key: cord-0051217-2st8usce
authors: van Genabeek, Joost; van der Heijden, Elke; Straathof, Alex
title: Een skills-based arbeidsmarkt in de Metropoolregio Amsterdam
date: 2020-10-01
journal: soc bestek
DOI: 10.1007/s41196-020-0681-2
sha: e3970210896ea9b80e673e57b6a8ef9048a85960
doc_id: 51217
cord_uid: 2st8usce

nan

Een skills-based arbeidsmarkt in de Metropoolregio Amsterdam H et is van algemeen belang dat vraag en aanbod van arbeid en opleidingen goed op elkaar aansluiten. Daarvan is momenteel steeds minder sprake. Terwijl in sommige sectoren functies verdwijnen door marktontwikkelingen, voortschrijdende automatisering en digitalisering, ontstaan in andere sectoren nijpende arbeidstekorten. Tegelijkertijd is het voor veel mensen lastig om de overstap te maken naar een baan in een groeisector, omdat de arbeidsmarkt georganiseerd is in een rigide systeem van sectorale functie-en opleidingseisen, dat een grote nadruk legt op formele scholing binnen de sectoren en branches. Een groeiende maatschappelijke ongelijkheid is het gevolg. Lager opgeleide werkenden maken over het algemeen weinig gebruik van scholingsmogelijkheden, verrichten vaak ongezond en zwaar werk, zijn bovengemiddeld afhankelijk van tijdelijke of flexibele contracten en lopen een relatief groot risico om (periodiek) werkloos te geraken. 1 Voor het verwezenlijken van zinvolle en duurzame loopbanen is het nodig dat men op de hoogte blijft van actuele en toekomstige mogelijkheden van scholing en werk. Het is daarbij niet raadzaam om volledig af te gaan op diploma's en werkervaring, omdat deze door de snelle veranderingen al snel verouderde informatie opleveren. Wat precies nodig is om ontwikkelingen op de arbeidsmarkt bij te benen laat zich veel beter bepalen aan de hand van zogeheten 'skills'. Nu missen we helaas nog veel informatie over skills. Het begint er al mee dat er vooralsnog enige onduidelijkheid bestaat over wat skills zijn. Zo wil men het Engelse begrip 'skills' nog wel eens naar het Nederlands vertalen met het woord 'vaardigheden'. Maar in de praktijk vallen ook competenties, kennis en eigenschappen onder het begrip 'skills'. Welke skills nodig zijn om een bepaald beroep uit te oefenen en hoe opleidingen kunnen worden vormgegeven om bepaalde skills op te doen? Ook hierover is nog veel te weinig bekend. Dientengevolge tasten nog te veel werkzoekenden in het duister over de vraag welke beroepen zij zouden kunnen uitoefenen op basis van hun persoonlijke verzameling aan skills. Werkgevers weten op hun beurt niet welke skills zij moeten vragen bij het uitzetten van een vacature of als zij werkzaamheden anders willen inrichten. En docenten verkeren in onzekerheid over hoe zij cursisten kunnen scholen in skills.

De mismatches op de arbeidsmarkt en belemmeringen om deze aan te pakken, worden ook internationaal herkend. Onder de noemer 'Een gedeelde visie voor talent' bepleit het Wold Economic Forum (WEF) daarom een nieuw skillsecosysteem dat helpt om aanwezige skills te beschrijven, de vraag naar nieuwe skills te identificeren en individuen in staat te stellen om de juiste skills te ontwikkelen. 2 Dit systeem zou Een onafhankelijke speler, die op basis van concrete vragen uit de arbeidsmarkt uitzoekt hoe het matchingsproces beter kan werken regionaal, nationaal en zelfs internationaal een gemeenschappelijke wisseleenheid van skills ('munteenheid' in de terminologie van het WEF) moeten bieden voor alle individuen en organisaties op de arbeidsmarkt, waarmee intersectorale mobiliteit op de arbeidsmarkt vergemakkelijkt wordt.

