دەیڤد ھیووم - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد





	
	

	
	

	دەیڤد ھیووم

	
		لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

		

		

		
		

		Jump to navigation
		Jump to search
		  
هیوم



دەیڤد ھیوم (ماوەی ژیان: ٧ی ئایاری ١٧١١ تاکوو ٢٥ی ئابی ١٧٧٦) فەیلەسووف و مێژوونووس و ئابووریزانی سکۆتلاندی بوو، دەیڤد کاریگەر بوو بە جۆن لۆک،[١] ھیووم سەر بە ڕێبازی لیبرالیزمی کۆن بووە.[٢][٣][٤]


ژیان[دەستکاری]

دیڤید ھیووم  فەیلەسوف و ئابووریزان و مێژوو نووسێکی سکۆتلاندی بووە و کەسایەتیەکی گرنگ بووە لە فەلسەفەی ڕۆژاوا و مێژووی ئیسکتلەندا،  لە ٢٦ نیسانی ساڵی ١٧١١ لە سکۆتلاند لەدایک بووە، کە تەمەنی گەیشتۆتە ٣ ساڵان باوکی کۆچی دوایی کردووە، ساڵی ١٧٢٢ لەتەمەنی ١١ ساڵیدا پەیوەندی بە قوتابخانەی ئەدنبرەوە کردووە و فەلسەفەی سروشتی خوێندووە، بۆ ماوەیەکی کەم کاری بازرگانێتی کردووە و دواتر وازی لێی ھێناوە.

دیڤید ھیووم سەرەتا وەکو مێژوو نووس ناوبانگی دەرکردووە و وەکو سەرچاوەیەکی سەرەکی بۆ مێژووی ئینگلیز پشتیان بە کتێبە بەناوبانگەکەی مێژووی ئینگلتەرا بەستووە، یەکەم فەیلەسوف بووە لە سەدەی نوێدا فەلسەفەی سروشت بڵاوبکاتەوە و ئەوەی ڕەتکردۆتەوە کە مێشکی مرۆڤ کۆپیکراوێکی بچووکی مێشکی خواوەندبێت و پێی وابووە کە جیھان بەدەستی مرۆڤەوەیە و ھەموو ئاینەکانی بە مەسیحیەتیشەوە ڕەتکردۆتەوە.

فەلسەفەکەی ھیووم بڕوای بە بیرکردنەوەی فەلسەفی نەبووە، بەڵام پێی وابووە کە لە دەرئەنجامی شارەزایی زانستێکی نوێ ھێتە ئاراوە و شارەزاییش تەنھا لەرێگای عەقڵەوە دەبێت، ھەروەھا پێی وابووە شارەزایی ھەموو تاکە کەسێک تەنھا لەڕێگای ھەست و عەقڵەوەیە، بڕواشی وابووە کە جیھانێک ھەیە لەدەرەوەی ھەستی مرۆڤەوە.
لەنێوان ساڵانی ١٧٦٣ بۆ ١٧٦٦ ھیووم وەکو سکرتێری باڵیۆزخانەی ئینگلیز لەپاریس کاری کردووە و بەناوبانگترین فەیلەسوفە فەرەنسیەکانی ناسیوە، لەساڵی ١٧٦٧ بۆتە یارەدەری یەکێک لەوەزارەتەکانی فەرەنسا، ساڵی ١٧٦٩ گەڕاوەتەوە بۆ ئەدنبەرەی شوێنی لەدایک بوونی لە ئیسکتلەندا و تادوا ژیانی لەوێ ماوەتەوە و لە ٢٥ ئابی ساڵی ١٧٧٦ کۆچی دوایی کردووە.


سەرچاوەکان[دەستکاری]

	^ "وەشانی ئەرشیڤکراو". لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٤. لە ڕێکەوتی ٢ی ئابی ٢٠١٣ ھێنراوە.  پارامەترەکە |deadurl= پشتگوێ خرا (یارمەتی); بەدواداچوون بۆ ڕێکەوت بکە لە: |access-date=, |archive-date= (یارمەتی)

	^ http://www.liberal-vision.org/liberal-philosophy/david-hume-1711-76-essays-moral-political-and-literary-1758/

	^ http://www.youtube.com/watch?v=b3u5B-iQRM4

	^ http://thinkmarkets.wordpress.com/2011/05/07/david-hume-and-friedrich-hayek-classical-liberal-giants/



	ویکیپیدیای عەرەبی


		ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.	ب
	و
	د












وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=دەیڤد_ھیووم&oldid=540170»


		پۆلەکان: 	فەیلەسووفانی ئەخلاق
	فەیلەسووفانی سەدەی ١٨یەم
	مێژووناسانی ئینگلستان
	فەیلەسووفانی زانست
	ئابوورزانانی سکۆتلاندی
	فەیلەسووفانی سکۆتلاندی
	لەدایکبووانی ١٧١١
	مردووانی ١٧٧٦


