intramusculaire injectie bij kinderen, jongeren en volwassen is 25 mm. Bij ernstige obesitas (een dikkere subcutane vetlaag) kan het nodig zijn om een naald van 38 mm te gebruiken. [15] [16] ■ neem beiden in een zittende positie plaats om te voorkomen dat u te hoog injecteert. 6 ■ Laat de patiënt de gehele bovenarm ontbloten, zodat u goed kunt bepalen wat de juiste injectieplaats is. 15 Treating SIRVA early with corticosteroid injections: a case series Shoulder injury related to vaccine administration (SIRVA) National Vaccine Injury Compensation Program Reports of atypical shoulder pain and dysfunction following inactivated influenza vaccine: Vaccine Adverse Event Reporting System (VAERS) A 'needling' problem: shoulder injury related to vaccine administration Don't aim too high: avoiding shoulder injury related to vaccine administration Shoulder injury related to vaccine administration and other injection site events Shoulder Injury Related to Vaccine Administration (SIRVA): petitioner claims to the National Vaccine Injury Compensation Program Vaccination-related shoulder dysfunction Magnetic resonance imaging of abnormal shoulder pain following influenza vaccination Intra-articular immunization induces strong systemic immune response in humans Subacromial-subdeltoid bursitis following COVID-19 vaccination: a case of shoulder injury related to vaccine administration (SIRVA) The production of arthritis in rabbits by an immunological reaction to fibrin Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. COVID-19-vaccinatie uitvoeringsrichtlijn Australian Technical Advisory Group on Immunization. The Australian immunization handbook Aanhoudende schouderklachten na vaccinatie E. de Vries, medisch specialist, lid klinische adviesraad Lareb. Huisartsenpraktijk de Mierden, Reusel: Y. Robben, huisarts. Mogelijke belangenverstrengeling: niets aangegeven ■ Bij onjuiste toediening van vaccinaties in de bovenarm kunnen binnen 48 uur na vaccinatie schouderklachten ontstaan, die ook wel SIRVa (shoulder injury related to vaccine administration) worden genoemd.■ deze schouderklachten passen bij een subacromiaal pijnsyndroom of glenohumerale klachten en kunnen maandenlang aanhouden.■ Kennis van de anatomie van de schouder en een juiste injectietechniek kan het risico op SIRVa verkleinen.