House of Skills heeft de maatschappelijke opdracht om zo'n skills-ecosysteem tot stand te brengen voor de Metropoolregio Amsterdam. Het gaat hier om een complexe systeeminnovatie. De ontwikkeling van een skills-ecosysteem vergt namelijk veranderingen op verschillende niveaus, domeinen en institutionele settingen tegelijk: binnen en tussen bedrijven en overheden, en in het onderwijs. In die context moeten keuzes worden gemaakt die afwijken van de gangbare praktijken, structuren en relaties. Om deze complexe systeeminnovatie mogelijk te maken is er in 2017 een publiek-private samenwerking tot stand gebracht van gemeenten, het UWV, beroepsonderwijs, 3 intermediairs, 4 vakcentrales FNV en CNV, werkgeversorganisaties 5 en kennispartners. 6 Het doel van House of Skills is om mismatches op de regionale arbeidsmarkt te verminderen door te investeren in levenslange ontwikkeling en vergroting van de duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt van met name lager-en middelbaar opgeleiden. Hiertoe ontwikkelt House of Skills (digitale) producten en diensten die aansluiten op het reguliere aanbod van de publieke en de private sector. Tegelijkertijd stimuleert House of Skills ketensamenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven, gemeenten en het UWV, waarin deze producten en diensten worden toegepast. House of Skills is hierin een onafhankelijke speler, die in de praktijk op basis van concrete vragen uit de arbeidsmarkt uitzoekt hoe het matchingsproces beter kan werken. House of Skills vormt bovendien een innovatie-community voor kennisdeling, netwerken en lobby. Deze kerntaken van House of Skills worden ondersteund door onderzoek en ontwikkeling. Om vorm te geven aan de gemeenschappelijke wisseleenheid ('munteenheid') van skills, heeft House of Skills ervoor gekozen om de producten en diensten te baseren op gevalideerde skills-taxonomieën. Een skills-taxonomie biedt een systematische rangschikking van skills die nodig zijn voor het beoefenen van beroepen of functies, of voor het vaststellen van opleidingsbehoeften. Skills-taxonomieën zijn er in alle soorten en maten. Sommige richten zich op bepaalde sectoren, branches of bedrijven, andere bestrijken de gehele arbeidsmarkt. Bij sommige taxonomieën zijn de methoden en de bronmaterialen van 

De transferpunten zijn geen nieuwe institutie voor arbeidsbemiddeling, maar sluiten aan op bestaande processen van bijvoorbeeld het UWV, sociale diensten van gemeenten, werkgeverservicepunten en uitzendbureaus. Producten en diensten van House of Skills worden zodanig vervlochten dat bestaande instituties de vruchten kunnen plukken van de skillsbenadering. In 2021 zal House of Skills een duurzame, uitvoerende organisatie met een rechtspersoon gaan vormen, teneinde continuïteit te bewerkstelligen in de voortgaande transitie naar een onderwijsaanbod en een arbeidsmarkt die op skills zijn gebaseerd. Bestaande instituties in de regio en de rest van Nederland worden uitgenodigd om hun processen te baseren op hetzelfde basisprincipe. Dit maakt het mogelijk om nog breder gezamenlijk te werken aan het terugdringen van mismatches op de arbeidsmarkt. Een zo breed mogelijke ketensamenwerking speelt immers het beste in op snelle veranderingen in vraag en aanbod van arbeid als gevolg van economische crises of hoogconjunctuur.

Het betere werk. De nieuwe maatschappelijke opdracht

Strategies for the New Economy. Skills as the Currency of the Labour Market

Manpower en Randstad

Hogeschool Saxion, Hogeschool Arnhem-Nijmegen

De economische impact van het coronavirus in de MRA en Groot-Amsterdam. Gevolgen voor de economische groei en de werkgelegenheid