پۆلە شارداوەکان: 	ھەموو کۆلکەوتارەکان
	کۆلکە




	




	





	مێنۆی ڕێدۆزی

	
		

	
		ئامڕازە تاکەکەسییەکان
	

	
			لە ژوورەوە نیت
	لێدوان
	بەشدارییەکان
	ھەژمار دروست بکە
	بچۆ ژوورەوە


		
	



		
			

	
		شوێنناوەکان
	

	
			وتار
	وتووێژ


		
	



			

	
	
		شێوەزارەکان
	

	
		

		
	



		

		
			

	
		بینینەکان
	

	
			خوێندنەوە
	دەستکاری
	مێژوو


		
	



			

	
	
		زیاتر
	

	
		

		
	



			
	
		گەڕان
	

	
		
			
			
			
			
		

	




		

	

	

	
		
	

	

	
		ڕێدۆزی
	

	
			دەستپێک
	ڕووداوە ھەنووکەیییەکان
	وتارێک بە ھەڵکەوت
	بەخشین بە ویکیپیدیا


		
	



	

	
		ھەڵسوکەوت
	

	
			یارمەتی
	دەربارەی ویکیپیدیا
	دەروازەی کۆمەڵگە
	دوایین گۆڕانکارییەکان
	پەڕەی پەیوەندی


		
	




	
		ئامرازەکان
	

	
			بەستەرەکان بە ئێرەوە
	گۆڕانکارییە پەیوەندیدارەکان
	پەڕگەیەک بار بکە
	پەڕە تایبەتەکان
	بەستەری ھەمیشەیی
	زانیاریی پەڕە
	ئەم پەڕەیە بکە بە ژێدەر
	بەندی ویکیدراوە


		
	




	
		چاپ/ھەناردن
	

	
			دروستکردنی کتێبێک
	داگرتن بە PDF
	وەشانی ئامادەی چاپ


		
	




	
		لە پڕۆژەکانی تر
	

	
			ویکیمیدیا کۆمنز


		
	



	

	
		بە زمانەکانی تر
	

	
			Kurdî
	Afrikaans
	አማርኛ
	Aragonés
	العربية
	مصرى
	Asturianu
	Azərbaycanca
	Беларуская
	Беларуская (тарашкевіца)‎
	Български
	বাংলা
	Brezhoneg
	Bosanski
	Català
	Čeština
	Cymraeg
	Dansk
	Deutsch
	Ελληνικά
	English
	Esperanto
	Español
	Eesti
	Euskara
	Estremeñu
	فارسی
	Suomi
	Français
	Nordfriisk
	Frysk
	Gaeilge
	Gàidhlig
	Galego
	עברית
	हिन्दी
	Hrvatski
	Magyar
	Հայերեն
	Bahasa Indonesia
	Ido
	Íslenska
	Italiano
	日本語
	ქართული
	Қазақша
	ಕನ್ನಡ
	한국어
	Кыргызча
	Latina
	Lëtzebuergesch
	Lingua Franca Nova
	Lumbaart
	Lietuvių
	Latviešu
	Malagasy
	Македонски
	മലയാളം
	Монгол
	Bahasa Melayu
	Plattdüütsch
	Nederlands
	Norsk nynorsk
	Norsk bokmål
	Occitan
	Livvinkarjala
	ਪੰਜਾਬੀ
	Polski
	Piemontèis
	پنجابی
	Português
	Runa Simi
	Română
	Русский
	Sicilianu
	Scots
	Srpskohrvatski / српскохрватски
	Simple English
	Slovenčina
	Slovenščina
	Shqip
	Српски / srpski
	Svenska
	Kiswahili
	தமிழ்
	ไทย
	Tagalog
	Türkçe
	Татарча/tatarça
	Українська
	Oʻzbekcha/ўзбекча
	Tiếng Việt
	Volapük
	Winaray
	吴语
	ייִדיש
	Yorùbá
	中文
	Bân-lâm-gú
	粵語


		دەستکاریی گرێدانەکان

	









		 ئەم پەڕەیە دواجار لە ‏٢٢:١٠ی ‏٨ی ئەیلوولی ٢٠١٧ نوێ کراوەتەوە.
	دەق لەژێر Creative Commons Attribution-ShareAlike License لە بەردەستدایە؛
لەوانەیە مەرجی تریشی پێ زیاد ببێ.
بۆ وردەکارییەکان مەرجەکانی بەکارھێنان ببینە.



		سیاسەتی تایبەتێتی
	دەربارەی ویکیپیدیا
	نابەرپرسییەکان
	بینینی مۆبایلی
	پەرەپێدەران
	ئامارەکان
	ڕوونکردنەوەی کوکی