Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA)

en van de belangrijkste aandachtspunten bij digitaal erfgoed is de toegankelijkheid. Als instellingen de informatie onderling verbinden, kan het erfgoed nog beter gevonden en door de gebruikers beleefd worden. De Nationale Strategie Digitaal Erfgoed is daarop gericht en de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) beschrijft welke afspraken hiervoor nodig zijn.

De erfgoedwereld staat met de DERA niet op zichzelf. Zo heeft de Nederlandse overheid NORA (Nederlandse Overheid Referentie Architectuur) en beschikt het onderwijs over ROSA (Referentie Onderwijs Sector Architectuur). Een referentiearchitectuur geeft namelijk richting aan samenwerkende partijen. De DERA beschrijft hoe er met behulp van linked open data en technieken kan worden samengewerkt over de grenzen van instellingen en sectoren heen. Als erfgoedinstelling kun je bekijken welke rol je in het Netwerk Digitaal Erfgoed kunt spelen. En wat daarvoor nodig is.

Een voorbeeld

Een voorbeeld van de toegepaste DERA is het eind 2020 gelanceerde platform Van Gogh Worldwide, waar informatie te vinden is over ruim duizend kunstwerken in Nederlandse erfgoedinstellingen en bij particulieren. Elke deelnemende erfgoedinstelling heeft hiervoor zijn data aangeleverd. Het platform doet niets anders dan die data op elkaar aansluiten. De informatie vanuit al die zogeheten bronsystemen wordt als linked data gepubliceerd en kan daardoor onderling verbonden worden. Hierdoor is de informatie betrouwbaar en up-to-date. Daarmee voldoet Van Gogh Worldwide zowel aan de Nationale Strategie als aan de DERA.

DERA-wiki

Informatie uit de nieuwe DERA kun je nalezen op de DERA-wiki. Doordat aanpassingen aan de DERA meteen in de wiki worden opgenomen, bevat deze de meest actuele informatie. De onderdelen van de referentiearchitectuur, zoals de principes of bedrijfsfuncties, komen elk apart aan bod en zijn daardoor makkelijker te lezen. Daarnaast bevat de wiki informatie over actuele ontwikkelingen. De backlog maakt bijvoorbeeld inzichtelijk welke werkzaamheden aan de DERA gepland zijn.

Architectuurraad

De ontwikkeling en het beheer van de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) ligt in handen van een architectuurraad. Hierin zijn de zes landelijke erfgoedinstellingen vertegenwoordigd, aangevuld met enkele informatiearchitecten uit organisaties en provincies. Op deze manier kunnen de (informatie)technologische ontwikkelingen snel vertaling krijgen in de DERA.

Werkwijze

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) is eigenaar van de DERA. De Architectuurraad, onder voorzitterschap van OCW, zorgt voor de doorontwikkeling van deze referentiearchitectuur. De Architectuurraad maakt de referentiearchitectuur steeds concreter met afspraken over gemeenschappelijke voorzieningen, standaarden, applicaties, technieken en licenties. In april 2020 verscheen versie 3.0. In het nieuw toegevoegde hoofdstuk ‘Architectuurpatronen’ treffen instellingen en beheerders van portals een eerste inventarisatie van oplossingsrichtingen aan om daarmee vanuit de eigen ICT-infrastructuur aan te kunnen sluiten op de DERA.