Immanuel Kant - Wîkîpediya





	
	

	
	

	Immanuel Kant

	
		Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

		

		

		
		

		Jump to navigation
		Jump to search
		  
Immanuel Kant



Immanuel Kant (bixwîne Îmanuêl Kant; jdb. 22ê nîsanê 1724 li Königsberg − m. 12ê sibatê 1804 dîsa li Königsbergê) fîlozofekî alman bû. Ew yek ji kartêkertirîn û bibandortirîn hizirvanên Ewrûpayî û dawîntirîn fîlozofê rewşenhizriyê (ronakbîriyê) e. Kant mîna bavê Felsefa Rexneyî tê pejirandin.


Naverok


	1 Jînenîgar
	1.1 Destpêka Jiyanê



	2 Berhemên wî
	3 Girêdanên derve





Jînenîgar[biguherîne]

Destpêka Jiyanê[biguherîne]

Li bajarê Prûsyaya rojhilat Königsbergê (Kaliningrad) ji dayik bû û heta dawiya jiyana xwe li vî bajarî ma. Xusla Te'mîd Immanuelî bi navê Emmanuelî hat kirin, lê wî, paştir dema zimanê îbrî hînbûye, navê xwe guhart û kir Immanuel. Ew zaroyî çarê ji neh zaroyên malabatê bû (pênc ji wan hêşta zaro mirin). Wî piranî ya jiyana xwe li bajêrê bûna xwe, ko li wî çaxî paytextê Prûsyayê bû, derbaz kir. Babê wî, Johann Georg Kant (1682-1746), sin'etkarekê (hostayekê) almanî yê xelkê Memelê (niha Klaipeda a Lîtwanyayê e) bû. Dayîka wî, Anna Regina Porter (1697-1737), keça kurtankerekî bû. Di zarotiya xwe da Immanuel xwîndinkarekê baş bû. Di malbateka luterî da mezin bû ko bawerî bi xwe terxankirina jibo dînî, xwe-şkandin û zahidiyê û vexwîndina peyvaneya Pirtûka pîroz hebû. Ji ber hindê, Immanuel bi awayekî rijd hat perwerdekirin-xwedî tertîb, hişik- ko li zimanê latînî û rênumayiyên dînî pirtir ji riyaziyat û zanistî rêz digirt. Paştir, Immanurl behsa wê heyamê bi heyameka nexweş dikit.

Gava li zanîngehê xwendekar bû çend salan ders da xwendekaran. Gava xwendekar bû di bin bandora Leibniz û Woolf de ma. Di sala 1755an de piştî ku bû doçent li zanîngehê dersên curbecur ên Zaniyariya Civatê da. Kant di destpêkê de di mijara fîzîk û astronomiyê de nivîsand. Di sala 1755an de berhema xwe ya bi navê "Dîroka Gerdûniya Xwezayî û Teoriya Buhiştan" nivisand. Di sala 1770an de bu serokê kursiya mentiq û Metafîzîkê. Piştî 1770an bi bandora Hume û Rousseau felsefa xwe ya rexneyî pêşve bir.


Berhemên wî[biguherîne]

	Kritik der reinen Vernunft, 1781
	Prolegomena zu einer jeden künftigen Metaphysik, 1783
	Grundlegung zur Metaphysik der Sitten, 1785
	Kritik der praktischen Vernunft, 1788
	Kritik der Urteilkraft, 1790
	Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft, 1793
	Metaphysik der Sitten, 1797


Girêdanên derve[biguherîne]

 Li Wikimedia Commons medyayên di warê Immanuel Kant de hene.


 Ev gotar şitlek e.  Heke tu bixwazî berfireh bikî, biguherîne bitikîne. (Çawa?)








Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Immanuel_Kant&oldid=830520" hatiye standin.


		Kategorî: 	Fîlozofên alman
	Jidayikbûn 1724
	Mirin 1804


Kategoriya veşartî: 	Kurt




	




	





	Menûya navîgasyonê

	
		

	
		Amûrên kesane
	

	
			Têneketî
	Gotûbêj
	Beşdariyên min
	Hesabekî çêke
	Têkeve


		
	



		
			

	
		Valahiya nav
	

	
			Gotar
	Gotûbêj


		
	



			

	
	
		Kurdî/کوردی
	

	
			Kurdî/کوردی
	Tîpên erebî
	Tîpên latînî


		
	



		

		
			

	
		Dîtin
	

	
			Bixwîne
	Biguherîne
	Dîrokê bibîne


		
	



			

	
	
		Bêhtir
	

	
		

		
	



			
	
		Lêgerîn
	

	
		
			
			
			
			
		

	




		

	

	

	
		
	

	

