Xerxes I, brenin Persia - Wicipedia





	
	

	
	

	Xerxes I, brenin Persia

	
		Oddi ar Wicipedia

		

		

		
		

		Jump to navigation
		Jump to search
		  
Xerxes I



Pumed brenin Ymerodraeth Persia oedd Xerxes I, brenin Persia, Hen Berseg: Xšayāršā, Groeg: Ξέρξης, Xérxēs (bu farw 465 CC).

Roedd Xerxes yn fab i Darius I, brenin Persia ac Atossa, merch Cyrus Fawr. Daeth yn frenin ar farwolaeth Darius yn 485 CC, a gorchfygodd wrthryfeloedd yn yr Aifft a Babilon. Yn 484 CC, dygodd o ddinas Babilon y ddelw aur o Bel (Marduk, a arweiniodd at wrthryfeloedd gan y Babiloniaid yn 484 CC a 479 CC.

Yn 480 CC, arweiniodd fyddin enfawr i wneud Groeg yn rhan o’r ymerodraeth. Roedd ei dad, Darius, wedi methu gwneud hyn ddeng mlynedd ynghynt, pan orchfygwyd ei fyddin gan yr Atheniaid ym Mrwydr Marathon. Roedd byddin Xerxes yn un enfawr; yn ôl Herodotus yn ddwy filiwn a hanner o wŷr, er nad yw haneswyr diweddar yn derbyn hyn. Ceisiodd byddin fechan o 300 o Spartiaid a 700 o Thespiaid dan arweiniad Leonidas, brenin Sparta, atal y Persiaid yn Thermopylae, lle roedd y ffordd tua’r de yn dilyn rhimyn cul o dir rhwng y mynyddoedd a’r môr. Bu ymladd am dri diwrnod a lladdwyd nifer fawr o’r Persiaid, ond yn y diwedd lladdwyd y Groegiaid i gyd pan ddangosodd bradwr i’r Persiaid lwybr trwy’r mynyddoedd a’u galluogodd i ymosod ar y Groegwyr o’r tu cefn.

Aeth y Persiaid ymlaen tuag Athen, lle roedd dadl a ddylent ymladd y Persiaid ar y tir ynteu ddibynnu ar eu llynges. Ar gyngor Themistocles, penderfynwyd gadael y ddinas a defnyddio’r llynges i ymladd y Persiaid. Cipiwyd a llosgwyd Athen gan y Persiaid, ond gorchfygwyd llynges Xerxes gan lynges Athen a’i cynghreiriaid ym Mrwydr Salamis. Dychwelodd Xerxes i Asia Leiaf, ond gadawodd Mardonius gyda byddin gref i ymladd y Groegiaid. Y flwyddyn ganlynol, gorchfygwyd a lladdwyd Mardonius gan fyddin o Roegiaid dan arweiniad Pausanias, brenin Sparta ym Mrwydr Plataea.

Cred rhai mai Xerxes yw'r cymeriad sy'n ymddangos yn y Beibl dan yr enw "Ahasfferus", enw sy'n tarddu o'r fersiwn Hebraeg o'i enw. Mae'n gymeriad yn Llyfr Esther, lle ceir ei hanes yn priodi Esther.

Olynwyd ef ar yr orsedd gan ei fab, Artaxerxes I.


	Rhagflaenydd :
Darius I
	Brenhinoedd Achaemenid Ymerodraeth Persia
Xerxes I
	Olynydd :
Artaxerxes I










Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Xerxes_I,_brenin_Persia&oldid=10778913"


		Categorïau: 	Marwolaethau 465 CC
	Ymerodraeth Persia




	




	





	Llywio

	
		

	
		Offer personol
	

	
			Heb fewngofnodi
	Sgwrs
	Cyfraniadau
	Crëwch gyfrif
	Mewngofnodi


		
	



		
			

	
		Parthau
	

	
			Erthygl
	Sgwrs


		
	



			

	
	
		Amrywiolion
	

	
		

		
	



		

		
			

	
		Golygon
	

	
			Darllen
	Golygu
	Golygu cod y dudalen
	Gweld yr hanes


		
	



			

	
	
		More
	

	
		

		
	



			
	
		Chwilio
	

	
		
			
			
			
			
		

	




		

	

	

	
		
	

	

	
		Panel llywio
	

	
			Hafan
	Porth y Gymuned
	Y Caffi
	Materion cyfoes
	Newidiadau diweddar
	Erthygl ar hap
	Cymorth
	Rhoi


		
	



	

	
		Blwch offer
	

	
			Beth sy'n cysylltu yma
	Newidiadau perthnasol
	Tudalennau arbennig
	Dolen barhaol
	Gwybodaeth am y dudalen
	Cyfeiriwch at yr erthygl hon
	Eitem Wikidata


		
	




	
		Argraffu/allforio
	

	
			Llunio llyfr
	Lawrlwytho ar ffurf PDF
	Fersiwn argraffu


		
	




	
		Mewn prosiectau eraill
	

	
			Wikimedia Commons


		
	



	

	
		Ieithoedd eraill
	

	
			Afrikaans
	Alemannisch
	العربية
	مصرى
	Asturianu
	Azərbaycanca
	تۆرکجه
	Беларуская
	Български
	Brezhoneg
	Bosanski
	Català
	Čeština
	Dansk
	Deutsch
	Ελληνικά
	English
	Esperanto
	Español
	Eesti
	Euskara
	فارسی
	Suomi
	Français
	Galego
	עברית
	हिन्दी
	Hrvatski
	Magyar
	Հայերեն
	Bahasa Indonesia
	Italiano
	日本語
	ქართული
	Қазақша
	한국어
	Kurdî
	Кыргызча
	Latina
	Lëtzebuergesch
	Lietuvių
	Latviešu
	Malagasy
	मराठी
	Bahasa Melayu
	Nederlands
	Norsk nynorsk
	Norsk bokmål
	Occitan
	Polski
	پنجابی
	پښتو
	Português
	Română
	Русский
	Scots
	Srpskohrvatski / српскохрватски
	Simple English
	Slovenčina
	Slovenščina
	Српски / srpski
	Svenska
	தமிழ்
	ไทย
	Tagalog
	Türkçe
	Українська
	اردو
	Oʻzbekcha/ўзбекча
	Tiếng Việt
	Winaray
	吴语
	Yorùbá
	中文


		Golygu cysylltau

	









		 Newidiwyd y dudalen hon ddiwethaf ar 26 Medi 2020, am 13:43.
	Mae testun y dudalen ar gael dan drwydded Creative Commons Attribution-ShareAlike;
gall fod telerau ychwanegol perthnasol.
Gweler Telerau Defnyddio'r Drwydded am fanylion pellach.



		Polisi preifatrwydd
	Ynglŷn â Wicipedia
	Gwadiadau
	Golwg symudol
	Datblygwyr
	Statistics
	Cookie statement