Devid Yum — Vikipediya
Devid Yum
Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation
Jump to search
Devid Yum
ing. David Hume
Doğum tarixi
26 aprel 1711
Doğum yeri
Edinburq
Vəfat tarixi
1776
Vəfat yeri
Edinburq
Dəfn yeri
Old Calton Cemetery[d]
Vətəndaşlığı
Böyük Britaniya Krallığı
Milliyyəti
Şotland
Təhsili
Edinburq Universiteti
Fəaliyyəti
filosof, iqtisadçı, kitabxanaçı, tarixçi, esseist, yazıçı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Devid Yum (ing. David Hume; 26 aprel [7 may] 1711[1][2][3], Edinburq[1][2][3] – 25 avqust 1776(1776-08-25)[1][2][4][…], Edinburq[1][3]) — məşhur şotland filosofu, empirizm və aqnostisizmin nümayəndəsi, ingilis maarifçiliyinin ən məşhur xadimlərindən biridir..[5]
Mündəricat
1 Həyatı
2 Fəlsəfəsi
3 Azərbaycan fəlsəfi düşüncəsindəki yeri
4 İstinadlar
5 Xarici keçidlər
Həyatı[redaktə | əsas redaktə]
Yum 1711-ci ildə Şotlandiyanın Edinburq şəhərində bir hüquqşünas ailəsində anadan olmuşdur.[6][7] O, Edinburq Universitetində mükəmməl təhsil almış, İngiltərənin Avropadakı diplomatik missiyalarında işləmişdir. Fəlsəfi fəaliyyətə Yum “İnsan təbiəti haqqında traktat”-ın ilk iki hissəsini nəşr etməklə 1739-cu ildə başlamışdır.[8] Bir ildən sonra traktatın ikinci hissəsi işıq üzü görmüşdür. Sonralar Yum bu ideyaların üzərində işləmiş və “İnsan idrakı haqqında” adı altında ayrıca bir kitab da nəşr etmişdir.[9] Bir çox əsərin, o cümlədən, 8 cildlik “İngiltərə tarixi”nin müəllifidir. D.Yumun həyatında ən parlaq və məhsuldar dövr onun Şotlandiyanın Milli Kitabxanasında çalışdığı dövrdür. Belə ki, az maaş almasına baxmayaraq kitabların içərisində olmaq ona bir sıra gələcək əsərləri üçün material toplamaq imkanı vermişdi.
Fəlsəfəsi[redaktə | əsas redaktə]
Devid Yum empirizmin nümayəndəsidir və skeptik mövqeyi ilə seçilir.[10] Onun məşhur fikirlərindən biri budur ki, insan heç bir halda səbəblə nəticə arasında zəruri əlaqənin olduğunu sübut edə bilməz, bizdə hansısa səbəbin hansı nəticə doğuracağı və ya hansısa nəticənin səbəbinin nə olacağı barədə düşüncə vərdiş və assosiasiyanın nəticəsində yaranır.
“Yum aqnostisizmi” dedikdə, duyğuların əsasında nəyin dayanması məsələsinin atılması və ya idrak üçün əlçatmaz olması başa düşülür.
Azərbaycan fəlsəfi düşüncəsindəki yeri[redaktə | əsas redaktə]
D.Yum Azərbaycan oxucusuna M.F.Axundovun təqdimatında səbəbiyyət təliminin və marksizm fəlsəfəsinin təqdimatında aqnostisizmin görkəmli nümayəndəsi kimi bəllidir.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
Şablon:İstinad
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
Статья о Давиде Юме из Энциклопедии Кругосвет
Давид Юм. Исследования, касающиеся человеческого познания — текст на русском и английском языках
Дэвид Юм «Трактат о человеческой природе»
↑ 1 2 3 4 5 6 Hume, David // Encyclopædia Britannica — 11 — NYC: 1911.
↑ 1 2 3 4 5 Stephen L. Hume, David (1711-1776) (DNB00) // Dictionary of National Biography / L. Stephen, S. Lee — London: Smith, Elder & Co., 1885.
↑ 1 2 3 4 Юм, Давид // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1904. — Т. XLI. — С. 374–380.
↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
↑ William Edward Morris, "David Hume", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (21 May 2014), Edward N. Zalta (ed.)
↑ "David Hume, "My Own Life"". andromeda.rutgers.edu. 16 January 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 February 2015.
↑ "David Hume Biography". humesociety.org. 1 April 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 August 2015.