	
		Navîgasyon
	

	
			Destpêk · Sereta
	Bûyerên rojane
	Rûpeleke ketober


		
	



	

	
		Beşdarî
	

	
			Portala komê
	Dîwana Wîkîpediyayê
	Guhartinên dawî
	Bexş bike
	Alîkarî


		
	




	
		Qutiya amûran
	

	
			Girêdanên li ser vê rûpelê
	Guhartinên têkildar
	Wêneyekî bar bike
	Rûpelên taybet
	Girêdana daîmî
	Agahiyên rûpelê
	Qalkirina rûpelê bibîne
	Hêmana Wîkîdane


		
	




	
		Çap bike/derxîne
	

	
			Wek PDF daxe
	Guhertoya çapkirinê


		
	




	
		Di projeyên din de
	

	
			Wikimedia Commons
	Wîkîgotin


		
	



	

	
		Bi zimanên din
	

	
			Afrikaans
	Alemannisch
	አማርኛ
	Aragonés
	العربية
	الدارجة
	مصرى
	Asturianu
	Aymar aru
	Azərbaycanca
	تۆرکجه
	Башҡортса
	Žemaitėška
	Bikol Central
	Беларуская
	Беларуская (тарашкевіца)‎
	Български
	भोजपुरी
	বাংলা
	Brezhoneg
	Bosanski
	Буряад
	Català
	Chavacano de Zamboanga
	Нохчийн
	Cebuano
	کوردی
	Čeština
	Чӑвашла
	Cymraeg
	Dansk
	Deutsch
	Zazaki
	Ελληνικά
	Emiliàn e rumagnòl
	English
	Esperanto
	Español
	Eesti
	Euskara
	Estremeñu
	فارسی
	Suomi
	Võro
	Føroyskt
	Français
	Arpetan
	Nordfriisk
	Frysk
	Gaeilge
	贛語
	Kriyòl gwiyannen
	Gàidhlig
	Galego
	ગુજરાતી
	עברית
	हिन्दी
	Fiji Hindi
	Hrvatski
	Magyar
	Հայերեն
	Interlingua
	Bahasa Indonesia
	Interlingue
	Ilokano
	Ido
	Íslenska
	Italiano
	日本語
	Patois
	Jawa
	ქართული
	Qaraqalpaqsha
	Taqbaylit
	Kabɩyɛ
	Қазақша
	ಕನ್ನಡ
	한국어
	Кыргызча
	Latina
	Lëtzebuergesch
	Лезги
	Lingua Franca Nova
	Limburgs
	Ligure
	Ladin
	Lumbaart
	لۊری شومالی
	Lietuvių
	Latviešu
	मैथिली
	Malagasy
	Македонски
	മലയാളം
	Монгол
	मराठी
	Кырык мары
	Bahasa Melayu
	Malti
	Mirandés
	မြန်မာဘာသာ
	Эрзянь
	Nāhuatl
	Plattdüütsch
	नेपाली
	नेपाल भाषा
	Nederlands
	Norsk nynorsk
	Norsk bokmål
	Occitan
	Livvinkarjala
	ਪੰਜਾਬੀ
	Polski
	Piemontèis
	پنجابی
	پښتو
	Português
	Runa Simi
	Rumantsch
	Română
	Русский
	Русиньскый
	Kinyarwanda
	संस्कृतम्
	Саха тыла
	Sardu
	Sicilianu
	Scots
	Srpskohrvatski / српскохрватски
	Simple English
	Slovenčina
	Slovenščina
	Shqip
	Српски / srpski
	Sunda
	Svenska
	Kiswahili
	தமிழ்
	తెలుగు
	Тоҷикӣ
	ไทย
	Tagalog
	Tok Pisin
	Türkçe
	Татарча/tatarça
	Українська
	اردو
	Oʻzbekcha/ўзбекча
	Vepsän kel’
	Tiếng Việt
	West-Vlams
	Volapük
	Winaray
	吴语
	მარგალური
	ייִדיש
	Yorùbá
	Zeêuws
	中文
	文言
	Bân-lâm-gú
	粵語


		Girêdanan biguherîne

	









		 Ev rûpel cara dawî 27 kanûna pêşîn 2020, saet li 19:15an de hatiye guhartin.
	Nivîsar di bin lîsansa Creative Commons Attribution-ShareAlike License de derbasdar e;
heke tiştên din werin xwestin dikarin lê bên zêdekirin.
Ji bo hûragahiyan li Mercên Bikaranînê binêre.



		Siyaseta veşarîtiyê
	Der barê Wîkîpediya de
	Ferexetname
	Xuyakirina mobîl
	Pêşdebir
	Statîstîk
	Agahiya kûkiyê (cookie)