Leefde - Wikipedia





	
	

	
	

	Leefde

	
		Van Wikipedia

		

		

		
		

		Naar navigatie springen
		Naar zoeken springen
		Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.




  
Pierre Auguste Cot (1873)



Leefde is de benaoming veur geveules vaan aontrèkking, geboondeheid, affectie vaan 'ne mins (of e levend weze mèt bewöszien) tot andere, of, bij oetbreiing, tot ideaole. Leefde verwek in häör suzjet positief geveules, die op dudeleke biosjemische grun samehaange mèt hormone meh ouch geistelek sterk verankerd ligke, en heiin zit 'n dualistische betrèkking opgesloete: 't egoïstisch streve veur ziechzelf 't veurwerp vaan leefde touw te eigene of te behawwe, en 't altruïstisch geveul um d'n aander te geve. 't Tegeneuvergestèlde vaan leefde kin haot, oonversjèllegheid of zjaloezie zien, en al dees drei begrippe weure algemein es negatief ervaore.

Oonder leefde zoonder mie versteit me dèks de genegeheid tösse twie specifieke persoene, de romantische, op seksualiteit geèntde leefde (die zelf neet per se seksueel hoof te zien).


	Leefde veur femilie, veur de lui in die hun umgeving me is opgegreujd;
	Leefde veur vrun, vrundsjap (φιλια)
	Leefde veur de mins, charitas
	Leefde veur 'ne partner:
	Zinneleke leefde, die veural oet lös besteit (ερος, 't ein extreem)
	Platonische leefde, leefde zoonder liefelek elemint ('t ander extreem)
	Romantische leefde, gewuunlik 'ne mingvörm vaan de bovestoonde, manifesteert ziech dèks es verleefheid


	Euverdrachtelek: leefde veur 'n zaak of ideaol: patriottisme, vrieheidsleefde etc.
	Zelfleefde: narcisme, 'n psychische aofwieking.


Romantische leefde[bewirk | brón bewèrke]

In eder cultuur kump leefde veur, meh de meneer boe-op en de maot boe-in versjèlle sterk per cultuur. Romantische leefde is neet oetsletend westers meh wel typerend veur de Westerse cultuur. 't Is e hendeg frequint thema in literatuur, popmuziek en films. Ander culture boe-in leefde veurkump zien de Polynesische culture; 't Hawaiiaans begrip aloha beveurbeeld heet ouch de beteikenis "romantische leefde" en kump hiel wiedgoond mèt us begrip leefde euverein.

In väöl ander culture kump de romantische leefde neet zoe expliciet veur: dao is de verhajding maan-vrouw väöl mie seksueel geriech en versteit me oonder geisteleke leefde, es me dat begrip al kint, de leefde veur familie en vrun. Ouch in Europa heet me dit wel gekind: dink aon de oppositie in 't aajd Griekeland tösse eros en philia (zuug bove). 't Feit tot verleefheid in de mierderheid vaan culture neet veur sjijnt te koume heet psychologe in 't verleie detouw gebrach te dinke tot dit mer e cultuurversjijnsel waor, wat de westerse mins stèlselmaoteg aongepraot weurt. Sins oongeveer twinteg jaore evels is dudelek gewore welke groete rol hormone speule in geveules vaan verleefheid, zoetot me erkinne moot tot 't hei um e reëel geveul geit.


Leefde in religies en wereldbesjouwinge[bewirk | brón bewèrke]

Veural 't christendom maakde de leefde tot 't cintraol begrip in zien lier: me zeet dao God is leefde ("Deus charitas est") en daomèt weurt gemeind tot God de mins, deen heer gesjape heet, leefheet vaanwege zien rol es sjepper. Leefde tösse lui weurt dao-aon zeker oongesjik gemaak, meh ouch in de Biebel, en wel in de Kantieke, vint me daovaan veurbeelde. De naosteleefde, de charitas, weurt ouch oetgebreid gepredik door Zjezus Christus in de Bergree.

't Hindoeïsme kint 't begrip kâma, wat veural seksueel leefde is (zuug ouch de Kâmasutra). In 't boeddhisme kump 'tzelfde begrip veur, wat dao es obstakel op de weeg nao Verleechting gezeen weurt: 't leit diech aof. Tegeneuve de kama stèlt me dao o.m. de metta, leefde veur al wat lif.









Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Leefde&oldid=444829"


		Categorieë: 	Gesjreve in 't Mestreechs
	Filosofie van de geis




	




	





	Navigatiemenu

	
		

	
		Persoenlike hulpmiddele
	

	
			Neet aangemeld
	Euverlèk veur dit IP adres
	Biedrage
	Maak 'ne gebroeker aan
	Aanmèlde


		
	



		
			

	
		Naamruumdes
	

	
			Artikel
	Euverlèk


		
	



			

	
	
		Anger vörm
	

	
		

		
	



		

		
			

	
		Weergave
	

	
			Laes
	Bewirk
	Bewirk brónteks
	Bekiek de gesjiedenis


		
	



			

	
	
		Meer
	

	
		

		
	



			
	
		Zeuke
	

	
		
			
			
			
			
		

	




		

	

	

	
		
	

	

	
		Navigatie
	

	
			Veurblaad
	Alle artikele
	Alle categorieë
	In 't nuujs
	Recènte verangeringe
	Willekäörig artikel
	Nuuj artikele
	Donaties


		
	



	

	
		communicatie
	

	
			Gebroekersportaol
	Hulp bie sjpelling
	De kaffee


		
	




	
		Gereidsjapskis
	

	
			Links nao dit artikel
	Volg links
	Upload
	Speciaal pazjena's
	Permalink
	Pazjena-infermasie
	Citeer dit artikel
	Wikidata-item


		
	




	
		Drók aaf/exporteer
	

	
			Book make
	Óphaole es PDF
	Printer-vruntelike versie


		
	




	
		In anger projekte
	

	
			Wikimedia Commons


		
	



	

	
		In anger sjpraoke
	

	
			Afrikaans
	Akan
	Alemannisch
	አማርኛ
	Aragonés
	Ænglisc
	العربية
	الدارجة
	مصرى
	অসমীয়া
	Asturianu
	Azərbaycanca
	تۆرکجه
	Башҡортса
	Boarisch
	Žemaitėška
	Беларуская
	Беларуская (тарашкевіца)‎
	Български
	বাংলা
	བོད་ཡིག
	Brezhoneg
	Bosanski
	Буряад
	Català
	Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄
	Нохчийн
	کوردی
	Corsu
	Čeština
	Чӑвашла
	Cymraeg
	Dansk
	Deutsch
	Ελληνικά
	English
	Esperanto
	Español
	Eesti
	Euskara
	Estremeñu
	فارسی
	Suomi
	Français
	Frysk
	贛語
	Kriyòl gwiyannen
	Gàidhlig
	Galego
	Avañe'ẽ
	गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni
	ગુજરાતી
	Hausa
	客家語/Hak-kâ-ngî
	עברית
	हिन्दी
	Fiji Hindi
	Hrvatski
	Kreyòl ayisyen
	Magyar
	Հայերեն
	Interlingua
	Bahasa Indonesia
	Igbo
	Ilokano
	Íslenska
	Italiano
	ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ/inuktitut
	日本語
	Patois
	Jawa
	ქართული
	Қазақша
	ភាសាខ្មែរ
	ಕನ್ನಡ
	한국어
	कॉशुर / کٲشُر
	Ripoarisch
	Kurdî
	Кыргызча
	Latina
	Ladino
	Lëtzebuergesch
	Ligure
	Lumbaart
	Lingála
	Lietuvių
	Latviešu
	Македонски
	മലയാളം
	Монгол
	मराठी
	Bahasa Melayu
	Malti
	Mirandés
	မြန်မာဘာသာ
	Nāhuatl
	नेपाली
	नेपाल भाषा
	Nederlands
	Norsk nynorsk
	Norsk bokmål
	Occitan
	ଓଡ଼ିଆ
	ਪੰਜਾਬੀ
	Picard
	Polski
	Piemontèis
	پنجابی
	پښتو
	Português
	Runa Simi
	Română
	Русский
	Русиньскый
	Саха тыла
	ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ
	Sardu
	Sicilianu
	سنڌي
	Srpskohrvatski / српскохрватски
	සිංහල
	Simple English
	Slovenčina
	Slovenščina
	Soomaaliga
	Shqip
	Српски / srpski
	SiSwati
	Svenska
	Kiswahili
	தமிழ்
	Тоҷикӣ
	ไทย
	Türkmençe
	Tagalog
	Türkçe
	Xitsonga
	Татарча/tatarça
	ئۇيغۇرچە / Uyghurche
	Українська
	اردو
	Oʻzbekcha/ўзбекча
	Vepsän kel’
	Tiếng Việt
	Walon
	Winaray
	吴语
	მარგალური
	ייִדיש
	中文
	文言
	Bân-lâm-gú
	粵語


		Bewirk links

	









		 Dees pazjena is 't lèts verangerd op 26 aug 2020, 22:05.
	De teks is besjikbaar ónger de Creative Commons Naomsvermelding/Geliek Deile licentie.
't Is mäögelik dat aanvöllende veurwaarde van toepassing zeen.
Betrach de Algemein veurwaarde veur mie informatie.



		Privacybeleid
	Euver Wikipedia
	Aafwiezinge aansjprakelikheid
	Mobiele weergave
	Óntwikkeleers
	Sjtattestieke
	Cookiesverklaring