↑ "Texts - My Own Life (1777)". davidhume.org. 13 August 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 August 2015.
↑ "Texts - My Own Life (1777)". davidhume.org. 13 August 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 August 2015.
↑ Mullen, Shirley (2003). "David Hume and a Christian Perspective on History". Fides et Historia. XXXV: 49–60.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Devid_Yum&oldid=5523944"
Kateqoriyalar: 26 apreldə doğulanlar
1711-ci ildə doğulanlar
1776-cı ildə vəfat edənlər
Edinburq Universitetinin məzunları
7 mayda doğulanlar
Edinburqda doğulanlar
25 avqustda vəfat edənlər
Edinburqda vəfat edənlər
Böyük Britaniya filosofları
XVIII əsr filosofları
Skeptisizm
Empiristlər
Epistemoloqlar
Gizli kateqoriyalar: Vikipediya:Vikiverilənlərdə dəyəri müəyyən olunmuş məqalələr
Əlifba sırasına görə şəxslər
Şəxs şablonu istifadə olunan məqalələr
Vikipediya:Vikiverilənlərdə mənbələri olan məqalələr
Vikipediya:Fərqli coğrafi zəncirləri olan səhifələr
Naviqasiya menyusu
Alətlər sandığı
Daxil olmamısınız
Müzakirə
Fəaliyyətim
Hesab yarat
Daxil ol
Adlar fəzası
Məqalə
Müzakirə
Variantlar
Görünüş
Oxu
Redaktə
Əsas redaktə
Tarixçə
More
Axtar
Bələdçi
Ana Səhifə
Kənd meydanı
Aktual hadisələr
Son dəyişikliklər
Təsadüfi səhifə
Layihələr
Seçilmiş məqalələr
Seçilmiş siyahılar
Seçilmiş portallar
Yaxşı məqalələr
Məqalə namizədləri
Mövzulu ay
Xüsusi
Maddi kömək
Qaralama dəftəri
Kömək
Alətlər
Səhifəyə keçidlər
Əlaqəli redaktələr
Fayl yüklə
Xüsusi səhifələr
Daimi keçid
Səhifə məlumatları
Bu məqaləyə istinad et
Vikiverilənlər elementi
Çap et/ixrac
Kitab yarat
PDF olaraq yüklə
Çap variantı
Digər layihələrdə
Vikianbar
Vikisitat
Başqa dillərdə
Afrikaans
አማርኛ
Aragonés
العربية
مصرى
Asturianu
Беларуская
Беларуская (тарашкевіца)
Български
বাংলা
Brezhoneg
Bosanski
Català
کوردی
Čeština
Cymraeg
Dansk
Deutsch
Ελληνικά
English
Esperanto
Español
Eesti
Euskara
Estremeñu
فارسی
Suomi
Français
Nordfriisk
Frysk
Gaeilge
Gàidhlig
Galego
עברית
हिन्दी
Hrvatski
Magyar
Հայերեն
Bahasa Indonesia
Ido
Íslenska
İtaliano
日本語
ქართული
Қазақша
ಕನ್ನಡ
한국어
Kurdî
Кыргызча
Latina
Lëtzebuergesch
Lingua Franca Nova
Lumbaart
Lietuvių
Latviešu
Malagasy
Македонски
മലയാളം
Монгол
Bahasa Melayu
Plattdüütsch
Nederlands
Norsk nynorsk
Norsk bokmål
Occitan
Livvinkarjala
ਪੰਜਾਬੀ
Polski
Piemontèis
پنجابی
Português
Runa Simi
Română
Русский
Sicilianu
Scots
Srpskohrvatski / српскохрватски
Simple English
Slovenčina
Slovenščina
Shqip
Српски / srpski
Svenska
Kiswahili
தமிழ்
ไทย
Tagalog
Türkçe
Татарча/tatarça
Українська
Oʻzbekcha/ўзбекча
Tiếng Việt
Volapük
Winaray
吴语
ייִדיש
Yorùbá
中文
Bân-lâm-gú
粵語
Keçidlərin redaktəsi
Bu səhifə sonuncu dəfə 23 sentyabr 2020 tarixində, saat 05:45-də redaktə edilib.
Mətn Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər.
Ətraflı məlumat üçün istifadə şərtlərinə baxın.
Məxfilik siyasəti
Vikipediya haqqında
İmtina etmə
Mobil görüntü
Tərtibatçılar
Statistics
Kökə məlumatı