Xeşeyerşa I - Wîkîpediya





	
	

	
	

	Xeşeyerşa I

	
		Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.

		

		

		
		

		Jump to navigation
		Jump to search
		  
Xeşeyerşayê yekem li gorî Ernest Normand



Xeşeyerşa I, ango Xeşeyerşayê yekem  (z. 519 b.z. - m. 465 b.z.) şahekî mezin ê împeratoriya Farisî bû. Navê wî bi farisiya berê Hšayāŗšā tê mane "Serwerê gernasan" û bi yewnanî bû Xerxes[çavkanî pêwîst e]. 


Ceng û jiyan[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

Shayar Shah lawê Daryûsê Mezin û Atossa, xwenga Kûruşê Mezin, bû. Dûv bavê xwe Daryûs I 486 b.z. de mir derbaza textê bû. Pêşin, serîhildanê li Babil û Misir de, 486 b.z.an de derketî û dema derbaza text bûyî de dom dikirî, di 485 b.z. de rawestand. Wê demê Persan bi yewnaniyên re dewamî, di Şerên Farisan de, ceng dikirin û Darius di amedeyiya seferberiyeke din de bû. Xeşeyerşa I derbaza textê bû şunda bi Kartaca ve tev di Thermopylen de şahê Spartaan Leonidas, gorî Herodot bi 2 milon leşkeran, bin xist. Lê paş re di cenga Şerê Derya yê Salamîs de di 28'ê rezberê 480 b.z. bi pêşengî padîşahî Themistokles, ji aliya komkeştiyên Atîna hat binxistin. 

Dûv binketiniya Şerê Derya yê Salamîs de Xeşeyerşa I vegeriya paytextê xwe Susa. Hin leşkeran li Yewnanistanê man jî di Cengê Plataeayê de di 479 b.z. de hat binxistin.

Li ser Xeşeyerşa qalakê wiha heye: Dû pira, ji bo derbaz bû ne, bi keştiyan li ser Dardanellia re çê kirî helweşiya, derya bi 300 qemçiyan ceza kiri ye. Rast ne rast qalakê wiha tê gotin[çavkanî pêwîst e].

Xeşeyerşa I 465 b.z. de ji aliyê fermandarekî xwe Artabanos ve hat kuştîn[çavkanî pêwîst e].


Giredanê Web[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]

	Xerxes I di Iran today de bi elmanî









Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Xeşeyerşa_I&oldid=725280" hatiye standin.


		Kategorî: 	Keyên Hexamenişî




	




	





	Menûya navîgasyonê

	
		

	
		Amûrên kesane
	

	
			Têneketî
	Gotûbêj
	Beşdariyên min
	Hesabekî çêke
	Têkeve


		
	



		
			

	
		Valahiya nav
	

	
			Gotar
	Gotûbêj


		
	



			

	
	
		Kurdî/کوردی
	

	
			Kurdî/کوردی
	Tîpên erebî
	Tîpên latînî


		
	



		

		
			

	
		Dîtin
	

	
			Bixwîne
	Biguherîne
	Çavkaniyê biguherîne
	Dîrokê bibîne


		
	



			

	
	
		Bêhtir
	

	
		

		
	



			
	
		Lêgerîn
	

	
		
			
			
			
			
		

	




		

	

	

	
		
	

	

	
		Navîgasyon
	

	
			Destpêk · Sereta
	Bûyerên rojane
	Rûpeleke ketober


		
	



	

	
		Beşdarî
	

	
			Portala komê
	Dîwana Wîkîpediyayê
	Guhartinên dawî
	Bexş bike
	Alîkarî


		
	




	
		Qutiya amûran
	

	
			Girêdanên li ser vê rûpelê
	Guhartinên têkildar
	Wêneyekî bar bike
	Rûpelên taybet
	Girêdana daîmî
	Agahiyên rûpelê
	Qalkirina rûpelê bibîne
	Hêmana Wîkîdane


		
	




	
		Çap bike/derxîne
	

	
			Wek PDF daxe
	Guhertoya çapkirinê


		
	




	
		Di projeyên din de
	

	
			Wikimedia Commons


		
	



	

	
		Bi zimanên din
	

	
			Afrikaans
	Alemannisch
	العربية
	مصرى
	Asturianu
	Azərbaycanca
	تۆرکجه
	Беларуская
	Български
	Brezhoneg
	Bosanski
	Català
	Čeština
	Cymraeg
	Dansk
	Deutsch
	Ελληνικά
	English
	Esperanto
	Español
	Eesti
	Euskara
	فارسی
	Suomi
	Français
	Galego
	עברית
	हिन्दी
	Hrvatski
	Magyar
	Հայերեն
	Bahasa Indonesia
	Italiano
	日本語
	ქართული
	Қазақша
	한국어
	Кыргызча
	Latina
	Lëtzebuergesch
	Lietuvių
	Latviešu
	Malagasy
	मराठी
	Bahasa Melayu
	Nederlands
	Norsk nynorsk
	Norsk bokmål
	Occitan
	Polski
	پنجابی
	پښتو
	Português
	Română
	Русский
	Scots
	Srpskohrvatski / српскохрватски
	Simple English
	Slovenčina
	Slovenščina
	Српски / srpski
	Svenska
	தமிழ்
	ไทย
	Tagalog
	Türkçe
	Українська
	اردو
	Oʻzbekcha/ўзбекча
	Tiếng Việt
	Winaray
	吴语
	Yorùbá
	中文


		Girêdanan biguherîne

	









		 Ev rûpel cara dawî 27 hezîran 2019, saet li 21:58an de hatiye guhartin.
	Nivîsar di bin lîsansa Creative Commons Attribution-ShareAlike License de derbasdar e;
heke tiştên din werin xwestin dikarin lê bên zêdekirin.
Ji bo hûragahiyan li Mercên Bikaranînê binêre.



		Siyaseta veşarîtiyê
	Der barê Wîkîpediya de
	Ferexetname
	Xuyakirina mobîl
	Pêşdebir
	Statîstîk
	Agahiya kûkiyê (cookie)